Рабочая программа для 1класса по учебнику Мортазиной

Аңлатма яҙыу

Эш программа3ы т9б1нд1ге норматив-хо6у6и документтар ниге8енд1 т282лд2:

Уҡытыу  рус телендә  алып  барылған  мәктәптәрҙең  1-се  класы  өсөн башҡорт (дәүләт)  теленән  эш программаһы.

Эш программаһы 99 сәғәткә бүленгән (аҙнаға 3 сәғәт), шул иҫәптән контроль эштәр өсөн  3 сәғәт ҡарала.

Төҙөүсеһе:  Ҡазыханова Индира Риф ҡыҙы

Дәреслек: Мортазина Ф.Ф,,НафиҡоваЗ.Ғ.: Рус мәктәптәрендә уҡыусы башҡорт балалары өсөн дәреслек – Өфө: Китап, 2014.

Программа  кимәле : базис

Уҡытыусының тел ҙәм әҙәбиәт буйыса уҡыу- уҡытыу методик комплекты:  Толомбаев  Х.А.,  Дәүләтшина М.С.Беҙ башҡортса уҡыйбыҙ: уҡытыу рус телендә алып барылған мәктәптәрҙең 1-2 кластарында башҡорт телен өйрәнеүселәр өсөн дидактик материалдар. – Өфө: Китап, 2002.

Уҡыусылар өсөн тел буйынса уҡыу- уҡытыу методик комплекты:

1.Ф.Ф. Мортазина, З.Ғ. Нафиҡова Башҡорт теле дәреслегенә эш дәфтәре:  рус мәктәптәренең 1-се класында уҡыусы башҡорт балалары өсөн.2015

2.Яҙырға өйрәтеү дәфтәре.Эш дәфтәре 2015

Программа үҙенсәлектәренең характеристикаһы:

Эш программаһы Башҡортостан Республикаһы Мәғариф  Министрлығы тарафынан раҫланған «Башҡорт теле һәм әҙәбиәте программаһы»  (Уҡытыу рус телендә алып барылған  мәктәптәрҙең I-IX  кластары  өсөн) нигеҙендә төҙөлдө. Төҙөүселәре: Тикеев Д.С., Толомбаев Х.А.,  Вилданов Ә.Х., Дәүләтшина М.С., Хөснөтдинова Ф.Ә., Хажин В.И.- Ижевск: «КнигоГрад», 2008.

Башҡортостан  Мәғариф  Министрлығы  тарафынан  тәҡдим  ителгән  программа  «Башкортостан Республикаһы  Салауат районы муниципаль районы  Малаяҙ башҡорт гимназияһының « Уҡыу  планы»на  ярашлы  рәүештә тормошҡа  ашырыла.

Был эш программаһында федераль һәм республика закондары талаптары тормошҡа ашырыла:

-        «Рәсәй Федерацияһы халыҡтары телдәре тураһында» Законы;

-         Рәсәй Федерацияһының «Мәғариф тураһында» Законы;

-         «Башҡортостан Республикаһы халыҡтары телдәре тураһында» Законы;

-         Башҡортостан Республикаһының «Мәғариф тураһында» Законы.

           Билдәле булыуынса, белем биреүҙең маҡсаты йәмғиәт тарафынан ҡуйылған социаль заказ менән билдәләнә. Башҡортостан Республикаһының мәғариф системаһы алдында ҡуйылған төп бурыс - ижади фекерләүсе, инициативалы, ижтимағи тормошта әүҙем ҡатнашыусы, белемле һәм үҙ телендә иркен аралашыусы шәхестәр тәрбиәләү.

          Мәғариф системаһы алдында ҡуйылған стратегик  маҡсаттарҙы тормошҡа ашырыуҙа башланғыс мәктәп беренсе баҫҡыс булып тора.

          Урыҫ телле мәктәптәрҙә башҡорт балаларына туған телде уҡытыу маҡсаты күп яҡлы, һәм ул бер нисә аспекттан тора:

1.       Уҡыусыларҙы башҡорт әҙәби телендә дөрөҫ һөйләшергә, өйҙә, йәмғиәт урындарында, хеҙмәт процесында башҡорт әҙәби телен практик файҙаланырға өйрәтеү.

2.       Башҡорт теленең фонетик, лексик, грамматик нормалары буйынса белем һәм күнекмәләр биреү.

3.       Башҡорт телендә нәшер ителә торған гәзит-журналдарҙы, әҙәби китаптарҙы үҙ аллы уҡып аңлау күнекмәләрен биреү.

4.       Үҙ фекереңде билдәле кимәлдә бәйләнешле итеп һөйләй һәм яҙа алыу күнекмәләрен формалаштырыу.

5.       Телде өйрәнеү барышында балаларҙы башҡорт халҡының фәһемле тарихы, бай мәҙәниәте, әҙәбиәте, сәнғәте, күренекле шәхестәре, йолалары, тыуған илдең тәбиғәте һ.б. менән таныштырыу, уларҙы башҡорт донъяһына алып инеү, башҡорт халҡына, уның теленә, үҙе йәшәгән төйәккә ихтирам һәм һөйөү тәрбиәләү.

6.       Бөтә һаналғандарға таянып, башҡорт телен, әҙәбиәтен өйрәнеү нигеҙендә, балаларҙа туған телгә ихтирам тәрбиәләү, уларға патриотик һәм интернациональ тәрбиә биреү.

       Күренеүенсә, тәҡдим ителгән программа башланғыс кластарҙа башҡорт телен өс йүнәлештә өйрәнеүҙе - башҡортса телмәр эшмәкәрлеген формалаштырыу һәм камиллаштырыу, башҡорт теленең фонетик, лексик, грамматик үҙенсәлектәрен аңлау һәм үҙләштереү, бәйләнешле текст менән эш итә белергә өйрәнеүҙе күҙ уңында тота. Шулай уҡ милли тәрбиә тураһында ла проблема күтәрелә.

Программаның педагогик (методик) нигеҙҙәре.

      Рус мәктәптәрендә башҡорт теле һәм әҙәбиәтенән уҡыу программаһы дөйөм педагогик (методик) талаптарға, принциптарға нигеҙләнә.

      Улар түбәндәгеләргә ҡайтып ҡала:

·         Өйрәнелгән материалды анализлау, сағыштырыу, предметтарҙы ниндәйҙер билдәләре буйынса классификациялау, дөйөмләштереү;

·         Предметтарҙың төп үҙенсәлектәрен айыра, аңлата белеү;

·         Предметҡа, күренешкә ҡарата үҙ фекерендә әйтә һәм уны иҫбатлай белеү;

·         Уҡыусыларға әхләҡи һәм эстетик тәрбиә биреү;

·         Уҡытыуҙы коммуникатив йүнәлештә алып барыу;

·         Башҡорт теле системаһының бөтә кимәлдәрен (фонетик, лексик, морфологик, синтаксик, стилистик, пунктуацион) иҫәпкә алыу һәм практик файҙаланыу;

·         Телмәр эшмәкәрлеген бөтә төрҙәре өҫтөндә эшләү;

·         Предмет-ара бәйләнеш, тарих, сәнғәт, мәҙәниәт, әҙәбиәт, халыҡ ижады һәм традицияларына нигеҙләнеп өйрәнеү.

Программала ҡуйылған маҡсат һәм бурыстар

1.       Танып белеү маҡсаты

     Уҡыусылар  башҡорт  халыҡ мәҙәниәтен, ғөрөф-ғәҙәттәрен, тарихи үткәнен, бөгөнгөһөн, киләсәген белергә һәм аңларға, хөрмәт итергә, әҙәбиәт-сәнғәт вәкилдәренең ижади ҡаҙаныштары менән үҙенең рухи үҫешен байыта алыу мөмкинлеген файҙаланырға тейеш.

            Күп милләтле Башҡортостан Республикаһы, уның халҡы, башҡорт халҡының республикала төп, ерле халыҡ булыуы, башҡорт халыҡ ижады, билдәле шәхестәр, уларҙың эштәре, ижады менән таныштырыу башланғыс этапта танып белеү маҡсатының йөкмәткеһен тәшкил итә.

2. Үҫтереү маҡсаты

            Белем биреү маҡсаты методика фәнендә бик оҙаҡ йылдар буйы иң беренсе маҡсат итеп һаналды. Ләкин башҡа дидактик маҡсаттарҙы икенсе  урында ҡарау белем биреү маҡсатының тейешле дәрәжәлә тормошҡа ашырылмауына килтерә. Шәхестең белемле булыуы уның фекерләү һәләте үҫешенән тора. Уҡытыу процесында үҫтереү, тәрбиә маҡсаттарын даими күҙаллап эшләү - сифатлы белем биреүҙең беренсе шарты (Л.С.Выготский). Был хәҡиҡәтте бигерәк тә башланғыс кластарҙа, балаларҙың белем алыу эшмәкәрлеге башланған осорҙа иҫтә тотоу мөһим.

        Башланғыс этапта балаларҙың психик үҫешен түбәндәге йүнәлештәрҙә үҫтереүгә айырыуса иғтибар талап ителә:

·         Фекерләүҙе үҫтереү менән бәйле психик функциялар: логик фекерләү, сәбәп-һөҙөмтә бәйләнештәрен табыу, индуктив, дедуктив фекерләү;

·         Хәтерҙе үҫтереү (ихтыярлы, ихтыярһыҙ), иғтибарлылыҡты үҫтереү;

·         Аралаша белеү һәләтен үҫтереү (аралашыусанлыҡ, хислелек, эмпатия хистәре);

·         Ихтыяр көсө, маҡсатлылыҡ , әүҙемлек кеүек һәләттәрҙе үҫтереү.

3.       Тәрбиәүи маҡсат

        Уҡыусыларҙың тейешле дәрәжәләге тәрбиәһенән башҡа уҡытыу процесын ойоштороу мөмкин түгел. Әлбиттә, уҡытыусының шәхси сифаттары, уҡыусы менән махсус ойошторолған мөғәләмәһе уҡытыу һәм тәрбиә процесында ҙур роль уйнай. Ләкин тәрбиә процесы беренсе сиратта уҡытыуҙың йөкмәткеһе һәм методтары менән бәйле. Тимәк, уҡытыуҙың йөкмәткеһен һайлағанда, материалдың тәрбиәүи мөмкинлектәрен иҫәпкә алыу - программа һәм дәреслек авторҙары өсөн төп талап. Балаларҙың йәш үҙенсәлектәренә тура килгән, уларҙы ҡыҙыҡһындырған, әхләҡи проблемаларҙы үҙ эсенә алған йөкмәтке, беренсенән, уҡытыу процесында тәрбиәүи функция башҡарһа, икенсенән, туранан-тура коммуникатив мотивация тыуҙырыу менән бәйле. Программаға балалар араһындағы мөнәсәбәттәрҙе сағылдырған, әхләҡи проблемаға эйә булған бәләкәй күләмле әҙәби әҫәрҙәр һәм автор текстары индерелде.

4. Белем биреү маҡсаты

  Уҡыусыларҙың башҡорт теле буйынса лексик, грамматик күнекмәләре, филологик белемдәре сиктәрендә генә ҡалмайынса, телмәр эшмәкәрлегенең бөтә төрҙәрендә лә ҡулланырлыҡ кимәлдә булырға тейеш. Шул ваҡытта ғына башҡорт телен туған тел булараҡ өйрәнеү бурысы үтәлә.

·         Һөйләү телмәрен үҫтереү:

1) картина буйынса һөйләү;

2) уҡыған тексты аңлы һөйләү;

3) шиғыр, тиҙәйткестәрҙе яттан һөйләй белеү;

4) йәштәштәре, ололар менән билдәле бер аралашыу сфераларында, ситуацияларҙа диалогик һәм монологик телмәр ойоштора белеү;

5) үҙенең һәм йәштәштәренең эшмәкәрлеге, тирә-яҡ мөхит хаҡында үҙенең мөнәсәбәтен белдереп, бәйләнешле һөйләй белеү.

·         Ишетеп аңлау (аудирование):

1)      уҡытыусының дәрес, уйын ситуациялары менән бәйле һорауҙарын, күрһәтмәләрен аңлау;

2)      әңгәмәләштәшенең таныш материалға нигеҙләнгән һөйләмен аңлау, уға мөнәсәбәтен белдереү;

3)      тыңлағанда һөйләм, һүҙбәйләнештәрҙе билдәләү, интонацияны айырыу;

4)      әҙәби әҫәрҙәрҙең, текстарҙың йөкмәткеһен тыңлап аңлау;

5)      аудиотаҫмалағы әкиәт, хикәйәне ишетеп аңлау.

·         Уҡыу телмәрен үҫтереү:

1)      аңлап, дөрөҫ итеп уҡыу;

2)      текстағы тыныш билдәләренә ҡарап, тейешле пауза һәм интонацияларҙы үтәү;

3)      тексты үҙ аллы аңлы уҡыу;

4)      унан кәрәкле мәғлүмәтте табып уҡыу;

5)      бәләкәй күләмле шиғырҙарҙы яттан һөйләү.

·         Яҙыу телмәрен үҫтереү

1)      айырым һөйләмдәрҙе, бәләкәй текстарҙы үҙгәрешһеҙ, дөрөҫ итеп күсереп яҙыу;

2)      матур яҙыу күнекмәләре;

3)      байрам открыткалары  яҙыу;

4)      һүҙлек диктанты яҙыу.

Программаның йөкмәткеһе һәм төҙөлөшө

1-4 кластарҙа башҡорт теле һәм әҙәбиәте йөкмәткеһе түбәндәгесә билдәләнә:

·         Һөйләшеү, аралашыу өсөн диалог темалары;

·         Класта, өйҙә уҡыу өсөн әҙәби текстар;

·         Фонетик, орфоэпик, орфографик, грамматик материалдар;

·         Уҡыусыларҙың телмәр күнекмәләренә талаптар;

·         Уҡыусылар үҙләштерергә тейешле һүҙҙәр теҙмәһе.

     Уҡыусының башланғыс мәктәпте тамамлағанда һөйләү эшмәкәрлеге төрҙәре буйынса түбәндәге белемдәргә эйә булыуы күҙ уңында тотола.

Башланғыс кластарҙа туған телде уҡытыуҙың тематик йөкмәткеһе.

                I класта һөйләү һәм яҙма телмәрҙең предмет йөкмәткеһе белем биреү һәм тәрбиәүи маҡсаттарға, шулай уҡ башланғыс класс уҡыусыларының йәш үҙенсәлектәренә тап килә һәм өс этаптан тора:

1. Әлифбаға тиклемге осор. Башҡортостан. Танышыу. Минең мәктәбем. Минең яратҡан уйындарым, уйынсыҡтарым. Беҙ һанарға өйрәнәбеҙ. Ниндәй төҫ матур?  Йәшелсәләр. Емештәр. Магазинда. Ҡоштар. Тән өлөштәре. Көн режимы. Мин һәм минең ғаиләм.  Кейем-һалым. Аяҡ кейемдәре. Йәйге һәм ҡышҡы кейемдәр. Йорт хайуандары һәм ҡоштары. Ҡырағай хайуандар. Ҡыш. Яңы йыл. Ҡышҡы уйындар.

2. Әлифба осоро. Башҡорт теленең алфавиты. Башҡорт теленең үҙенсәлекле өндәре һәм хәрефтәре менән танышыу. Башҡорт һәм рус телдәрендә А, О, Ы, Э хәрефтәрен һәм өндәрен сағыштырыу. Үҙенсәлекле өн һәм хәрефтәрҙең дөрөҫ әйтелеше һәм яҙылышы. Башҡорт телендә В хәрефенә фонетик анализ.

3. Әлифбанан һуңғы осор. Башҡортостандың күренекле шағирҙары һәм яҙыусылары ижады менән танышыу: Ф. Рәхимғолова, М. Ишбулатов, С. Муллабаев, М. Ғафури, Г. Ғәлиева, Ж. Кейекбаев, М. Кәрим, З. Биишева, К. Кинйәбулатова, А. Игебаев, Р. Ғарипов. Минең яратҡан әкиәттәрем. Еңеү көнө. Башҡортостандың ҙур ҡалалары. Ғаилә байрамдары. Бүләктәр. Яратҡан шөғөлөм. Спорт төрҙәре һәм уйындары. Минең дуҫтарым. Яратҡан миҙгелем. Һауа торошо.

                II класта һөйләү һәм яҙма телмәрҙең предмет йөкмәткеһе белем биреү һәм тәрбиәүи маҡсаттарға, шулай уҡ башланғыс класс уҡыусыларының йәш үҙенсәлектәренә тап килә, башҡорт теле һәм әҙәбиәтенә бүленә.

                Башҡорт теле.

Башҡорт теленең алфавиты. Йо, йө, йе, йү, йы, йә ҡушымсалары. Ижек. Баҫым. Хәбәр, һорау, өндәү һөйләмдәрҙә интонация.  Тыныш билдәләре. Исем. Исемдең һан, зат, килеш менән үҙгәреше. Яңғыҙлыҡ һәм уртаҡлыҡ исемдәр. Сифат. Сифат дәрәжәләре тураһында башланғыс төшөнсә. Ҡылым. Ҡылым һөйкәлештәре тураһында башланғыс төшөнсә. Ҡылымдың заман, зат, һан менән үҙгәреше.

Әҙәбиәт.

Башҡортостан - тыуған илем. Һаумы, мәктәп! Йәйге каникулдар. Көҙ. Кешене хеҙмәт биҙәй. Ҡыш. Беҙҙең ғаилә. Шанлы йылдар. 8 Март - Ҡатын-ҡыҙҙар көнө. Уралым. Әкиәттәр. Яҙ. Яҙғы байрамдар. Йәйҙең йәмле көндәре.

III класта һөйләү һәм яҙма телмәрҙең предмет йөкмәткеһе белем биреү һәм тәрбиәүи маҡсаттарға, шулай уҡ башланғыс класс уҡыусыларының йәш үҙенсәлектәренә тап килә, башҡорт теле һәм әҙәбиәтенә бүленә.

Башҡорт теле.

Башҡорт теленең алфавиты (ҡабатлау). Башҡорт теленең үҙенсәлекле өн һәм хәрефтәре (ҡабатлау). Исем. Уртаҡлыҡ һәм яңғыҙлыҡ исемдәр. Исемдең һан, зат, килеш менән үҙгәреше. Сифат. Сифат дәрәжәләре тураһында башланғыс төшөнсә. Ҡылым. Ҡылым һөйкәлештәре тураһында башланғыс төшөнсә. Ҡылымдың заман, зат, һан менән үҙгәреше. Һан. Һан төркөмсәләре. Синтаксис. Ябай һөйләм. Һөйләмдә һүҙҙәр тәртибе. Ҡушма һөйләм.

Әҙәбиәт.

Һаумы, мәктәп! Йәйҙе иҫкә төшөрөү. Алтын көҙ. Һөнәрҙәр. Нимә яҡшы, нимә насар. Әкиәттәр. Ҡыш. Урал тәбиғәте. Ҡаһарманлыҡ юлы. 8 Март - Ҡатын-ҡыҙҙар көнө. Яҙғы тәбиғәт. Балаларҙың тормошо һәм эштәре. Йәй.

IV класта һөйләү һәм яҙма телмәрҙең предмет йөкмәткеһе белем биреү һәм тәрбиәүи маҡсаттарға, шулай уҡ башланғыс класс уҡыусыларының йәш үҙенсәлектәренә тап килә, башҡорт теле һәм әҙәбиәтенә бүленә.

Башҡорт теле.

Башҡорт теленең алфавиты (ҡабатлау). Башҡорт теленең үҙенсәлекле өн һәм хәрефтәре (ҡабатлау). Исем. Уртаҡлыҡ һәм яңғыҙлыҡ исемдәр. Исемдең һан, зат, килеш менән үҙгәреше. Исемдең эйәлек категорияһы. Сифат. Төп һәм шартлы сифаттар. Сифат дәрәжәләре. Ҡылым. Ҡылым һөйкәлештәре. Уртаҡ ҡылым. Ҡылымдың заман, зат, һан менән үҙгәреше. Һан. Һан төркөмсәләре. Һандарҙың грамматик үҙенсәлектәре. Алмаш. Алмаш төркөмсәләре. Рәүеш. Рәүеш төркөмсәләре. Ярҙамсы һүҙ төркөмдәре: бәйләүес, теркәүес, ымлыҡ.  Синтаксис. Һүҙбәйләнеш. Ябай һөйләм. Һөйләмдә һүҙҙәр тәртибе. Ҡушма һөйләм. Һөйләмдең интонация буйынса төрҙәре. Тарҡау һәм йыйнаҡ һөйләмдәр. Һөйләмдең баш һәм эйәрсән киҫәктәре.

Әҙәбиәт.

Мәктәп. Тыуған ил. Йәйҙе иҫкә төшөрөү. Тәбиғәт бүләктәре. Ил тарихы - халыҡ тарихы. Тормош - ижад… Тыуған илгә хеҙмәт итеү. Халыҡ аҡылы. Ҡыш. Берҙәмлек, дуҫлыҡ, тыныслыҡ. Сәсәндәр. Башҡортостандың йылғалары һәм күлдәре. Башҡортостан ҡалалары. 8 Март - Ҡатын-ҡыҙҙар көнө. Башҡортостан мәҙәниәте. Яҙ. Кеше кеше булып ҡалһын. Яҙ һәм хеҙмәт байрамы. Һаумы, йәй!

Планлаштырылған һөҙөмтәләр.

I класс.

А. Шәхси сифаттарҙы үҫтереү.

1. Уҡыу процесында белем алыуға ҡарата яуаплылыҡ булдырыу; тиҫтерҙәренә, уҡытыусыға ҡарата ихтирамлы булыу;

2.  Мәктәп йыһаздарына, уҡыу әсбаптарына һаҡсыл ҡараш булдырыу;

3. Тыуған ил, ер, тел төшөнсәләре тураһында аң-белем биреү;

4. Һау-сәләмәт йәшәү рәүешен үҙләштереү.

Б. Предмет һөҙөмтәләре.

1. Башҡорт теленең бөтә өндәре һәм хәрефтәре, өн менән хәрефтең айырмаһы.

2. Һүҙгә өн анализы, ижек анализы яһау, ҡалын һәм нәҙек һуҙынҡылар, тартынҡыларҙы айыра алыу, уларҙы дөрөҫ әйтеү, шулар нигеҙендә һүҙҙәр төҙөү.

3. Кем? Нимә? Кемдәр? Нимәләр? һорауҙарын һәм уларға яуап булған һүҙҙәрҙе белеү һәм ҡулланыу.

Ни эшләй? Ни эшләне? һорауҙарын ҡуллана белеү.

Ниндәй? Ҡайһы? Ҡайҙа? һорауҙарының мәғәнә үҙенсәлектәрен аңлау, уларға яуап биреү.

Минең, һинең, уның, беҙҙең, һеҙҙең, уларҙың алмаштарының мәғәнәләрен төшөнөү, уларҙы телмәрҙә ҡулланыу.

Кешенең исеме, фамилияһы, ҡала, район, ауыл, китап, журнал исемдәренең дөрөҫ яҙылышын практик үҙләштереү.

4. Һүҙҙәрҙе ижекләп, дөрөҫ, аңлы, шыма һәм тасуири уҡыу.

5. Әҙәби әҫәрҙәрҙе уҡыу, тыңлау, һорауҙарға яуап биреү, йөкмәткеһен һөйләү.

6. Яҙма һәм баҫма текстарҙы күсереп яҙыу. Диктант яҙыу.

7. Таныш темаға хикәйә төҙөп һөйләү.

8. Һөйләм төрҙәрен билдәләү (хәбәр, һорау, өндәү) һәм уларҙы тейешле интонация менән уҡыу, һөйләмде дөрөҫ яҙыу, һөйләм аҙағында тейешле тыныш билдәләрен ҡуя белеү.

В. Универсаль уҡыу эш төрҙәрен үҙләштереү.

1. Үтенес менән уҡытыусыға, класташыңа, өлкәндәргә өндәшеү.

2. Уҡыу объектын өйрәнеү процесында күҙәтеү, сағыштырыу, анализлау һәм һығымта яһау.

3. Аралашыу оҫталығын шымартыу, кеше фекерен ихтирам итеү.

4. Диалог, монолог ҡора белеү.

5. Мәғлүмәт алыу сығанаҡтары менән эш итә белеү.

6. Парлап, төркөмдә эшләгәндә этикет ҡағиҙәләрен үтәү. Эште планлаштырыу, уны тормошҡа ашырыу.

II класс.

А. Шәхси сифаттарҙы үҫтереү.

1. Үҙ аллы эш итеү, белем алыу процесына етди һәм яуаплы ҡарау;

2. Атай-әсәйгә, тиҫтерҙәренә, уҡытыусыларға, яҡындарына, мәктәп хеҙмәткәрҙәренә иғтибарлы һәм ихтирамлы булыу;

3. Мәктәп йыһаздарына, уҡыу әсбаптарына һаҡсыл булыу;

4. Тыуған илде яратыу, ерҙе, телде һаҡлау;

5. Һаулыҡты нығытыу.

Б. Предмет һөҙөмтәләре.

1. Уҡытыусының һөйләгәнен йәки уҡығанын аңлай алыу:

- тексты тыңлау һәм йөкмәткеһен һөйләү, йөкмәтке буйынса рәсем яһау;

- текст буйынса иптәштәренә йәки уҡытыусыға һорауҙар биреү;

- программала бирелгән шиғырҙарҙы яттан белеү.

2. Тексты аңлы уҡыу һәм уның йөкмәткеһе менән бәйләнгән эштәрҙе эҙмә-эҙлекле үтәү. Уның нигеҙендә ҡоролған һөйләшеү йәки тикшереү эштәрен үтәү.

3. Уҡыу ситуацияһына ярашлы диалогта ҡатнашыу.

4. Тексты күсереп яҙыу, диктант яҙыу. Һүҙҙәрҙе ижеккә бүлеү, юлдан юлға күсереү.

В. Универсаль уҡыу эш төрҙәрен үҙләштереү.

1. Үҙ аллы уҡыу, мәғлүмәтле булыу оҫталығын камиллаштырыу; тикшеренеү-эҙләнеү эшен планлаштырыу; парлап, төркөмләп, команда менән эшләү.

2. Алған мәғлүмәтте ҡағыҙға теркәү.

3. Билдәләмә, ҡағиҙә, алгоритм, һығымта һ.б. график схема, модель, таблица ярҙамында теркәү.

4. Диалог ҡороу, уҡыу материалын тикшереү, анализлау, һығымта яһау.

5. Мәҙәниле аралашыу этикетына өйрәнеү; үҙ фекереңде ҡыҫҡа һәм аңлайышлы итеп еткереү, уны яҡлай белеү.

III класс.

А. Шәхси сифаттарҙы үҫтереү.

1. Үҙ аллы эш итеү, белем алыу процесына етди һәм яуаплы ҡарау;

2. Атай-әсәйгә, тиҫтерҙәренә, уҡытыусыларға, яҡындарына, мәктәп хеҙмәткәрҙәренә иғтибарлы һәм ихтирамлы булыу;

3. Мәктәп йыһаздарына, уҡыу әсбаптарына ҡарата һаҡсыл булыу;

4. Тыуған илде яратыу, ерҙе, телде һаҡлау;

5. Һаулыҡты нығытыу.

6. Ҡунаҡта, кинола йәки экскурсия һәм башҡа йәмәғәт урындарында әҙәпле булыу, файҙалы ял итеү;

7. Кеше менән аралашыу этикетын үҙләштереү.

Б. Предмет һөҙөмтәләре.

1. Уҡытыусы уҡыған йәки һөйләгән, үҙе уҡыған тексты аңлай алыу.

2. Уҡыған әҫәр, картина, экскурсия, ҡараған фильм, билдәле ситуация буйынса әңгәмәлә ҡатнаша алыу.

3. Тексты шыма, аңлы, дөрөҫ, тотош һүҙләп уҡыу; логик баҫымдарҙы, паузаларҙы дөрөҫ әйтеү.

4. Һүҙ төркөмдәрен айыра белеү.

В. Универсаль уҡыу эш төрҙәрен үҙләштереү.

1. Үҙ аллы белем алыу, мәғлүмәт йыйыу һәм уларҙы ҡуллана белеү.

2. Дәрес барышында уҡытыусы менән берлектә эшләү; дәрескә маҡсат ҡуйыу һәм уны дәрес һуҙымында күҙ уңында тота белеү һәм тормошҡа ашырыу, эште дөрөҫ планлаштырыу, эҙләнеү эше алып барыу.

3. Эҙләнеү эше һөҙөмтәләре буйынса презентация эшләү.

4. Тиҫтерҙәре һәм оло кешеләр менән итәғәтле һөйләшеү, кеше менән мөнәсәбәт ҡороу оҫталығын үҙләштереү.

5. Эшләгән эштәрен дөрөҫ баһалау һәм кәрәк саҡта төҙәтмәләр индереү.

IV класс.

А. Шәхси сифаттарҙы үҫтереү.

1. Үҙаллылыҡҡа, белем алыуға етди һәм яуаплы ҡарау;

2. Мәктәп һәм класс йыһаздарына, уҡыу әсбаптарына һаҡсыл булыу;

3. Һаулыҡты нығытыу һәм һаҡлау;

4. Атай-әсәйгә, тиҫтерҙәренә, уҡытыусыларға, яҡындарына, мәктәп хеҙмәткәрҙәренә иғтибарлы һәм ихтирамлы булыу;

5. Тыуған ил, туған тел матурлығын, күркәмлеген тоя белеү, уларҙы һаҡлау, үҙ халҡының традицияларын, йолаларын өйрәнеү, таратыу.

Б. Предмет һөҙөмтәләре.

1. Һүрәтләү, хикәйәләү тибындағы текстарҙы тыңлау һәм аңлап ҡабул итеү.

2. Бирелгән тема буйынса диалог төҙөү;  диалогты дауам итеү.

3. Программала бирелгән шиғырҙарҙы яттан тасуири һөйләй белеү.

4. Тексты дөрөҫ, аңлы, тасуири уҡыу.

5. Ижади диктанттар, өйрәтеү изложениелары һәм иншалары яҙыу; иптәшең яҙғанын һәм үҙ яҙмаларыңды тикшереү, камиллаштыра белеү күнекмәләре.

6. Өйҙә башҡортса гәзит-журналдар, китаптар уҡыу һәм класта шулар тураһында фекер алышыу (кластан тыш уҡыу күнекмәләре).

В. Универсаль уҡыу эш төрҙәрен үҙләштереү.

1. Уҡыу процесына яуаплы ҡарау, маҡсат ҡуйыу, эште планлаштыра белеү, уҡыу мәсьәләләрен сисә белеү.

2. Теге йәки был тема буйынса кәрәкле мәғлүмәт туплау, эҙләнеү эше алып барыу, уның буйынса презентация эшләй белеү.

3. Мәҙәниәтле аралашыу оҫталығына, телмәр этикетына эйә булыу, үҙ фекерен яҡлағанда, уй-тойғоларын еткерә алырлыҡ аныҡ, эҙмә-эҙ бәйән итеү, әңгәмәсенең уй-тойғоларын аңларға тырышыу, уның менән иҫәпләшә һәм уртаҡ фекергә килә белеү.

4. Билдәле кимәлдә башҡорт теленең лексик-фразеологик минимумын үҙләштереү һәм телмәрҙә ҡуллана белеү.

Башланғыс кластарҙа башҡорт теле һәм әҙәбиәтенә  өйрәтеүҙең үҙенсәлектәре

           Рус мәктәптәренең башланғыс кластарында төп бурыс балаларҙы башҡортса һөйләшергә, уҡырға өйрәтеү булғанлыҡтан, лингвистик материал, әҙәби текстар нигеҙендә, тел сараларын әҙәби текста күҙәтеү, табыу, дөрөҫ әйтеү һәм яҙыу, әңгәмә һәм ижади эштәр ваҡытында дөрөҫ ҡулланырға өйрәтеү йүнәлешендәге эштәр аша башҡарыла. Был күренеш әҙәбиәт һәм тел материалының тематик бәйләнешен дә, мәғәнәүи бәйләнешен дә тәьмин итә, тәрбиәүи сараларҙы үткәреүгә киң юл аса.

Рус телле мәктәптәрҙә эшләүсе башҡорт теле һәм әҙәбиәте уҡытыусылары сит телдәрҙә уҡытыу алымдарын, уның ҡаҙаныштарын ижади файҙаланырға тейеш. Тел һәм әҙәбиәт дәрестәрен бер-береһе менән бәйләп алып барыу яңы һүҙҙәрҙе, терминдарҙы һүҙлеккә яҙып барыу, һүҙлекте һәр дәрестә тулыландыра барыу уҡыусыларҙы һүҙ байлығын арттырыуҙа, уларҙың яҙыу һәм һөйләү телмәрен үҫтереүгә булышлыҡ итәсәк.

        Тел һәм әҙәбиәт дәрестәрендә уҡыусыларҙан бәләкәй күләмле диктанттар, изложениелар, иншалар яҙҙырыу ҙа бик мөһим. Телмәр үҫтереүҙә бындай эштәрҙең файҙаһы бик күп.

        Бындай мәктәптәрҙә балаларға башҡорт әҙәбиәте, теле буйынса теоретик мәғлүмәт биреү түгел, ә уҡыусыларҙың туған телдә һөйләшә, уҡый, аңлай алыу, элементар яҙыу күнекмәләрен формалаштырыу һәм үҫтереү беренсе планда ҡала килә. Программала тәҡдим ителгән теоретик материал ҡағиҙәләрҙе ятлау юлы менән түгел, ә уҡылған текстарҙан телдең орфоэпик, орфографик, грамматик нормаларын күҙәтеү, табыу, уларҙы аралашыу процессында ҡулланыу төп урында тора.

Уҡыусыларҙың белемдәрен баһалау нормалары.

1. Балаларҙың уҡыу һәләтлектәрен баһалау.

Уҡыу техникаһын тикшереү.

Ижекләп уҡыу күнекмәләрен формалаштырыу. Уҡыусының индивидуаль темпына ярашлы тиҙлек менән һүҙҙәрҙе тотош уҡыу. Һүҙҙәрҙе, һүҙбәйләнештәрҙе, һөйләмдәрҙе һәм ҡыҫҡа текстарҙы аңлы уҡыу. Дөрөҫ интонация һәм пауза менән уҡыу. Аңлы һәм тасуири уҡыу күнекмәләрен үҫтереү.

Ҡысҡырып уҡыу.

Ижекләп уҡыуҙан уҡыусының индивидуаль темпына ярашлы тиҙлек менән һүҙҙәрҙе аңлы рәүештә тотош уҡыуға күсеү. Уҡыу тиҙлеген эҙмә-эҙлекле үҫтереү.

Эстән уҡыу.

Эстән уҡығанда әҫәрҙең мәғәнәһен аңлау. Уҡыуҙың төрөн билдәләү. Текстан кәрәкле информация таба белеү.

Балаларҙың уҡыу тиҙлеге минутына түбәндәгесә билдәләнә:

Класс	Һүҙ	Билдә	Эстән уҡыу
1	20 - 25	80 - 90	25 - 30
2	30 - 40	100 - 120	35 - 40
3	40 - 50	120 - 150	45 - 65
4	55 - 65	150 - 200	75 - 85

2. Яҙма эштәрҙең төрҙәре, күләме һәм уларҙы баһалау нормалары.

Яҙма эштәрҙең төрҙәре:

1) һүҙҙәрҙе, фразаларҙы һәм һөйләмдәрҙе күсереү;

2) һүҙлек диктанты; - әңгәмәлә ҡатнашыу;

- яуаптың дөрөҫлөгө;

- яуапт- әңгәмәлә ҡатнашыу;

- яуаптың дөрөҫлөгө;

- яуаптың һәм баһаның төплөлөгө.

ти диктанттар;

4) һорауҙарға яуаптар яҙыу;

5) изложениелар;

6) иншалар;

7) тестарға яуаптар яҙыу.

Һаналған яҙма эштәрҙең башланғыс кластарҙа үткәрелә торғандары элементар характерҙа, өйрәтеү маҡсатында һәм ныҡлы әҙерлектән һуң ғына яҙҙырыла. Әҙерлек эштәре төрлөсә булырға мөмкин: һүҙҙәрҙе, һөйләмдәрҙе яҙыр алдынан бер нисә тапҡыр телдән әйттереү, ниндәй хәрефтәр яҙылыуын анализлау, ҡағиҙәләрҙе ҡабатлау һ.б.

Контроль характерҙағы яҙыу эштәренең һаны уҡыу йылы эсендә түбәндәгесә тәҡдим ителә:

Эш төрҙәре	Кластар
	1	2	3	4
Күсереп яҙыу	2	1	1	1
Һорауҙарға яуаптар яҙыу		1	2	1
Диктант	1	3	3	3
Изложение
Инша		1	1	1
Бөтәһе	3	6	7	6

Контроль характерҙағы яҙыу эштәренең күләме:

Эш төрҙәре	Кластар
	1	2	3	4
Һүҙлек диктанты	5 - 6	6 - 8	8 - 10	10 - 12
Диктант	10 - 15	15 - 20	25 - 30	35 - 40
Күсереп яҙыу	15 - 20	25 - 30	35 - 40	45 - 50
Инша				35 - 45

Уҡыусыларҙың ҡаҙаныштарын баһалау инструментарийы.

Мәғлүмәт сығанаҡтары:

-

уҡыусылар эшмәкәрлеге;күҙәтеү, яуап һайлау. Ҡыҫҡа яуап.

- статистик мәғлүмәттәр;

- уҡыусыларҙың эштәре;

- тест һөҙөмтәләре.

Методтар    Кртитерийҙар:баһалау.ҡуйылған баһаны тикшерә белеү,уҡыуҙың дөрөҫлөгө.темпы,башҡарыу процесын ,һөҙөмтәһен баһалау

Календарь-тематик план

№		Лексика	Грамматика		Сәғәт		УУЭ (у6ыусылар8ы5 эшм1к1рлеген1 характеристика)		План буйын са	Факт
Телдән әҙерлек курсы
1.	Башҡортостан		Предмет. Тирә- йүндәге пред­меттар		1		Өлгө буйынса эш дәфтәрендә нөктәләр ярҙамында бирелгән хәреф элемент­тарын тоташтырырға өйрәнеү. Картина буйынса һөйләү, таныш предметтарҙы табып әйтеү Уҡытыусының һорауҙарын аңлап, улар­ға яуап биреү. Башҡортостан тураһында мәғлүмәтте ҡабул итеү. (Картинала ни­мәләр күрәһегеҙ?Республиканың төп хал­ҡын кемдәр тәшкил итә ? Башҡорт хал­ҡы ниндәй? һорауҙары тәҡдим ителә.)
2.	Танышыу Танышыу		Предметтың атамаһын белдергән һүҙҙәр		2		Өлгө буйынса эш дәфтәрендә нөктәләр ярҙамында бирелгән хәреф элемент­тарын тоташтырырға өйрәнеү Тирә-яҡтағы предметтарҙы атау, уларҙы рус телендәге атамалар менән сағыш­тырыу Үҙен менән таныштыра белеү Аудиояҙманан диалог-һорауҙы аңлау, һорауҙарға яуап биреү  Ғ. Ғүмәрҙең "Башҡортостан" шиғырын тыңлау
3.
	Беҙ — уҡыусы­лар		һөйләмдәрҙе шартлы билдәләр ярҙамында тамғалау Һөйләмде киңәйтеү, тулыландырыу		3		Өлгө буйынса эш дәфтәрендә нөктә­ләрҙе тоташтырырға өйрәнеү Һөйләм төҙөй, һөйләмде һүҙҙәргә айыра белеү Картина буйынса һөйләргә, һорау би­рергә, һорауҙарға яуап бирергә, диалог төҙөргә өйрәнеү. Шартлы билдәләргә ярашлы һөйләмдәр төҙөү. "Балалар ни эшләй ? Уҡыусылар ниндәй булырға те­йеш?" һорауҙарын аңлап, уларға яуап биреү
4.
5.
6.	Беҙ мәктәптәһорау һөйләм.		Һөйләмде тулыландырыу Һорау һөйләм­дәге интонация		2		Шартлы билдәләрҙе дәфтәргә һыҙыу"Мәктәп" темаһы буйынса һүҙҙәрҙе үҙләштереү, һөйләмдәр төҙөү Һөйләмдә һорауҙы, өндәүҙе, хәбәр итеүҙе күҙәтеү һәм билдәләү Картина буйынса һөйләргә, һорау би­рергә, һорауҙарға яуап бирергә, диалог төҙөргә өйрәнеү. Шартлы билдәләргә ярашлы һөйләмдәр төҙөү. Аудиояҙма нан диалог-һорауҙы аңлау, һорауҙарға яуап биреү
7.
8.	Уҡыу әсбаптары. Нимә?		Һүҙ. Һүҙ моделе Һүҙҙәге ижек­тәр Нимә? Ҡайҙа? һорауҙары		2		һүҙ, ижек моделдәрен һыҙыу Уҡыу әсбаптарын дөрөҫ атау Картина буйынса һөйләргә, һорау би­рергә, һорауҙарға яуап бирергә, диалог төҙөргә өйрәнеү. Шартлы билдәләргә ярашлы һүҙҙәр табып ижектәргә бүлеү. Уҡытыусының һорауҙарын аңлап, улар­ға яуап биреү. ("Был нимә? Туп ҡайҙа ята?")
9.
10.	Уҡыу әсбаптары Ҡайҙа? Өҫтөндә,аҫтында, алдында, артында				1		Уҡыу әсбаптарын дөрөҫ атау. Картина буйынса һөйләргә, һорау би­рергә, һорауҙарға яуап бирергә, диалог төҙөргә өйрәнеү. Шартлы билдәләргә ярашлы һүҙҙәр табып ижектәргә бүлеү. Уҡытыусының һорауҙарын аңлап, улар­ға яуап биреү.
11.	Уйынсыҡтар		Һүҙҙәрҙе ижек­кә бүлеү 3 ижекле һүҙҙәр		1		Һүҙ, ижек моделдәрен дәфтәргә төшөрөү һүҙ һәм ижекте айыра белеү, һүҙҙәрҙе ижектәргә бүлеп әйтеү. Рус һәм баш­ҡорт телендә һүҙҙәрҙе ижеккә бүлеүҙе өйрәнеү һәм сағыштырыу. Уйынсыҡтар­ҙы дөрөҫ атау. Уйынсыҡтар темаһына бәйләнешле текст төҙөү
12.	Уйынсыҡтар магазины.		Һүҙҙәрҙе ижек­кә бүлеү 3 ижекле һүҙҙәр		1		Картина буйынса һөйләү. Аудиояҙманан диалогты аңлау, һорауҙарға яуап биреү (Магазинда ниндәй уйынсыҡтар һатыла ? Магазинда үҙеңде нисек тоторға ?)
13.	Беҙ һанай беләбеҙ. Нисә?		Нисә? Күпме? һорауҙары Рәт һандары Нисәнсе? һора­уы. 1—10 тиклем һандар		1		Эш дәфтәрендә һанлы һүрәттәрҙе буяу. Башҡортса һанарға өйрәнеү Картина буйынса һөйләү Диалог төҙөү. "Һан+исем (берлектә)" формулаһы буйынса һөйләү. Уҡытыусы уҡыған һөйләмде аңлау
14.	Күпме? З.Әхмәтйәнова “Нисә алма?”				1		Башҡортса һанарға өйрәнеү Картина буйынса һөйләү Диалог төҙөү. "Һан+исем (берлектә)" формулаһы буйынса һөйләү. Уҡытыусы уҡыған һөйләмде аңлау
15.	Ниндәй төҫ матур?		Предметтың билдәһен бел­дергән һүҙҙәр Ниндәй? һорауы Төҫтәрҙе сағыштырыу		2		Эш дәфтәрендә бирелгән һүрәттәрҙе төрлө төҫкә буяу Бирелгән предметтарҙы һүрәтләү. Уҡы­тыусы уҡыған һөйләмде аңлау
16.
17.	Йәшелсәләр. Йәшелсә баҡсаһы.		Нимә? Нимә­ләр? Нимә менән? һорауҙары		2		Эш дәфтәрендә өлгө буйынса нөктәләрҙе тоташтырыу Картина буйынса һөйләргә, һорау бирер­гә, һорауҙарға яуап бирергә, диалог төҙөр­гә өйрәнеү. Аудиояҙманан диалогты анлау, һорауҙарға яуап биреү. (Баҡсала нимәләр үҫә? Картуфты нимә  менән  йыйҙың? Һеҙ ата-әсәйегеҙгә ярҙам итәһегеҙме?)
18.
19.	Емеш-еләк­тәр		Өн. Тартынҡы өндәр. Өн мо­деле		1		Өн моделен һыҙыу. Өндәрҙе айыра белеү. Еләк-емеш исемдәрен үҙләштереү, улар­ҙың кеше организмына файҙалы яҡтарын билдәләү/ Картина буйынса һөйләргә, һорау би­рергә, һорауҙарға яуап бирергә, диалог төҙөргә өйрәнеү. Уҡытыусы уҡыған һөй­ләмде аңлау
20.	Һин ниндәй емеш яратаһың?				1		Өн моделен һыҙыу. Өндәрҙе айыра белеү Еләк-емеш исемдәрен үҙләштереү, улар­ҙың кеше организмына файҙалы яҡтарын билдәләү Картина буйынса һөйләргә, һорау би­рергә, һорауҙарға яуап бирергә, диалог төҙөргә өйрәнеү. Уҡытыусы уҡыған һөй­ләмде аңлау
21.	Магазинда		Телмәр үҫтереү Һөйләшеү		1		Эш дәфтәрендә өлгө буйынса нөктәләрҙе тоташтырыу Картина буйынса һөйләргә, һорау би­рергә, һорауҙарға яуап бирергә, диалог төҙөргә өйрәнеү. (Һин магазинъа икмәккә бараһың­мы?) һорауҙарға яуап биреү
22.	Г.Батталова. Юғалтыу.		Телмәр үҫтереү Һөйләшеү		1
23.	Ҡоштар. Г.Юнысова. Ҡарғалар.		Һуҙынҡы өн­дәр. Нәҙек, ҡалын өндәр. Уларҙың моде­ле		1		Эш дәфтәрендә өлгө буйынса нөктәләрҙе тоташтырыу. Рус телендәге өндәр менән сағыштырыу Һүрәттәр буйынса һөйләү. Башҡортос­тандағы ҡоштар, уларға ярҙам итергә кәрәклеккә төшөнөү. Уҡытыусы уҡыған йомаҡты аңлау
24.	Тән өлөштәре.Йыл  миҙгелдәре. Көҙ. Тән өлөштәре. Аҙыҡ- түлек.		Нәҙек, ҡалын ижектәр. Улар­ҙың моделе Һөйләм киҫәк­тәре. Уларҙың моделе		2		Һөйләм киҫәктәре булған һөйләм моделен төҙөү. Ҡалын, нәҙек ижектәрҙе айырыу Һөйләмдә һөйләм киҫәктәренең тәғәйен урыны булыуын үҙләштереү. Һүрәттәр буйынса һөйләү. Уҡытыусы уҡыған һөй­ләмде аңлау.  Тән өлөштәрен атай белеү
25
26			Нәҙек, ҡалын ижектәр. Улар­ҙың моделе Һөйләм киҫәк­тәре. Уларҙың моделе		1		Эш дәфтәрендә өлгө буйынса нөктәләрҙе тоташтырыу. Һөйләмдә һүҙҙәрҙең килеү тәртибен үҙләштереү Көн режимы тураһында әңгәмәлә ҡат­нашыу, үҙ фекереңде әйтә алыу. Һөйләмдә һүҙҙәр һанын билдәләү. Айырым һөй­ләмдәрҙе айыра белеү Тел шымартҡысын яттан һөйләү. Аудио­яҙманан тексты аңлау, һорауҙарға яуап биреү. (Һин иртән зарядка яһайһыңмы? Уның сәләмәтлеккә ниндәй файҙаһы бар?)
27	Һауыт-һаба Ғаилә		Һөйләмдә һүҙҙәрҙең килеү тәртибе		2
28	Кейемдәр.Баш кейемдәре.		Баҫым. Һүҙҙең өн моде­ле "Беҙҙең ғаилә" темаһы буйын­са телмәр үҫте­реү		1		Эш дәфтәрендә яҙыу. Ғаилә ағзалары ту­раһында һөйләү. Баҫым төшөнсәһе менән танышыу, башҡортса һүҙҙәрҙә баҫым ҡуйылышына төшөнөү һәм телмәрҙә ҡулланыу. Һорау һүҙҙәргә баҫымды дөрөҫ ҡуйыу. Улар­ҙы рус телендәге баҫым менән сағыштырыу һәм һығымта яһау. Һорау интонацияһын дөрөҫ ҡуйыу
29	Кейемдәр.Өҫ    кейемдәре		Логик баҫым Хәбәр һөйләм­дәр		1		Һөйләмдең тамамланған уйҙы белдереүен аңлау һәм практикала ҡулланыу Интонация буйынса бүленгән һөйләм төр­ҙәренә миҫалдар килтереү, уларҙы әҫәрҙән таба алыу Тема буйынса уҡытыусы һөйләгәндәрҙе хәтерҙә ҡалдырыу һәм ҡабатлау
30	Кейемдәр.Аяҡ   кейемдәре		Логик баҫым Һорау һөйләм­дәр		1		Һөйләмдең тамамланған уйҙы белдереүен анлау һәм практикала ҡулланыу. Телмәрҙә логик баҫым ҡуя белеү Тема буйынса мәғлүмәтте ҡабул итеү. Һорау һөйләмдәр төҙөү, уларҙы дөрөҫ интонация менән әйтеү. Интонация буйынса бүленгән һөйләм төрҙәренә миҫалдар килтереү, улар­ҙы әҫәрҙән табыу
31	Милли кейемдәр.		Логик баҫым Өндәү һөйләм­дәр		1		Һөйләмдең тамамланған уйҙы белдереүен аңлау һәм практикала ҡулланыу Өндәү һөйләмгә миҫалдар килтереү, улар­ҙы әҫәрҙән табыу. Интонация яғынан һөй­ләм төрҙәрен айыра белеү. Йорт хай­уандарын ҡарауҙа яуаплылыҡ тәрбиәләү
32	Йорт хайуандары		Текст менән та­нышыу Нимә? һорауы­на яуап биреүсе һүҙҙәр		1		Текстың тамамланған уй-фекерҙе анлатыуын төшөндөрөү. Башҡорт һәм рус телдәрендә нимә? һорауының бирелеү үҙенсәлектәрен билдәләү. Бәйләнешле телмәр үҫтереү
33	Йорт  хайуандары		Текст һәм мәғә­нә яғынан бәй­ләнеше бул­маған һөйләм­дәр Текстағы һөй- ләмдәрҙен мәғәнәүи бәй­ләнеше		1		Тәҡдим ителгән текст буйынса һүрәттәр төшөрөү. Рус телендәге кейек атамаларын башҡорт телендәге менән сағыштырыу Башҡорт телендә нимә?һорауына яуап би­реүсе һүҙҙәрҙе айырыу, һөйләмдә һүҙҙәр тәртибе үҙгәреүҙән мәғәнә лә үҙгәреүен күҙәтеү. Йорт ҡоштарының исемдәрен хә­терҙә ҡалдырыу һәм уларҙы ҡарауҙа яуап­лылыҡты арттырыу
34	Йорт ҡоштары		Ҡабатлау Бәйләнешле телмәр үҫтереү		1		Һөйләмдең тамамланған уйҙы белдереүен аңлау һәм практикала ҡулланыу Интонация буйынса бүленгән һөйләм төр­ҙәренә миҫалдар килтереү, уларҙы әҫәрҙән таба алыу Тема буйынса уҡытыусы һөйләгәндәрҙе хәтерҙә ҡалдырыу һәм ҡабатлау
35	Ҡырағай хайуандары		Ниндәй? Ҡайҙа кейәм? Уңайлы..		1
36	Ҡырағай хайуандары.Зоопаркта.		Һуҙынҡы өн­дәр. Нәҙек, ҡалын өндәр. Уларҙың моде­ле		1		Текстың тамамланған уй-фекерҙе анлатыуын төшөндөрөү. Башҡорт һәм рус телдәрендә нимә? һорауының бирелеү үҙенсәлектәрен билдәләү. Бәйләнешле телмәр үҫтереү
37	Яңы йыл.		Нәҙек, ҡалын ижектәр. Улар­ҙың моделе Һөйләм киҫәк­тәре. Уларҙың моделе		1		Башҡорт телендә нимә?һорауына яуап би­реүсе һүҙҙәрҙе айырыу, һөйләмдә һүҙҙәр тәртибе үҙгәреүҙән мәғәнә лә үҙгәреүен күҙәтеү. Йорт хайуандарының исемдәрен хә­терҙә ҡалдырыу һәм уларҙы ҡарауҙа яуап­лылыҡты арттырыу
38	Оо өн-хәрефе.		Нәҙек, ҡалын ижектәр. Улар­ҙың моделе Һөйләм киҫәк­тәре. Уларҙың моделе				Башҡорт телендә нимә?һорауына яуап би­реүсе һүҙҙәрҙе айырыу, һөйләмдә һүҙҙәр тәртибе үҙгәреүҙән мәғәнә лә үҙгәреүен күҙәтеү. Йорт хайуандарының исемдәрен хә­терҙә ҡалдырыу һәм уларҙы ҡарауҙа яуап­лылыҡты арттырыу
39	Ыы өн-хәрефе		Нимә? һорауы­на яуап биреүсе һүҙҙәр		1		Һөйләмдең тамамланған уйҙы белдереүен аңлау һәм практикала ҡулланыу Интонация буйынса бүленгән һөйләм төр­ҙәренә миҫалдар килтереү, уларҙы әҫәрҙән таба алыу Тема буйынса уҡытыусы һөйләгәндәрҙе хәтерҙә ҡалдырыу һәм ҡабатлау
40	Ээ өн-хәрефе.		Текст һәм мәғә­нә яғынан бәй­ләнеше бул­маған һөйләм­дәр Текстағы һөй- ләмдәрҙен мәғәнәүи бәй­ләнеше		1		Текстың тамамланған уй-фекерҙе анлатыуын төшөндөрөү. Башҡорт һәм рус телдәрендә нимә? һорауының бирелеү үҙенсәлектәрен билдәләү. Бәйләнешле телмәр үҫтереү
41	Әә өн-хәрефе		Ҡабатлау Бәйләнешле телмәр үҫтереү		1		Текстың тамамланған уй-фекерҙе анлатыуын төшөндөрөү. Башҡорт һәм рус телдәрендә нимә? һорауының бирелеү үҙенсәлектәрен билдәләү. Бәйләнешле телмәр үҫтереү
42	Өө өн-хәрефе		Яңы һүҙҙәр үҙләштереү,нимә? Ни эшләй? Ниндәй?ҡайҙа? һорауҙарын ҡулланыу		1		Темаға ярашлы һорауҙарға яуап биреү. Яңы һүҙҙәрҙе телмәрҙә дөрөҫ ҡулланыу, ябай һөйләмдәр, дмалог төҙөргәөйрәнеү, үҙ- ара һөйләшеү ҡороу һәләтен камиллаштырыу. Минең яратҡан хайуаным.дәреслектәге тексты,диалогтарҙы үҙләштереү, яҙыу күнекмәләрен нығытыу.
43	Үү өн-хәрефе		Нимә эшләй? Ниндәй? Ҡайҙа? Һорауҙарына яуап биреү.		1		Ҡыш бабай, Яңы йыл,бүләк, шыршы, ҡотлай, байрам. Пассив: шатлыҡ, ҡаршылай, Тыуған ил. Байрам тураһында диаолг төҙөү,бер- береһен байрам менән ҡотлау.
44	Ҡҡ өн-хәрефе.Ҡыш..		Бәйләнешле телмәр үҫтереү		1		Тәҡдим ителгән тема буйынса бәйләнешле текст төҙөү. Милли уйындар өйрәнеү
45	Ғғ өн-хәрефе. Тәбиғәт күренештәре.		Текст менән та­нышыу Нимә? һорауы­на яуап биреүсе һүҙҙәр		1		Тема буйынса һүрәттәр төшөрөү. Ҡыш миҙгеленең үҙенсәлектәрен билдәләү Тәҡдим ителгән тема буйынса бәйләнешле текст төҙөү. Милли уйындар өйрәнеү
46	Һһ  өн-хәрефе . Йорт хайуандары.		Текст һәм мәғә­нә яғынан бәй­ләнеше бул­маған һөйләм­дәр Текстағы һөйләмдәрҙен мәғәнәүи бәй­ләнеше		1		Тема буйынса һүрәттәр төшөрөү. Ҡыш миҙгеленең үҙенсәлектәрен билдәләү Тәҡдим ителгән тема буйынса бәйләнешле текст төҙөү. Милли уйындар өйрәнеү
47	Ҙҙ өн-хәрефе. Таҙалыҡ.		Ҡабатлау Бәйләнешле телмәр үҫтереү		1		Тема буйынса һүрәттәр төшөрөү. Ҡыш миҙгеленең үҙенсәлектәрен билдәләү Тәҡдим ителгән тема буйынса бәйләнешле текст төҙөү. Милли уйындар өйрәнеү
Әлифба осоро
48	Ҫ-ҫ өн-хәрефе. Балыҡта.		Башҡорт алфавиты.			1		Хәрефтәрҙе алфавит тәртибендә әйтеү Үҙең йәшәгән ҡала, ауыл, урам исемдәрен яҙыу, дөрөҫ яҙылышын иптәшеңә аңлатыу Кластағы уҡыусыларҙың исемдәрен алфавит тәртибендә яҙыу Тормошта алфавиттың ҡасан һәм  ҡайҙа кәрәк булыуын асыҡлау Йырҙар өйрәнеү
49	Ңңөн-хәрефе. Спорт.		Ң өн-хәрефенең яҙылышы.			1		Өндәрҙе дөрөҫ әйтеү. Текст буйынса әңгәмәлә ҡатнашыу. Артикуляцион күнекмәләрҙе нығытыу Башҡорт телендәге һуҙынҡыларҙы рус телендәгеләр менән сағыштырыу һәм айырмаларын күрһәтеү
50	Вв өн-хәрефе. Транспорт.					1		Өндәрҙе дөрөҫ әйтеү. Текст буйынса әңгәмәлә ҡатнашыу. Артикуляцион күнекмәләрҙе нығытыу  Башҡорт телендәге һуҙынҡыларҙы рус телендәгеләр менән сағыштырыу һәм  айырмаларын күрһәтеү
51	Ее-Юю-Яя хәрефтәре Йыл миҙгелдәре. Яҙ..		Е өн-хәрефенең дөрөҫ яҙылышы.			1		Өндәрҙе дөрөҫ әйтеү. Текст буйынса әңгәмәлә ҡатнашыу. Артикуляцион күнекмәләрҙе нығытыу.  Башҡорт телендәге һуҙынҡыларҙы рус  телендәгеләр менән сағыштырыу һәм  айырмаларын күрһәтеү
52	Ее-Ю-я  өн һәм хәрефе.Йыл миҙгелдәре.		Е-ю-я өн  хәрефе, яҙылышы			1		Өндәрҙе дөрөҫ әйтеү Текст буйынса әңгәмәлә ҡатнашыу Артикуляцион күнекмәләрҙе нығытыу Башҡорт телендәге һуҙынҡыларҙы рус телендәгеләр менән сағыштырыу һәм айырмаларын күрһәтеү
53	Йй өн-хәрефе. Йыл миҙгелдәре. Йәй.		Й өн-хәрефенең һүҙ башында, уртаһында, аҙағында яҙылышы.					Өндәрҙе дөрөҫ әйтеү Текст буйынса әңгәмәлә ҡатнашыу Артикуляцион күнекмәләрҙе нығытыу Башҡорт телендәге һуҙынҡыларҙы рус телендәгеләр менән сағыштырыу һәм айырмаларын күрһәтеү
54	Уу- Үү өн- хәрефе. Мәктәп . Класс.		У-ү хәрефтәрен айыра белеү.			1		Өндәрҙе дөрөҫ әйтеү Артикуляцион күнекмәләрҙе автоматлаштырыу. Мәҡәл һәм әкиәттәрҙең тормоштағы әһәмиәтен билдәләү Хәрефтең башҡа хәрефтәр менән тоташыуын үҙләштереү. Һүҙлек запасын байытыу
55	Уу-Үү өн-хәрефтәре. Тәбиғәт.		У-ү хәрефтәрен сағыштырыу, айыра белеү.			1		Артикуляцион күнегеүҙәрҙе ятлау. Ө өнөн дөрөҫ әйтеү күнекмәләрен үҙләштереү. Тема буйынса әңгәмәлә ҡатнашырға өйрәнеү. Был профессия кешеләренең хеҙмәте менән танышыу. Данлыҡлы рәссамдар тураһында әңгә­мә ҡороу
56	Кк – Ҡҡ өн-хәрефтәре. Тән өлөштәре..		Ү өнө һәм хәрефе.			1		Ү-не .у-нан айыра белеү. Ү өнөнә һүҙҙәр уйлау. Уҡытыусы ярҙамында һығымта яһау. һүҙҙә һуҙынҡы өндәрҙе үҙенсәлекле яҡтары буйынса айырыу Текст буйынса һығымта яһау Һүҙлек запасын байытыу
57	Зз-Ҙҙ өн-хәрефтәре. Гигиена.		Ҙ өн- хәрефтәрен дөрөҫ яҙыу, айыра белеү.			1		Өндәрҙе дөрөҫ әйтеү. Өн менән хәрефте айырыу Һөйләгәнде тыңлау һәм кәрәкле һүҙҙәрҙе айыра белеү. Башҡорт халҡының милли музыка ҡоралдары тураһында белемдәрен байытыу Хәрефтәрҙең башҡа хәрефтәр менән тота- шыуын үҙләштереү
58	Хх-Һһ өн-хәрефтәре. Гигиена.		Х-һ  өн һәм хәрефен айыра белеү..			1		Ғ өнөн дөрөҫ әйтеү, улар менән һүҙҙәр уйлау. Рус телендәге г-нан айырмаһын билдәләү Әҫәрҙән алған тәьҫораттар менән уртаҡла­шыу
59	Ее-Әә өн-хәрефтәре. Уҡыусыға теләктәр.		Е-ә хәрефтәрен айыра белеү,			1		Өн менән хәрефте айыра белеү. Әйтелгән һүҙҙе яҙыу. Һ өнөнөң әйтелеү үҙенсәлектә­рен үҙләштереү Текст менән эшләү күнекмәләренә өйрәнеү
60	"Сс-ҫ өн-хәрефтәре. Ғаилә.		Ҫ  өнө һәм хәрефенең яҙылышы..			1		ҙ өнөнөң әйтелеү үҙенсәлектәрен үҙләште­реү. Башҡа өндәрҙән айырмаһын билдәләү. Һүҙҙә тартынҡы өндәрҙе билдәләре буйынса айырыу Башҡорт исемдәре менән танышыу
61	"Ғғ-Гг өн-хәрефтәре, Ғаилә.		Ғ  өнө һәм хәрефе.			1		ң өнөнөң әйтелеү үҙенсәлектәрен үҙләш­тереү Башҡа өндәрҙән айырмаһын билдәләү. Текст буйынса әңгәмәлә ҡатнашыу
62	"О-Ө хәрфтәре. Йорт хайуандары.		ҫ өнө һәм хәрефе.			1		ҫ өнөнөң әйтелеү үҙенсәлектәрен үҙләш­тереү Башҡа өндәрҙән айырмаһын билдәләү. Кем ул оҫта? һорауына яуап биреү Үҙ фекереңде әйтә белеү
63	Нн-ң өн-хәрефтәре. Ҡырағай хайуандары.		Хәрефтәрҙе айыра белеү, В өнө һәм хәрефе.			1		В өнөнөң әйтелеү үҙенсәлектәрен үҙләш­тереү Рус һәм башҡорт телендә өндәрҙең әйтеле­шен сағыштырыу, уларҙың айырмаһын билдәләү. Өндөң һүҙҙәге урынына ҡарап әйтелешен күҙәтеү Автор әҫәре менән танышыу. Уҡыу күнек­мәләрен үҫтереү	20.02
64	Ъ-ь хәрефтәре. Буш ваҡытым.		Текст өҫтөндә эш			1		Бирелгән тексты күсереп яҙыу.	22.02
65	Алфавит.
66	Хаталар өҫтөндә эш. Ҡабатлау. Нығытыу.		Текст өҫтөндә эш, диалог төҙөү, шиғырҙарҙы иҫкә төшөрөү.			1		Рус һәм башҡорт телендә өндәрҙең әйтеле­шен сағыштырыу, уларҙың айырмаһын билдәләү. Өндөң һүҙҙәге урынына ҡарап әйтелешен күҙәтеү Автор әҫәре менән танышыу. Уҡыу күнек­мәләрен үҫтереү	24.02
67	8-март-әсәйҙәр байрамы. 8Март. Ф. Туғыҙбаева.		Ее-Юю-Яя					Хәрефтәрҙең һүҙ башында,уртала,аҙаҡта яҙылыу ҡағиҙәһен үҙләштереү, нығытыу	27.02
68	Уйындар.Һаумыһығыҙ. Хәйерле көн.		Йй өн- хәрефе					Һүҙ башында  ҡайһы осраҡта яҙылыуын үҙләштереү	02.03
69	Башҡортостаным- илем. .		У-ү өн- хәрефе					Уралдың хозур тәбиғәте тураһында әңгәмә ҡороу. Диалог төҙөү.Мин- Уралдан.	03.03
70	Беҙ- мәктәптә..		К-Ҡ өн-хәрефе			1		Минең ҡурсағым. Минең  яратҡан китабым. Диалог төҙөү. К-ҡ өн- хәрефтәрҙе айыра белеү.	06.03
71	Уҡыу кәрәк-яраҡтары.		З-Ҙ өн-хәрефе			1		Өндәрҙе сағыштырып күҙәтеү, һығымта яһау, телмәрҙә айырыу.Диалог төҙөү, һүҙлек байлыҡтарын арттырыу.	10.03
72	Уҡыу кәрәк-яраҡтары		Х-Һ өн- хәрефе			1		Өн-хәрефтәрҙе айырыу, шул хәрефтәр булған ижектәрҙе, һүҙҙәрҙе уҡый белеү, ҡыҫҡа ткстар менән танышыу..	13.03
73	Уйынсыҡтар.		Ее-Әә өн- хәрефе			1		Өн-хәрефтәрҙе айырыу, шул хәрефтәр булған ижектәрҙе, һүҙҙәрҙе уҡый белеү, ҡыҫҡа ткстар менән танышыу..Лексик тема буйынса бирелгән һорауҙарға яуап биреү, зат ялғауҙарын ҡуйып һөйләмдәр төҙөй белеү.	15.03
74	Уйынсыҡтар.		С-сҪҫ өн- хәрефтәре			1		Өләсәй гә ҡарата ихтирам. Минең өләсәйем, өләсәйемдең сәйе  тәмле кеүек диалогтар төҙөү, текст төҙөү.	17.03
75	Һандар.		Оо-Өө өн- хәрефе Һүҙлек диктанаты.			1		Минең ҡолоном” темаһына  диалог , текст төҙөү. Аттарҙың төҫө, шәплеге, тормоштағы роле тураһында әңгәмә ҡороу.	20.03
76	Һандар.”		Нн-Ңң өн- хәрефе			1		Кроссворд сисеү, хәрефтәрҙе яҙма телмәрҙә айыра белеү, шул хәрефтәр, ижектәр булған һүҙҙәрҙе уҡый, яҙа белеү,	22.03
77	Емештәр. Йәшелсәләр..		Хәрефтәрҙең өн белдермәүе, һүҙҙәрҙә дөрөҫ уҡылышы,яҙылышы.					хәрефтәрҙе яҙма телмәрҙә айыра белеү, шул хәрефтәр, ижектәр булған һүҙҙәрҙе уҡый, яҙа белеү.Көньяҡ, төньяҡ, алъяпҡыс.һ.б…Һүҙҙәр, һөйләмдәр тәржемә итеү, рус һәм башҡорт һүҙҙәрендә ошо хәрефтәрҙең яҙылышы.	24.03
78	Емештәр- йәшелсәләр.		Шиғырҙар ятлау, текст өҫтөндә эш, фонетик анализ. Күсереп яҙыу					Һөйләү телмәрҙәрен үҫтереү, һүҙлек байлыҡтарын арттырыу, тасуирилыҡ өҫтөндәэш.	03.04
Әлифбанан һуңғы осор
79		Аҙыҡ-түлек.		Башҡорт өн- хәрефтәрен ҡабатлау	1		Өндө хәрефтән айыра белеү. Тартынҡы  һәм һуҙынҡы өндәрҙе дөрөҫ әйтеү. Һабш, йомаҡ һүҙҙәрендә өн һәм хәреф һаны» билдәләү. Һүҙҙәге бер генә өндөң (хәрефтең) лексик мәғәнәне үҙгәртеүен  күҙәтеү, сағыштырыу, билдәләү. Башҡортса дөрөҫ уҡырға өйрәнеү. һүҙлек запасын байытыу		05.04
80		Беҙ- татыу ғаилә.Үҙенсәлекле өндәр.		Башҡорт өн- хәрефтәрен ҡабатлау	1		Өндө хәрефтән айыра белеү. Тартынҡн  һәм һуҙынҡы өндәрҙе дөрөҫ әйтеү. Һабш, йомаҡ һүҙҙәрендә өн һәм хәреф һаны» билдәләү. Һүҙҙәге бер генә өндөң (хәрефтең) лексик мәғәнәне үҙгәртеүен  күҙәтеү, сағыштырыу, билдәләү. Башҡортса дөрөҫ уҡырға өйрәнеү. һүҙлек запасын байытыу. Йорт ҡоштарын һәм хайуандарын айыра белеү.		07.04
81		Йорт хайуандары һәм ҡоштары.		Предметтың исемен белде­реүсе һүҙҙәрҙең мәғәнә үҙенсә­лектәре (ҡабат­лау)рус телендә кем?.башҡорт телендә нимә?.	1		Һүҙҙәрҙе ижектәргә бүлеү. Һүҙҙәрҙе юл- дан-юлға дөрөҫ күсереү. Ҡағиҙә менән танышыу. М. Кәрим тураһында био­график белешмәне үҙләштереү. Текст йөкмәткеһен һөйләү күнекмәләрен үҙләштереү. Һанашмаҡтар менән таны­шыу. Уларҙы рус телендәге һанашмаҡтар менән сағыштырыу		10.04
82		Ҡырағай   хайуандар.		Предметтың эшен белдереү­се һүҙҙәрҙең мәғәнә үҙенсә­лектәре (ҡабат­лау)	1		Яңғыҙлыҡ һәм уртаҡлыҡ төшөнсәләре ме­нән танышыу, уларҙы текстан таба һәм айырмаһын күрә белеү, телмәрҙә ҡулланыу Һөйләмде текстан айыра белеү. Яҙыусының биографияһын белеү, һөйләү		12.04
83		Көҙ.		Предметтың исемен, билдә­һен, эшен бел­дереүсе һүҙҙәр­ҙең мәғәнә үҙенсәлектәре (ҡабатлау Һүҙҙәрҙе юлдан-юлға күсереү	1		Тексты дөрөҫ күсереү күнекмәләрен бул­дырыу Р. Ғариповтың биографияһы менән таны­шыу. Текст буйынса ҡоролған әңгәмәлә ҡатнашыу, үҙ фекереңде әйтеү, дәлилләү		14.04
84		Ҡыш.Тышта ҡар яуа.Ҡадир Даян.		Предметтың исемен, билдә­һен, эшен бел­дереүсе һүҙҙәр­ҙең мәғәнә үҙенсәлектәре	1		Һүрәт буйынса бәйләнешле телмәр төҙөү. Бөйөк Ватан һуғышы ветерандары ту­раһында һөйләшеүҙә ҡатнашыу Тәбиғәт ҡомартҡыларын белеү		17.04
85		Яҙ.		Диалог, йомаҡтар, мәҡәлдәр.	1		Диалог төҙөү. Йөкмәткеһен һөйләү. Бер-  береңдең фекерен тыңлау, аңлау, һорау­ҙарға яуап биреү Уҡылған әҫәргә ҡарата уй-фекереңде ] әйтеү		19.04
86		Йәй.		Диалог	1		Диалог төҙөү. Йөкмәткеһен һөйләү. Бер- береңдең фек минең яратҡан уйынсығым темаһына диалог төҙөү ерен тыңлау, аңлау, һорау­ҙарға яуап биреү		21.04
87		Йәйге ял.		Һандар. Нисә алма. Ғәлиә Ғәлиәскәрова. Һүҙлек диктанаты.	1		Уҡыу йылында үтелгән грамматик тема­ларҙы системаға һалыу. Таныш темаға хи­кәйә төҙөп һөйләү Таныш китаптың исемен, авторын әйтеү Интонация буйынса һөйләм төрҙәрен айы­ра белеү, тыныш билдәләрен дөрөҫ ҡуйыу. Предметты, предметтың билдәһен, эш-хә- рәкәтте белдергән һүҙҙәрҙе үҙләштереү, телмәрҙә дөрөҫ ҡулланыу. Һөйләмде дөрөҫ төҙөү. Рус телендә һөйләмдәге һүҙҙәр тәр­тибен башҡорт телендәге менән сағыш­тырыу, айырыу бәйлә­нешле һөйләү		24.04
88		Ҡабатлау.		Емештәр. Йәшелсәләр.			. Яҙыусының биографияһын белеү, һөйләү. Һүрәт буйынса әңгәмә ҡороу Текст буйынса ойошторолған әңгәмәлә ҡатнашыу. Шиғырҙарын тасуири уҡыу Әҫәрҙән һорауҙарға яуап табыу		26.04
89		Әкиәттәр.		Диалогтар төҙөү. Кроссворд сисеү, балалр фольклорынан шиғырҙар.	1		Диалог өҫтөндә эш, диалог төҙөү. Яҙыусының биографияһын белеү, һөйләү. Һүрәт буйынса әңгәмә ҡороу		28.04
90		М.Кәрим. ”Теге  яҡҡамы,был яҡҡамы?!”Яҙ. Яҙ килә.		Яңғыҙлыҡ һәм уртаҡлыҡ исемдәр. Һандарҙы телмәрҙә ҡулланыу,	1		Яңғыҙлыҡ һәм уртаҡлыҡ төшөнсәләре ме­нән танышыу, уларҙы текстан таба һәм айырмаһын күрә белеү, телмәрҙә ҡулланыу Һөйләмде текстан айыра белеү. Яҙыусының биографияһын белеү, һөйләү. Һүрәт буйынса әңгәмә ҡороу.		03.05
91		Йәй. М. . Ғафури. ” Туғайҙа		Яңғыҙлыҡ һәм уртаҡлыҡ ис Предметтың исемен, билдә­һен, эшен бел­дереүсе һүҙҙәр­ҙең мәғәнә үҙенсәлектәре (ҡабатлау)емдәр	1		Яңғыҙлыҡ һәм уртаҡлыҡ төшөнсәләре ме­нән танышыу, уларҙы текстан таба һәм айырмаһын күрә белеү, телмәрҙә ҡулланыу Шағирәнең биографияһын өйрәнеү Тасуири уҡыу күнекмәләрен үҙләштереүПредметтың билдәһен белдереүсе һүҙ­ҙәрҙең төрлө миҡдарҙа килеүенә төшө­нөү, уларҙы бер-береһе менән сағыш­тырыу һәм уларҙы телмәрҙә ҡулланыу. Халыҡ шағиры һәм уның әҫәре менән танышыу. Текст буйынса ойошторолған әңгәмәлә ҡатнашыу. Шиғырҙарын тасуири уҡыу Әҫәрҙән һорауҙарға яуап табыу		05.05
92		Йәге ял. ЛагерьШ. Биҡҡол.		Сағыштырыу	1		Һөйләмде текстан айыра  белеү. Яҙыусының биографияһын  белеү, яңғыҙлыҡ һәм уртаҡлыҡ төшөнсәләре ме­нән танышыу, уларҙы текстан таба һәм айырмаһын күрә белеү		08.05
93		“Аҡбуҙат”журналы ҡунаҡта.		Башҡорт теленең үҙенсәлекле өндәрен дөрөҫ. Шыма уҡый белеү. Күсереп яҙыу	1		Оҡшаған шиғыр. Әкиәттте табып уҡыу, һөйләп ҡарау, үҙ фекерҙәрен әйтә белеү.		10.05
94		Диктант..(контроль)			1		Белемдәрен баһалау, системаға һалыу..		12.05
95		Текст Әкиәт илендә ҡунаҡта өҫтөндә эш.		Яңғыҙлыҡ, уртаҡлыҡ исемдәр, йо-йу-йе ҡушымсалары.	1		Алтынай әкиәттәрен тыңлау. Сәхнәләштереү. Тасуири уҡыу, һөйләү.		22.05
96		Әкиәт илендә ҡунаҡта
97		Йомғаҡлау
98		Резерв
99		резерв