Биология Ішкі секреция бездері.

Тақырыбы: Ішкі секреция бездері.

Мақсаты:   а) ішкі және сыртқы секреция бездерінің маңызы,гормондар және олардың атқаратын қызметі, олардың әсерінен туындайтын аурулар түрімен таныстыру; ә) биологиялық терминдер арқылы ой өрістерін дамыту; б) ізденімпаздыққа,жауапкершілікке, адамгершілікке  тәрбиелеу.Өз пікірлерін еркін жеткізуге мүмкіндік туғызу.

Сабақтың түрі: аралас сабақ

Оқыту технологиясы; СТО, В.Шаталовтың тірек-сигналдық жүйесі.

Құрал жабдықтар: компьютер,оқулық, дәптер, слайдтар,флиппчарт

Пәнаралық байланыс: орыс әдебиеті

Сабақ барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі. Амандасу, сыныпты түгелдеу,психологиялық ахуал туғызу.

ІІ.Үй жұмысын тексеру. «Тіліңмен жүгірме,біліміңмен жүгір»

«Ерсілі қарсылы сұрақтар».

1.Ұлпа деген не?

2.Ұлпа неше топқа бөлінеді?

3.Эпителий ұлпасына тән қасиеттерді атаңыз?

4.Сүйек,шеміршек,сіңір,майлар,лимфа,қан қандай ұлпаға жатады?

5.Жіңішке және қалың миофиламенттерді қай ақуыз құрайды?

6.Бұлшықет ұлпасының қанша тобы бар,олар қалай аталады?

7.Тығыз және борпылдақ талшықты ұлпа қай жерде орналасқан?

8.Ұлпаны зерттейтін ғылым қандай?

9.Нейрон бұл-

10.Жүйке жасушасының құрылысы қандай?

ІІІ.Жаңа тақырыпты меңгеру. «Сіз бізді білесіз бе?»( танысу ойыны)

Без-биологиялық пәрменділігі жоғары қосылыстар,қанның ағымымен ішкі мүшелерге және мүшелер жүйелеріне келіп олардың жұмысына әсер етеді.Без сыртқы,ішкі және аралас болып бөлінеді.Сыртқы секреция бездерінің сөл бөлетін өзектері бар: дененің бетіне бөлінуі- жас,тер,май,сүт,жыныс және ағзаға бөлінуі-сілекей,қарын,ұйқы,бауыр,ішек болып бөлінеді.Ішкі сереция бездерінің сөл бөлетін арнайы өзектері жоқ сондықтан қанға бөледі.Гипофиз,бүйрек үсті безі,қалқанша,ұйқы безіболып бөлінеді.Ішкі секреция бездерінің жұмысы жүйкелік және гуморольдық жолмен реттеледі.Жүйкелік реттелу рефлекс арқылы жүзеге асады,ішкі секреция бездерінің орталығы аралық мидағы гипоталамус реттейді.Гуморольдық реттелу гормондар арқылы жүзеге асады.Гормондардың құрамы: нәруыздан,стереоидтардан,май қышқылдарынан және амидерден тұрады.Гипоталамус гипофизбен тығыз байланысты.Гипоталамус эндокриндік бездердің «композиторы»болып табылады,ал гипофиз эндокриндік жүйенің дирижері.

Топпен жұмыс: мәтінмен танысып постер құру

Бірінші топ - «Гипофиз»

Екінші топ – «Бүйрек үсті безі»

ІҮ.«Танымыңызды таңытыңыз»- оқушылардың жауаптарын толықтыру.

Цирк ойыншысы Чарлз Стартонның бойы- 1м болса,нидерландық әйел Полин Матрерстің 19 жастағы бойы- 60 см болды.Султан Кесеннің бойы 251 см, 2009 жылы Гиннестің рекордтар кітабына енген.Оның алақаны – 28,5см,табаны-36,6см.Қазіргі уақытта Түркияда тұрады.Ал украиндық Леонид Стадниктің бойы 257 см.

Орыс тілі,әдебиеті пәніннің мұғалімі Нұржамал Талаптанқызы бізде қонақта.И.С.Тургеневтің еңбегінде «қола ауруы» туралы не жазылғандығын тыңдайық.

Ү.Қорытындылау.

Адамның жетілген құралы-сөз.Сөз арқылы қуантуға да,жылатуға да,жанын жаралауға да,тіпті ауруынан айықтыруға да болады.

« Жақсы сөз – жан азығы », « Кей сөзден адам сауығар,кей сөзден адам ауырар», «Сөз сүйектен өтеді», « Бір жақсы сөз бітірер мың қайғының жарасын».Жылы сөз жанға жайлы тиеді,бойға қан жүгіртіп,денеге сергектік әкеліп,адамда ажарландыра түседі.

ҮІ.Бағалау.Үйге тапсырма беру.

Батыс Қазақстан облысы,

Сырым ауданы,

Жырақұдық орта білім беретін мектебінің,

Химия-биология пәндерінің мұғалімі:

Мурзагалиева Г.У.