Сабақ жоспары:Бір орында және және қозғалыс кезінде сәлемдесу тәсілдерін орындау, сәлемдесуге қозғалыс кезінде жауап беру

10 сыныпқа арналған алғашқы әскери даярлық

пәнінің сабақ жоспары

          Сабақ тақырыбы:   Бір орында және және қозғалыс кезінде сәлемдесу

                                               тәсілдерін орындау, сәлемдесуге қозғалыс кезінде

                                               жауап беру

АӘД пәні оқытушы-ұйыдастырушысы: А.Ы.Молдабеков

2015-2016 оқу жылы

           «Бекітемін»                                                  Мектеп-гимназиясы директоры

  __________Ө.Р.Табынчаев

«_____»____________2016 жыл

Алғашқы әскери дайындық пәні

САБАҚ ЖОСПАРЫ №32

Сабақтың тақырыбы:      Бір орында және және қозғалыс кезінде сәлемдесу

                                               тәсілдерін орындау, сәлемдесуге қозғалыс кезінде

                                               жауап беру

Сабақтың мақсаты:         Әскери сәлемдесу туралы жалпы мағлұмат беру

                                               және тәжірибе жүзінде орындау.

Уақыты:                          45 минут.

Өткізілетін орны:           БӘД кабинеті

Өткізілетін күні:            10 «А» сыныбы    ______________   2016жыл

Көрнекілік құралдар:  Плакаттар,саптық жарғы, АӘД оқулығы.

Сабақтың барысы:

    а) Ұйымдастыру кезеңі – 3 минут.

Взвод командирі оқушыларды сапқа тұрғызады, оқытушыға рапорт береді, амандасу, түгендеу, оқушылардың сырт көрінісін тексеру.

       ә) Өтілген тақырыпты сұрау кезеңі –  7 минут.

-           бақылаушының міндеттері қандай?

-           бақылаушы қайда орналасады?

-           бақылау үшін белгіленетін орын қандай талаптарға сай болуы керек?

-           бақылаушы жергілікті жерді қалай зерделейді?

-           бақылаушы қарсыластың пайда болуын қалай баяндайды?

     б) Негізгі бөлім – 25 минут.

. Әскери сәлемдесуді саптан тыс орнында бас киімсіз орындау үшін бастыққа (атағы үлкенге) үш-төрт адым қалғанда ол жаққа бұрылып, саптық қалыпты қабылдау керек және оның соңынан басын бұра отырып, оған қарау керек.

Егер бас  киім киілген болса, онда, одан басқа саусақтар бірге, алақан тік, ортаңғы саусақ бас киімнің шетіне (күнқағарға) тиіп тұратындай, ал шынтақ иық деңгейінде және биіктігінде болатындай етіп  оң қолды қысқа жолмен бас киімде ұстау керек (11-сурет). Бастық (атағы үлкен) жаққа басты бұрған кезде қолдың бас киімдегі жағдайы өзгеріссіз қалады.

Бастық (атағы үлкен) әскери сәлемдесуді орындаушының жанынан өтіп бара жатқанда басты тік ұстау керек және онымен бір уақытта оң қолды төмен түсіру керек.

 Әскери сәлемдесуді саптан тыс қозғалыста бас киімсіз орындау үшін бастыққа (атағы үлкенге) үш-төрт адым қалғанда аяқты жерге қоюмен бір уақытта қолмен қозғалыс жасауды тоқтатып, басты ол жаққа          бұру керек және қозғалысты жалғастыра отырып, оған қарау керек. Бастықтан (атағы үлкеннен) өтіп кеткеннен кейін басты тік ұстау және қолмен қозғалыс жасауды жалғастыру керек.

Бас киіммен болған кезде аяқты жерге қоюмен бір уақытта басты бұру керек және оң қолды бас киімге апарып, сол қолды қозғалтпай  жанында ұстау керек (12-сурет); бастықтан (атағы үлкеннен) өтіп кеткеннен кейін  сол аяқты жерге қоюмен бір уақытта басты тік ұстап, оң қолды төмен түсіру керек.Бастықты (атағы үлкенді) басып озған кезде әскери сәлемдесу басып озудың бірінші адымымен орындалады. Екінші адыммен басты тік ұстау және оң қолды төмен түсіру керек.

 Егер әскери қызметшінің қолы бос болмаса, әскери сәлемдесуді бастық (атағы үлкен) жаққа қарай басты бұрумен орындайды.

Әскери сәлемдесуді қарумен орнында және қозғалыста орындау

             Әскери сәлемдесуді қарумен орнында саптан тыс орындау қарусыз орындау  сияқты  жүргізіледі  (саптық Жарғының 64-тармағы);

 бұл ретте карабиннің «иыққа» күйін қоспағанда, қарудың күйі өзгермейді және қол бас киімге апарылмайды.

Әскери сәлемдесуді карабинмен «иыққа» күйінде орындау кезінде ол алдын ала «аяққа» күйіне алынады. 

Қарумен «арқаға» күйінде әскери сәлемдесуді оң қолды бас киімге апара отырып орындау керек.

 Әскери сәлемдесуді саптан тыс қозғалыста аяқ жанындағы, «қарубауға» немесе «кеудеге» күйіндегі қарумен орындау үшін бастыққа (атағы үлкенге) үш-төрт адым қалғанда аяқты жерге қоюмен бір уақытта басты ол жаққа қарай бұру және бос қолымен қозғалысты тоқтату керек; «арқаға» күйіндегі қарумен одан басқа қолды бас киімге апару керек.

Карабинмен «иыққа» күйінде әскери сәлемдесуді орындау кезінде оң қолмен қозғалысты жалғастыру керек.

 «Оң жақтан (сол жақтан, маңдайшептен) қарсы алу үшін, қарауыл-ҒА» командасы бойынша «аяққа» күйіндегі карабинмен әскери сәлемдесу екі тәсілмен жүзеге асырылады:

бірінші тәсіл – карабинді оң қолмен көтеріп, ұңғысын кеуденің орта тұсына, көздеу планкасын өзіне қаратып, оны тік ұстау керек; осымен бір уақытта сол қолмен карабинді сағағынан (төрт саусақ алдында оқжатарда, ал бас бармақ – көздеу планкасының астында) ұстау керек, сол қолдың білегі – қарубау деңгейінде болу керек .

екінші тәсіл – оң қолды құндақтың мойнына ауыстыру және онымен карабинді бас бармақ артында, ал біріктірілген төрт саусақ құндақ мойнының алдында қиғаш жататындай етіп ұстау керек (13-сурет).

Екінші тәсілді орындаумен бір уақытта басты оңға (солға) бұру және оның соңынан басын бұра отырып, бастықты көз қиығымен шығарып салу керек.

 Карабин «қарауылға» күйінен «аяққа» күйіне «Аяқ-ҚА» командасы бойынша алынады.

Алдын ала берілетін команда бойынша басты тік ұстау керек, ал орындалатын команда бойынша карабинді аяққа үш тәсілмен алу керек:

бірінші тәсіл – оң қолды жоғары ауыстыру және карабинді сағағы мен ұңғы бастырмасының жоғарғы жағынан ұстау керек;

 екінші тәсіл – карабинді дүмі табанның сыртқы жағына тиіп тұратындай етіп, оң аяққа ауыстыру керек; сол қолмен карабинді сүңгі түтігінен ұстау керек;

үшінші тәсіл – сол қолды жылдам төмен түсіру керек, ал оң қолмен карабинді жерге жайлап қою керек.     Қарауылға» тәсілін орындай отырып әскери сәлемдесуді карабинмен орындау тек әскери бөлімшелер мен бөлімдер орнында олар сапта болған кезде жүргізіледі.

«Оң жақтан (сол жақтан, маңдайшептен) қарсы алу үшін, қарауыл-ҒА» командасы бойынша карабиндер «қарауылға» күйіне алынады; сапта тұрған барлық әскери қызметшілер саптық қалыпты қабылдайды және онымен бір уақытта басын бастық жаққа қарай бұрып, оны көз қиығымен шығарып салады. Егер саптағы әскери қызметшілерде автоматтар, оқшашарлар мен қол гранатаатқыштар бар болса, олардың күйі өзгермейді.

     в) Қорытынды бөлім – 10 минут.

          Сұрақтар мен тапсырмалар:

-           Бас киімсіз әскери сәлемдесу қала орындалады?

-           Бас киіммен әскери сәлемдесу кезінде қол қандай жағдайда болады?

-           Қарумен әскери сәлемдесу қалай орындалады ?

-           Қарумен қозғалыста әскери сәлемдесу қалай орындалады?

Алғашқы әскери дайындық пәнінің

        ұйымдастырушы  оқытушысы:                                      А.Молдабеков