Конспект по химии на тему "Бензол" (9 класс)

Сабақ: Бензол			Мектеп: Қоғалытүбек  НЖББМ
Күні:  11.05.2017ж			Мұғалімнің есімі: Султашова Ж.К.
Сынып: 9			Қатысқандар: 4	Қатыспағандар: 0
Сабақ негізделген оқу мақсаттары:	Бензол дегеніміз не?
Сабақ мақсаттары	Барлық оқулылар: Бензол туралы біледі.
	Оқушылардың басым бөлігі: Бензолдың ерекшеліктерін  түсінеді.
	Кейбір оқушылар: Бензол ерекшеліктерін сипаттайды.
Тілдік мақсат	Оқушылар бензолды ажыратып, тапсырмалар орындай алады
	Негізгі сөздер мен сөз тіркестері: бензол Бензол Бензол Benzene Ароматты көмірсутектер Ароматные углеводы Aromatie carbohydrates Еріткіш Растворитель Solvent Толуол Толуол Toluene Қаназдық Анемия Anemia Лейкемия Лейкемия Leukemia Сыныптағы диалог/жазылым үшін сай келетін тіл стилі: Талқылауға арналған сұрақтар: Бензолды  ажырата білу керек пе? Не себепті …. деп ойлайсыз?
Алдыңғы оқу	Қаныққан және қанықпаған көмірсутектер
Дереккөздер, құрал-жабдықтар	Химия: Жалпы білім беретін мектептің 9-сыныбына арналған оқулық. Әдістемелік нұсқау. Слайдтар.  9-сынып электронды оқулық.
Сабақтың барысы	Тапсырма Уақыты	Мұғалім әрекеті			Оқушы әрекеті
Кіріспе	Ұйымдастыру бөлімі 3 мин «Кім шапшаң?» ойынын пайдалану арқылы сұрақ жауап сәтін өткізу.  5 мин	Психологиялық дайындық өткізу. Үйге берілген тапсырманы сұрақ-жауап арқылы әр топты  диалогқа түсіру. Өткен тақырып арналған қайталау сұрақтар жасалады. 1.       «Органикалық   химия» ұғымын енгізген кім? (Й.Я.Берцелиус) 2.       Органикалық   заттар саны (18 млн астам) 3.       Органикалық заттардың құрылыс теориясын ашқан ғалым? (А.М.Бутлеров) 4.       Органикалық заттарда қандай байланыс түрлері бар?(дара,қос,еселі) 5.       Органикалық заттардың ерекшелігі (барлығы жанады,СО2 және су түзеді) 6.       Органикалық заттардың құрамында көп мөлшерде кездесетін химиялық элеметтер (С, Н, N, S, P) 7.       Изомер деген не? (Құрамы бірдей,бірақ құрылысы мен қасиеті әртүрлі заттар) 8.       Көмірсутектердің жіктелуі (қаныққан, қанықпаған,ароматты) 9.       «Шахтерлердің қас жауы» (метан) 10.    СН2 деген не?(гомологтық айырым) 11.    Алкендерге сапалық реакция (бром суы ерітндісі) 12.    Полиэтилен қандай реакция негізінде алынады? (полимерлену) 13.    Ацетиленді неден аламыз? (карбид) 14. Ацетиленді жаққанда t= 3000 оС жетеді ол не үшін қолданылады? (Ме кесу, дәнекерлеу)			Ойларын жинақтап, сабаққа кіріседі. Мұғалім берген тапсырманы орындау. Сұрақтарға сыни ойлау арқылы нақты дәлелдермен жауап береді
Тұсаукесер	«Бұл қай зат?» жұмбақ шешу 8 мин	1814 жылы Лондон көшелерінде газды жарықтандырғыштар пайда болған. Жарықтандырғыш газды қысыммен темір баллондарда, жертөледе сақтаған.  Қыстың салқын, аязды күндерінде газ жарық беру қабілетінен айырылған. Тығырықтан шығу үшін газ өндіруші зауыт өкілдері атақты физик-химик Майкл Фарадейге анықтап беруге және оны жою амалын қарастыруға өтініш жасайды. Зерттей келе Фарадей жарықтандырғыш газдың бір бөлігі түссіз сұйықтыққа айналып, баллон түбіне тұнатынын білген. Кейін Фарадей жаңа көмірсутек тауып, оған «карбюрирлі сутегі» деген ат береді. 16 маусым 1825 жылы Лондондық Король қоғамында осы ашқан жаңалығы бойынша баяндама жасайды. Ол қосылыстағы көміртегінің массалық үлесі 92,3%, ал осы заттың буы сутегінен 39  есе ауыр екенін, түссіз, өзіне тән иісі бар, улы, судан жеңіл және суда ерімейтін, тығыздығы 0,86г/см3, қату температурасы +800С болатын сұйықтықты сипаттайды. Кәдімгі жағдайда енжарлау,  реакцияға қыздырғанда және өршіткі қатысында түседі. Осы заттың буымен үнемі дем алу анемия, лейкемия сияқты ауруларға ұшыратады. Оны бояғыш заттар, дәрі-дәрмектер, қопарылғыш заттар, синтездік талшықтар алу үшін және органикалық заттардың еріткіші ретінде кеңінен қолданылады. Бұл қай зат?			Қойылған жұмбаққа жауап беру арқылы жаңа тақырыпқа кіріспе жасалады.
Негізгі бөлім	7 мин 2 мин «Блум таксономиясы бойынша маршруттық карта» арқылы деңгейлік тапсырмалар беріледі. 6 мин 3 мин 3мин	Слайд материалы арқылы қосымша мәліметтер беріліп, видео арқылы бензол қасиеттерімен таныстыру. Сөздікпен жұмыс Әр тапсырмаға критерий құрылып, оқушылардың алдына   қойылады.  Маршруттық карта 1.      Бензолға тән қасиеттерді белгілеңіз:  алкан, хош иісті, sp, арен, газ, улы, «-ен», sp3, сұйық, суда ерімейді. 2.      Химиялық реакция теңдеуін аяқтаңыз. 2C6H6+15O2= 12СO2+6H2O C2H2=C6H6 C6H6+HNO3=C6H5NO3+H2O C6H6+Cl2=C6H5Cl+HCl C6H6+H2=C6H12 3.      Массасы 39г бензол алуға қажет ацетиленнің (C2H2) көлемін (қж) есептеңіз. Бағалау: 12-10 балл – Сендер таланттысыңдар! 9-7 балл – Сендер ата-аналарыңның мақтанышысыңдар! 6-4 балл – Сендерге өзіндік оқып-үйрену туралы ойлану керек! «Бензол» сөзіне бес жолды өлең Логикалық тапсырма №1.Екі бірдей ыдыста су және бензол берілген қайсысы қай ыдыста екенін реакция жүргізбей  қалай білуге болады? (бензолдың иісінен) №2.2 сынауықта су және бензол берілген және сіздің қолыңызда 1 сынауықта тағы су бар. Ыдыста  қайсысында  қай сұйық бар екенінқалай дәлелдеуге болады?  (2 ыдысқа да су қосамыз су+су- өзгеріссіз, су+бензол – бензол астына жиналады)			Оқушылардың мақсаты мұғалімді тыңдау, өз ойлары мен пікірлерін айту Тапсырмалардың  дұрыс жауаптары тақтада көрсетіледі. Дәптер алмасу арқылы бірін-бірі бағалайды. Жұппен орындайды Жұппен анықтайды, сыни ойлау арқылы жауап береді.
Қорытынды	3 мин 2 мин 1 мин 2 мин	«Талқылау бойынша серіктестер» әдісі арқылы сабақты қорытындылау. Бағалау: Оқушылар әр тапсырма бойынша жинаған ұпайларын бағаға айналдырып, бірін бірі бағалайды. Үйге тапсырма §48 Рефлексия: Бүгінгі сабақта сізге не ұнады?  Сабақта қандай қиындықтар болды?			СЕРІКТЕСІҢІЗБЕН ТАЛҚЫЛАҢЫЗ: Өзіңіз үйренген үш нәрсе туралы; Не нәрсе оңай болды? Не нәрсе қиын болды?       Не білгіңіз келеді?  Оқушылар сабақта өткен материалды қайталап, бекітеді. Критериалды бағалау арқылы тапсырманы қандай деңгейде орындағанын және әлі де   жетілдіру үшін қандай бағытта жұмыстану керектігін біледі. Рефлексиялық сұрақтар арқылы кері байланыс орнатылады.