Бүлекләрнең исемнәре һәм
темалары
|
Уку материалының эчтәлеге, лаборатор эшләр һәм практик
дәресләр, мөстәкыйль эшләр.
|
Сәгатьләр күләме
|
Үзләштерү дәрәҗәсе
|
1
|
2
|
3
|
4
|
1 бүлек. Кереш
өлеш
|
|
|
|
Тема 1.1. Тел
турында мәгълүмат.
|
Телнең
иҗтимагый роле, тарихи үсеше. Телләрнең төркемнәре. Төрки телләр һәм алар
арасында татар теленең тоткан урыны. Татар теленең диалектлары. Тел белеме,
аның тармаклары. Икетеллелек. Алфавит. Суверен дәүләт төзү вакыйгасы. Телләр
турында закон кабул итү.
Мөстәкыйль эш. * “ XXI гасырда татар теленең ролен үстерү
өчен мин нишли алам?” - инша
язарга.
|
2
2
|
2
|
2 бүлек.
Фонетика
|
|
|
|
Тема 2.1. Фонетика
|
Аваз һәм хәреф.
Транскрипция. Сузык һәм тартык авазлар. Сузык авазлар. Тартык авазлар.
Мөстәкыйль эш. Бирелгән сүзләрнең транскрипциясен, ничә хәреф һәм ничә
аваз барлыгын күрсәтергә.
|
2
1
|
2
|
Тема 2.2. Аваз үзгәрешләре.
|
Аваз
үзгәрешләре. Сузыклар ассимиляциясе (сингармонизм). Тартыклар ассимиляциясе.
Тартыкларның чиратлашуы. Редукция.
Мөстәкыйль эш. Әдәби әсәрләрдән тартыклар чиратлашуга 14 җөмлә язарга.
|
2
2
|
3
|
3 бүлек. Графика һәм орфография
|
|
|
|
Тема 3.1. Графика, орфография, орфоэпия.
|
Графика, орфография, орфоэпия турында белешмә. Авазларның дөрес
әйтелеше.
Мөстәкыйль эш. Бирелгән
сүзләрнең транскрипциясен күрсәтергә .
|
2
1
|
2
|
Тема 3.2. Тикшерү
диктанты.
|
Үткәннәрне кабатлау. Тикшерү диктанты.
|
2
|
1
|
4 бүлек. Лексика
|
|
|
|
Тема 4.1. Татар теленең сүзлек составы. Алынма сүзләр. Лексикография.
|
Татар теленең сүзлек составы. Алынма сүзләр. Лексикография
Мөстәкыйль эш. Пассив сүзләргә мисаллар язарга.
|
2
1
|
2
|
5 бүлек.
Сүз ясалышы.
|
|
|
|
Тема 5.1. Сүз
ясалышы.
|
Сүз төзелеше һәм сүз ясалышы.
Мөстәкыйль эш. Татар телендә сүзләр нинди юллар белән ясала? Мисаллар китереп язарга.
|
2
1
|
2
|
6 бүлек.
Морфология
|
|
|
|
Тема 6. 1 Исем.
|
Исем. Исемнәрнең килеш белән төрләнеше. Исемнәрнең тартым белән
төрләнеше. Исемнәрнең берлек һәм күплек саны.
Мөстәкыйль эш. Бирелгән исемнәргә морфологик анализ ясарга.
|
2
1
|
2
|
Тема 6.2. Фигыль. Затланышлы фигыльләр. Хикәя фигыль.
|
Фигыль. Затланышлы фигыльләр. Хикәя фигыль. Үткән
заман хикәя фигыль. Хәзерге заман хикәя фигыль. Киләчәк заман хикәя фигыль.
Мөстәкыйль эш. Хикәя фигыльләр кергән әйтемнәр, мәкальләр,
сынамышлар язарга, фигыльләрнең мәгънәләрен аңлатырга.
|
2
2
|
2
|
Тема 6.3
Фигыль. Боерык фигыль.
Шарт фигыль.
|
Боерык фигыль. Боерык фигыльнең зат-сан белән
төрләнеше. Шарт фигыль. Шарт фигыльнең зат-сан белән
төрләнеше.
Мөстәкыйль эш. Газета-журналлардан карап, боерык һәм
шарт фигыльләр кергән 15 җөмлә язарга.
|
2
1
|
2
|
Тема 6.4. Затланышсыз фигыльләр.
|
Затланышсыз
фигыльләр. Сыйфат фигыль. Хәл фигыль. Инфинитив. Исем фигыль.
Мөстәкыйль эш. Сыйфат, хәл, инфинитив, исем фигыльләр
кертеп, 15 җөмлә язарга.
|
2
1
|
2
|
Тема 6.5. Фигыль
дәрәҗәләре.
|
Фигыль дәрәҗәләре. Кушымчалар белән дәрәҗә белдерү. Дәрәҗә
белдерүнең аналитик чаралары. Фигыльгә морфологик анализ ясау.
Мөстәкыйль эш. Бирелгән фигыльләргә морфологик анализ ясарга.
|
2
1
|
2
|
Тема 6.6. Тикшерү диктанты.
|
Фигыль темасын кабатлау. Тикшерү
диктанты.
|
2
|
2
|
Тема 6.7. Сыйфат. Рәвеш.
|
Сыйфат. Сыйфат
дәрәҗәләре. Рәвеш. Рәвешнең мәгънәләре, төркемчәләре. Сыйфат белән рәвешне
ничек аерырга. Сыйфат һәм рәвешкә морфологик анализ ясау тәртибе.
Мөстәкыйль эш. Бирелгән сыйфатларга һәм рәвешләргә морфологик
анализ ясарга.
|
2
1
|
3
|
Тема 6.8. Сан.
|
Сан. Санның мәгънәсе һәм грамматик билгеләре. Сан төркемчәләре.
Мөстәкыйль эш. Бирелгән саннарга морфологик анализ ясарга.
|
2
1
|
3
|
Тема 6.9. Алмашлык.
|
Алмашлык. Зат алмашлыклары. Күрсәтү алмашлыклары. Билгеләү
алмашлыклары. Сорау алмашлыклары. Билгесезлек һәм юклык алмашлыклары. Тартым
алмашлыклары.
Мөстәкыйль эш. Бирелгән алмашлыкларга морфологик анализ ясарга.
|
2
1
|
2
|
Тема 6.10. Бәйләгеч
һәм модаль сүз төркемнәрен .
|
Бәйлек. Теркәгеч. Кисәкчә. Хәбәрлек һәм модаль сүзләр. Аваз
ияртеме. Ымлык.
Мөстәкыйль эш. Әдәби әсәрләрдән бәйлек, теркәгеч,
кисәкчә, хәбәрлек һәм модаль сүзләр, аваз ияртеме, ымлык кергән җөмләләр
язарга.
|
2
1
|
|
Тема 6.11. Контроль диктант.
|
Грамматик биремнәр белән контроль диктант.
|
2
|
|
7 бүлек. Татар әдәби теленең функциональ стильләре.
|
|
|
|
Тема 7.1. Татар әдәби
теленең функциональ стильләре.
|
Фәнни стиль. Публицистик стиль. Матур әдәбият стиле. Эш кәгазьләре
стиле.
Мөстәкыйль эш. Еш куллана торган эш кәгазьләрен язарга.
|
2
2
|
2
|
8 бүлек. Җөмләдә сүзләр бәйләнеше.
|
|
|
|
Тема 8.1. Җөмләдә сүзләр бәйләнеше.
|
Тезүле бәйләнешне белдерүче чаралар.
Сүзләр һәм җөмләләр арасында ияртүле бәйләнешне белдерүче чаралар. Татар һәм
рус телләренең сүзләр бәйләнешендә уртак һәм аермалы яклар.
Мөстәкыйль эш. Бер рус телендәге өзекне татарчага тәрҗемә
итеп язарга.
|
2
2
|
2
|
Тема 8.2. Сүзтезмә.
|
Сүзтезмә һәм тезмә
сүз. Сүзтезмәләрнең синонимлыгы.
Мөстәкыйль эш. Фразеологик сүзтезмәләрнең мәгънәләрен ирекле
сүзтезмәләр яисә сүзләр белән алмаштырып язарга.
|
2
1
|
2
|
9 бүлек. Гади җөмлә.
|
|
|
|
Тема 9.1. Җөмлә.
|
Җөмлә ничек оеша? Ия. Хәбәр. Ия белән хәбәрнең яралашуы. Ия белән
хәбәр арасында сызык.
Мөстәкыйль эш. Әдәби әсәрдән бер өзекне күчереп алып, ия һәм
хәбәрләрен билгеләргә.
|
2
1
|
2
|
Тема 9.2. Җөмләнең иярчен кисәкләре.
|
Аергыч. Тәмамлык. Хәлләр. Аныклагыч.
Мөстәкыйль эш. Бирелгән текстны күчереп язарга, җөмлә
кисәкләрен билгеләргә.
|
2
1
|
2
|
Тема 9.3. Җөмләнең
модаль кисәкләре.
|
Эндәш сүзләр. Кереш сүзләр.
Мөстәкыйль эш. Әлбәттә, бәлки, зинһар, ахры, ахрысы, чыннан да
һ.б. кереш сүзләрен кулланып, җөмләләр язарга.
|
2
1
|
2
|
Тема 9.4. Гади җөмлә төрләре.
|
Хикәя җөмлә. Сорау җөмлә. Боерык җөмлә.
Тойгылы җөмлә. Җәенке һәм җыйнак җөмләләр. Тулы һәм ким җөмләләр. Раслау һәм
инкяр җөмләләр. Гади һәм кушма җөмләләр. Ике составлы һәм бер составлы
җөмләләр.
Мөстәкыйль эш Матур әдәби әсәрдән бер өзек күчереп язарга. Җәенке
җөмләләрне җыйнак җөмләләргә әйләндерергә.
|
2
1
|
3
|
Тема 9. 5. Бер составлы җөмләләрне төркемләү.
|
Бер составлы фигыль җөмләләр. Бер составлы исем җөмләләр. Сүз
җөмләләр. Атау җөмләгә охшаш төзелмәләр. Бер составлы җөмлә белән ике составлы
җөмлә синонимлыгы. Бер составлы җөмләләрнең үзара синонимлыгы. Татар һәм рус
телләрендә бер составлы җөмләләр.
Мөстәкыйль эш. Бирелгән текстагы һәр җөмләнең билгеләрен язарга.
|
2
1
|
2
|
10 бүлек. Җөмләдә сүзләр тәртибе.
|
|
|
|
Тема 10.1. Җөмләдә сүзләр тәртибе.
|
Җөмләдә
сүзләр тәртибе. Сүзләрнең кире тәртибе. Җөмлә кисәкләренең
кире тәртибе. Җөмләнең актуалҗ кисәкләргә бүленеше һәм сүз тәртибе. Җөмләдә
сүз тәртибе һәм логик басым.
Мөстәкыйль эш. Язма башланып бирелә. Сөйләм предметынһәм
сөйләм яңалыгын табарга. Язманы дәвам итәргә.
Безнең авылга бер кыз килде. Кыз Казаннан икән. Ул гимназиядә укый
икән.Бу гимназиядә төрек теле өйрәнәләр икән...
|
2
1
|
2
|
Тема 10.2. Б.С.Ү. Сочинение. “Иң кадерле кешем”
|
Бирелгән тема буенча фикер алышу, сөйләп карау, караламага һәм
чистага күчерү.
|
2
|
|
11 бүлек. Кушма
җөмлә.
|
|
|
|
Тема 11.1. Тезмә кушма җөмләләр.
|
Тезмә кушма җөмләләр. Теркәгечсез тезмә кушма җөмләдә лексик
берәмлекләр. Теркәгечле тезмә кушма җөмлә. Тезмә кушма җөмләләрдә тыныш билгеләре.
Мөстәкыйль эш. Әсәрләрдән 10 тезмә кушма җөмлә табып
күчереп язарга
|
2
1
|
2
|
Тема 11.2. Иярченле
кушма җөмләләр.
|
Иярченле кушма җөмләләр. Иярченле кушма җөмләләрнең төзелеше
(синтетик һәм аналитик җөмләләр).
Мөстәкыйль эш. 8 татар халык мәкале язарга, мәкальләрнең кайсысы
нинди төзелештә икәнен (тезмә кушма җөмләме, иярченле кушма җөмләнең синтетик
яки аналитик төреме икәнен) аңлатып бирергә.
|
2
1
|
3
|
Тема 11.3. Иярченле
кушма җөмләләрнең мәгънә ягыннан төрләре.
|
Иярченле кушма җөмләләрнең мәгънә ягыннан төрләре. Иярчен ия һәм
хәбәр җөмләләр. Иярчен аергыч һәм тәмамлык җөмләләр.Иярчен аныклагыч
җөмләләр.
Мөстәкыйль эш. Үзегез укый торган газета, журналдан, матур
әдәбият әсәреннән 8-10 иярчен кушма җөмлә язарга.
|
2
1
|
3
|
Тема 11.4.
Иярчен хәл җөмләләр.
|
Иярчен хәл
җөмләләр. Иярчен вакыт җөмлә. Иярчен урын җөмлә. Иярчен сәбәп җөмлә. Иярчен
максат җөмлә. Иярчен рәвеш җөмлә. Иярчен күләм җөмлә. Иярчен шарт җөмлә.
Иярчен кире җөмлә.
Мөстәкыйль эш. Бирелгән җөмләләрнең төрен һәм төзелешен
билгеләргә.
|
2
1
|
3
|
Тема 11.5.Иярченле кушма җөмләләрдә тыныш билгеләре.
|
Синтетик иярченле кушма җөмләләрдә тыныш
билгеләре.
Аналитик иярченле кушма җөмләләрдә тыныш билгеләре.
Мөстәкыйль эш. Иярчен кушма җөмләләр кертеп, ирекле
темага хикәя язарга.
|
2
2
|
3
|
Тема 11.6. Катлаулы кушма җөмләләр.
|
Күп тезмәле
кушма җөмләләрнең төрләре. Күп иярченле катлаулы кушма җөмләләр (тиңдәш
иярүле күп иярченле катлаулы кушма җөмлә,тиңдәш түгел иярүле күп иярченле
катлаулы кушма җөмлә, бер-бер артлы иярүле күп иярченле катлаулы кушма
җөмлә, берничә төр иярүле күп иярченле катлаулы кушма җөмлә.
Мөстәкыйль эш. Кушма җөмлә бүлеген кабатларга.
|
2
1
|
3
|
Тема 11.7. Кушма
җөмләләрне кабатлау.
|
Кушма җөмләләрне
кабатлауга күнегүләр эшләү.
Мөстәкыйль эш.
Контроль эшкә әзерләнергә.
.
|
2
1
|
2
|
Тема 11.8.
Контроль диктант.
|
Контроль диктант.
|
2
|
|
Тема 11.9.
Хаталар өстендә эш.
|
Хаталар өстендә эш.
Үткәннәрне
кабатлауга күнегүләр эшләү.
Мөстәкыйль эш.
|
2
|
1
|
Тема 12.2. Үткәннәрне
кабатлау.
|
Үткәннәрне
кабатлауга күнегүләр эшләү.
Мөстәкыйль эш. Зачетка әзерләнергә.
|
2
|
2
|
Тема 11.10 .Зачет
|
|
2
|
2
|
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.