Ортақ етіс сабақ жоспары

Сабақтың өтілетін мерзімі:                                                                                                                          Сабақтын тақырыбы:  Ортақ етіс.                                                                                                  Сабақтың мақсаты:  а) білімділік: оқушыларға етістер, олардың түрлері, ортақ етіс болып  бөлінетіндігі жайлы толық мәлімет беру.

ә) дамытушылық: ой-өрісін, ойлау белсенділігін, сөйлеу шеберлігін, тіл мәдениетін дамыту, сөздік қорын молайту, сауаттылыққа баулу, олардың ой-пікірін қалыптастыру.

б)тәрбиелік; елін, жерін, Отанын қадірлеуге, адамгершілікке, адалдыққа,
еңбексүйгіштікке тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: қалыпты сабақ.

Сабақтың эдісі: түсіндіру, суреттеу, салыстыру, сұрақ-жауап, сөздікпен жұмыс, бағалау, бекіту

Сабақтың көрнекілігі: дид. материалдар, кестелер, кеспе қағаздары, тірек сызбалар.

Сабақтың барысы:

а)Ұйымдастыру кезеңі.

ә) Үй тапсырмасын сұрау.

б)Жаңа сабақты түсіндіру.

Бүгінгі жаңа сабақта «Ортақ етіс» тақырыбы жайлы түсіндіремін.

Қимыл, іс-әрекеттің орындаушысы біреу емес, бірнешеу болып, -ыс, -іс, -с жұрнақтары арқылы жасалатын етістің түрі ортақ етіс деп аталады. Мысалы: Омар мен Оспан хат жазысты деген сөйлемдегі жазу қимылы бір ғана субъект (іс иесі) тарапынан емес, бірнеше орындаушы (Омар мен Оспан) арқылы іске асатындығын көрсетеді.

Ырықсыз етіс пен өздік етіс жұрнақтары сабақты етістікке жалғанып, оны салт етістікке айналдырады: әңгімені айтты—әңгіме айтылды, т.б. Өзгелік етіс жұрнағы салт етістікке жалғанса, салт етістікті сабақты етістікке айналдырады: шам сөнді—шамды сөндірді, т.б. ал ортақ етіс жүрнағында ондай қызмет жоқ: (хат) жазысты—сабақты етістік, сөйлесті—салт етістік.

Етіс жүрнақтары кейде бірінің үстіне бірі қабаттасып та жалғана береді:сөйле-с-іл-ді, жүр-гіз-дір-іл-ді, т.б.

Сынып топқа бөлінеді:  Өздік, өзгелік, ырықсыз, ортақ болып 4- ке бөлінеді

Жаттығу жұмысы:  247-жаттығу жұмысының орындалу шартын түсіндіремін:                        Берілген етістіктерге жұрнақ жалғап, ортақ етіс жасаңдар. Түбір мен қосымшаның арасын дефис арқылы ажыратып жазыңдар.

Өздік	өзгелік	ырықсыз	Ортақ
Ал, бөге, тасы, тік, бақ,тазала, жу	Жу, айт,қой, жөнде, апар	Тоқы, тер, жаз, жина, тара, сал, бітір	Тұрғыз , сөйле, іл, ақта, көтер, жек, шегеле

  196-жаттығу жұмысының орындалу шарты мынадай: Сөйлемдерден ортақ етісті тауып, қалай жасалып тұрғанын байқаңдар. Оларға тұлғалық талдау жасаңдар. Мәтіннен фразеологизмдерді табыңдар.

ДЖИГСО әдісімен: 198- жаттығуды орындату  Мәтін:«Сенім, наным туралы»                      Сынып 4- ке бөлінеді

 Нәтижесінде әр топ  кластер, диаграмма,сурет, карта,т.б. тәсілмен мәтін мазмұнын жинақтайды.

Бекіту:  1.Әр топ өзіне берілген тақырыпқа сай етістер, жасалуы жайында түсінік береді.

Сабақтың қорытындысы:

Оқушылардың берген жауаптарына қарай білімдерін бағалаймын.                                                            3. Үйге тапсырма: 196-жаттығу жүмысының орындалу шартын     түсіндіремін:                                                                                                                    Сөйлемдердікөшіріп жазыңдар.      Құрамындағы етістерді түрлеріне қарай ажыратып, түлғалық талдау жасаңдар. .