Хәзерге заман хикәя фигыль

• 1 слайд

  Хәерле көн
  

• 2 слайд

• 3 слайд

  1
  2
  3
  

• 4 слайд

  “Артык сүзне тап!”
  
  а) укы, укыйм, эшлә, йөгер
  ә) сөйли, кызыклы, шатлыклы, көчле
  б) авыл, болын, күренми, елга
  в) шатлана, барма, күрмә, эшләмә
  г) баралар, бар, барсын,барсыннар
  
  

• 5 слайд

  а)укыйм
  ә) сөйли
  б) күренми
  в) шатлана
  г) баралар
  

• 6 слайд

  Тема: Хәзерге заман хикәя фигыль
  

• 7 слайд

  МАКСАТ:
  тоташ сөйләмнән хәзерге заман хикәя фигыльне таба белү;
  башка төр фигыльләрдән аера белү;
  аның төп грамматик билгеләрен ачыклау.
  
  
  
  

• 8 слайд

  Нәрсәне белдерә?
  Нинди сорауга җавап бирә?
  Нәрсәләр  белән төрләнә? Җөмләдә нәрсә булып килә?
  

• 9 слайд

  Хәзерге заман хикәя фигыль  сөйләүче сөйләп торган вакыттагы эш-хәлне, хәрәкәтне белдерә.
  Нишли? соравына җавап бирә?
  Барлыкта һәм юклыкта була, зат-сан белән төрләнә. Җөмләдә хәбәр булып килә.
  

• 10 слайд

  Төркемнәрдә эш.
  
  
  1нче төркемгә.
  Нигезе тартыкка һәм - у – авазына тәмамланган фигыльләргә хәзерге заман хикәя фигыль кушымчаларын ялгап языгыз.
  
  Нәтиҗә чыгарыгыз.
  
  утырт - ку-
  ярат – шу-
  үс - ис -
  
  
  
  

• 11 слайд

  2 нче төркемгә.
  
  Нигезе сузык авазга тәмамланган фигыльләрне хәзерге заманга куеп языгыз.
  
  Нәтиҗә чыгарыгыз.
  
  сакла – ташы -
  сөйлә – балкы –
  ба шла -
  
  

• 12 слайд

  3 нче төркемгә.
  
  Нигезе -й һәм –и авазларына беткән фигыльләргә хәзерге заман хикәя фигыль кушымчаларын ялгап языгыз.
  
  Нәтиҗә чыгарыгыз.
  
  
  туй - ти(й)–
  ки(й)– куй
  җый -
  

• 13 слайд

  Көтелгән нәтиҗә:
  Нигезе тартыкка һәм -у авазына тәмамланган фигыльләргә хәзерге заманда –а, -ә кушымчасы ялгана.
  утырт - а, ку - а
  ярат – а, шу - а
  үс - ә, ис - ә
  
  
  

• 14 слайд

  2. Сузыкка беткән нигезләргә –ый, -и кушымчалары ялгана, соңгы сузык төшеп кала.
  Соңгы авазы ы булса, аңа –й ялгана.
  
  
  сакла –ый ташы -й
  сөйлә –и балкы –й
  башла - ый
  
  
  
  

• 15 слайд

  3. Нигезе -й һәм –и авазларына беткән
  фигыльләргә дә –а, -ә кушымчасы ялгана.
  Йа авазлары язуда –я хәрефе белән күрсәтелә.
  
  Ту(й)–а - туя ти(й)–ә - тия
  Ки(й)–ә - кия
  Җы(й)-а - җыя
  Ку(й)– а - куя
  
  

• 16 слайд

  “Кем күбрәк әйтер?”
  
  Нокталар урынына хәзерге заман хикәя фигыльләр өстәп әйтегез.
  Кош..........
  Малайлар.........
  3. Бала...........
  4. Үсемлек........
  5. Кызлар........
  6. Агачлар.......
  

• 17 слайд

  Ял итеп алыйк
  

• 18 слайд

  1 нче бирем.
  Бирелгән җөмләләрдә хәзерге заман хикәя фигылен табып, юнәлешен билгеләгез.
  1. Кайчысыз киселә, җепсез тегелә. (Табышмак)
  2. Яңа заман яңа байлыклар тудыра. (Г. Бәширов)
  
  

• 19 слайд

  2 нче бирем.
  Шигырьне укыгыз һәм фигыльләрне хәзерге заман хикәя фигыль формасына куеп языгыз .
  
  Күзләремне ачты минем,
  Иркәләде үз телем.
  Үз телем яктыртты юлны,
  Үз телем бирде белем. ( М.Аитова)
  

• 20 слайд

  3 нче бирем.
  Шигырьне укыгыз һәм фигыльләрне хәзерге заман хикәя фигыль формасына куеп языгыз.
  
  
  Иң изге хисләремне мин,
  Туган телдә аңлаттым.
  Шуңа күрә туган телне
  Хөрмәтләдем, яраттым.
  (Э.Мөэминова)
  

• 21 слайд

  нче бирем.
  
  
  Бирелгән фигыльләргә мәгънәдәш фигыльләр
  табып языгыз.
  
  йөгерә -
  мактана –
  ватыла -
  

• 22 слайд

  нче бирем.
  
  Бирелгән фигыльләргә мәгънәдәш фигыльләр табып языгыз.
  
  
  елмая –
  бөгелә –
  саный -
  
  

• 23 слайд

  Дәреслектә эш. 219 нчы күнегү
  

• 24 слайд

  ДӘРЕС БАШЫНДА КУЕЛГАН МАКСАТ:
  тоташ сөйләмнән хәзерге заман хикәя фигыльне таба белү;
  башка төр фигыльләрдән аера белү;
  аның төп грамматик билгеләрен ачыклау.
  
  

• 25 слайд

  Хәзерге заман хикәя фигыль
  

• 26 слайд

  Алтын – көмеш яуган җирдән туган – үскән ил артык.
  Ватан белән ата – ананы чит җирдән таба алмассың.
  Туган илең – туган анаң, чит ил –үги ана.
  

• 27 слайд

  Өйгә эш.
  Дәреслектәге 221 нче күнегү (103 нче бит).
  Әдәбият дәреслегеннән хәзерге заман хикәя фигыльләре кергән 5 җөмлә язып алырга.
  Бирелгән бер мәкальнең мәгънәсен хәзерге заман хикәя фигыльләр кулланып аңлатырга.
  
  

• 28 слайд

  ҮЗБӘЯ
  6 нчы сыйныф. Исемем ______________________
  Иң югары балл - “5” балл
  

• 29 слайд

  Игътибарыгыз өчен рәхмәт!