Сабақ жоспары: "Белдік бұйымдар. Белдемше түрлері,тарихы"

Сабақтың тақырыбы: Белдік бұйымдар. Белдемше түрлері, тарихы.
Сабақтың мақсаты:

-          Оқушылардың теориялық білімдері мен практикалық іс іскерліктерін ұштастыра отырып, пішу,тігу технологиясын менгеру, өздігінен жұмыс жасауға, тігін өнеріне қызығушылығын арттыру.

-          Тігін технологиясы туралы  білімдерін  кеңейтіп , одан  әрі таным деңгейін  арттыру, көру  және  ойлау  қабілетін дамыту.

-          оқушылардың ой-өрісін, көргендерін еске сақтап, қолдарын жаттықтырып, өмірде  қолдана  білуге баулу, әсемдікке, ұқыптылыққа, еңбексүйгіштікке үйрету

Сабақтың түрі: аралас сабақ
Сабақтың әдісі: баяндау, түсіндіру, көрсету, сұрақ – жауап, ұжымдық, практикалық жұмыс
Сабақтың көрнекілігі: тігін машинасы, суреттер,
Сабақтың барысы:
І Ұйымдастыру кезеңі

ІІ . Үй  тапсырмасын  тексеру
а)  тігін  машинасының  құрылымының  негізгі  бөліктерін атау .
ә)  тігін  машинасы  жетектерінің  түрлерін  ата.
б)  машина  жұмысын  орындауға  дайындық үстінгі, астынғы  жіптерін  сабақтау
в)  тігін  машинасымен  жұмыс  істеу  кезіндегі  қауіпсіздік ережесі.

Қорыту. Бағалау

ІІІ. Жаңа сабақ

Белдік бұйымдар. Белдемше түрлері, тарихы.

Белдемшенің шығу тарихы Белдемше- әйелдердің сәнді киімі. 19 ғасырдың аяғына дейін әйелдер оны ойын-сауық кезінде көйлек сыртынан киген. Белдемшенің алдыңғы өңірлері бір-біріне түйісіп тұрады да, белінен төмен қарай кеңи береді. Белдемше барқыттан, әр түрлі жібекматалардан тігіліп, жиегі айнала кестемен немесе құндыз терісімен көмкеріледі, түрлі әшекейлермен безендіріліп, белі қапсырмамен түймеленеді. Белдемшені көйлектің етегін түгел жаппайтындай етіп тігеді. Белдемше — үй шаруасында жүргенде алға байлап алатын алжапқышты да “белдемше” деп атайды. Оны жалаң қабат күйінде, түрлі-түсті шыттан тігіп, малсауғанда, тамақ даярлағанда тазалық үшін киеді. 
Стиль түрлері 
• Классикалық 
• Романтикалық 
• Спортық 
• Фольклорлық ( этникалық) 

Әр түрлі киімге жататын бұйымдарды екі негізгі топқа бөлуге болады. Белдікті және иықты. Белдемше, шалбар, белдемше шорты, шалбар-белдікті топты бұйымдар, көйлек, блуза, қамзол, халат және басқалар - иықты топты бұйымдар. Белдікті бұйымдарда белдемше ең көп топты құрайды. Белдемше костюмның бөлігі, өзіндік бұйым немесе көйлектің бөлігі болуы мүмкін. Силуэт бойынша белдемшелерді тіке, етегіне кеңейе түскен және енсіз келген болады. Олар пішуіне қарай үш топқа бөлінеді: тіке, қиықты және клеш. Тіке белдемшелер қынамалы бір, екі немесе үш тігісті, складкамен немесе оларсыз, кең, бүрмелі немесе резеңкеде болуы мүмкін. Тіке белдемшелерде негізгі жіптер бұйымның ұзындығында орналасады. 
Клеш белдемшелердің пішу негізін толық дөңгелек немесе оның бөлігін құрайды. Оларды кеңею сатысына қарай негізгі жеті топқа бөледі: клеш, үлкен клеш, кішкене, орташа, үлкен «колокол», «полусолнце» және «солнце». Бел, жамбас, етек сызықтары дөңгелектің бөлігін құрайды. Бұл белдемшелердің негізгі және арқау жіптердің бағыты әр түрлі бөліктерінде біркелкі емес. алдының ортасында негізгі жіп ұзындығымен орналасады, ал қалған бөліктерінде басқаша. Қиық белдемшелер 4, 6, 8, 10 және 12 қиықтан тұрады, төменге қарай кеңейе түскен. Әр қиықтың кеңеюі қиық белдемшелерге складкалардың орналасуына өзіндік түр береді. Негізгі жіп мұндай белдемшелерде әр қиықтың орта сызығының ұзындығымен жатады. Белдемшеге мата таңдағанда, оны немен киетіндігін шешіп алу керек: блузкамен, жемпірмен, қамзолмен. Мата таңдауы бұйымның қолданылуына қарай (күнделікті, үйге киюге), мезгілге (жаз, қыс), сәнге және пішінінің ерекшелігіне байланысты. Тіке белдемшелерге ауыр және тығыз мата үсынылады (жүн, джинсы матасы). Әр түсті, сызықша немесе шатраш. Төменге қарай кеңейе түскен белдемшелерді жеңіл маталардан тігеді: мақта, зығыр, жүн және жібек. Клеш және қиық белдемшелерді тігуге жақсы драпталатын маталар лайық мақта, жібек немесе жеңіл жүн. Белдемшенің сәні матаның еніне қарай таңдауға әсер етеді. Тіке белдемшелерді пішуге енді және енсіз матаны, ал етегіне қарай кеңейе түскен немесе складкадары болса, енді матадан тікекен ыңғайлы. Кез келген киімнің пішімін жасаудың бірнеше түрі бар. Олар дәстүрлі сызба, сән журналынан сызба алу және компьютерлік бағдарлама арқылы киім сызбасын жасау. 

ІҮ. Шығармашылық жұмыс (оқушылар өздері таңдау керек, осыған байланысты жоспар өзгереді)

1.       Сән журналынан белдемше таңдау.

2.       Белдемшенің сызбасын жасау. 

3.       Сән таңдау (төрт стильде). Сәннің сырт көрінісін сипаттау.

Жұмыстың орындалу реті

1.       Сән үлгісін ақ беттің сол жағына жапсыру.

2.       Жоспар-үлгісі бойынша сипаттау.

3.       Ұқыпты орындау.

Жоспар-үлгісі

1.       Кімге және неше жасқа арналған?

2.       Сәннің сырт көрінісін сипаттау.

3.       Стиль (классикалық, романтикалық, фольклорлық, спорттық).

4.       Киімнің түрі (тұрмыстық, спорттық, сахналық, арнайы, техникалық).

5.       Силуэт (тік, сонақ, Х-силуэт, трапеция, қынамалы, жартылай жайтанған).

6.       Пішімі (қиял, қатал).

7.       Ілгегі – бір өңірлі, екі өңірлі, түймемен ілгектенеді, ысырма ілгек.

8.       Жеңнің пішілуі – қондырмалы, реглан, тұтас пішілген, аралас, ұзын, қысқа, 3/4.

9.       Жаға – өңірі ашық, қайырмалы, тік, шальді, апаш.

10.    Мойындық (төртбұрышты, үшбұрышты, дөңгелене, фигуралы т.б.) көрсет.

11.    Қалта – жапсырмалы, тілікті, «рамкалы» т.б.

12.    Етегі – кеңейтілген, «годэ», тік, аралас, әшекейленген.

13.    Әшекейлеуі – желбіршек, кесте, жіптер, таспа, түйме, бүрме, бедер, қатпарлар, қапсырмалар.

14.    Қандай матадан тігілген?

Ү. Сабақты бекіту.Бағалау.

Үйге тапсырма беру: құралдар, 4 стильде сәннің сырт көрінісін сипаттап келу, см. таспа, сән журналдар, «линейка закройщика» т.б.