Муниципальное
бюджетное общеобразовательное учреждение
Найыралская
начальная общеобразовательная школа
с.Дружба
Администрации муниципального района
«Бай-Тайгинский
кожуун Республики Тыва»
(МБОУ ННОШ)
Конкурс:
«Кыстын
чаражы - будужунде»
Социальный педагог: Сендажы М.Б.
с.Дружба
Моорей
«Кыстын чаражы - будужунде»
Моорейнин
сорулгазы: Кыс уругнун ажылгыры, уран-шевери, уран-талантызы
амыдыралды каастаар. Ынчангаштын ол езулуг тыва аажы-чанга хевирлеттинген,
мозулуг будуштуг чараш болур ужурлуг.
Дерилгези:
Кыс кижиге хамаарышкан улегер домактар, чураан чуруктар,
магнитофон, баян, чаагай чанчылдар дугайында хана солуннар.
Моорейнин
чорудуу: «Шыяан ам, Каа-Хем биле Бии-Хемнин белдирин
эжелей чурттаан, азырал малы алаак-хову, арт-сын сынмастаан, ажыл-агыйы сайзырап
хогжээн, дук-тумен арат чонну удуртуп, башкарып чагырган Караты-Хаан чурттап чоруп
тур эвеспе. Арбан, кожуун арат чонун чыып, аныяк чаш дангыналарынын аразынга
«Кыстын чаражы-будужунде» деп корулде морей эртсин деп кыйгы салган. Хамык ажы-толун
докулчакак улуг оргээзинге от олуттуг эр куске чылынын частын башкы ак пар
айында 15 чаанын – даг соодалдыг, 3 кок менгилиг, 6 чурагайлыг хуннун Улу
шагында чыышче чалаан чувен иргин.
Улуг мерген угаанныг Караты-Хаан каптагайны эргий коруп,
судурун ажыдарга, бо чыл эртем, ном-биле ажылдаарларнын салым-чаяаны, арга-шинээзи,
ат алдары алгыыр деп номчаанын удуртулга кылгаш, улуг чыышче кыс чаяалгалыг аныяк
чаш дангыналарны киришсин деп шиитпирлээш, тоолзуг, тывызыксыг оранын ээжелей чурттаан
тыва чоннун чанчыл, езулалдарын бодарадып, эртем ооредилгени арат чонга,
ажы-толге авыралдап турар школа-сургуулчеринге эрттирерин дааскан-даа чувен иргин.
Арбан, кожууннардан улуг чыышка аныяк дангыналарнын чыглып
келгени-биле «Кыстын чаражы - будужунде» деп моорейни башкарып чорудары-биле
жюриге сос бээрин чопшээренер».
Моорейлер:
1 моорей: «Тыва кыстар - дангыналар»
Ыры:
«Дангына» (магнитофон)
Ол-бочуктенаалдапкелгендангыналарчыылганчонгаботтарынамтаныштырар.
Оларны бис адыш часкап уткуп аалы.
Шалынсуунгачунупкаапканчечектердег,
Чараш,
чалыы, эргимсилердангыналар.
Сактырга-ла
чалгыгчалгаанЧагытайда
Салдапчораанооркууларолчаан-на-дыр.
Чалыыкыстыншырайынчетоптапкордаан
Чажыдычокховуышкашажыкчырык
Делгемхову,
кадырдаглартывакызы
Дендиибодуунаржаансуудегарыгчаагай.
Таныжылга
эгелээр (кижи бурузунге 3 минут бээр)
Уешагнынаайы-биле
Улегерлигчарашхептеркедиксээр
бис.
Ынчалзажок,
чычыы, торгу тыватонга
Ылгынаъткачонумынакхевээрарткан.
Национал
хеп каасталгазын жюри ундуруп турда, дараазында моорейлер эгелээр.
2. Чанчылывысыдыктыг, сагыызындегкамгалаал,
Шайнынустунчажып, чалбарыгларданкылыыл!
(киржикчилерчалбарыгныкууседир).
3. Хымыштутсахолучемзиг. (Онаалгазындужаар)
«Кыскижичиир чем бурузункылыпбилиружурлуг. Чем
кылыпуругнунашаахозардижир» (М.Кенин-Лопсан).
Деспидолдуркылганчемин,
Делгейсалыпалгашкелди.
(Аъш-чемгехамаарышканайтырыгларгахарыылаар).
4. Сагылгаларгаайтырыглар.
(Киржикчибурузуайтырыгларгахарыылаар).
Ада-огбетыва улус шагданбээр-ле
Сагыпкелгенхундуткелдигчанчылдарын
Сактыпчору, биче сеткилдемдээол-дур
Сагыызын де гону камнап, кууседипчор.
Музыкалыгчапсар.
1-ги
моорейсоонда 10 арткан, жюри туннелдеринундурген.
2 моорей: «Уран кыс»
Удазынгаораашпас
Уран
кыстар
Угундан
ус
Уран
холдуг
Уругларга
– улугхунду.
Хостугуетыптыбээрге
Холдарычеранааорбас
Чуннуээрер,
аргыыр, даараар
Кежээшевердангыналар.
1.
Дуктудыдар – 5 минут
2.
Ээрери – 5 минут
3.
Аргыыры – 5 минут
Сеткилге
– акхерек,
Ажылга
– шынархерек.
Чечекбаштап,
чигирчыгган ары ышкаш,
Ажылдээндеамыр-дыжынбилбескыстар.
3 моорей: «Мода»
Уе-шагнынаайы-биле
Улегерлиг,
чарашхептиг
Дангыналарунупкелди
Далашпайнуткупаалы.
Нациоалхептибоуегетаарыштырдаарапкедерининаргаларынсилергедангыналаркоргусту.
4 моорей: «Уран-талантылыглар»
Аввзынынчаяапкааны
Арыгчарашуну-биле
Аянтудупырлап,
хоглеп
Адаан-моорейуламчылаал.
Чыылганчонгааянтудуп
Уянырданбадырынар.
Моорейге
белек кылдыр
Талантынаркоргузунер.
Ыры-шулук,
танцы-самданындынналдырбараалгадыыл.
Туннелсос:Хундулээчел,
экииргек, дузааргак, чазык-чаагай, биче сеткилдигчоруксагыш-сеткилдин,
угаан-бодалдынкаас-чарашбайлаа. Олкижининмозу-шынарынындээдидемдээ.
Боунелелгебистиндангыналарывыстолептигбоордээрзингебузуреп,
жюриге, санажылгаболуунгесостубээр-дир бис. Жюри кежигунумоорейнитуннепдооскан.
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.