Рабочая программа по башкирскому гос.языку 11 класс 2016-2017 уч.год.

10-11-се кластар өсөн эш программаһы түбәндәге норматив - хоҡуҡ документтарына нигеҙләнеп төҙөлдө:

·         Рәсәй Федерацияһының "Рәсәй Федерацияһында Мәғариф тураһында" Федераль законы 29.12.2012 №273-Ф3.

·         Башҡортостан Республикаһының "Башҡортостан Республикаһының Мәғариф тураһында" законы 01.07.2013 № 696-3

·         "Рәсәй Федерацияһы халыҡтары телдәре тураһында" закон 25 октябрь 1991 №1807-1 (24.07.98, 11.12.2002 йыл үҙгәртелгән)

·         "Башҡортостан халыҡтары телдәре тураһында" закон 15.02.1999 йыл №216-3 (2014 йылдың 28 мартында үҙгәртелгән)

·         Башҡортостан Республикаһында Милли мәғарифты үҫтереү концепцияһы 31.12.2009 йыл №УП-730

·         Рәсәй Федерацияһы Мәғариф министрлығының  № 1089 бойороғо менән 05.03.2004 йыл раҫланған Дәүләт белем биреү стандарттарының Федераль компоненты, (ред. 31.01.2012)

·         Башҡортостан Республикаһы Мәғариф министрлығы тарафынан раҫланған «Башҡорт теле» уҡыу ҡулланмаһына өлгө программалар (башҡорт телен дәүләт теле булараҡ өйрәнеүселәр өсөн). Төҙөүсеһе: Ғәбитова З.М., Өфө: Китап, 2015. -52 бит.

·         Башҡортостан Республикаһы Межгорье ҡалаһы ябыҡ административ- территориаль округының “3-сө урта дөйөм белем биреү мәктәбе” муниципаль бюджет дөйөм белем биреү мәғариф учреждениеһының төп белем биреү мәктәбенең  дөйөм белем биреү программаһы

·         Башҡортостан Республикаһы Межгорье ҡалаһы ябыҡ административ- территориаль округының “3-сө урта дөйөм белем биреү мәктәбе” муниципаль бюджет дөйөм белем биреү мәғариф учреждениеһының уҡыу планы

1. Программаның йөкмәткеһен үҙләштереүгә талаптар

11 класс

Яңы стандарттарға ярашлы уҡыу сифатын өйрәнгәндә, йәғни тикшереү процесында, түбәндәге һөҙөмтәләр күҙаллана:

а) шәхси үҫеш кимәле;

б) метапредмет кимәле;

в) предмет буйынса белем кимәле.

Шәхси һөҙөмтәләр (личностные результаты). Баланы шәхес итеп үҫтереү, кешелек сифаттарын тәрбиәләү. Уны үҙ аллы үҫешкә, камиллашыу оҫталығына өйрәтеү. һөҙөмтәлә уҡымышлы, үҙ еренең, иленең, халҡының ҡиммәттәренә төшөнгән, уны һанлаған һәм һаҡлаған, яҡлаған социум итеп формалаштырыуға башланғыс нигеҙ һалыу.

Метапредмет һөҙөмтәләр (метапредметные результаты).  Универсаль эш төрҙәренә өйрәтеү: танып белеү, ойоштopoy һәм коммуникатив эшмәкәрлек, йәғни баланы үҙ аллы уҡырға, белем алырға өйрәтеү.                                                                                                                     Универсаль эш төрҙәренә өйрәтеү: танып белеү, шәхси, ойоштороу һәм коммуникатив эшмәкәрлек. Ойоштороу эшмәкәрлеге танып белеү процесы менән идара итеүҙе күҙ уңында тота: эшмәкәрлекте күҙаллау, планлаштырыу, башҡарыу, тикшереү, үҙгәрештәр индереү һәм баһалауҙы үҙ эсенә ала.

Танып белеү эшмәкәрлеге тейешле мәғлүмәтте эҙләп табыу һәм анализлауҙы, проблемаларҙы хәл итеү юлдарын эҙләүҙе һәм ҡулланыуҙы тәьмин итә. Башҡорт телен практик өйрәнеүгә бәйләп, балаларҙы башҡорт халҡының тарихы, мәҙәниәте, сәнғәте, әҙәбиәте, милли йолалары, башҡорт халҡының күренекле шәхестәрен урыҫ  һәм башҡа милләт халҡының тормошо менән сағыштырып өйрәтеү. Шулай уҡ, география, биология, математика, тарих фәндәре менән дә бәйләп темаларҙы ентекле аңлатыу.

Аралашыу эшмәкәрлеге белем алыу процесында аралашырға өйрәнеүҙе ойоштороуға йүнәлтелгән. Ул башҡа кешеләрҙе тыңлай белеү һәм аңлауҙы, мәғлүмәтте теүәл тапшырыуҙы үҙ эсенә ала.

Предмет һөҙөмтәләр (предметные  результаты).  Уҡыу предметын өйрәнеүҙә яңы белем үҙләштереү, уны эшкәртеү һәм ҡулланыу өлкәһендә тейешле тәжрибә туплау.

     1.​ Художество әҫәрҙәре ( шул иҫәптән драма әҫәрҙәрен) тасуири уҡыу.

Уҡылған әҫәрҙәрҙе йәки уларҙың өҙөктәрен яҙма йәки телдән һөйләп биреү.

Өйрәнелә торған әҫәр буйынса телдән һәм яҙма рәүештә фекер йөрөтөү характерындағы инша яҙыу, һорауҙарға тулы яуап биреү.

Яҙма йәки телдән сығыш яһау өсөн план төҙөй белеү.

2.​ Бирелгән тема буйынса диалог төҙөү, диалогты дауам итә белеү;

Тексты икенсе телгә тәржемә итеп һөйләү;

14-16 шиғырҙы яттан тасуири итеп һөйләй белеү.

3.​ Тексты мәғәнәүи өлөштәргә бүлеү, уларға исем биреү, план төҙөү;

-​ Газет- журналдарҙан, китаптарҙан материал йыйып, хикәйә төҙөү;

-​ Әҫәрҙән кәрәкле өлөштәрҙе һайлап ала белеү;

4.​ Һүҙбәйләнеш, һүҙбәйләнештә эйәртеүсе һәм эйәрсән киҫәктәрен ( аныҡлаусы, хәлдәр) айыра белеү.

УҠЫУ ПРЕДМЕТЫНЫҢ  ТӨП ЙӨКМӘТКЕҺЕ

1. Тыуған илем – Башҡортостан. 12сәғәт

           Башҡортостан, Башҡортостан Республикаһының Рәсәй кимәлендә тотҡан урыны, уның байлығы, күренекле шәхестәре, халҡы, батырҙары, сәнғәте хаҡында текстар уҡыу, әңгәмәләр ойоштороу. Алдағы кластарҙа үтелгәндәрҙе системалаштырыу, яңы мәғлүмәт менән танышыу.

          Уҡыусыларҙы үҙҙәре йәшәгән республиканың үткәне, бөгөн­гөһө, киләсәге менән таныштырыу төп маҡсат булып тора. Респуб­лика тураһында улар тулы мәғлүмәткә эйә булырға тейеш. Бының өсөн «Башҡортостан» темаһы буйынса тәҡдим ителгән материал­дың тулы һәм тарихи яҡтан дөрөҫ сағылдырылыуына иғтибар итергә кәрәк. Башҡортостан тураһында һөйләгәндә фактик мате­риалдарға таяныу мөһим, бының өсөн дәрестә бик күп күргәҙ- мәлелек, тарихи мәғлүмәтле китаптар, таблицалар, карталар ҡулланыу кәрәк. Уҡыусыларҙың үҙ тыуған республика тура­һында, уның уңыштары, үткәне, бөгөнгөһө, киләсәге, уның бай­лыҡтары, күренекле шәхестәре, матурлығы, төҙөклөгө хаҡында дөрөҫ, тулы, аныҡ итеп һөйләй беләүҙәренә өлгәшеү.

Айырым темаларҙың береһе булып телмәр һәм аралашыу тел­мәре тора. Икенсе темаларҙы үтеү барышында башҡа грамматик темаларҙы ла үҙләштереү күҙ уңында тотола.

Һөйләү һәм яҙыу телмәрен үҫтереү өҫтөндә эш дауам итә.

2. Башҡортостан сәнғәте.  9 сәғәт.

 Башҡортостан Республикаһында сәнғәт үҫеше. Һәр милләт сәнғәтенең сәкә атыуы. Сәнғәт әһелдәре менән танышыу, улар хаҡында яҙылған текстар менән танышыу. Уларҙың әҫәрҙәрен таныу, данлыҡлы кешеләребеҙ тура­һында һөйләй белеү. Йырҙар өйрәтеү, бергәләп йырлау, һәләтле балалар менән айырым эшләү. Мәктәп сәхнәһе өсөн концерт номерҙары әҙерләү, видеояҙмалар ҡарау.

Ярҙамсы һүҙ төркөмдәрен бер-береһенән айырыу. Телмәрҙә урынлы һәм дөрөҫ ҡулланыу.

 Грамматика буйынса үҙләштерелгән материалды ғәмәлдә дөрөҫ ҡулланыуға өлгәшеү.

3. Кемдәр ул сәсәндәр?  5 сәғәт.

            Сәсәндәрҙең йәмғиәт тормошонда тотҡан урыны, уларҙың халыҡ шағирҙары, уҡытыусыһы, тарихсыһы, ил-йорт аҡһаҡалы булыуы тураһынд белеү. Сәсәнлек сәнғәте. Исемдәре билдәле һәм әҫәрҙәре хәҙергәсә һаҡланған сәсәндәр (Ҡобағош сәсән, Ҡарас сәсән, Ерәнсә сәсән, Буранбай-Йәркәй сәсән). Сәсәнләр ижадында фольклор һәм әҙәбиәт традициялары сағылышы. 

4. Башҡорт ырыуҙары, шәжәрәләре.  5 сәғәт.

        Башҡорт халҡының ырыуҙары менән танышыу. Башҡорт шәжәрәләренең яҙма ҡомартҡы булараҡ матур әҙәбиәткә мөнәсәбәте. Уҡыусыларҙың үҙ ырыу шәжәрәһен төҙөп, улар тураһында һөйләй белеүе. Фекерҙе формалаштырыуҙа һәм сағылдырыуҙа синтаксистың ролен, һүҙ менән һүҙбәйләнештең айырмалыҡтарын, һүҙбәйләнеш һәм һөйләмдең баш киҫәктәре булып килгән һүҙҙәр теҙмәһен, һүҙ­бәйләнештәр менән фразеологизмдарҙың айырмалыҡтарын аңлау. Башҡорт телендә һөйләм, уның төҙөлөшөн рус телендәге һөйләм менән сағыштырыу.  

5.Башҡорт халыҡ шағирҙары, яҙыусылары.  37 сәғәт.

Башҡорт халыҡ шағирҙары, яҙыусылары тураһында белешмә. Уларҙың тормош һәм ижад юлы менән таныштырыу. Һәр шағир, яҙыусы тураһында һөйләй белеү һәм уларҙың әҫәрҙәрен танып атай белеү. Бер телдән икенсе телгә тәржемә итеү Яҙыусыларҙың тормош юлы һәм йәмғиәт эшмәкәрлеге. Башҡортостан халыҡ яҙыусылары һәм шағирҙарының тормош һәм ижад юлы менән танышыу. Күре­некле яҙыусылар, шағирҙар рәтенә үҙ ижадтары менән килеп инеүсе йәш быуын яҙыусылары һәм шағирҙарҙың тормошо һәм ижад юлы менән танышыу. Газета, журнал биттәрендәге материалдарҙы файҙаланыу.

Йыйнаҡ һәм тарҡау һөйләмдәр, тулы һәм кәм һөйләмдәрҙе айырыу һәм сағыштырыу. Һөйләү телмәрендә һәм матур әҙәбиәт телендә кәм һөйләмдәрҙе ҡулланыу үҙенсәлектәре. Ике составлы кәм һөйләмдәрҙе бер составлы һөйләмдәрҙән айырыу тураһында белешмә.

Әйтелеү маҡсаты буйынса һөйләм төрҙәрен таныу. Интонацион һәм мәғәнәүи үҙенсәлектәре буйынса хәбәр, һорау, бойороҡ, өндәү һөйләмдәрҙе анализлау. Әйтелеүҙең коммуникатив бурысына ярашлы һөйләмдәрҙе моделләштереү; уларҙы телмәр практика­һында ҡулланыу.

ТЕМАТИК ПЛАНЛАШТЫРЫУ

№	Бүлек темаһы	Сәғәт һаны
1.	Тыуған илем – Башҡортостан.	12
2.	Башҡортостан сәнғәте.	9
3.	Кемдәр ул сәсәндәр?	5
4.	Башҡорт ырыуҙары, шәжәрәләре.	5
5.	Башҡорт халыҡ шағирҙары, яҙыусылары.	37
	Бөтәһе	68