презентация на тему "Өзгелік етіс"

• 1 слайд

  «Қайталау-оқу анасы»
  Етіс дегеніміз не?
  Етістің жұрнақтарын ата.
  Өздік етіс дегеніміз не?
  Өздік етістің жасалу жолы
  Үй тапсырмасы - 240-жаттығу
  

• 2 слайд

  Өзгелік етіс
  Қаңтардың он тоғызы
  

• 3 слайд

  Сабақтың мақсаты:
  Білімділік:
  Өзгелік етіс туралы түсініктерін қалыптастырып, жасалу жолдарымен таныстыру;
  Дамытушылық:
  Етістіктің түрлері, оның ішінде етістің түрлері туралы білімдерін тереңдету. Оқушылардың ойлау қабілетін, сөздік қорын дамыту, сөйлеу, әңгімелеу дағдысын жетілдіре отырып, мәнерлеп сөйлеуге, әдемі жазуға, өз бетінше жұмыс істеуге дағдыландыру;
  Тәрбиелік:
  Достыққа, қамқорлыққа, шапшаңдыққа, қиындықтарды жеңе білуге тәрбиелеу.
  

• 4 слайд

  Қимыл, іс-әрекет
  
  
  
  
  

• 5 слайд

  Қызығушылықты ояту
  Жазғыз, жаздыр, жаздырт
  

• 6 слайд

  Билет, билеткіз, билеттір
  

• 7 слайд

  Іс-әрекет, қимылдың өзі емес, өзге біреу арқылы іске асатындығын білдіретін етістің түрі өзгелік етіс деп аталады.
  Мағынаны тану
  

• 8 слайд

  Өзгелік етістің жасалу жолдары:
  -ғыз, -гіз, -қыз, -кіз. Мысалы: сал-ғыз, жүр-гіз, айт-қыз, ек-кіз, тағы басқа.
  2) -дыр, -дір, -тыр, -тір, -ыр, -ір. Мысалы: ал-дыр, сен-дір, ас-тыр, кел-тір, жат-ыр, кет-ір, тағы басқа.
  3) -т. Мысалы: таны-т, панала-т, тағы басқа.
  Ұлы Отан соғысы адамзат тарихында ұмытылмастай із қалдырды. Қазақстан Республикасында қазіргі таңда 130-дан астам ұлттар мен ұлыстар тату-тәтті өмір сүріп жатыр.
  
  

• 9 слайд

  Сөйле-т
  Сөйле-т-кіз
  Сөйле-т-кіз-дір
  Сөйле-т-кіз-дір-т
  

• 10 слайд

  Кей жағдайда бір түбірге өзгелік етістің бірнеше жұрнағы бірінен кейін бірі жалғана береді. Мысалы: сат-қыз-дыр-т, ал-дыр-т-қыз, тағы басқа.
  

• 11 слайд

  «Біліміңді байқап көр»
  

• 12 слайд

  
  
  
  «Ер Төстік» ертегісіне саяхат
  

• 13 слайд

  Мыстан
  Кенжекей
  

• 14 слайд

  Таусоғар, Желаяқ және Көлтаусар
  Ер Төстік
  

• 15 слайд

  «Сиқырлы қақпа»
  

• 16 слайд

  «Сиқырлы қақпа» тапсырмасы
  Берілген өздік етістерді өзгелік етіске айналдырып,
  сөйлем құраңыздар.
  
  
  Сүртін, киін, жуын.
  

• 17 слайд

  «Мыстанның өрмегі»
  

• 18 слайд

  «Кубизм» әдісі бойынша жұмыс жасаңыздар:
  Баяндаңыз. 242-жаттығуды «Ағайынға салып ойлат» мәтінін оқып шығып, мазмұнын баяндаңдар. Өлеңнің тақырыбы мен идеясын табыңыздар.
  Талдаңыз. Мәтін ішінен өзгелік етістерді тауып, құрамына талдау жасаңыз.
  
  Қолданыңыз. Өзгелік етіс туралы алған білімдеріңізді басшылыққа ала отырып, 245-жаттығу жұмысын орындаңыз.
  Зерттеңіз. Берілген сөздерге сатылай кешенді талдау жасау арқылы лексика-грамматикалық мағынасын зерттеңіз.
  Топтастырыңыз. Өзгелік етістің негізі белгілерін топтастырыңыз.
  
  Салыстырыңыз. Өздік етіс пен өзгелік етісті салыстырыңыз.
  
  
  
  
  
  
  1
  2
  3
  4
  5
  6
  

• 19 слайд

  242-жаттығу.
  Ағайынға салып ойлат
  ...Бір жолы баласы Жалмамбет «менікі жөн, олардікі теріс» деп, бір жайлау дауын әкесіне айтып отырады.
  Сонда Бәйдібек би баласына:
  - Өткелді саяз деме,
  Таяғыңды салып бойлат.
  Ісімді мақұл деме,
  Ағайынға салып ойлат, -
  деп ақыл айтыпты деседі қариялар.
  

• 20 слайд

  Қарашаұлы Бәйдібек – Жетісу алабындағы көшпелі тайпалар көсемі. Ақыл-парасатымен, ерлік істерімен елге ұйытқы болған тарихи тұлға. Ұлы Бәйдібек бабамыз
  1356-1419 жылдары өмір сүрді.
  Оның туған жері - Ташкент қаласы.
  Шымкент қаласының теріскей
  жағындағы биік төбеде орналасқан
  Бәйдібек би ескерткіші
  Биіктігі 10 метр,
  салмағы 9 тоннаға жуық. 
  

• 21 слайд

  Талдаңыз. Мәтін ішінен өзгелік етістерді тауып, құрамына талдау жасаңыз.
  2
  

• 22 слайд

  3
  Қолданыңыз. Өзгелік етіс туралы алған білімдеріңізді басшылыққа ала отырып, 245-жаттығу жұмысын орындаңыз.
  

• 23 слайд

  Зерттеңіз. Берілген сөздерге сатылай кешенді талдау жасау арқылы лексика-грамматикалық мағынасын зерттеңіз.
  4
  

• 24 слайд

  Сатылай кешенді талдау
  Берілген сөз көрінбе
  1. Құрамы:
  2. Тұлғасына қарай:
  3.Құрылысына қарай:
  4.Мағынасына қарай:
  

• 25 слайд

  Сатылай кешенді талдау
  Берілген сөз жаздырт
  1. Құрамы:
  2. Тұлғасына қарай:
  3.Құрылысына қарай:
  4.Мағынасына қарай:
  

• 26 слайд

  5
  Құрастырыңыз. Берілген ұйқаспен 1 шумақ өлең құрастырып, құрамынан өзгелік етісті табыңыздар.
  ............................... ұстатты,
  ............................. жаттатты.
  ............................. жазғызып,
  ................................ санатты.
  

• 27 слайд

  Салыстырыңыз. Өздік етіс пен өзгелік етісті салыстырыңыз.
  
  Өздік етіс
  Өзгелік етіс
  «Венн диаграмма» стратегиясы бойынша  өздік етіс пен өзгелік етістің
  айырмашылығы мен ұқсастықтарын жазу.
  6
  Өздік етіс те,
  өздік етіс те –
  етіс түрі.
  Өзіне тән істі, қимылды
  басқа біреу арқылы істемей,
  тікелей өзі істейтіндігін
  я өзі істегендігін білдіретін
  етістің түрі өздік етіс деп аталады.
  Жұрнақтары: -ын, -ін, -н
  
  Іс-әрекет, қимылдың өзі емес,
  өзге біреу арқылы іске асатындығын
  білдіретін етістің түрі
  өзгелік етіс деп аталады.
  Жұрнақтары: -ғыз,-гіз,-қыз, -кіз,
  -дыр, -дір, -тыр, -тір, -ыр, -ір,-т
  

• 28 слайд

  Сөйтіп Ер Төстік пен Кенжекей мұраттарына жетіп, ұзақ та бақытты ғұмыр кешіпті.
  Ертегі кейіпкерлеріне
  көмек көрсеткендеріңізге рақмет!
  

• 29 слайд

  «Кластер» әдісі бойынша топтастыру
  Өздік етіс
  

• 30 слайд

  Рефлексия
  

• 31 слайд

Краткое описание документа:

Сабақтың тақырыбы: Өзгелік етіс

Сабақтың мақсаты:

а) Өзгелік етіс туралы түсініктерін қалыптастырып, жасалу жолдарымен таныстыру;

ә) Етістіктің түрлері, оның ішінде етістің түрлері туралы білімдерін тереңдету. Оқушылардың ойлау қабілетін, сөздік қорын дамыту, сөйлеу, әңгімелеу дағдысын жетілдіре отырып, мәнерлеп сөйлеуге, әдемі жазуға, өз бетінше жұмыс істеуге дағдыландыру;

б) Достыққа, қамқорлыққа, шапшаңдыққа, қиындықтарды жеңе білуге тәрбиелеу.

Сабақтың типі: жаңа білімді меңгерту

Сабақтың түрі: ертегіге саяхат сабағы

Сабақтың әдісі: сұрақ-жауап, түсіндіру, топтастыру, нұсқау, сұрақ-жауап

Көрнекілігі: слайд, суреттер

Пәнаралық байланыс: әдебиет, тарих

Сабақ барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі

1.Сынып оқушыларымен амандасу.

2.Журнал бойынша оқушыларды түгендеу.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру кезеңі

Үйге берілген 240-жаттығудың орындалысын тексеріп өтіп, қосымша сұрақтар қою.

1.Етіс дегеніміз не?

2.Етістің жұрнақтарын ата.

3.Өздік етіс дегеніміз не?

4.Өздік етістің жасалу жолы

ІІІ. Жаңа тақырыпты түсіндіру кезеңі

1.Бүгінгі күн мен тақырыпты дәптерлеріне жаздырту

2.Сабақ мақсатымен таныстыру

3.Қызығушылықты ояту

Суретпен жұмыс