Урок внеклассный по теме "Образованный - значит сильный"

Балаларза   туган  телгә   мөхәббәт,    китап  укыуга  кызыкһыныу  тәрбиәләүзә  кластан  тыш  сараларзың  әһәмиәте  зур. Укыусылар ундай кисәләрзә, бәйгеләрзә  теләп  катнашалар .

  Башкорт  теле  азналыгында  уткәрелгән  “Белемле – көслө” тигән кисә  үрнәген  тәкдим  итәм .  Уның  максаты :китап  укыу , белем алырга  кызыкһыныу  тәрбиәләү, логик  фекерләү  һәләтен  үстереү, халкыбыззың  гөрөф  - гәзәттәрен  искә  төшөрөү.

                                 Беренсе  тур.Әкиәттәр. 

  Тактага  әкиәттәргә  яһалган  иллюстрациялар  эленә:

         1              2              3             4              5

Етем төлкө         Айыу менән      Алтын      Алтын         Ярыштау

                        бал  корттары        алма        тамсы                                                    

1.”Кайһы  артык?” (5 – риүәйәт ,калгандары – халык  әкиәттәре)

2.Әкиәт  йөкмәткеһенә  тура  килгән  мәкәлдәр  әйтеү:

  а)Ялган  яндырыр, яманатка  калдырыр. (1)

  б)Тирләп  эшләһәң , тәмләп  ашарһың. (4)

  в)Ызгыш  төбө  урын  тарлыктан  түгел, күңел тарлыктан .(3)

  г)Бал  тапмаган  корт булмас, 

      Мал  тапмаган  егет  булмас .(2) 

  Түбәндәге  әкиәттәргә  иллюстрациялар  эленә:

               1                 2                  3                  4

       Әбйәлил           Әтәс  менән         Якшылык              Әминбәк                                  

                                      төлкө 

3 .”Кайһы  артык?”(3 – А .Йәгәфәрова әкиәте ,калгандары – халык  әкиәттәре)

4.Мәкәлдәр  әйтеү:

а)Акыл  менән  алтын  табыла, алтын  менән  акыл  табылмай.(1)  

б)Эткә  ышанма – койрого кәкере .(2)

в)Һөнәрһез  ир – канатһыз  кош.(4)

г) Якшыга  якшылык  кылһаң, бише  менән  кайтарыр(3)

              Икенсе  тур.Башкорт  шагирзары.

 Тактага    Башкортостан   халык    шагирзарының   портреттары  куйыла :

          1                     2                  3                   4     

      М.Кәрим               М.Гафури          Р.Гарипов          Ә.Атнабаев

1.”Туган  телем  минең – хаклык  теле” тигән  юлдар  кайһы шагирзыкы?(3)

2.Иске  Күрзем  ауылынан  сыккан  якташ  әзип.(4)

3.Башкорт  академия  драма  театры  кем  исемен  йөрөтә? (2)

4.Башкортостанды  картала  кайын  япрагына  окшатыусы  шагир(1)

5.”Гәли  Сокоройга  мәзхиә” шигырының  авторы.(4)

6.Бала  сагы  озон-озакка  һузылган  шагирзы  атагыз.(1)

7.”Башкорт  халык  шагиры”  исеме  иң  тәүзә  кемгә  бирелә?(2)

8.”Урал  күкрәгендә  йөрәк  кеүек

     Башкортостан – тыуган  илкәйем,

     Шул  йөрәктең  кан  тамыры  булып 

     Күкһелләнә  Агизелкәйем. ” 

Был  юлдарзың  авторын  әйтегез.(3) 

Такталагы  портреттар  алышына, түбәндәге  языусыларзың  һүрәттәре  куйыла : 

            1                     2                  3                 4

    Р.Бикбаев               З.Биишева           Н .Нәжми           Р.Нигмәти

9.Башкортостан  языусылар  союзы  рәйесе, “Һыуһаным, һыузар  бирегез!” поэмаһының  авторы.(1)

10.Фронтовик – шагир ,”Гармунсы  дус” драмаһын  язган  әзип.(3)

11.Һәр  вакыт  яктыга  ынтылыусы  языусы.(2)

12.Кайһы  шагир  улына  фашисты  үлтерергә  куша?(4)

13.Был әзиптәрзең шигырзарынан  өзөктәр  тыңлап, кемдеке  икәнен  әйтегез :

  а)   Башкорт  теле,эйе, саф  шишмәләй,

         Осорзар  аша  ага  сылтырап.

         Һәр  бер  һүзе уның, сулпы  кеүек,

         Сыңлап  тора,

                            уйнап,

                                    йылтырап! (2)

 б)    Беззең  Ватан, кызым, матур :

         Кояштай  балкып  тора,

         Таузары, зәңгәр  болоттай, 

          Күктәргә  калкып  тора.  (4)

14.”Капкалар”,Йыр  тураһында  баллада”, “Күлдәк”, “Аманат”, “Урал” әсәрзәренең  кайһы  артык? (“Аманат”  Н.Нәжмизең  әсәре  түгел.) 

                                           Шаян-тур.

  Залда  ултырыусылар  өсөн  шаян  һораузар  тәкдим  ителә:

1.Сүп-сар  тартмаһы.(Сумка.)

2.Һәр  сак, ялгышып, тәзрәгә  килеп  эләгеүсе  түңәрәк әйбер.(Туп.) 

3.Мәктәптең  президенты.(Директор.)

4.Насар  билдә  алганда  югалып  тора  торган  документ.(Көндәлек.)

                                           Өфө - тур    

1.Өфө  калаһына  нисәнсе  йылда  нигез  һалына?

2.Өфө  калаһының  элекке  исемдәрен  атагыз.

3.Өфөлә   балалар  өсөн  ниндәй  журналдар  сыга?

4.Телевидениелә  балалар  өсөн  башкортса   ниндәй  тапшырыузар           

    бара? 

5.Өфөлә  нисә  укыу  йорто  бар? 

6.Өфөлә  әле  ниндәй  зур  төзөлөштәр  бара?

                       Башкортостан – тур.

“Кайһы  артык?”

А) Агизел, Каризел, Днепр, Йүрүзән, Нөгөш.(3)

Б)Өфө, Нефтекама, Бөрө, Ырымбур, Салауат.(4)

В) Зәңгәр, кызыл, ак, йәшел.(2)

Г)Былау, бишбармак, корот, куллама, кымыз.(1)

Д)Курай, кыл  кумыз, думбыра, һорнай,скрипка.(5)

                    Блиц – турнир.Башкорт  йолалары .      

1.Язгы  кыр эштәре  тамамлангас үткәрелә  торган  байрам .(Һабан туйы)

2.Карагайзарга  тәңкәләр, тасмалар  тагып, бутка  бешереп үткәрә  торган  байрам.(Карга  буткаһы)

3.Йәй  башында  катын-кыззар  катнашлыгында  гына  үткән  байрам.(Кәкүк  сәйе)  

4.Беззең  яктарза  ярзамлашып  башкарылган  күмәк  эштәр. (Өй күтәреү, бесән өмәһе, каз өмәһе.)

                                        Йомгаклау.

Иң  күп  мәрәй  йыйган  укыусы еңеүсе   тип  табыла, уга бүләк  тапшырыла.           

Башкортостан  Республикаһы  Мәгариф  

                           министрлыгы

        Башкорт  теле  һәм  әзәбиәте   азналыгында    үткәрелгән  синыфтан  

 тыш  сара   (етенсе  синыф  өсөн)                                                

Әзәби  кисә:”Белемле –              көслө!”

      Башкарзы:Тәтешле  районы  Шүлгән

     урта  дөйөм белем биреү мәктәбенең

     башкорт   теле  һәм  әзәбиәте

     укытыусыһы  Мөхөтдинова  Әлфинә

                                             Муллаяр  кызы

                           2004 йыл