Урок-экскурсия "Памятники в п. Залукокоаже"

Муниципальное казенное общеобразовательное учреждение

« Средняя общеобразовательная школа№1»

г.п. Залукокоаже

УРОК - ЭКСКУРСИЯ

ТЕМА УРОКА: « ПАМЯТНИКИ в П. ЗАЛУКОКОАЖЕ»

2016 г.

Урок - экскурсия

Темэ: Классщ1ыб лэжьыгъэ. Дзэлыкъуэкъуажэ дэт памятникхэр

Мурадхэр:

1) Ди къуажэм и тхыдэм щыщ теплъэгъуэхэм щыгъэгъуэзэн, абы дэт памятникхэм ехьэл1ауэ къэхутэныгъэ лэжьыгъэхэр егъэк1уэк1ын. 2) Гупсысэм, зэхэщ1ык1ым, бзэм, щхьэзакъуэ лэжьэк1эм зегъэужьын. 3) Ди къуажэм хуа1э лъагъуныгъэм хэгъэхъуэн, абы и тхыдэм адэк1э зыщагъэгъуэзэным дегъэхьэхын.

Урокыр егъэк1уэк1ын ипэ къихуэу 5 классым щ1эс еджак1уэхэм къэхутэныгъэ лэжьыгъэхэр ирагъэк1уэк1ащ. Экскурсиер ебгъэк1уэк1 хъунущ класс к1уэц1ми (презентацэр къэгъэлъагъуэк1эрэ ) е щ1ыбми.

Ехьэл1апхъэ: еджак1уэхэм зэхуахьэса материалхэмк1э выставкэ къызэгъэпэщын.

Классыр гупищу гуэшащ:

Япэ гупым и къалэныр: къуажэм дэт памятникхэм сурэт трахын, фотоколлаж ящ1ыжын хуейщ.

Ет1уанэ гупым и къалэныр: а памятникхэм я тхыдэр къаулъэпхъэщын хуейщ.

Ещанэ гупым и къалэныр: материалхэр псори зрагъэзэхуэж, зэхагъэувэж.

Урокым и ек1уэк1ык1эр:

Доскам къигъэлъагъуэм феплъыт. Сыт щыфлъагъухэр?

Слайд№1

Слайд№2

- Нобэрей ди урокыр щ1эддзэнщ Бжэнык1э Мухьэб « Абыкъуэхьэблэ» зыф1ища и поэмэм щыщ едзыгъуэмк1э.

Поэмэм щыщ пычыгъуэ…

-Къуажэ дэлъэдап1э дыдэм деж зы ц1ыхухъу гуэрым памятник хуагъэувауэ щытщ. Абы и гупэр къуажэмк1э гъэзащ. Езым и щытык1эмк1э ик1уэт зымыщ1а щ1алэу къыщ1эк1ынщ. Ар зытет гъэжам ек1уэк1ыу зауэ-банэ гуэрэхри къыщыгъэлъэгъуащ . Ат1э, хэту п1эрэ а щ1алэ щхьэпэлъагэр?

- Фэ зэхуэфхьэса материалхэм дедэ1уэнщ.

-Сергей Миронович Костриков ( Киров унэц1эр и псевдонимщ) – урыс революционерщ. Ар къалъхуащ 1886 гъэм Уржум къалэм. Зи адэ-анэр пасэу зыф1эк1уэда и шыпхъуит1ыр и анэшхуэм къищтащ ип1ыну. Сергей детдомым иратащ. Ар езыр щ1алэ гурыхуэт,губзыгъэт. Абы къиухащ Томск дэт Технологическэ институтыр. Владикавказ щыдэса илъэсхэм ар типографием «Терек» газетым щылэжьащ. Ар мэкъумэшыщ1эхэм я къыщхьэщыжак1уэт, я унафэщ1т. Сергей пл1э ягъэт1ысауэ щытащ иригъэк1уэк1бэнэныгъэм къыхэк1ыу. 1913гъэм Дзэлыкъуэ восстанэр къыщыхъеям ар ди къуажэм къэк1уауэ жа1эж. Ар ц1ыху хахэу, мэкъумэшыщ1эхэм я бэнэныгъэм и къызэгъэпэщак1уэ 1эзэу зэрыщытар къалъытэри Дзэлыкъуэ восстанэм и фэеплъу ди къуажэм абы и памятникыр дагъэуващ.

Слайд№3

- 1942 гъэм нэмыцэ зэрыпхъуак1уэхэр ди къуажэм къыдыхьауэ щытащ. Ц1ыхуищэм хуэдиз Дзэлыкъуэкъуажэ ик1ри зауэм к1уащ, 92-м къагъэзэжакъым. Абыхэм я ц1эхэр тетхащ дыщэ хьэрфк1э гъэжыгъэ ящ1ам. Абы пэгъунэгъуу щытщ лейтенант Комин и памятникыр.

Слайд№4

Слайд№5

Афганистаным щек1уэк1а зауэм ди Дзэлыкъуэ куейм щыщ щ1алэхэри хэтащ. Абыхэм я фэеплъу мемориал ягъэуващ ди къуажэм и уэрам нэхъыщхьэм деж.

Архитектурнэ памятникхэм нэмыщ1 ди къуажэм дэтщ археологическэ памятники. Абы зэреджэр Городище - Черная гора. 1949 гъэм Греневич и археолог гупыр и гъусэуэкспедицэ ди къуажэм къэк1уауэ щытащ. Сурэтхэм къыщыгъэлъэгъуэжащ абыхэм ирагъэк1уэк1а лэжьыгъэр.

Слайд№6

Слайд№7

Слайд№8

Слайд№9

Урокым и к1эм еджак1уэхэм ирагъэк1уэк1а лэжьыгъэхэмк1э оценкэ яхуэгъэувын.

Альбом къыдэгъэк1ын ( см. Приложение)