Тармаклануны Паскаль телендә Программалау

Урок “Тармаклануны Паскаль телендә  Программалау”. 9 класс

Учитель информатики Яббарова Айгуль  Ильгизаровна

Тема: Тармаклануны Паскаль телендә программалау.

Максат: - укучыларны тармкалануны Паскаль телендә программалау белән таныштыру;

-          алгоритм, тармакланучы алгоритмнарны ныгыту;

-          укучыларда компьютерлага карата игътибарлык, пөхтәлек тәрбияләү.

Җиһазлау: такта, компьютер, презентация

Дәреснең тибы: яңа белемнәрне үзләштерү

Дәресне  үткәрү планы

1. Оштыру өлеше
2. Актуальләштерү
3. Яңа материал белән таныштыру
4. Теманы ныгыту
5. Мөстәкыйль эш
6. Өй эше бирү
7. Дәресне йомгаклау.

Дәрес барышы:

1. Оештыру өлеше
2. Актуальләштерү

Яңа темага күчкәнче, иң элек үткәннәрне кабатлап китик. Белемнәрне тикшерү тест формасында булачак. Тесетны эшләп бетергәч бер-берегезнекен тикшереп билгеләр куярсыз.                                                                       (Слайд  2-6)

 1. Паскаль теле кайчан иҗат ителгән?

а) 1971;

б) 1968;

в) 1980.

2. Үзләштерү тамгасы ничек билгеләнелә?

а) =;

б) : ()

в) :=

3. Алгоритм ул-...
а) Алга куелган мәсьәләнең чишелешенә китерүче гамәлләр эзлеклелеге;
б) теорема;
в) мәсьәлә чишү һәм программа төзү өчен кулланыла.

4. Блок-схема ул...
а) фигуралар;
б) алгоритмны график юл белән сурәтләү;
в) төрле геометрик фигуралар.

5. Идентификаторны табарга
 а) мисал1;
б) misal2;
в) misal  3.

6. Тармакланучы алгоритмның форматының төп командалары кайсы?
а) if…then…else;
б) хәзергә...кабатларга ;
в) әгәр...ул вакытта...башкача.

7. Үзгәрмәләрне тасвирлау бүлеге дип нинди бүлег атала?
а) const бүлеге;
б) var бүлеге;
в) type бүлеге.

8. Операторлар бүлеге нинди сүзләрдән тора?
 а) write  һәм  writeln;
б) begin  һәм  end;
в) write   һәм  read.

9.          - фигурасы эченә ... языла
 а) башы яки ахыры;
б) кертү яки чыгару;
в) шарт.

10. “ln” кушымчасы нәрсәне аңлата?
а) курсорны яңа юлга күчерү;
б) курсор кую;
в) белмим.

3.    Төп өлеш. Яңа тема аңлату.

а) Тармаклануның төрләре һәм блок-схемасы. Тармаклану ике төрле була: тулы булган тармаклану һәм тулы булмаган тармаклану.                       (слайд 7)

Тулы булган тармаклануның форматын һәм блок-схемасы карыйк:

   If   <логик аңлатма> 

             then <1нче оператор>            

            еlse <2 нче оператор>;

монда If сүзе - әгәр, then – ул вакытта,  еlse – башкача дигәнне, 1нче һәм 2 нче операторлар – командаларны аңлаталар.

Тулы булмаган тармаклануның форматы һәм блок-схемасы

If   <логик аңлатма> 

             then <1нче оператор>;            

б) Паскаль бите.                 (Слайд 8)

Турбо Паскаль битен ачу өчен: пуск-все программы-Турбо Паскаль. Битнең өске өлешендә меню юлы, аста төп клавишалар справка өчен кулланылалар, калган өлеш эш өлкәсе.

в) Нәтиҗә карау бите        (Слайд 9)

Нәтиҗәне карау өчен [Alt]+[F5]клавишаларын басып карыйбыз. Кире программага чыгу өчен теләсә кайсы клавишага басырга кирәк.

г) Программаны саклау өчен:             (Слайд 10)

1. File   -     change dir  -   C:\tp7\tp7\bin      -   OK
2. File    -   save as       -  misal1.pas      - OK
3. Программаны җыеп бетергәннән соң    -    file     -   save ка басасы.

д) Программаны тикшерү өчен:                    (Слайд 11)

       Программа эшлиме юкмы икәнен белү өчен: ctrl+F9 га басып карыйбыз;

       Программаны эшкә җибәрү өчен: сtrl+F5 кә басабыз;

       Нәтиҗәне карау өчен: Alt+F5 кә басып карыйбыз;

      Программадан чыгу өчен: Alt+X ка басабыз.

4. Ныгыту.

     Бирелгән ике сан х һәм y. Бу саннарны чагыштырырга һәм минимумны табарга.

Программасын һәм алгоритмын  төзергә.

Program mis1;

Var x,y:real;

Begin

         Write(‘x=’);

         Readln(x);

         Write(‘y=’);

         Readln(y);

If x>y then min:=y

           Else min:=x;

Write(‘min=’,min:2:3);

Readln

End.

Алг мисал1

Башы

   Кертү х

   Кертү у

әгәр х>у  ул вакытты min:=y

                       башкача  min:=x

          чыгару min

      ахыры.

 5. Мөскәкыйль эш.   (Хаталарны табарга)

Хаталарны   табарга I вариант	Хаталарны  табарга II вариант
Program missal  1. var    a;b:real; Begin            write(‘a=’,a);            readln(b):            write(‘b=’);            readln(b), If    a>b   then   a:=max;                 else    max:=b,           write(‘max’=,max);           readln; end,   max:=b   a:=max	Pragram misal2. var    a,b;real; Begin            write(‘m=’),            readln(m):            write(‘n=’,n);            readln(a), If    m>n   then   min:=m;                 else    n:=min,           write(‘min=’,min);           readln; end.   min:=n   min:=m   Кертү m, n

6. Өй эше бирү.           (Слайд 13)

Өйгә эш:
§ 12.4 укырга;
Мисал: бирелгән ике сан а һәм б. Әгәр а>б булса, а га 2 не кушарга, киресенчә булса б дан 1 не аларга.
Программаны һәм блок-схеманы төзергә.

7. Йомгаклау