Презентация қазақша "Тұман және бұлт"

• 1 слайд

  
  
  
  
  
  
  Сабақтың өтілу моделі
  VIІ
  Қорытын -
  дылау
  ІІІ
  
  Үй тапсыр-
  масы
  V
  
  Жаңа
  сабақ
  ІV
  Үй
  Тапсырмасын
  бекіту
  VIІІ
  
  Бағалау
  І
  
  Тақырыбы
  ІІ
  
  Мақсаты
  VI
  ОЙын жаттығулар
  
  
  
  

• 2 слайд

  Тұман және бұлт.
  Атмосфералық жауын – шашын.
  Тақырыбы
  

• 3 слайд

  
  
  
  
  
  
  Мақсаты
  Оқушыларға тұман және бұлттың қалай пайда болатынын, бұлттың түрлерін өлшеу және есептеу жұмыстарын ,булану және буланушылықты түсіндіру, тест, әңгімелесу, ой қозғау әдіс-тәсілдері сабақта кеңінен пайдаланылды. Сәйкестендіру кестесі жөне тірек сызбалар пайдаланылады.
  

• 4 слайд

  
  
  
  
  Сабақтың түрі:Аралас сабақ
  Сабақтың типі: Білімді бекіту.
  
  Сабақтың әдісі: Түсіндіру, тест, әңгімелесу,
  ой қозғау.
  
  Көрнекілігі: мультимедиалық құрылғы,
  кестелер, сызықтық диктанттар,
  түрлі суреттер.
  
  

• 5 слайд

  Үй тапсырмасы
  Ауадағы су буы
  қайдан
  таралатынын
  Ауадағы су буының
  температурамен
  байланыстылығын
  Ауа
  ылғалдылығын
  өлшеу
  Су буының
  конденсациясын
  Абсалют және
  салыстырмалы
  ылғалдылықты
  Біз нені білдік?
  

• 6 слайд

• 7 слайд

  Үй тапсырмасын бекіту
  Сөйлемді толықтыр
  Ылғалмен қанығу деңгейіне қарай
  Ауа
  Егер ауаға сол t – да
  тура алатын су буы
  жинақталса, оны
  су буымен қаныққан ауа дейді.
  Егер ауаға су буының
  мөлшері аз жиналса, оны
  су буымен қанықпаған ауа дейді
  1.
  

• 8 слайд

  Ылғалдылық
  абсолют
  салыстырмалы
  1 м ауадағы су буының
  нақты мөлшері,
  ол граммен есептелінеді
  1м ауадағы су буының
  мөлшерінің сол t-ғы ауаны
  қанықтыратын су буы
  мөлшеріне қатынасы;
  пайызбен
  есептелінеді.
  2.
  

• 9 слайд

  Белгілі бір жағдайда су буларының
  сұйық күніне айналуын деп атайды
  Ауаның салыстырмалы ылғалдылығы
  деп аталатын құралмен өлшенеді.
  3.
  4.
  конденсация
  шаш гигрометр
  

• 10 слайд

  Тұман және бұлт
  
  Атмосфералық
  жауын – шашын
  
  
  

• 11 слайд

  
  
  
  
  
  
  Мақсаты
  Оқушыларға тұман және бұлттың қалай пайда болатынын, бұлттың түрлерін өлшеу және есептеу жұмыстарын ,булану және буланушылықты түсіндіру, тест, әңгімелесу, ой қозғау әдіс-тәсілдері сабақта кеңінен пайдаланылды. Сәйкестендіру кестесі жөне тірек сызбалар пайдаланылады.
  

• 12 слайд

  
  Ауаның жер бетіне жақын қабатындағы булар су тамшыларына айналғанда тұман түседі.
  Тұман
  Шағын бөген мен
  өзендерде
  Ауасы салқындап
  қалатын ойпаңдарда
  Шалғынды жерде
  Батпақ үстінде
  Сайлармен
  жыраларда
  

• 13 слайд

  Тұман
  түрлері
  

• 14 слайд

  
  
  
  
  
  
  Тұман
  
  
  температураның тәулік ішіндегі ең төмен кезі
  
  
  күн шығар алдында түседі
  
  
  күн көтеріле тарқап кетеді
  
  
  

• 15 слайд

  Қалың
  тұман
  

• 16 слайд

  Жер бетінен жоғары көтерілген
  ауа салқындағанда оның құрамындағы
  бу су тамшылары мен мұз түйіршіктеріне айналады.
  Олар шоғырланып, бұлт құрайды.
  

• 17 слайд

  Бұлт пішініне қарай
  Будақ бұлт
  Қабат бұлт
  Шарбы бұлт
  Қабат шарбы бұлт
  Үйіліп жатқан
  жүн немесе
  мақтаға ұқсайды.
  800-1000м түзіледі
  2 км-ге таралады,
  тіпті 3-4 км. Нөсер жаңбыр,
  жапалақтап
  қар жауады.
  Тұманға ұқсас
  бір сыдырғы сұрғылт.
  Ұзаққа созылатын
  ақ жауын жауады.
  2км биіктікке дейін түзіледі,аспанды
  түгел торлайды
  Өте биікте 6км,
  майда мұз
  кристалдардан
  тұрады.
  Ақ түсті шілтерге,
  малдың шарбы
  майына ұқсайды. Жауын – шашын
  жаумайды.
  
  
  
  
  
  Нәзік буалдыр
  шарбы тәріздес.Мұндай
  бұлттардың өте нәзік мұз кристалдарынанжарық сәулелері өткенде олардың шашырауынан Күннің немесе
  айдың төңірегінде
  жарық шеңбер п.б.
  
  
  
  
  

• 18 слайд

  Будақ бұлт
  Қабат бұлт
  Шарбы бұлт
  Күннің қоралануы
  

• 19 слайд

  Аспанды бұлттың торлау дәрежесін
  бұлттылық деп атайды,мөлшері 0 – 10 балл
  

• 20 слайд

  Бұлттан жер бетіне түсетін сұйық немесе қатты
  күйдегі ылғал атмосфералық жауын шашын дейді.
  Жауын-шашын түрлері
  
  Жаңбыр
  Бұршақ
  шық
  қырау
  қар
  қылау
  

• 21 слайд

  Ауада өз салмағын көтере алмаған су тамшылары жаңбыр күйінде жерге жауады
  Мұз түйіршіктері салқындаған су тамшыларына қосылып жұмырланса бұршақ жауады
  Су тамшылары қатып, ине сияқты мұз түіршіктерін түзсе қар жауады
  Тікелей ауадан да бөлінетін су тамшылары шық, қырыу, қылыу деп аталады.
  

• 22 слайд

  Жауын – шашынды есептеу үшін
  Тәулік
  Ай
  Жыл
  Жауын – шашын көп жылдық орта мөлшері
  Жауын – шашынды өлшейтін құралдар
  жауын-шашын өлшеуіш
  Қар өлшеуіш сырық
  

• 23 слайд

  Булану
  
  судың сұйық күйден газ тәріздес күйге
  
  Буланушылық
  
  су қоры жеткілікті болған
  жағдайда булану мүмкіндігі
  

• 24 слайд

  
  Жаңа сабақты бекіту
  Суретке қарап ненің суреті екенін ажыратып, анықтама беру.
  
  2.Бұлттардың суретін ажыратып, анықтама беру.
  
  3.Сәйкестендіру тесті.
  
  4.Жауын – шашынды немен өлшенеді?
  
  5.Жауын – шашынды қалай есептейді?
  
  6.Булану дегеніміз судың сұйық күйден газ тәріздес күйге өтуі.
  
  7.Буланушылық – су қоры жеткілікті болған жағдайда булану мүмкіндігі.
  

• 25 слайд

  Тұман
  түрлері
  

• 26 слайд

  Будақ бұлт
  Қабат бұлт
  Шарбы бұлт
  Күннің қоралануы
  

• 27 слайд

  "Сәйкестендіру тесті".
  в
  г
  ғ
  а
  б
  ә
  

• 28 слайд

  Судың сұйық күйдегі газ тәрізді күйге өтуі дегеніміз
  
  Су қоры жеткілікті болған жағдайда булану мүмкіндігі дегеніміз
  булану
  буланушылық
  

• 29 слайд

  1. Ешбір тіреусіз күмбез,
  Ешбір сүйеусіз күмбез.
  Ешкім көтере алмайтын күмбез,
  Ешкім төңкере алмайтын күмбез.
  
  2.Қара алып жарқыратып,
  Жасын атып күркірейді.
  Суды сайға сарқыратып,
  Демі шөпті сілкілейді.
  
  3.Аспаннан домалап,
  Көп моншақ төгілді.
  Бусанып жон – алап,
  Терілді, керілді.
  
  Көтеріліп теңізден,
  Аспанға биік барамыз.
  Биіктен қайта түскенде,
  Өңі кірер даланың.
  (аспан)
  Сергіту сәті.
  (Жұмбақтар шешу)
  Жарқылдан соң жаңағы,
  Суға бөкті бар алап.
  Көкте түрлі жолақты,
  Өрнек тұрды ғаламат.
  
  Әуеде ақ мамық,
  Қалбақтап ұшады.
  Қанаты талып,
  Жерді барып құшады.
  
  Салынды көпір керемет,
  Қызығушы өте көп.
  Ал бірақта не керек,
  Кісі өтетін жолы жоқ.
  
  
  (бұлт)
  (жаңбыр)
  (жаңбыр)
  (кемпірқосақ)
  (қар)
  (кемпірқосақ)
  

• 30 слайд

  Халықтық болжамдардан мысал
  Жаңбыр сіркіреп тұрғанда тауықтар далада жем іздеп жүрсе, онда ақ жаңбыр болады, яғни ұзаққа созылады.
  Тышқан інін суға жақын қазса, сол жылы құрғақшылық, ал алыс қазса жауын-шашын көп болады.
  Көктемде күн ерте күркіресе - ол жауын-шашынның мол болатын белгісі.
  
  

• 31 слайд

  Үйге тапсырма беру.
  31-32 Оқып келу, суреттер салу.
  Жауын-шашын қар жауғанда тәулік, ай, жыл ішіндегі мөлшерлерін есептеу,
  Бағалау.
  

• 32 слайд

  Назар
  аударғандарыңызға
  көп рахмет!