Бейорганикалық заттарды сіңіріп, органикалық зат түзетін ағзалар (9 сынып)

Биология

9 сынып

1 нұсқа

1. Дифтерия (ішсүзек) ауруына қарсы  егілетіні:

A) физиологиялық ерітінді

B) вакцина

C) емдік сарысу

D) антигендер

E) вакцина мен физиологиялық ерітінді

2. Құлық бөлетін құлақ бөлімдері бездерінің орналасуы

A) Ортаңғы құлақта.

B) Дабыл жарғағында.

C) Иірім өзегінде.

D) Сыртқы дыбыс жолында.

E) Ішкі құлақта.

3. Постэмбриондық даму кезеңдері:

A) туғанға дейінгі 8 айлық ұрық

B) туғанға дейінгі 6 айлық ұрық

C) бластула сатысындағы ұрық

D) туғанға дейінгі 1 айлық ұрық

E) туған сәттен басталады

4. Айқас тозаңданатын өсімдіктер селекциясында әр түрлі тармақтары өзара тозаңдандыру:

A) Әріден гибридтеу.

B) Ментор әдісі.

C) Мутагенездік әдіс.

D) Полиплоидиялық әдіс.

E) Линияаралық гибридтер.

5. Жас ғалым А. Уоллес пен Ч. Дарвиннің тұжырымы

A) түр өзгермейді

B) түр өзгеруге бейім

C) түрлер үнемі жаңарып отырады

D) ағзалар күрделеніп дамуы болмайды

E) табиғи сұрыпталу жүреді

6. Хлоропластың қызметі:

A) Улы заттарды ыдырату.

B) өсімдікке жасыл түс беру.

C) Гүл, жеміске қызыл, сары түс беру.

D) Қор затын жинау.

E) Көбеюге қатысу.

7. Бидай тұқымының қор заттарын жинайтын бөлігі:

A) Ұрығы.

B) Тұқым жарнақ.

C) Тұқым кіндігі.

D) Қауызы.

E) Эндосперм.

 8. Құстардың қаңқасының ерекшелігі-

A) Жеңіл және берік,  қанат сүйектері пайда болады.

B) Желбезек доғалары болады.

C) Денесі төрт бөлімнен тұрады, қабырғалары жетілмеген.

D) Бассүйегіне астыңғы жақ сүйегі қозғалмалы байланысқан, тістері жақсы дамыған.

E) Кеуде қуысы пайда болады.

 9. Орталық жүйке жүйесінде шоғырланып ақ зат түзеді

A) Дендрит

B) Түйін

C) Аксон

D) Дене

E) Қысқа өсінді

 10. Тісті зерттейтін ғылым:

A) Кардиология.

B) Стоматология.

C) Цитология.

D) Физиология.

E) Гематология.

11. Жасуша дегеніміз:

A) Ағзаның ең кіші бөлшегі.

B) Органоид.

C) Ұлпа.

D) Жеміс.

E) Жапырақ.

12. Бейорганикалық заттарды сіңіріп, органикалық зат түзетін ағзалар:

A) Кірпікшелі кебісше.

B) өсімдіктер.

C) Амеба.

D) Бактериялар.

E) Жануарлар

13. Терiсінде  май, тер, сүт, иiс шығаратын бездер –

A) Сүтқоректiлерде.

B) Балықтарда.

C) Қосмекендiлерде.

D) Жорғалаушыларда.

E) Құстарда.

 14. Эритроциттер түзіледі:

A) Бауырда

B) Сүйектің қызыл кемігінде

C) Көкбауырда

D) Фибринде

E) Гемоглобинде

15. Қорытылған ас сіңірледі:

A) Бауырда.

B) Қарында.

C) Ұлтабарда.

D) Ауызда.

E) Аш ішекте.

16. Егер тұқым тіршілігін жойса-

A) Тұқым терең егiлгені.

B) Топырақ тығыз болғаны.

C) Қоректiк зат жетiспегені.

D) Ауа, су жетiспегені.

E) Топырағы тығыз, ауа, су, қоректiк зат жетiспегені.

17. Шеміршекті балық:

A) Сазан

B) Қазықұйрық.

C) Табан.

D) Камбала.

E) Майшабақ.

18. Астан уланған адамның ауру белгілері -

A) Жүрегі айниды, құсады, іші ауырып, өтеді, әлсізденеді.

B) Тісі сарғайып, кіреукесі бұзылады.

C) Қарынның сілекейі тітіркеніп, қабынады.

D) Бүкіл денесі қалшылдап, тынысы тарылады.

E) Басы айналып, көзі қарауытады, есінен танады.

19. Жасыл мен қызыл түсті ажырата алмауы аталады:

A) Гемофилия

B) Полимерия

C) Дальтонизм

D) Эпистаз

E) Кроссинговер

 20. Жер шарындағы құрлықтың беткі қыртысы қатты қабығы ол:

A) Литосфера.

B) Гидросфера.

C) Тропосфера.

D) Атмосфера.

E) Стратосфера.

21. Қос жарнақты өсімдік:

A) Сұлы.

B) үрмебұршақ.

C) Қарабидай.

D) Жауқазын.

E) Арпа.

 22. Ағза зертханасы деп аталады:

A) Аш ішек.

B) Қарын.

C) Ауыз.

D) Тік ішек.

E) Бауыр.

23. Тері бетінде қездесетін қара, қызыл түйінді өсінді ол:

A) Суық.

B) үсік.

C) Мең.

D) Күйік.

E) Сүйел. 

24. Екі немесе бірнеше аллельді емес доминантты гендердің бірін- бірі толықтырып жаңа белгіні жарыққа шығаруы аталады:

A) Эпистаз

B) Кроссинговер

C) Коптік аллельдер

D) Полимерия

E) Комплементі

25. Органикалық заттармен қоректенетін бактериялар аталады:

A) Сапрофитті.

B) Хемосинтездеуші.

C) Нитрлеуші.

D) Динитрлеуші.

E) Паразитті.

Биология

9 сынып

      2 нұсқа

1. Ішекқуыстылардың дернәсілі:

A) Атпа жасушасы.

B) Жұмыртқа жасушасы.

C) Жүйке жасушасы.

D) Планула.

E) Сперматозоид.

2. Адамға бөсір ауруын тудыратын жұмыр құрт:

A) сиыр цепені

B) ішексорғы

C) мысық сорғыш

D) таспа құрт

E) үшкірқұрт

3. Тағам ретінде пайдаланатын былқылдақденелілер (ұлулар):

A) Каракатица.

B) Айқұлақ.

C) үлкен тоспа ұлуы.

D) Жалаңаш шырыш.

E) Кіші тоспа ұлуы.

4. Жүрек жұмысын бәсеңдететін жүйке жүйе бөлімі:

A) Парасимпатикалық.

B) Шеткі.

C) Орталық.

D) өсімді.

E) Симпатикалық.

5. Биогеоценоз:

A) топырақ

B) тірі ағза

C) тіршілік сатысы

D) тірі ағза мен орта бірлестігі

E) түр жиынтығы

6. Ірі жасуша:

A) нейрон                                                                                                                        

B) тромбоцит

C) жұмыртқа клеткасы

D) лейкоцит

E) эритроцит

7. Ұстаның жұмысын  көрінбесе  де  анықтау

A) Иіс  сезу

B) Дәм сезу

C) Сипап  сезу

        D) Көру  мүшесі

E) Есту мүшесі

8. Даралардың айналадағы әр түрлі күрделі орта жағдайларымен қарым-қатынасын Ч.Дарвин ... деп атады.

A) табиғи сұрыптау

B) қолдан сұрыптау

C) бейімделушілік

D) тіршілік үшін күрес

E) тұқымқуалау өзгергіштік

9. Жер ғаламшасының пайда болу кезеңі

A)  - 2 млрд жыл бұрын

B)  - 2,5 млрд жыл бұрын

C)  - 3,8 млрд жыл бұрын        

D)  - 3,5 млрд жыл бұрын

E)  - 4,55 млрд жыл бұрын

10. Тұмау тигенде түтінін иіскеуге болады

A) Қарағай

B) Арша

C) Майқарағай

D) Балқарағай

E) Самырсын

11. Туа біткен, түс айыра алмайтын көз ауруы

A) мешел

B) дальтонизм

C) цирроз

D) кретинизм                                                                                                                         

E) ревматизм

12. Организмдердің табиғи ортаға бейімделуі:

A) Физиология.

B) Медицина.

C) Акклиматизация (жерсіндіру).

D) Экологиялық физиология.

E) Гигиена.

13. Зиготадан туғанға дейінгі ұрықтық даму процесі:

A) онтогенез

B) эмбриогенез

C) постэмбриогенез

D) тікелей даму

E) филогенез

14. 1735 жылы адамды сүтқоректілер класы приматтар тобына жатқызған ғалым

A)  Ф. Энгельс

B)  Ч. Дарвин

C)  Ж.Б. Ламарк

D)  Г. Мендель

E)  К. Линней

15. Шыршаның биіктігі

A) 50-100 м

B) 50-60 м

C) 15-20 м

D) 30-40 м

E) 10-15 м

16. Кәмелет жас

A) – 21

B) – 15

C) – 16

D) – 18

E) – 14

17. Адам ұйқысы қанғанда

A) Сергектік пайда болады

B) Стероидты гармондар түзіле бастаиды

C) Есі бүзылады

D) Улы заттар қан тамырын тарылтады

E) Минерал заттар көптеп бөліне бастайды

18. РНҚ молекуласының тізбегі:

A) 5

B) 1

C) 3

D) 4

E) 2

19. Продуценттер дегеніміз:

A) саңырауқұлақтар

B) жануарлар

C) адам

D) өсімдіктер

E) вирустар

20. Шыршаның жасы

A) 100-200

B) 120-300

C) 100-500

D) 150-180

E) 10-20

21. Ұрықтану дегеніміз

A) гаметаның жетілуі

B) аталық пен аналық жыныс жасушаларының қосылуы

C) гаметаның пайда болуы

D) нәрестенің дамуы

E) ұрықтың дамуы                                                                                                                         

22. Жасушада ең көбі …

A) Сутек

B) Оттек

C) Фосфор

D) Азот

E) Көміртек

23. “Тіркесті тұқым қуалау” заңын ашқан ғалым:

A) Н.И.Вавилов

B) Н.Б.Дубинин

C) С.С.Четвериков

D) Г.Мендель

E) Т.Морган

24. Биосфера тіршілігін тұңғыш рет 1802 жылы енгізген

A) Ч.Дарвин

B) К.Линней

C) Ж.Б.Ламарк

D) Р.Гук

E) Э.Дарвин

25. Аршаның бүрінен:

A) Май алады

B) Жіп иіреді

C) Бояу алады

D) Тамақтық зат алынады

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

1

C

D

E

E

E

B

E

A

C

B

A

B

A

B

E

E

B

A

C

A

B

E

C

E

A

2

D

B

A

A

D

C

E

D

E

B

B

C

B

E

D

D

E

B

D

B

B

B

E

C

E

E) Дәрі жасалады