Ашық сабақ: Символдар мен жолдарды өңдеу

Пәні		Информатика
Сыныбы		9
Сабақтың тақырыбы		“Символдар бойынша жолдарды өңдеу”
Мақсаты		Мәтіндік ақпаратты өңдеу процедураларымен таныстыру. Мәтіндік ақпарат өңдеу процедураларын дұрыс қолдана білуге үйрету.
Білімділік: Мәтіндік ақпараттарды өңдеу амалдарын түсіндіру, length concat,   copy функциялары  мен delete, insert процедуралары туралы мағлұмат беру.		Дамытушылық: Символдық мәліметтерді Паскаль тілінде программалау арқылы өңдеу тәсілдерін жүзеге асырып, оқушылардың логикалық ой-өрістерін дамыту;		Тәрбиелік:                       Оқушыларды ұқыптылыққа, жинақылыққа және жауапкершілікке тәрбиелеу.
Керекті жабдықтар		Интерактивті тақта, дербес компьютерлер, үлестірмелер,стикер,маркер, бағалау парақтары, интернет желісі
Әдіс-тәсілдер		Жеке жұмыс жасау, конверт сұрақ , тапсырмалар, топтық жұмыс, сергіту сәті, және т.б.
Оқыту нәтижесі		- Символдық шамалардың жазылуын, қолдану жолдарын, стандарттты функциялардың қызметтерін біледі; - Символдық шамаларды дұрыс сипаттап, стандартты функцияларды программаларда қолдана біледі.
Негізгі идеялар		- Өз бетімен білім алушылық қабілетін қалыптастыру; - Оқушылардың бір-біріне түсіндіру арқылы аталған тақырыпты меңгеріп шығуы; - Оқушылардың сөзге шешендігін байқау; - Оқушылардың топпен бірлесе отырып, жұмыс жасау қабілеттерін дамыту.
Сілтеме		Б.Қ. Сапарғалиева, Н.Е. Масалимова “Информатика” - 9 сынып оқулығы, Б.Қ. Сапарғалиева, Н.Е. Масалимова “Информатика” әдістемелік құралы, Б.Бөрібаев, Д.Дүзбаева, А.Махметова “Информатика және есептеуіш техника негіздері” есептер мен жаттығулар жинағы, интернет деректері, А. Хамметов, Б. Құтқожина “Turbo Pascal 7.0” программалау бастамалары
Сабақ барысы:
Сабақ кезеңдері	Мұғалім әрекеті		Оқушы әрекеті
Ұйымдастыру 2 мин 7 мин	Амандасамын - оқушылардың сабаққа қатысын тексеру; - оқушыларды 3 топқа бөлу (фигуралар арқылы). І топ –Символ, ІІ топ-Жол, ІІІ топ- Паскаль.   Өткен тақырыптарға шолу жасау. Үй тапсырмасын тексеру.  1.      Конверт сұрақ «Бай болам десең, біліміңді тексер»     Топтағы барлық оқушылар         қатысады. 2.      Қатені тап		Амандасады Кезекші сыныпта жоқ оқушыларды, үйге берілген тапсырманы айтады. Әр оқушы таңдаған фигурадал арқылы топ топқа бөлінеді.  Оқушылар конверттегі ақща  бейнеленген сұрақтарға кезек-кезек – кезек жауап береді. Алдыңғы тақырып бойынша үш топқа есеп жазылған қағаздар беріледі. Сол есепті компьютерге салып есепте жіберілген  қатені табу керек.
Жаңа  сабақ 5 мин	«Мағынаны  тану» Жаңа тақырып бойынша түсініктемелері жазылған сөздер көрсетіледі. Мағыналарымен  таныстырады.		«Мағынаны тану»  Оқушылар жаңа тақырыпппен экранда көрінген түсіндірме арқылы танысады.
Сергіту сәті 2 мин	Көз, қол жаттығулары		Экранда көрсетілетін жаттығуларды орындау.
Сабақты бкіту  5 мин 7 мин	«Ойлан-жұптас-талқыла» Әр топқа бір-бір есептен беріледі, ол есептер компьютерде орындалады. «Адасқан есеп» Топқа бірнеше бөліктерге бөлінген есептер беріледі.		Берілген есептерді Сол есептердің дұрыс ретін тауып компьютерде орындап,тексереді.
Қорытынды 8 мин	Онлайн тест Kahoot.it		Ұялы телефондары немесе компьютер арқылы тақтада көрсетілген тесттерге жауап береді. Барлық  сұраққа жауап берген топ немесе  оқушы жақсы  бағамен бағаланады.
Кері байланыс 1 мин 1 мин 3 мин	Оқушылардан бүгінгі сабақтан нені үйренгенін және алған әсерлерін сұраймын. Үйге: Есептер дайындап келу «Бағалау» бөлімінде оқушылардың өз-өздерін бағалауларын тыңдау арқылы оқушыларды бағалаймын.		Оқушылар кері байланыс бөлімінде бүгінгі сабақтың түсініктілігін және алған әсерлерін «Бармақ» арқылы бағалайды. Үй тапсырмасын күнделіктеріне жазып алады
Рефлексия	Сабаққа рефлексия		Сабаққа рефлексия жазады
Сабақ бойынша берілетін тапсырмалар мен түсініктемелер: І топ 200 теңгеде жасырылған сұрақ. Алгоритм дегеніміз не? 500 теңгеде жасырылған сұрақ. Көп өлшемді жиым дегеніміз не? Сипаттау бөлімінде  қалай жазылады? 1000 теңгеде жасырылған сұрақ. Символдық мәліметтерді енгізуге қандай көмекші сөз қолданылады? ІІ топ 200 теңгеде жасырылған сұрақ. Есептерді шешу неше кезеңнен тұрады? 500 теңгеде жасырылған сұрақ .Жиым дегеніміз не? Сиппаттау бөлімінде  қалай жазылады? 1000 теңгеде жасырылған сұрақ. Жолдық мәліметтерді енгізуге қандай көмекші сөз қолданылады? ІІІ топ 200 теңгеде жасырылған сұрақ. Var көмекші сөзі не үшін қолданылады? 500 теңгеде жасырылған сұрақ. Цикл операторы үшін  қандай түйінді сөз қолданылады? 500 теңгеде жасырылған сұрақ. Программаны орындауға жіберу үшін қандай пернені басамыз? 1000 теңгеде жасырылған сұрақ. Const сөзі қандай мағынаны білдіреді? Қатені тап!! І  топ Екі санның ең үлкен ортақ бөлгішін табу программасы                                                                        ІІ топ                                                                                                                                                         Радиусы R болатын шеңбер ұзындығын есептеу программасын                                                                            ІІІ топ                                                                                                                                                                   1-ден n – ге дейінгі сандардың квадраттарының қосындысын табатын программа  ІІІ Жаңа сабақ Символдық шамаларға қолданылатын стандартты функциялар: Chr(x)-x санын символға түрлендіреді, мысалы:   Chr(90)=’Z’; Chr(57)=’9’ Ord (x)-x cимволының  кодын береді Ord (б)=161; Ord (!)=1 Pred (x)-x-тың алдыңғы коды сәйкес символды береді; Pred (‘M’)= ‘L’ Succ(x)-x –тан кейінгі кодқа сәйкес символды береді; Succ(‘M’)=’N’ Upcase (x)-латын және орыс алфавитінің кіші әріптерін сәйкес бас әріптерге айналдырады. EOLN (End of line)  — жолдың соңы болды немесе мәндер енгізіліп болды дегенді білдіреді. Қолданылатын функциялар. Concat(s1,s2,…,sn)-s1, s2, ..,sn айнымалылар мәндерін тұрған орындары бойынша біріктереді. Length(s)-жолдың  ұзындығын анықтайды. Copy (s,p,n)-  s сөзінің р нөмірінен бастап қатар тұрған n символды көшіріп алады. Delete(s,p,n)-  s сөзінің р нөмірінен бастап қатар тұрған n символды өшіреді. Insert(s1,s2,n)- s1 сөзін s2 сөзіне n-нөмірінен бастап қатар тіркеп жазады.  «Ойлан – жұптас - талқыла» №1. Енгізілген сөз тіркесі солдан оңға, оңнан солға оқығанда бірдей оқылатын сөздерге жататынын немесе жатпайтынын анықтайтын программа құрыңдар. №2. Тіркестік айнымалының мәні ретінде берілген символдар саны 20-дан артпайтын сөзді кері жазатын программа құру. №3. Енгізілген символдар санын және сол сөздерде Т әрпінің неше рет кздесетінін есептейтін программа құр. «Адасқан есеп» Кіші латын әріпімен енгізілген жолды, үлкен латын әріптеріне ауыстыру программасын құрыңыз.      Program austir:      Var      s:string:                  k:byte:                   begin                  readln(s):                  for  k:=l to length (s) do s[K]: =Upcase (s[k]); writeln(s): end. Бағалау парағы № Оқушының аты - жөні Конверт сұрақ Жеке жұмыс Топпен жұмыс Табыс критерилері Бойынша бағалау Қорытынды баға 1 Ажигалиев И 2 Ажигалиева А 3 Балтабаев Е 4 Жалгасбаева Н 5 Зинадина К 6 Ибраймов Е 7 Махмудова А 8 Орынжай Ж 9 Сайлауов Ә 10 Түкібаев О