КОНСПЕКТ ПО ИНФОРМАТИКЕ НА ТЕМУ "ПАСКАЛ ПРОГРАММАЛАУ ТІЛІ" (9 КЛАСС)

Программалау тілі. Программа және оның құрылымы
Сабақ тақырыбы: «Программалау тілі. Программа және оның құрылымы»
Сабақтың мақсаты:
Білімділік: Оқушыларға Pascal графикалық редакторы бойынша білімді меңгерту.
Дамытушылық: Оқушылардың ақпараттық – технологиялық ойлау қабілеттерін дамыту.
Тәрбиелік: Оқушыларды ұқыптылыққа, жауапкершілікке тәрбиелеу.
Сабақтың типі: жаңа білімді меңгерту
Сабақтың түрі: дәстүрлі емес
Қолданылатын көрнекі құралдар: ДК, презентация, интернет желісі, тест, суретжұмбақ, электронды оқулық, CamStudio-да құрастырылған бейнеролик 
Оқыту әдісі: іздендіру, проблемалық, практикалық, Б.Блум жүйесі
Сабақ барысы:
І. Ұйымдастыру
ІІ. Жаңа сабаққа дайындық, үй тапсырмасын сұрау
ІІІ. Жаңа материалды баяндау
IV. Практикалық жұмыстар орындау
V. Қорытындылау
VI. Үйге тапсырма беру
VII. Бағалау

Оқыту әдісі - іздендіру, проблемалық, практикалық
Б.Блум жүйесі
Б і л і м Жаңа сабаққа дайындық, ойларын тиянақтау мақсатында «Кім білімпаз?» және «Ия - жоқ» ойыны. 
Т ү с і н у Жаңа материалды баяндау.
Қ о л д а н у Жаңа тақырып бойынша түсінгендерін практикада қолдану
Т а л д а у Жаңа материалмен өткен материалды байланыстыра отырып, тест тапсырмасын орындау.
Ж и н а қ т а у Жаңа тақырыпты бекіту мақсатында “информатикалық диктант” жазу
Б а ғ а л а у Бүгінгі сабақ бойынша ойларын қорыту, сергіту мақсатында «Сөзсызба» тапсырмалары.

І. Ұйымдастыру
ІІ. Жаңа сабаққа дайындық, үй тапсырмасын сұрау
Үй тапсырмасын бекіту және қайталау үшін ойындар ойналады.
“Кім білімпаз?” ойыны (сұрақтарға жауап беру, әр жауап бір ұпай деп саналады)
1. Алгоритмнің неше түрі бар? 
2. Сызықтық алгоритм деген не? 
3. Циклдік алгоритмнің қандай түрлері бар? 
4. Арифметикалық цикл қандай жағдайда қолданылады? 
5. Интерациялық цикл қандай жағдайда қолданылады? 
6. Алгоритмді графикалық түрде қалай жазамыз? 
«Иә - жоқ» ойыны
(Сұраққа дұрыс болса «иә», дұрыс емес болса «жоқ» деп жауап бересіздер. Берілген жауап дұрыс болса «1», дұрыс емес болса «0» деген жауап шығады) 

1. Алгоритмді жазудың 3 түрі бар. 0
2. Әрекеттердің тізбектей орындалуын сипаттайтын алгоритм – циклдік алгоритм. 0

3. фигурасы циклдік алгоритмде қолданылады. 0
4. Алгоритмнің шартқа байланысты орындалуын тармақталу алгоритмі дейміз. 1
5. фигурасы тармақталу алгоритмінде қолданылады. 0

6. Қайталанатын бөлігі бар алгоритмдер - циклдік алгоритмдер. 1
ІІІ. Жаңа материалды баяндау
Жаңа сабақ тақырыбы: «Программалау тілі. Программа және оның құрылымы» 
Pascal тілін 1968-1971 жылдары швейцар ғалым Никлаус Вирт ұсынған. Паскаль тілі өзінің қарапайымдылығының, тиімділігінің арқасында тез тарады.
Pascal тілінің алфавиті мынадай символдардан тұрады:
- Атаулар (идентификатор);
- Цифрлар;
- Айыру белгілері;
- Арнайы символдар;
Pascal программасының құрылымы:
Мысал: Екі бүтін санның қосындысын табу программасын құру. 
Program esep1; 
Var a,b,c : integer;
begin
Readln (b,c);
a:= b+c;
Writeln (‘a=‘,a);
End.
Pascal программасында жұмыс жасау үшін:
1) Мой компьютер – Локальный диск С: - ТР7 – Bin – turbo.exe ;
2) Ашылған көк терезеде программаны жазу;
3) Run – run немесе Alt+F4 командасын орындау;
4) Ашылған қара терезеде мәндер енгізіп, Enter басу;
5) Debug – Output командасымен есептің шешуін қарау. 
6) File-Save командасымен есепті сақтау.
7) File-Exit командасымен программадан шығу.
Маңызды түсініктер
Pascal тілін 1968-1971 жылдары швейцар ғалым Никлаус Вирт ұсынған. 
Pascal программасы құрылымы:
Program ________; тақырып жолы
Var _____ : ______; айнымалыларды сипаттау
бөлімі 
begin басы 
Readln (_____); енгізу операторы 
_______________ есептеу жолы 
Writeln (_____); шығару операторы 
End. Соңы
Begin және End - операторлық жақшалар 
IV. Практикалық жұмыстар орындау:
1) “Кім епті?” тапсырмасы

1. X=2*a+3*b өрнегін Pascal тілінде жаз.
2. Pascal программасын іске қос.
3. Есепті программаға салып, тексеріп, нәтижесін тап.
2) Тест жұмысы

1. Паскаль тілі алгоритмді жазудың қай түріне жатады? (программалау)
2. a:= b+c өрнегін қандай алгоритм түріне салып шығарады? (сызықтық)
3. Программалауда енгізу, шығаруды қалай жазады? (readln, writeln)
4. Программалауда есептің басын және соңын қалай жазады? (Begin, end)
3) Информатикалық диктант

Pascal тілін 1968-1971 жылдары швейцар ғалым .......................... ұсынған. 
Pascal программасы құрылымы:
…………. esep; тақырып жолы
Var a,b,c : integer; …………………………..
……… басы 
Readln (b,c); .................................. 
a:=b+c; есептеу жолы 
Writeln (‘a=‘,a); ………………… 
……. cоңы 
............................. - операторлық жақшалар 

Сергітпе тапсырмалар:
4) « Сөзсызба » 
Сөзсызбадан бүгінгі өткен тақырыптың терминдерин оқи аласыңдар.

VI. Үйге тапсырма беру
Уй тапсырмасы: Окулықтағы тақырыпты оқу.
Pascal тілінен басқа да программалау тілдерін тауып, олар туралы мәлімет жазып келу.
VII. Бағалау
Бағалау критерийі 
9 ұпай және одан жоғары - “5”
7 - 8 ұпай - “4”
5 - 6 ұпай - “3”