Кейс технологиясы және оны химия сабағында қолдану тақырыбында мақала

Кейс технологиясы және оны химия сабағында қолдану

Макжанова А.Б.

ЭБҚ колледжінің химия пәнінің оқытушысы

Кейс –стади амал-тәсілі немесе оқытудың нақты жағдаяттар әдісі(метод конкретных учебных стиуаций») 20 ғасырдың басында Америка Құрама Штаттарының Гарвард университетінің бизнес мектебінде пайда болған. Кейс-стади амал-тәсілі термині алғаш рет американдық ғалым Коплендтің еңбектерінде пайдаланылған. Копленд 1921 жылы оқытудың нақты жағдаяттар жинағын шығарып, кейс-стади амал-тәсілін қолдану жолдарын көрсеткен.

Кейс амал-тәсілі алғашқы кезде бизнес мектебінде ғана қолданылып келсе, бүгін де бұл әдіс арқылы оқытудың қолданылу аясы кеңіп, ол құқық, мәдениеттану, медицина және т. б. салаларда жемісті қолданылуда. Қазір кейс-стади амал-тәсілін педагогикалық оқыту үрдісіне енгізу әдіс-тәсілдерін: Л. Барис, В.А. Ясвин,  К. Кристенсен,  Э.Хансен, М.В. Коротков, М.В. Кларин, А.И.Наумова, А.М.Зобина, М.С.Керимбаева, В.А.Канн-Калик, Н.Д.Никандров, Б.Н.Киселева, И.В. Липсина, Г.А.Полонский, Д.Экинсон, И.Уилсондар қарастыруда.

Кейс амал-тәсілінде басты назар студенттердің ұсынылған реальды немесе қиялдық (алдын-ала құрастырылған) жағдаяттарды талдауы және осы жағдаятқа өзіндік баға беруі, өзінің ой-пікірін нақты әрі толық айтып беруі т.б. Шәкірттің жекетұлғалық қабілеттерін жетілдіруге аударылады. 
    Демек, студенттердің ауызша сөйлеу дағдыларын қалыптастыруда кейс-стади амал-тәсілін қолдану  - қазіргі білім беру талабына студенттің сабаққа деген қызығушылығын туғызатын жеке педагогиканың жаңа инновациялық жүйесі. 
   Кейс амал-тәсілдерін пайдалануда мына мәселелер: 

1) Студенттердің ауызша сөйлеу дағдысын жетілдіруге алдын-ала дайындалған мәтіндер не тапсырмалар беру; 

2) Микротоптардың басшыларымен өздерінің ойларын бөлісу,бірге талдау, басшының студенттер түсінбегенде микросабақтар өту; 

3) Топтың бірнеше микротоптарға бөлінуі; 

4) Әрбір топтың өзінің басшысы болуы; 

5) Оқытушы бағыт-бағдар беруші, бақылаушы рөлінде ойнауы ескеріледі. Сонымен қатар кейстік амал-тәсілде жағдаяттарға байланысты мынадай бес түрлі пікірсайыс ұйымдастырылды: 

1) Оқытушы студентке қарсы сұрақ береді. 

2) Студент - студенттен өзінің тапсырма жайлы болжамын сұрайды. 

3) Студент-студент рольдік ойындар да қолданылады. 

4) Оқытушы студенттен өзінің тапсырма жайлы болжамын сұрайды. 

5) Студент-студент пікірталасады. 

Кейс бірыңғай ақпараттық кешен болғандықтан, ол үш түрлі бөлімнен тұрады: 

1) кейс дайындау бөлімі 

2) нақты жағдаяттар бөлімі 

3) кейске кіретін қосымша тапсырмалар. 

Мысал ретінде келесі тақырыпта кейс-технологияның химия сабағында қолданулын көрсетейік.

  Тақырыбы: «Фосфордың және оның қосылыстарының қасиеттері»:

«Академик Семён Вольфкович совет химиктерінің ішіндегі фосформен тәжірибе жасағандардың бірегейі болды. Ол уақытта қауіпсіздік ережелері қаблдынбаған еді және газ тәріздес фосфор жұмыс барысында киімге сіңірілген. Вольфкович қараңғы көшемен үйіне қайтып келе жатқанда оның киімі көкшіл түсті көрсеткен, ал бәтеңкесінен искра шыққан. Ылғи оның соңында көп адамдар жиналатын және ғалымды басқа бір әлемнен келген біреу деп санайтын, салдарынан Мәскеуде «жарық шығаратын монах» деген қаңқу сөз таралған.

  Оқытушы кейс бойынша келесідей сұрақтар қояды:

·                   Фосфордың қандай түрлері бар және «аллотропия» құбылысы дегеніміз не?

·                   Өмірден немесе әдебиет көздерінен жиналған ақпарат бойынша фосфор жайында қандай мысалдар келтіре аласындар?

·                   Өндірісте және тұрмыста фосфордың қолданылуын көрсететін қандай химиялық қасиеттері болады?

·                    Фосформен жұмыс жасағанда академикке қандай қауіпсіздік ережесін сақтау керек еді?

Студенттер оқулықпен және интернет- ресурстармен жұмыс жасайды. Нәтижелерді кестеге енгізеді:

Фосфордың аллотропиясы
Физикалық қасиеттері
Химиялық қасиеттері
Адам ағзасына әсері Фосформен жұмыс жасағандақы қаіпсіздік ережесі
Фосфордың қолданылуы