Тема:         Татарстанга рәхим итегез! Welcome tо Tatarstan !

                                                           

 

     Максат:    “Татарстан” темасына караган сүзләрне синтаксик

                          калыплар    аша кабатлау һәм системалаштыру;

  актив үзләштерелгән сүзләрне диалогик һәм монологик

                          сөйләмдә куллана белү; 

                          татар һәм инглиз телендәге сөйләмне ишетеп аңлау ;

     туган як белән горурлану, туган якка мәхәббәт тәрбияләү.

 

Образовательные цели:

практиковать в устной речи: диалогической и монологической речи;

практиковать в аудировании;

практиковать в чтение с извлечением информации;

контроль изученных навыков через тестирование.

Развивающие цели: развитие логического мышления,  памяти,                  

внимания, восприятия английской и татарской речи на слух, развитие догадки.

Воспитательные цели:   воспитание гордости за свою Родину, воспитание на

лучших традициях татарского народа, воспитание  гостеприимства и взаимопонимания.

       Дополнительные пособия: аудиокассеты, карты, портреты глав государств,

мультимедийные слайды

ТСО:  системный блок, мультипроектор, магнитофон

Дәрес барышы

П: Good morning!

S: Good morning!

Укытучы:Исәнмесез!

Балалар:Исәнмесез!

П: Sit down, please. I am glad to see you.                                                                                                                                                         

У:Утырыгыз!

П:  How  are you?          

Are you fine?                  

S.: Yes, I am fine.

Are you OK?                  

S.: Yes, I am OK.

Are you in a good mood today?                                

S.: Yes, I am in a good mood today.

Are you well?                                                                         

S.: Yes, I am well.

 

 У:Без бер-беребез белән исәнләштек.Ә исәнләшү ул кешегә сәламәтлек теләү , кешенең хәлен сорашып китү, игътибарлы булу, әдәплелек , кешене күргәч, шатлануыңны белдерү билгесе. Сезне күрүемә мин бик шат!Хәлләрегез ничек?

Б:Хәлләребез яхшы.

 П: Tell me, please. Where do you live?

S.: I live in Tatarstan.

S.: I live in Menselinsk.

S.: My native town is Menselinsk.

П: Yes. I agree with you. We live in Tatarstan. And we are proud of our Republic.

У:Укучылар, сез кайда яшисез?

Б:Мин Татарстанда яшим.

Б:Мин Минзәләдә яшим.

Б:Минзәлә- минем туган шәһәрем.

(Слайд№ 1)

П:We have many friends in Great Britain. And they want to know about our republic. What сan you tell them about  Tatarstan?

S.: We can tell them about the glorious and unique history of our homeland – multinational Tatarstan.

S.: We can tell them about the best traditions of the past and its future prospects.                         

S.: I can tell them about its culture history and present daily life.

S.: They will see that Tatarstan is not only geography, politics and economy. It is also my friends, parents, our everyday life, habits and behaviour.

У: Сез Татарстан турында нәрсәләр беләсез?Нәрсәләр сөйли аласыз?

Б:Мин Татарстанда яшәүче кешеләр турында сөйли алам.

Б:Мин Татарстандагы дәүләт телләре турында сөйли алам.

Б:Мин Татарстанның табигый ресурслары турында сөйли алам.

Б:Мин Татарстандагы елгалар турында сөйли алам.

Б:Мин Татарстанның табигате турында сөйли алам.

П: S.: Certainlу. They are not only friendly, but clever, kind and talented.

S.: I think our people are hospitable.

У:Татар халкы турында нәрсәләр әйтә аласыз?

Б:Татар халкы ярдәмчел,эш сөючән, тырыш, шәфкатьле,кунакчыл.

(Слайд №2)

П:  You have said about “hospitality”. Do you know, what the word “hospitality” means?

S.: I think “hospitality” means “friendly and generous behaviour towards visitos to make them feel welcome”.

S.: To my opinion, hospitality is one of the traditional features of our republic.

S.: The people of Tatarstan are always glad to meet visitors and guests.

S.: They create a relaxing and friendly atmosphere for them.

У: “Кунакчыл” сүзе нәрсәне аңлата?Кунакчыл кеше нинди була?

Б:Кунакчыл кешеләр дус, тату, ягымлы, әйбәт, яхшы булалар, килгән кунакны өйгә чакыралар.

П: I agree with you. Our people always say with warmth: "Welcome to Tatarstan"

П: Do you know the  ways of expressing hospitality in Tatarstan?

S.: Yes we do. There is a tradition in Tatarstan to invite friends home, to celebrate  different festivals and holidays. People make a special dinner with a lot of salads, snacks, pies, sweets, cakes and of course tea.

S.: Girls in Tatar national costumes greet them with chuk-chuk in the airport.

У: Татар халкы элек-электән кунакчыл, дус, тату, ярдәмчел булуы белән аерылып торган.Килгән кунакны матур итеп кабул итә белгән.Кунакларны кабул итүнең үз традицияләре бар.Хәзер без шуларның берсен карап үтәрбез.Саша һәм Оксана Британиядән килгән кунакларны чәк-чәк белән каршы алыгыз.

П: And now play. You should meet guests from the UK. Imagine, Aigul and Ruslan are Mrs and Mr. Brown from the UK. They are met by the girls from Tatarstan at the airport.

(слайд №3) (Самолет тавышы ишетелә)

We’ll work in group.

The task for the 1st group is: Ruslan introduces his friend Jane his brothers and his mother. Act, please.

The task for the 2nd group is: you are with your British friends at the table. Try to offer them tea, coffee, or juice and have a talk. Act, please.

- Come in. Welcome to Tatarstan.

- Thank you.

- Mam, this is Jane.

- How do you do? Mrs. Anisa? 

- Hello, Jane. Nice to meet you.

- This is my brother Denis. 

- Hello,.  Denis. 

- Hello Jane.

- I’ve got some presents from my parents.

- Oh, thank you.

- There is a tradition in our country. When British people visit their friends they usually take some chocolate or flowers. It is for you, Mrs. Anisa 

- Thank you very much. How nice. 

 

- Could I have a cup of tea, please.

-  With milk?

-  Yes, please, but no sugar.

- And what would you like? Tea or coffee?

- Coffee, please.

- White or black?

- White, please.

- Sugar?

- No, sugar for me, thanks. Would you like tea or juice, Jane?

- I’d like juice, please.

- What juice would you like? Grapefruit or orange?

- Orange, please. Thanks, it is great.

- Help youself to toast John.

- Thanks a lot.

 

У: Британиядән килгән кунаклар сезнең өегездә дип күз алдыгызга китерегез.

Беренче төркемгә бирем: кунакларны өстәл артына утыртыгыз, чәй тәкъдим итегез.

Зоя: Әйдәгез, табынга рәхим итегез!

Саша: Рәхмәт!

Зоя (самавырга күрсәтеп): Татарлар чәйне самавырдан эчәргә яраткан.Сезгә лимонлы чәй кирәкме, сөт беләнме?

Саша: Мин сөтле чәй яратам.

Артем: Мин лимон белән эчәм.

Зоя: Рәхим итегез! Төрле илләрдә халыклар чәйне төрлечә эчәләр. Инглизләр чәйне сөт белән эчәргә ярата.

Саша: Үзбәк халкы чәйгә бал сала.

Артем: Казах халкы чәйгә сөт, тоз, май сала.

Зоя: Милли ризыклардан авыз итегез.Менә чәкчәк, өчпочмак, кыстыбый, кош теле.

Саша: Өчпочмак бигрәк тәмле.

Артем: Барысы да бик тәмле булган.Зур рәхмәт.

Зоя: Сәламәт булыгыз!

Икенче төркемгә бирем: Кунаклар безнең  бәйрәмнәр турында белергә тели. Аларга яраткан бәйрәмнәрегез турында сөйләп күрсәтегез.

Саша: Оксана, син бәйрәмнәр яратасыңмы?

Оксана : Әйе.

Илья: Бигрәк тә кайсы бәйрәмне яратасың?

Оксана : Минем яраткан бәйрәмем - Сабантуй.

Саша: Ул кайчан була?

Оксана: Сабантуй июнь аенда була.

Илья: Анда нинди уеннар була?

Оксана: Сабантуйда ат чабышы, көрәш, йөгерү, чүлмәк вату, капчык белән сугышу,аркан тарту уеннары була.

Саша: Син уеннарда катнашасыңмы?

Оксана: Әйе, мин чүлмәк вату уенында катнаштым. Сабантуй бик күңелле бәйрәм. Безгә кунакка килегез. Бергә бәйрәмгә барырбыз.

2. Диалогическая речь (диалог – расспрос)

П: Can you imagine, that  I and LA are  reporters now? Let´s play  I ´am reporter from the British newspaper and L.A. is a reporter from the tatar newspaper May we ask some questions?

S: Yes, please.

У: Ә хәзер күз алдына китерегез әле: Людмила Сергеевна белән мин репортерлар (хәбәрчеләр). Людмила Сергеевна Британия газетасыннан, ә мин “Минзәлә” газетасыннан. Безне Татарстанга кагылышлы мәсьәләләр кызыксындыра.

П: П.The Republic of Tatarstan is a subject of the Russian Federation. And when was the declaration of State sovereignty signed?

S.: The Declaration of State Sovereignty of the Republic was signed on the 30th of August, 1990.

П:What languages do people in Tatarstan speak?

S.: The official languages are Tatar and Russian.

У:Татарстан республикасы кайда урнашкан?

Б: Татарстан Республикасы Россиянең үзәгендә урнашкан.

У: Татарстанның күршеләре нинди республикалар?

Б: Татарстанның күршеләре - Чувашия, Самара, Башкортстан, Ульяновск.

У: Татарстанда табигый байлыклар бармы?

Б: Әйе, Татарстанда нефть, газ, битум чыга.

У: Татарстанның дәүләт телләре нинди телләр?

Б: Татарстанда дәүләт телләре - рус һәм татар телләре.

 П: Is Tatarstan a multireligious republic?                                              

What nationalities do live in Tatarstan?

S.: Tatarstan is a multireligious republic. More than 100 nationalities life friendly in the republic. The important national values are tolerance,consensus and compromise.

П.What does the word “consensus” mean?                                            

S.: The word consensus means the agreement among all the people of the group.

У: Алда санап кителгән байлыклардан тыш Татарстан халкының тагын нинди байлыклары бар?

Б: Кешелеклелек.

   -Намуслылык .

   -Дуслык.

   -Тугрылык.

   -Әдәплелек.

   -Тырышлык.

У: Әйе, укучылар, татар халкы дус, тату яши. Бер-берсенә һәрвакыт ярдәм итеп тора. Татарлар шулай ук җыр-биюгә , уен-көлкегә дә бик оста халык. Хәзер без Британия хәбәрчесенә “Туган ягым Татарстан” җырын башкарып китергә телибез.

 

Туган ягым Татарстан

Туган ягым минем Татарстан

Сызылып кына ата анда таң,

Сызылып кына аткан  таңнарыңны

Балачактан өзелеп яратам.

Туган ягым Татарстан

Талгын гына исә җилләре,

Талгын  искән җилләр кебек,

Тыныч булсын килер көннәрең.

Туган ягым минем Татарстан

Якты булсын барыр юлларың,

Тукайларың, Мусаларың кебек

Дан җырласын мәңге улларың.

 

П: Thank you for the song. It beautiful?

 3. Пракгика устной речи: монологическая речь

During their visit our guests work. /When they come back they must write an article in the newspaper about Tatarstan/. Imagine you are quests from Great Britain and you make a rese ach work about the geography, the climate, the animal world, the natural resources and the water resources of the Republic of Tatarstan.

Listen to your Tatar friends very attentively and add the information.

S.: The Republic of Tatarstan is located at the centre of Russian Federation. Tatarstan borders on the Republic of Bashkortostan, Chuvashia, Mari-El, Udmurtia and on the regions of Russia: Samara, Ulianovsk, Kirov and Orenburg. Tatarstan has no borders with foreign states.

S.: Its area is more than 67 thousand square kilometres. It is big as Ireland, Sri-Lanka and Lithuania. The territory of the republic is a plain. It lies in a forest and forest-steppe zone with small hills on the right bank of the Volga.

S.: The climate is continental with warm, sometimes hot summers and quite cold winters. That is why agriculture is developed in Tatarstan: gardening, pig farming, bee farming, dairy farming and others.

S.: Tatarstan is rich in oil. The most well-known oil fields are Romashkinskoye, Novo-Velkhovskoye, Pervomaiskoye and Bondyuzhskoye. Tatarstan is also rich in brown and black coal, copper, gypsum, dolomites, clays, mineral waters and medical muds.

S.: The republic has huge water resources. The Volga river system is of great importance to Russia and Tatarstan. The Volga, the Kama, the Vyatka and the Belaya rivers are the four longest rivers, but there are also a lot of smaller rivers: the Zai, the Myosha, the Cheremshan, the Kazanka, etc and a lot of beautiful lares, such as Lake Kaban, Swan Lake, Blue Lake, Deep Lake and others.

 

У: Татарстанга килгән кунаклар ял итеп кенә калмыйлар, вакытларын файдалы итеп үткәрергә тырышалар. Бүген без Британиядән килгән дусларыбыз белән Татарстанның табигатен, климатын, үсемлекләр һәм хайваннар дөньясын, файдалы казылмаларын өйрәнү буенча эш алып барырбыз. Эшне төркемнәргә бүлеп башкарырбыз:

1 нче төркем: Татарстанның географик урыны,

2 нче төркем: Татарстанның табигате,

3 нче төркем: Татарстанның климаты,

4 нче төркем: Елгалары, күлләре,

5 нче төркем: Табигый байлыклары турында чыгыш ясый

(Укучылар төркемнәргә бүленеп чыгыш ясыйлар)

У: Без Татарстанның географик урыны, табигате, климаты, елгалары, табигый байлыклары турында сөйләштек. Ә хәзер “Безнең Татарстан” исемле текстны игътибар белән тыңлыйбыз, диктор биргән сорауларга җавап бирәбез.

                                            Безнең  Татарстан.

Без Татарстанда яшибез. Татарстанның табигате бик бай. Анда калын-калын урманнар да, тигез далалар да бар. Татарстанда Идел, Чүлман, Нократ, Агыйдел елгалары ага. Алар тирән һәм балыкка бай. Бездә кечкенә елгалар һәм салкын сулы чишмәләр дә күп.

Татарстанның башкаласы - Казан шәһәре. Татарстанда Чаллы, Түбән Кама, Әлмәт, Алабута, Зәй һәм башка шәһәрләр бар. Бездә шулай ук авыллар да күп.

Татарстанда татар, рус, чуваш, мари һәм башка милләтләр дус яшиләр.

Сорауларга җавап:

1.Без нинди республикада яшибез?

2.Татарстанның табигате нинди?

3.Татарстанда нинди зур елгалар бар?

4.Татарстанның башкаласы нинди шәһәр?

5.Татарстанда тагын нинди шәһәрләр бар?

6.Татарстанда нинди милләтләр яшиләр?

            V. Практиковать в аудировании

П: We have  learned a  poem about Kazan. Who wants to recite it?

S.:            KAZAN

I devote this poem

To your beauty, my city,

I’ll ever admire it

And won’t forget

Your streets and squares,

Your parks and monuments;

It’s the part of the universe

It’s the part of my heart.

 

 

4. Практиковать в чтении

П: Let´s speak about the political life. Do you know, who is the head of the UK?

S.: The head of the UK is the Queen Elizabeth II.

П: Who is the head of the Republic of Tatarstan?

S.: The head of Tatarstan is the President.

П: Who is the President of Tatarstan?

S.: The President of Tatarstan is M. Shaimiev.

П: Yes, you are  right. In one of his articles M.S. Shaimiev wrote about the people of Tatarstan. Now, open your book, please. Page 8. Repeat after me the words. Read the text.

 

S.: The wisdom of a nation lies in its deeds, creative activities with a view to the future, and certainly in the preservation and development of the finest traditions of the past.

                Some people consider such notions as the native country, dignity, honour and friendship as relics of the past. I disagree. There have always been and will be intrinsic humanitarian values; native land, honour, human dignity and cooperation have always been sacred for us.

 

“Multiethnic Tatarstan ready to cooperate”. By M. Shaimiev.

У: Татарстан Республикасының башкаласы Казан шәһәре икәнен беләбез.Ә дәүләт башында кем тора?

Б: Дәүләт башында президент тора.

У:Безнең президентыбыз кем?

Б:Безнең президентыбыз-М.Ш.Шәймиев.

(слайд №4)

П: П: Answer the question. Where does the wisdom of nation lie?

S.: The wisdom of a nation lies in its deeds, creative activities with a view to the future, and certainly in the preservation and development of the finest traditions of the past.

П: Translate, please.

У:Хәзер М.Ш.Шәймиевнең инглиз телендә язган мөрәҗәгатен укырбыз.Аның өчен сүзлек эше башкарырга кирәк.Экранда чыккан сүзләрне кабатлап барабыз:

(слайд№5)

Wisdon - акыллы булу - мудрость
nation - милләт - нация
creative - иҗади эшчәнлек - творческая деятельность
traditions - традицияләр - традиции
dignity - яхшы сыйфат - достоинство
honour – намуслылык - честность
friendship -  дуслык - дружба
cooperation - хезмәттәшлек -сотрудничество
sacred - изге - священный

            5. Систематизация и контроль изученного материала 

П: You work very good today. Let´s control your knowledge. This test is for your. Do it, please.

У:Сез бүген дәрестә тырышып эшләдегез, белем һәм күнекмәләрегезне күрсәттегез. Ә хәзер тест ярдәмендә белемнәрне тикшереп алабыз.

 

 (слайд №6)

Welcome tо Tatarstan !   Татарстанга рәхим итегез!

1. Girls in Tatar national costumes greet them with

A. chuсk-chuсk

B. peremyach

C. flowers

2. Татарстан Республикасының дәүләт суверенитеты турында Декларация кайчан кабул ителде?

А.1990 елның 6 октябрендә

В.1992 елның 30 августында

С.1990 елның 30 августында

 3. The official languages are

A. Tatar and German

B. Tatar and Russian

C. Tatar and English

4. Татарстан кайда урнашкан?

А.Россиянең төньягында

В. Россиянең үзәгендә

С. Россиянең көньягында

5. Its area is more than   ... thousand square kilometres

A .56

B. 67

C. 74

6. Татарсанда нинди файдалы казылмалар бар?

А. алтын

В. нефть

С. руда

7. The longest river in Tatarstan is

A the Volga

B the Kama

C the Belaya

8. Татарстанның башкаласы

А. Мәскәү

В. Яр Чаллы

С. Казан

Change the sheets of papers and check up your answers with the right variant.

Is everything all right?

Are there any mistakes?

             6. Заключительный этап урока. Подведение  итогов. Домашнее задание.

П: At home you will make a project.

It will be an English - tatar dictionary with pictures.

Lock at the example.(слайд №7)

Thank you for the lesson Good-bye.

У:Өй эше  татарча - русча рәсемле сүзлек төзергә.