Мидың бөлімдері, олардың құрылысы мен қызметі

• 1 слайд

  Мидың бөлімдері, олардың құрылысы мен қызметі: сопақша ми, көпір, ортанғы және аралық ми, мишық, үлкен ми сынарлары.
  
  Сабақтың тақырыбы
  

• 2 слайд

  «Ыстық картоп»
  Жұлынның құрылысы қандай?
  Нейрон дегеніміз не?
  Жүйке түйіндері?
  Жұлын дененің қай жерінде орналасқан?
  Жұлынның сұр затын нелер құрайды?
  Жұлынның ақ заты немен қапталған ?
  Рефлекс ұғымының анықтамасы?
  Жұлын неше сегменттен тұрады?
  Жүйке орталығы дегеніміз не?
  
  

• 3 слайд

  «Ыстық микрафон»
  
  Әр топ оқушылары кезек-кезек өткен тақырыптан терми сөздерін айтады. Топ мүшесі қателескен жағдайда, келесі топқа микрафон өтеді.
  
  

• 4 слайд

  Жалпы мәлімет:
  Ми бассүйектің ми сауытының ішінде жатады.
  Орташа салмағы шамамен 1300 – 1400 г.
  Ми ақ зат пен сұр заттан құралған.
  Ақ заты сыртқы жағында, сұр заты ішкі жағында орналасқан.
  Ми бөлімдерінің құрылысына қарай сұр заты тұтас немесе ақ затының әр жерінде топтанып жатады. Оны ядро деп атайды.
  Мидың ақ затынан өткізгіш жолдар түзіліп, ми мен жұлынды байлыныстырады.
  

• 5 слайд

  Адам миы
  ми діңі
  мишық
  Үлкен ми сыңарлары
  Сопақша ми
  Ортаңғы ми
  Аралық ми
  көпір
  

• 6 слайд

• 7 слайд

  Сопақша ми қызметтері
  өткізгіштік
  рефлектік
  

• 8 слайд

  Сопақша ми басқаратын жүйкелер
  Тіл
  Жұтқыншақ
  Көмей
  Қалқанша безі
  Ірі қан тамырлар
  Ішкі мүшелер
  

• 9 слайд

  Сопақша ми арқылы жүзеге асатын рефлекстер
  қорғану
  Тыныс алу
  тамақ
  Есту ақпараттарын басқарады
  Жүрек қан тамыр
  

• 10 слайд

  
  Егер ми көпірі зақымдалса, нейрондар тіршілігін жояды. Белгілі мүшелерге өткізгіш қызметі тоқтайды, бұдан тіршілік тоқтап қалуы мүмкін.
  Ми көпірі
  Ортаңғы ми мен сопақша мидың аралығында орналасқан
  

• 11 слайд

  Мишық
  Сопақша ми мен ми көпірдің артқы жағында жатады.
  
  Мишықтын ең басты қызметінің бірі – қимылды үйлестіру, тепе – теңдікті сақтау.
  Мишық зақымданса адамның қимыл – қозғалысы бұзылады, ол тепе – тендікті сақтай алмайды, бағдарлай қаблеті жойылады.
  

• 12 слайд

  Ортаңғы ми
  
  Артқы ми мен аралық мидың арасында орналасқан
  Алдыңғы ми мен артқы миды бір бірімен жалғастырады.
  Теріде пигменттің түзілуін реттейді. Кенеттен шыққан дыбыс, жарық тітіркенгіштерін тез бағдарлауды реттейді.
  

• 13 слайд

  Ортаңғы мидың алдыңғы жағында жатады.
  Аралық мида бір ми қарыншасы бар.
  Аралық ми
  

• 14 слайд

  Зат алмасу
  Жүрек қан тамырлары
  Ұйқы жұмысы
  Зәр шығару
  Ішкі секреция бездері
  Аралық ми реттейді
  

• 15 слайд

  Үлкен ми сыңарлары
  Шүйде
  Төбе
  Маңдай
  Самай
  

• 16 слайд

  Үлкен ми сыңарларындағы сенсорлық -сезімтал аймақтар
  Самай бөлігінде
  Төбе және самай бөлігінде
  Шүйде бөлігінде
  Орталық жүлге алдында, маңдай бөлігінде
  Орталық жүлгенің артында
  Есту аймағы
  Иіс сезу және дәм сезу
  Көру аймағы
  Қимыл-қозғалыс аймағы
  Тері бұлшық ет сезімінің аймағы
  

• 17 слайд

  Мозайка
   
  Қызыл түс- ми діңі, мишықты оқу.
  Сары түс- үлкен ми сыңарының құрылысы мен қызметін оқу.
  Жасыл түс- жүйке жүйесінің гигиенасын оқу.
  Тапсырманы оқып болғансон әр оқушы өзінің оқығанын топқа түсіндіреді, топпен талқылайды.
  
  

• 18 слайд

  Сұрақтар
  

• 19 слайд

  Сәйкестендіру кестесі:
  

• 20 слайд

  Жұлын
  Ми
  Венн диаграммасы
  

• 21 слайд

  Әр топ суреттегі ми бөлімдерін анықтап, құрылысын жазып талдау.
  
  Суретпен жұмыс
  

• 22 слайд

  Мидың бөлімдері:
  1 –үлкен ми сыңарлары;
  2 – аралық ми;
  3 – ортаңғы ми;
  4 – ми көпірі;
  5 – сопақша ми;
  6 – мишық
  
  

• 23 слайд

   
  үлкен ми сыңарларының негізгі бөліктері:
  1 – қыртыс асты ядролары;
  2 – маңдай бөлігі;
  3 – төбе бөлігі;
  4 – шүйде бөлігі;
  5 – самай бөлігі
  
  

• 24 слайд

   
  Ми қыртысының аймақтары:
  1 – мінез-құлық сезу аймағы;
  2 – ойлау;
  3 – дәл (нақты) қозғалыс;
  4 – негізгі қозғалыс;
  5 – сипап сезу;
  6 – сөйлеу;
  7 – есту;
  8 – көріп-білу;
  9 – тепе-теңдік;
  10 – көру
  
  

• 25 слайд

  І топ.
  Клиникада ми бөлімдерінің бірінде ісігі бар адам жатыр. Ол адам стаканды алғысы келеді, бірақ оған қолын дәл апара алмайды. Бірнеше рет әрекет жасағаннан кейін ол стаканды қолымен ұстай алады, бірақ аса қатты қысқандықтан, оны сындырып жібереді. Оның миының қай бөлімінде ісік бар?
  ІІ топ.
  Операция жасап, мидың белгілі бір бөлімін алып тастағаннан кейін ит атын айтып шақырғанда, тамақтың түрі мен иісіне, досы мен қасын көргенде жауап бере алмады. Иттің миының қай бөлімі зақымданған
  ІІІ топ.
  Скрипкашының мишығында ісік пайда болды. Ол бұрынғыша ойнай ала ма?
  

• 26 слайд

  Сыни тұрғысынын өйлау сұрақтары.
  

• 27 слайд

  Рефлексия
  
  Параққа сол қолымызды қойып, қаламмен сызамыз.Әр саусаққа келесі сұрақтарға жауап және ұсыныс жазамыз.
  
  Бүгін біз қандай тақырыпты өттік?
  Мидың құрылысы туралы не білдік?
  Қандай әдіс-тәсілдер арқылы бүгінгі сабақты есте сақтап, түсіндіңіз?
  Тақырыпты меңгеруде қандай қиындықтарға кездестіңіздер?
  

• 28 слайд

  Үйге тапсырма: (1 мин): 1. §15, 16. 48-53бетті оқу.
  2. Кестені толтыру.
  Ми бөлімдерімен танысу.
  Ми бөлімдері
  Орналасқан орыны
  Қызметі
   
   
   
   
   
  Үлке ми сыңарларының аймақтарын талдау
  Үлкен ми сыңарларының аймақтары
  Қызметі
   
    Үйге тапсырма: (1 мин): 1. §15, 16. 48-53бетті оқу.
  2. Кестені толтыру.
  Ми бөлімдерімен танысу.
  Ми бөлімдері
  Орналасқан орыны
  Қызметі
   
   
   
   
   
  Үлке ми сыңарларының аймақтарын талдау
  Үлкен ми сыңарларының аймақтары
  Қызметі
   
   
  
  Үйге тапсырма: (1 мин): 1. §15, 16. 48-53бетті оқу.
  2. Кестені толтыру.
  Ми бөлімдерімен танысу.
  Ми бөлімдері
  Орналасқан орыны
  Қызметі
   
   
   
   
   
  Үлке ми сыңарларының аймақтарын талдау
  Үлкен ми сыңарларының аймақтары
  Қызметі
   
   
  
  Үйге тапсырма: 1. §15, 16. 48-53бетті оқу.
  2. Кестені толтыру.
  Ми бөлімдерімен танысу.
  Үлке ми сыңарларының аймақтарын талдау