Урок по технологий на тему "Топырақтану негіздері. Органикалық және минералдық тыңайтқыштар"

5-сынып

Сабақтың  тақырыбы:  Топырақтану негіздері. Органикалық және минералдық тыңайтқыштар.

Біімділігі:Оқушыларды  Қазақстан  аумағындағы  топырақ  түрлерінің  қасиеттері  мен  топырақтың  негізгі  түрлеріне  анықтама  беруге  үйрету.

Тәрбиелілігі:  Топырақты   қорғау   жұмыстарымен  адамдардың  шаруашылық  қызыметін  топырақтың  құнарсыздануы,  одан  сақтау  жолдары  мен  өңдеу  шаралары  туралы  түсіндіру.

Дамытушылығы:  оқушылардың  өй  өрістерін  дамыту.

 Оқушыларға тамыр өсімдіктің топырақтан қоректену мүшесі екендігін түсіндіре отырып, тыңайтқыштар жайлы білім беру.

Көрнекілігі: Плакаттар, тірек-сызбалар

Сабақтың түрі: аралас сабақ

Сабақ беру әдісі: сұрақ-жауап, баяндау

Сабақ барысы: 1. Ұйымдастыру кезеңі
Психолгиялық дайындық
2.Үй жұмысын тексеру.
1. Тамырдың бөліктерін атаңдар? Аймақ құрып түсіндіріңдер.

2. Тамырдың өсуі деген не?

Суреттеме

Жауаптар

1. Тал, қарақат т.б. ағаштардың жас бұтағын, бөлме өсімдік-терінің жас өркендерін суға салып қойса … дамиды. 2. Тамыр арқылы топырақтан сіңірілген су және суда еріген мин-ералды тұздар … өтеді. 3. Қоректік заттар қорға жина-латын тамырларға … жатады. 4. Негізгі тамыр тұқымның … дамиды. 5. Тамырдың сабақтан айырмашылығы…. … шығармайды. 6. Тамырлар шығу тегіне қарай …. деп бөлі-неді. 7. Жас тамыр ұштарында … болады. 8. Қосалқы там-ырлар өсімдікті топыраққа мықтап бекітіп … күшейтеді. 9. Негізгі тамырдың жан-жағынан жанама тамырлар тарала-ды, олар … пайда болады. 10. Тамыр өсімдіктің … мүшесі.

1.Жер асты 2. Негізгі, жанама, қосалқы 3. Сору бөлігінде 4. Қосалқы тамырлар 5. Ұрық тамыршасынан 6. Сабаққа 7. Сәбіз, қызылша, шомыр 8. Жапырақ 9. Тамыр оймақшасы 10. Қоректенуін

3. Жаңа сабақ

Өсімдіктердің топырақтан қоректенуі минералды қоректену дейді.

Минералды қоректену

Тамыр

Топырақ

Жер үсті мүшелеріне ертіндісі ретінде ретінде жеткізіледі

Ұлпаларға таралады

Топырақта

Азот Фосфор Калий

Азот жетіспесе Фосфор жетіспесе Калий жетіспесе өте баяу өседі, жемістің түзілуі баяулап, өте аласа болып өседі,жапырақтары бозара салмағы кемиді тірек ұлпасы жетілмейдібастайды, жанамабұтақтары дамымайды

Топырақтан қоректену кезінде қатынасатын ұлпаларға жабын, өткізгіш, қоректік, ал мүшелерге тамыр жатады.

Тыңайтқыштар

Органикалық Минералды

қи, шымтезек, қарашірік, азот, фосфор, калий (күл)құс саңғырығы

Кестемен жұмыс

Өсімдік аттары	Тыңайтқыш	Қай мүшесіне қажет	Шашу мерзімі	Қандай күйде
Қырыққабат	Азот	Жапырағы мен сабағына	Жаздың алғашқы айы	Сұйық ерітінді
Қызанақ	Фосфор, калий	Жемісіне	Жаздың екінші жартысы	Құрғақ және ерітінді
Картоп	Фосфор, калий	Түйнегіне	Жаздың екінші жартысы	Құрғақ және ерітінді
Күздік дақылдар	Калий	Барлық мүшесін суыққа төзімді етуге	Күзде, тұқым себер алдында	Құрғақ

Тапсырманы орында.1.Тізімдегі органикалық және минералды тыңайтқыштарды бөліп кесиеге толтыр.

Органикалық тыңайтқыш	Минералды тыңайтқыш

1.     Азот селитрасы 4. Күл 7. Сүйек ұны 10. Көмір

2.     Құс саңғырығы 5. Торф 8. Қарашірік

3.     Суперфосфат 6. Қи 9. Нитрагин

2.     Төмендегі сипаттамалар тыңайтқыштардың қай түріне тән екенін тұсына рет санын қою арқылы анықта.

І	Азотты
ІІ	Фосфорлы
ІІІ	Калийлі

1.     Жемістердің пісу мерзімін қысқартады.

2.     Суыққа төзімділігін арттырады.

3.     Сабақ пен жапырағының өсуін күшейтеді.

4.     Тамыр мен түйнектің өсуіне әсер етеді.

4. Бекіту

1. Минералды қоректену деген не?

2. Тыңайтқыштардың неше түрі бар?

3. Органикалық тыңайтқышқа нелер жатады?

4. Минералды тыңайтқышқа нелер жатады?

5. Үйге тапсырма:

6. Бағалау