Презентация и план урока

• 1 слайд

  15-жаттығу №1
  S=0,01 м2 ауданға F=50 H күш әрекет етеді. Қысымды P анықтаңдар?
  15-жаттығу №2
  Қар үстінде тұрған шаңғының салмағы F=780 Н. Оның әр шаңғысының ұзындығы a=1,95 м, ал ені b=0,06 м. Шаңғышының қар бетіне түсіретін қысымын P табыңдар?
  
  
  

• 2 слайд

  ЕСЕПТІҢ ЖАУАБЫ
  15-жаттығу №1
  P= F/S P = 5000 Па= 5•103 Па= 5кПа
  
  15-жаттығу №2
  S= 2 ab S=2•1,95•0,6= 0,234 м2;
  P= F/S P=780/0,234≈3333,3 Па
  
  
  

• 3 слайд

  Сандар жырлайды
  Үй тапсырмасын тексеру
  

• 4 слайд

  7сынып Физика және астрономия
  “Қысым”
  

• 5 слайд

  Қысымды арттыру және кеміту тәсілдері
  

• 6 слайд

  Себебі шаңғы бетінің ауданы адамның табанының ауданынан жиырма еседей үлкен. Сондықтан ол шаңғымен тұрғанда қар бетінің ауданын шаңғысыз тұрғандағыдан гөрі жиырма еседей аз күшпен басады.
  

• 7 слайд

  
  
  Оймақпен де, оймақсызда адам тігін тіккенде инеге бірдей күш түсіреді. Бірақ ол күштің бұл жағдайдағы нәтижесі бірдей емес. Оймақсыз иненің кері ұшының ауданы аз болады да, оның бармаққа түсіретін қысымы көбейіп,ауырғанын сезеді. Бұл жағдай болмау үшін кері ұшының ауданын үлкейту мақсатында оймақ киеміз.
  

• 8 слайд

  
  Бұл жыртқыш құстардың тырнақтары ментұмсығы қатты, өткір әрі жылтыр болып келеді. Аудандары кішкентай болғандықтан, тіпті болымсыз ғана күшпен зор қысым жасап, аң аулауға шамасы келеді.
  

• 9 слайд

  Қысым. Қысымның
  қатты денелер, сұйықтар
  және газдар арқылы берілуі.
  Паскаль заңы.
  

• 10 слайд

• 11 слайд

  Қатты денелер, сұйықтар және газдар өзіне
  түсірілген қысымды қалай жеткізеді?
  

• 12 слайд

  Ол үшін кестеге назар аударайық
  

• 13 слайд

  Тәжірибе жасайық
  Алақаныңызды жоғары қаратып, сол қолыңызды үстелге қойыңыз. Кітапты алақаныңызға қырымен қойып, оң қолыңызбен төмен қысып басыңыз.
  Сол қолыңыз қысымның артуын сезе ме?
  Енді кітапты алақаныңызға емес, үстелге қойыңыз. Бір қолыңызбен кітаптың үстінен ақырын басыңыз, екінші қолыңызды кітаптың қырына тигізіп ұстап тұрыңыз.
  Осы кезде қол қосымша қысымды сезе ме?
  
  

• 14 слайд

  Қатты денелерде бөлшектер бір-бірімен байланысты болғандықтан, қысым қатаң түрде күш әрекетінің бағытымен беріледі.
  Мұны қатты денені құрайтын молекулалардың белгілі бір ретпен орналасатыны және олардың қандай да бір нүктенің төңірегінде тербеліп қана қозғалатыны әрі молекулалардың осы нүктеден алыс ұзап кете алмайтыны арқылы түсіндіре аламыз.
  

• 15 слайд

  Қатты денелер өзіне түсірілген қысымды бір бағытта ғана жеткізеді
  

• 16 слайд

  Сұйықтар мен газдар арқылы қысымның берілуі.
  Сұйық пен газдың қатты денелерден ерекшелігі олардың жеке қабаттарының және ұсақ бөлшектерінің бір-біріне қатысты барлық бағытта еркін орын ауыстыра алуында. Мысалы, стақандағы суды қозғалысқа келтіру үшін, сол судың бетін ептеп қана үрлеу керек. Баяу жел тұрса, өзеннің немесе көлдің бетінде толқын пайда болады.
  
  

• 17 слайд

  Газ бөлшектері ыдыстың барлық көлеміне біркелкі таралған.
  Бұл жердегі бөлшектер бұрынғысынан гөрі тығызырақ орналасады.
  Газ бөлшектері қозғалтқышының арқасында барлық бағытта орын ауыстырады, бірақ бұрынғысынан да тығызырақ болады.
  Сұйық пен газға түсірілген қысым тек әсер етуші күштің бағытымен ғана емес, олардың әрбір нүктесіне берілетіндігін, сұйық пен газ бөлшектерінің қозғалтқышымен түсіндіруге болады.
  

• 18 слайд

  Блез Паскаль - XVII-ғасырда өмір сүрген  француз  математигі және физигі, гидростатиканың  негізгі
  заңының авторы. Паскаль
  12 жасынан бастап ғылыммен шұғылданды. Сол кездегі ғалымдармен бірдей ғылым туралы пікірлескен. Ол газбен сұйықтардың қасиетін
  көп зертттеп, заңдылығын
  тағайындаған және атмосфералық қысымның
  бар екендігін өз тәжірибесімен дәлелдеп берді.
  

• 19 слайд

  
  Ол бір жазықтық бойында орналасқан саңылаулары бар шардан және поршеньді цилиндрден тұрады.
  

• 20 слайд

  Паскал шары
  Егер шарға су немесе түтін толтырып, поршеньді бассақ, шардың саңылауларынан су немесе түтін барлық бағытқа бірдей ұзындықта шапшып немесе будақтап шығатынын байқаймыз. Бұдан қысымның барлық бағытқа таралып қана қоймай, оның мәнінің де бірдей болатыны көрінеді.
  

• 21 слайд

  Сұйыққа немесе газға
  түсірілген
  қысым осы сұйықтың
  немесе газдың әрбір
  нүктесіне өзгеріссіз
  беріледі.
  
  
  
  ПАСКАЛЬ
  ЗАҢЫ
  

• 22 слайд

  Қысымның таралуы
  Қатты денеде:
  Қысым түсірілген күштің бағытымен тарайды.
  
  Сұйықтар мен газдарда:
  Қысым барлық жаққа тарайды
  

• 23 слайд

  )
  
  Қатты
  Сұйық
  Газ
  

• 24 слайд

  )
  
  Жауаптары:
  1блок: А1,Ә3,Б2,В1,Г3,Д4
  2блок: А1,Ә1,Б2,В1
  3блок: А3,Ә5,Б3,В4,Г1
  

• 25 слайд

  Белгілі бір бетке түсетін күш әрекетінің нәтижесін сипаттайтын шаманы қысым деп атайды.
  
  Паскаль (Па)
  гектаПа (еселік)= 100 Па =102 Па
  кПа = 1000 Па =103 Па
  МПа = 1 000 000 Па = 106 Па
  
  

• 26 слайд

  «Есепке кім жүйрік?»
  

• 27 слайд

• 28 слайд

  Қорытынды:
  Қысым белгілі бір бетке түсетін күш әрекеті;
  Қысым түсетін күштің модуліне және күш перпендикуляр бағытта әрекет ететін беттің ауданына тәуелді;
  Қатты денелерде қысым қатаң түрде күш әрекетінің бағытымен беріледі;
  Сұйықтар мен газдарда қысым жан жаққа бірдей тарайды;
  

• 29 слайд

  Үйге тапсырма:
  Күнделікті енді ашайық
  Үй тапсырмасын жазайық.
  Қысымнан алған білімді,
  Ұмытпай есте сақтайық.
  §34 №578
  

• 30 слайд

  Назарларыңызға
  рахмет !!!