Презентация. Фосфор қышқылы және тұздары

• 1 слайд

  
  
  Садвакасова Шынар Төлеуқызы
  №44 қазақ орта мектебінің химия пәнінің мұғалімі
  Мектептің мекенжайы:
  Қарағанды облысы, Қарқаралы
  қаласы, Мәди көшесі, 1үй
  

• 2 слайд

  Фосфор қышқылы және тұздары
  Мақсаты:
  Білімділік:Үтоптың негізгі топшасының маңызды бейметалы – фосфордың жай зат ретіндегі қасиеттері туралы ұғымдарды дамыту. Фосфордың маңызды қосылыстары - ортофосфор қышқылы және тұздары туралы мағлұмат беру.
  Дамытушылық:Химиялық заттармен жұмыс істей білу, химиялық реакция теңдеулерін сипаттап жазу дағдысын дамыту, дүние-танымдық көзқарасын арттыру, шығармашылықпен жұмыс істеуге дағдыландыру.
  Тәрбиелік:Оқушыларды еңбексүйгіштікке, химия пәні талап ететін ұқыптылыққа, жауапкершілікке тәрбиелеу.
  

• 3 слайд

  Сабақтың жоспары:
  І. Қайталау – оқу анасы. (не білемін....)
  Менделеевтің кестесінен,
  Аңызға арқау болған
  Қасиетті, құдіретті, киелі
  Білесің бе, фосфор деген элементті?
  1.Д.И.Менделеевтің периодтық жүйесі көмегімен фосфорға сипаттама беру.
  2. Тақтаға фосфордың атом құрылысын жазу.
  

• 4 слайд

  3. Жоғалған формулалар
  P + ? = 2PH3
  P + S = ?
  Р + Ca = ?
  P + ? = 2PCI3
  Ca3P2 + H2O = Ca(OH)2 + ?
  P2O5 + H2O = ?
  6P + KCIO3 = KCI + ?
  Р + ? = 2P2O5
  P2O5 + NaOH = ? + H2O
  
  
  
  

• 5 слайд

  ІІ. “Сен оқысаң, мен тоқығам”. Жаңа сабақ
  
  
  
  Фосфор жақсақ будақтап,
  Ақ түтінін түзеді.
  Ол түтінді су сорып,
  Қандай қосылыс түзеді?
  
  Сабақ тақырыбын
  тауып көр
  

• 6 слайд

  Фосфор қышқылы
  Н3РО4 - молекулалық формуласы
  
  
  Н – О
  H – О –Р = O
  H – O
  құрылымдық формуласы
  
  

• 7 слайд

  Қышқылға сипаттама
  Негізділігіне қарай: үшнегізді
  Құрамындағы “о” байланысты:
  оттекті
  Суда ерігіштігіне қарай: ерігіш
  Тұрақтылығына қарай: тұрақты
  Ұшқыштығына қарай: ұшқыш емес
  Диссоциациялану дәрежесіне қарай:
  орташа
  

• 8 слайд

  Физикалық қасиеттері
  
  Н3РО4 – түссіз кристалдық зат
  суда жақсы ериді
  улы емес
  t0бC = 42,3
  
  
  

• 9 слайд

  Химиялық қасиеттері
  
  
  
  
  
  химия
  химия
  1.Сатылап диссоциацияланады:
  Н3РО4↔ Н+ + Н2РО4-
  Н2РО4- ↔ Н+ + НРО42-
  НРО42- ↔ Н+ + РО43-
  
  2. Н3РО4 + лакмус =
  
  

• 10 слайд

  3.Металдармен әрекеттесуі
  Ортофосфор қышқылы металдардың кернеу қатарында сутекке дейін орналасқан металдардың барлығымен әрекеттеседі де, орта және қышқыл тұздар түзеді.
  
  6К + 2Н3РО4 = 2К3РО4 + 3Н2
  2К + 2Н3РО4 = 2КН2РО4 + Н2
  
  

• 11 слайд

  4. Негіздік оксидтермен әрекеттесуі
  3СаO + 2H3PO4 =Ca3(PO4)2 +
  3H2O
  
  химия
  химия
  

• 12 слайд

  Негіздермен (ерімейтін)
  
  3Cu(OH)2 + 2Н3РО4 =
  Сu3(PO4)2 + 6H2O
  
  химия
  химия
  

• 13 слайд

  Еритін негіздермен
  3NaOH + H3РО4 = Na3PO4 +
  3H2O
  
  
  химия
  химия
  

• 14 слайд

  Тұздармен (әлсіз қышқылдардың)
  3Na2СО3 + 2Н3РО4 =
  2Na3PO4 + 3H2O + 3CO2
  
  химия
  химия
  

• 15 слайд

  Алынуы
  1. Зертханада:
  Р2О5 + 3Н2О = 2Н3РО4
  2. Өнеркәсіпте:
  А) экстракциялық
  Са3(РО4)2 + 3Н2SO4 = 3CaSO4 + 2H3PO4
  В) термиялық
  +SiO2,C +O2 +H2O
  Са3(РО4)2 P P2O5 H3PO4
  

• 16 слайд

  Фосфор қышқылының тұздары
  Фосфор қышқылы үш қатар тұз түзеді:
  - фосфаттар
  - гидрофосфаттар
  - дигидрофосфаттар
  

• 17 слайд

  Тапсырма: “Атымды тап”
  
  Са3(РО4)2 кальций гидрофосфаты
  
  Са(Н2РО4)2 кальций фосфаты
  
  СаНРО4 кальций дигидрофосфаты
  

• 18 слайд

  Фосфат-ионға сапалық реакция
  Н3РО4 + AgNO3 Ag3PO4 + ?
  
  Na3PO4 + AgNO3 Ag3PO4 + ?
  

• 19 слайд

  Қазақстандық ғалым Ә.Б.Бектұровтың еңбегі
    Бектұров Әбікен Бектұрұлы (1901-1985) – техника ғылымының докторы, про-фессор, Қазақстан Ғылым академиясы-ның академигі, Қазақстанның еңбек сіңірген ғылым қайраткері. 
  Ғалымның негізгі ғылыми еңбектері минералды тыңайтқыштар өндіру мен минерал тұздарды өңдеудің химиясына және технологиясына арналған. Бектұров фосфатты шикізаттарды өң-деудің қышқылдық, термиялық, сондай-ақ, фторсызданған мал азықтық фосфат өндірудің циклондық әдістерін тауып енгізді, фосфаттардың сульфаттармен және силикаттармен сополимеризация-сы бойынша зерттеулер жүргізген, Қаратау фосфоритінен минералды тыңайтқыштар өндіру әдістерін жүйеледі.
  

• 20 слайд

  Фосфор қышқылы мен тұздарының қолданылуы
  
  
  Дәрі-дәрмектер
  Жуғыш заттар
  Минералды тыңайтқыштар
  

• 21 слайд

  Бекіту тапсырмалары
  Химиялық лото
  
  Н2О Н3РО4 Ag3PO4 AgNO3
  
  H3PO4 K3PO4 H2O KOH
  
  H2 H3PO4 AI AIPO4
  
  

• 22 слайд

  Жеке жұмыс:
  Айналымды орында:
  P Mg3P2 PH3
  P2O5 H3PO4 Ca3(PO4)2
  

• 23 слайд

  Жұппен жұмыс:
  Есеп: Құрамында 20г фосфор қышқылы бар ерітіндімен құрамында 20г қорғасын хлориді бар ерітінділер араластырылды. Реакция нәтижесінде түзілген тұнбаның массасын анықтаңдар.
  Бер:
  m(H3PO4) = 20г
  m(PbCI2) = 20г
  т/к m(тұнба)
  
  

• 24 слайд

  Сыныппен жұмыс
  Сәйкесін тап
  
  

• 25 слайд

  
  
  1.Фосфор қышқылы күші орташа электролит
  2.Н3РО4 тек еритін сілтілермен әрекеттеседі
  3.Н3РО4 тұрақсыз қышқыл
  4. Н3РО4 үшнегізді, оттекті қышқыл
  5.Н3РО4 металдармен әрекеттескенде сутегі бөлінбейді.
  6. Н3РО4 металдардың кернеу қатарында сутегіне дейінгі металдармен әрекеттеседі.
  7. Н3РО4 ерітіндісінде лакмус түсі көкке өзгереді
  8. Н3РО4 тұздары фосфаттар деп аталады
  Сендер мына тұжырымдамалармен келісесіңдер ме?
  

• 26 слайд

  Өзіңді тексер!
  1. Иә
  2. Жоқ
  3. Жоқ
  4. Иә
  5. Жоқ
  6. Иә
  7. Жоқ
  8. Иә
  

• 27 слайд

  Үйге тапсырма:
  § 22