ЭЛЕКТРОНДЫҚ ОҚУ ҚҰРАЛЫ ТУРАЛЫ ТҮСІНІК

І  ЭЛЕКТРОНДЫҚ ОҚУ ҚҰРАЛЫ ТУРАЛЫ ТҮСІНІК

1.1  Электрондық оқу құралын қолдануы және құралдарын дайындау мәселелері

Аса жоғарғы сападағы графикалық схемаларды, формулаларды, берілгендерді безендіру, динамикалық суреттеудің жүйелі немесе тармақталу түріндегі мүмкіндіктерді  түрлі түсті компьютерлік анимациасында қолдануға, және оларды жоғары деңгейде ұсыну қарастыруға болады.. Электрондық оқу құралын барынша  ыңғайлы және көрнекті дидактикалық материал беруге немесе оқуға назар аударылады және білім алуда қиындықтарды жоюға мүмкіндік береді. Сондай–ақ,  оларға ұқсас оқулықтарды бағалау, нәтижелі құралдарымен, тиісті жабдықталу және білімдердің бақылау процесін меңгеру және дағдыларды  қалыптастыруды қамтамасыз етеді..

Электрондық оқу құралын жасаудағы  маңызды ролі оқулықты әдістемелік қамтамасыз етуді жобалау алады. Электрондық оқу құралымен оқытудың (білім берудің) барлық негізгі  кезеңдерін автоматтандыру - оқу материалдарының  мазмұнын бақылауға және қорытынды бағалаулардың ұсынысын жасауға дейін көздеген . Соның арқасында  барлық  міндетті оқулық материалдары жарқын, қызықты, ақылдың үлесімен  ойындық жүріске ,яғни  кең қолданысқа ие мультимедиалық түрін графиктерде,  соның ішінде интерактивтік  және дауыс жүргізу арқылы  ауыстырылады.

Сондықтан, тиімді оқулықтан электрондық оқулық  жасауға оның жабдықталуымен ( гипермәтінін жасау) және көрнекілік жағынан жақсы материалмен (мультимедиалық құралмен қоса) және компьютер экранында іске асыру жеткіліксіз. Электрондық оқу құралы мәтіндік суреттерге, анықтамаға айналдыру емес, оның негізгі принципіне мән беріледі.

Электрондық оқу құралы өз кезегінде оқытушыларға, бақылаушыларға, үлгі жасаушыларға және тағы басқаларға бағдарламалардың жинағының ПЭВМ магниттік сақтаушыларда (қатты немесе жұмсақ дискілерде)қондырылуын, мазмұны негізгі ғылыми оқулық тәртібін ұстауды ұсынады. Әдеттегі электрондық оқулық жиі толықтырылады, ал егер неғұрлым нәтижелі болсын десек, онда ол: практикалық кері байланысты шапшаң қамсыздандырады; қажетті хабарды жылдам табуға көмектеседі (соған қоса контекстік іздеу), әдеттегі күрделі оқулықтан қайсысын іздеуді; маңызды гипермәтіндік түсіндірулерге аз сұрай беріп уақытты үнемдейді, сонымен қатар қысқаша мәтінмен - көрсетеді, айтып береді, үлгі жасайды және т.б. оның түсініктемесі жеке адамға лайықтап жасалған, білімдерді тексеру арнайы  бөлімде қарастырылады

Білім берудің кез-келген саласында "Электрондык оқу құралы" пайдалану студенттердің танымдық белсенділігін арттырып кана коймай, логикалық ойлау жүйесін қалыптастыруға шығармашылықпен еңбек етуіне жағдай жасайды.

Қазіргі ақпараттандыру қоғамында бұл оқулыктарды пайдаланбай алға жылжу мүмкін емес. Осы бағытта "Білім беруді ақпараттандырудың ғылыми-әдістемелік орталығының" "Білім беруді ақпараттандырудың мемлекеттік бағдарламасын" жүзеге асырудағы атқарып жатқан көп салалы жүмыстарының бір сатысы "Электрондык оқу құралы" шығару болып табылады.

Электрондық оқу құралын дайындаудың бір жүйеге келтірілген заңдылығы болуы керек. Осыған байланысты электрондық оқулықтарды дайындауда мынадай дидактикалық шарттарды ескеру керек:

¾белгілі бір пәнге байланысты дайындалған электрондык оқулықтың сол пәннің   типтік бағдарламасына сәйкес болуын;

¾электрондық оқу құралын курста оқытылатын тараулар мен тақырыптарға    қатысты лекция конспектісін қамтитын негізгі; зертханалық және практикалық тапсырмаларды орындауға арналған қосымша; материалға қатысты анықтама, библиографиядан түратын көмекші; аралық және қорытынды бақылау сұрақтарынан түратын тест; материалдарды дайындауда пайдаланылған әдебиеттер тізімдері бөлімдерін қамтуын;

¾электрондық оқу құралын кәдімгі оқулықтар мазмүнын қайталамауын, яғни берілетін тақырыпка қатысты ақпараттың нақты әрі қысқа берілуін ескеру керек;

¾белгілі бір тақырыпқа қатысты материал 2-3 экрандық беттен артық болмауы тиіс. Егер мәтін көлемі бірнеше экрандық бетті қамтитын болса онда экранда пайда болатын оң жақ тік, төменгі көлденең жылжыту сызықтарын электрондық оқу құралын пайдаланушының көп пайдалануына тура келеді. Мұның өзі пайдаланушының материалға қатысты ойын бөледі және мәтінді жоғары-төмен, оңға-солға жылжыта беру пайдаланушының шыдамдылығына да әсер етеді;

¾бір катардағы мәтін 62-65 таңбадан аспауы тиіс. Себебі, материалды баспаға шығару қажет болса, ол А4 көлемді параққа дұрыс түсетіндей болуы керек;

¾оқу құралын шектен тыс иллюстрациялық, анимациялық түрғыдан көркемдеу пайдаланушыға кері әсерін тигізуі мүмкін, бірақ, кейбір пәндерге, атап айтқанда, физика, химия, биология сияқты пәндерге қатысты процестерді анимациялап көрсету, тіпті, кинофильмдер мен диафильмдер үзінділерін МРЕG, АVІ типті файлдар ретінде сақтап, оларды гипермәтінді формат арқылы электрондык оқулыққа кірістіру оқулықтың көркемдік, әдістемелік деңгейін арттырады.

Оқу әдістемелік кешеннің алғашқы терезесінің және дәріс, зертханалық, практикалық жұмыстар, қолданылған әдебиеттер, тестілеу бөлімдерін таңдауға арналған терезелерінің көрінісі 8-9 суреттерде келтірілген:

Сурет 8. «Биомеханика пәні бойынша электронды оқу құралының алғашқы терезесі

Әрбір дәріс  тақырыбының тышқанның тетігін апарып бір рет шерту арқылы тақырып туралы теориялық мағлұматты көрсетеді. Ашылған терезеде сол тақырыпқа қатысты сұлбалар көрсетілген.

Практикалық жұмыстар бөлімі

Практикалық жұмыстар бөлімі пән бойынша әр тақырыпқа дайындалған жұмыстар тізімінен тұрады және 7 бөлімге бөлінген. Бұндай жаттығулар тізімі  білім алушылардың өздік жұмыстарын өз таңдаулары бойынша алып, орындаулары үшін қолайлы (Сурет 11)

Сурет 11. Практикалық жұмыстар бөлімінің көрінісі