Презентация к уроку "Ыбырай Алтынсарин"

• 1 слайд

  «Өнер-білім бар жұрттар»...
  Ыбырай Алтынсарин (1841-1889)
  

• 2 слайд

  Ыбырай Алтынсарин 1841 жылы қазіргі Қостанай облысы Қостанай ауданында дүниеге келген. Жастайынан ел алдында беделді, белгілі би-атасы Балғожаның тәрбиесінде болған.
  1850 жылы тоғыз жасар Ыбырай Орынборда қазақ балалары үшін ашылған мектепке оқуға түседі. 1857 жылы мектепті үздік бітірген Ыбырай атасы Болғожа Жаңбыршынұлының хатшысы болды. 1860 жылы Торғайда төрт сыныптық қазақ мектебі ашылған кезде Ыбырай орыс тілінің мұғалімі болып белгіленеді. Осы кезден Ыбырайдың ағартушылық-ұстаздық қызметі басталады. 1864 жылы мектептің жаңа ғимараты Ыбырайдың тікелей араласуымен ашылады. Қазақ балаларын орыс тіліне үйретіп, мәдениеттілікке тәрбиелейді.
  Ұлы ағартушы қазақ қыздарын оқыту ісіне көп көңіл бөлді. «Қазақ хрестоматиясы» атты оқулық, «Қазақтарға орыс тілін үйретудің бастауыш құралы» атты дидактикалық оқу құралын жазды. «Қазақ хрестоматиясы» балаларға арналған өлеңдер мен шағын әңгімелерден тұрады.
  «Кел, балалар, оқылық!» атты өлеңінде жастарды білім алуға шақырумен қатар білімнің маңыздылғы мен қажеттілігін баса көрсетеді. Өзге елдердің мәдениетін үлгі ету арқылы жастарды білім алуға насихаттау Ыбырайдың «Өнер-білім бар жұрттар» өлеңінде айқын көрінеді.
  Ыбырай Алтынсариннің шығармалары балаларға арналған. Ыбырай Алтынсарин-қазақ халқының аса көрнекті ағартушы-педагогы, жазушы, этнограф, фольклоршы, аудармашы, қазақтың жазба әдебиетінің негізін салушы. Қазақтың алғашқы ағартушы-педагогы, қазақ жазба әдебиетінің классигі, балалар әдебиетінің негізін салушы Ыбырай Алтынсарин-аса ірі кемеңгер тұлға.
  Қазақтың тұңғыш педагогы, ақын, жазушы Ыбырай Алтынсарин 1889 жылы
  дүние салған.
  

• 3 слайд

  Кел, балалар, оқылық!
  
  Кел, балалар оқылық,
  Оқығанды көңілге
  Ықыласпен тоқылық.
  
  Оқысаңыз, балалар,
  Шамнан шырақ жағылар,
  Тілегенін алдыңнан,
  Іздемей-ақ табылар...
  
  Кел, балалар, оқылық!
  Оқығанды көңілге
  Ықыласпен тоқылық.
  
  Сиса көйлек үстіңде
  Тоқуменен табылған...
  Сауысқаннын тамағы
  Шоқуменен табылған...
  Өнер-білім бәрі де
  Оқуменен табылған...
  

• 4 слайд

  Өнер-білім бар жұрттар
  Өнер-білім бар жұрттар
  Тастан сарай салғызды.
  Айшылық алыс жерлерден
  Көзіңді ашып-жұмғанша
  Жылдам хабар алғызды.
  Аты жоқ құр арбаны
  Мың шақырым жерлерге
  Күн жарымда барғызды.
  Адамды құстай ұшырды,
  Мал істейтін жұмысты
  От пен суға түсірді.
  Отынсыз тамақ пісірді.
  Сусыздан сусын ішірді.
  Теңізде жүзді балықтай.
  Дүниені кезді жалықпай,
  Білгендерге осылар
  Бәрі-дағы анықтай,
  Білмегенде танықтай.
  Біз де бекер жатпалық,
  Осыларға таныспай.
  Ат өнері білінбес
  Бәйгеге түсіп, жарыспай.
  Желкілдеп шыққан көк шөптей,
  Жасөспірім достарым,
  Қатарын кетті-ау алысқа-ай,
  Ұмтылыңыз, қалыспай!
  Біз надан боп өсірдік
  Иектегі сақалды.
  «Өнер-жігіт көркі»,-деп
  Ескермедік мақалды.
  Біз болмасақ-сіз барсыз,
  Үміт еткен достарым,
  Сіздерге бердім батамды.
  (Ы.Алтынсарин)
  

Краткое описание документа:

Ыбырай Алтынсарин-қазақ балалар әдебиетінің атасы, тұңғыш ағартушы. Ол балаларға арнап мектеп ашқан. Өзі мектепте мұғалім болады. Қазақ балаларына аранп "Қазақ хрестоматиясы" деген алғашқы оқулықты жазған. Ыбырай балалар білім алса, адал, еңбекқор болса деп армандаған.Ыбрай Алтынсарин- казахский педагог-просветитель, писатель, фольклорист, общественный деятель, учёный-этнограф. Автор казахских учебников: «Казахская хрестоматия» (1879; 2 изд., 1906).