- 20.05.2017
- 9135
- 91
Выбранный для просмотра документ Единый орфографический режим.doc
ЕДИНЫЙ ОРФОГРАФИЧЕСКИЙ РЕЖИМ
в начальной школе
Порядок ведения и оформления тетрадей
· Все записи в тетрадях следует оформлять каллиграфическим аккуратным почерком.
· Пользоваться шариковой ручкой с чернилами фиолетового (синего) цвета.
· Все подчеркивания, начертания геометрических фигур выполняются простым карандашом.
В начальной школе ученики имеют тетради для выполнения всех видов обучающих и контрольных работ по базовым предметам. Математика и русский язык:
Тетради №1 и №2 (для текущих работ)
Тетрадь №3 (для контрольных работ.)
Изложение и сочинение относятся к работам творческого характера и подписываются как тетради для творческих работ.
Допускается наличие тетрадей по литературному чтению, в которых выполняются творческие виды работ (сочинения, рисунки, планы к произведениям, определения литературных понятий и пр.)
Для уроков познания мира возможно использование тетрадей на печатной основе, но чаще в практике учащиеся имеют обычные рабочие тетради.
В соответствии с программными требованиями допускается наличие тетрадей по музыке, иностранному языку, факультативных курсов и др.
Не требуется ведение тетрадей по труду, ИЗО, физической культуре, ОБЖ, ПДД.
Оформление надписей на обложке тетрадей
Все записи в тетрадях учащиеся должны проводить с соблюдением следующих правил и требований:
- писать аккуратным разборчивым почерком;
- единообразно выполнять надписи на обложке тетради;
Тетради учащихся 1-го и 2-го классов подписывает учитель. Тетради учащихся 3-4 классов подписывают сами учащиеся под руководством учителя.
Не обязательно, чтобы тетради были подписаны одним почерком.
Надписи на обложках необходимо оформлять по единой форме, с соблюдением норм каллиграфии.
Образец:
Тетрадь
для (контрольных и творческих) работ
по математике (русскому языку)
ученика … класса «…»
КИШ «Бәйтерек»
Досанова Олжаса
Предлог «по» пишется на одной строке с названием предмета.
Нумерация класса пишется арабскими цифрами.
Фамилию и имя следует писать в форме родительного падежа.
Сначала пишут фамилию, а затем полное имя.
- соблюдать поля внешней стороны (поля в обязательном порядке выделяются в тетрадях по русскому языку, математике и в тетрадях по всем предметам);
- после даты выполнения работы указать, где выполняется работа (классная или домашняя);
- соблюдать красную строку;
- исправлять ошибки следующим образом: неверно написанную букву или пунктуационный знак зачеркивать косой линией; часть слова, слово, предложение – тонкой горизонтальной линией; вместо зачеркнутого надписывать буквы, слова, предложения; не заключать неверные написания в скобки.
Работу над ошибками выполнять в рабочих тетрадях. Ежедневная работа над ошибками должна представлять собой целостную систему, результативность которой прослеживается в повышении качества обучения.
В начальной школе тетради проверяются ежедневно в обязательном порядке. Проверка контрольных работ осуществляется к следующему уроку. Тетради №3 показываются родителям. Но хранятся в классе до конца учебного года.
Работы учащихся проверяются учителем чернилами красного цвета. Оценивание письменных текущих и контрольных работ осуществляется согласно принятым нормам оценок.
Оформление письменных работ по русскому языку
После классной и домашней работы следует отступать две строчки (пишем на третьей).
При оформлении красной строки делается отступ вправо не менее 2 см (два пальца). Соблюдения красной строки требуется с первого класса при оформлении текстов, начала нового вида работы.
В ходе работы строчки не пропускаются.
Новая страница начинается с самой верхней строки, дописывается до конца страницы, включая последнюю строку.
Слева при оформлении каждой строки отступается от края не более 0,5 см.
Справа строка дописывается до конца. Использование правил переноса обязательно. Не допускается необоснованное наличие пустых мест на строке.
Запись даты написания работы по русскому языку ведется по центру рабочей строки.
В первом классе в период обучения грамоте запись даты ведется учителем или учащимися в виде числа и начальной буквы названия месяца:1 д. По окончании этого периода дата записывается полностью: 1 декабря
С 3 класса допускается в записи даты писать числительные прописью: первое декабря.
Запись названия работы проводится на следующей рабочей строке (без пропуска) по центру.
Например: Классная работа
Домашняя работа
Работа над ошибками
Вариативность работы фиксируется на следующей строке по центру или на полях (краткая форма записи): 1-вариант или 1-в. (запись римскими или арабскими цифрами)
Слово упражнение пишется полностью с 3 класса.
Номера упражнений, выполняемых в тетрадях, указываются при их полном объеме. Если упражнение выполняется не полностью, то не указываются. Допускается краткая и полная форма записи (по центру строки). Образец: Упр. 234. или Упражнение 234.
В работе, требующей записи в столбик, первое слово пишется с большой буквы. Знаки препинания (запятые) не ставятся. Например: Ветер
восток
песок
При выполнении подобного вида работы в строчку первое слово пишется с красной строки, с большой буквы, через запятую. Например: Ветер, восток, песок.
При выполнении различных видов разбора требуется соблюдение принятых норм сокращений слов, обозначений терминов. Сокращается слово только на согласные:
глухой-глух.
звонкий-звонк.
твердый-тв.
мягкий-мяг.
парный-парн.
непарный-непарн.
согласный-согл.
гласный-гл.
ударный-уд,
безударный-безуд.
звук-зв.
буква-б.
существительное-сущ.
прилагательное-прил.
глагол-гл.
Местоимение – мест.
Наречие – нар.
Имя числительное – числ.
Предлог
– пр. или
Союз
– с. или
Частица –ч.
мужской род-м.р.
женский род-ж.р.
средний род-ср.р.
Прошедшее время-пр.вр.
Настоящее время-н.вр.
Будущее время- б.вр.
Единственное число-ед.ч.
Множественное число-мн.ч.
Название падежей указывается заглавной буквой ( И.п. Р.п. Д.п. В.п. Т.п. П.п.)
Следует определить, что обозначения над словами выполнять ручкой, а также простым острозаточенным карандашом.
Все подчеркивания делаются по линейке только карандашом.
Некоторые виды работ можно проводить и без линейки, при наличии у детей сформированного навыка работы с карандашом.
Виды письменных разборов по русскому языку
1.
Фонетический разбор слова
Ежи е – жи
е – [ й,] согл., звонк. непарный, мягк. непарный
[ э] гл., безуд.
ж – [ ж] согл., звонк. парный, тв. непарный
и – [ ы] гл., уд.
3б., 4зв.
2. Морфологический разбор слова
(В) школе – им.сущ.,
I Н.ф. школа,
II Пост.: неодуш., нариц., ж.р.,1 скл.;
непост.: ед.ч., П .п.,
III В (чём?) школе.
По
глубокому (оврагу) – им. прил.,
I Н.ф. глубокий,
II м.р., ед.ч., Д.п.
III по (какому?) глубокому
Летает – гл.,
I Н.ф. летать, I спр.,
II пост.: несов.в., I спр.;
непост.: ед.ч. н.вр., 3 л.
III летает 
3. Синтаксический разбор предложения: (4 класс)
План разбора:
1. Характеристика по цели высказывания (повествовательное, вопросительное, побудительное), по интонации (восклицательное или невосклицательное) и по составу (простое или сложное, распространенное или нераспространенное);
2. Выделение грамматической основы;
3. Характеристика второстепенных членов предложения.
Например (1 пункт разбора записывается так):
Птицы мирно поют в весеннем лесу. ( повеств., невоскл., прост., распр.)
При оформлении письменных видов разбора следует соблюдать требования предложенных образцов. Обращать внимание учащихся на постановку имеющихся тире, точки и запятой после определенных сокращений терминов.
Напомним, что в математике при сокращении наименований единиц измерений
точки не ставятся. Например: мм, м, см, ч, мин, км, кг, г и др.
Учащиеся 1 классов пишут в тетрадях в узкую линию. Переход на широкую линейку учителем определяется со 2 класса с учетом наличия у учащихся успешно сформированного навыка письма.
У учителей начальных классов много различных приемов организации «минуток чистописания». Методика их проведения требует соблюдение содержания, объема и периодичности проведения:
1-2 класс- 2 строки, ежедневно.
3-4 класс- 3 строки, 2-3 раза в неделю.
Учитель прописывает образцы в тетрадях или использует образцы на печатной основе. В классе на доске пишет образец с комментированием, указывая на типичные ошибки и пути их исправления. Важно обращать внимание детей на положение тетради, посадку, правильно ли они держат ручку. Многие учителя применяют различные приспособления для формирования каллиграфического письма: трафареты, кальку и т. д. Для стимулирования детей в практике используются различные приемы поощрения: надписи на обложке (Твою тетрадь приятно проверять! Пишу красиво и грамотно. Чистюлька. Пишу на «5»!), выставки лучших тетрадей. К приемам стимулирования относятся и ежедневное оценивание выполненных работ в отношении каллиграфии. Обычно оценка выносится на поля. Рекомендуется иногда выставлять оценки и в журнал. Но не следует превращать работу по каллиграфии в своеобразное наказание для детей. Учитель должен помнить о принципах дифференцированного подхода.
Оформление письменных работ по математике.
Между классной и домашней работами следует отступать 4 клетки (на пятой клетке начинается следующая работа)
Между видами упражнений в классной и домашней работах отступаются две клетки вниз.
Между столбиками выражений, уравнений, равенств и прочими отступаются три клетки вправо (пишем на четвертой).
Дату можно записывать традиционно посередине, а можно на полях арабскими цифрами (например, 01.09);
В любой работе отступается одна клетка слева от края тетради (5 мм)
Традиционно в тетрадях, посередине строки, отмечается номер.
Оформление задач также требует соблюдения принятых норм. Краткая запись условия задач оформляется в соответствии их вида. «Главные» слова пишутся с большой буквы. На первых этапах обучения допускается их неполная запись (по начальным буквам).
Например Маленькие - 7 м. ? М.-7
м. ?
Большие - 3м. Б.-3 м.
В 1-4 классах нет необходимости писать слово «Решение».
Существует несколько форм записи решения задач: по действиям, по действиям с письменными пояснениями (тогда ответ пишется кратко по вопросу), выражением, уравнением.
Слово «Ответ» пишется с заглавной буквы под решением. В первом классе ответ записывается кратко. Позднее учащиеся должны писать полный ответ. Например:
Ответ: всего купили 10 мячей.
При записи условия задачи в виде таблицы, нет необходимости ее вычерчивания. Учащиеся заполняют графы, отступая от них две-три клетки. Названия граф (колонок) пишется с большой буквы.
При оформлении решения выражений на порядок действий следует требовать от учащихся соблюдения следующих норм:
- записать выражение полностью;
- указать цифрами над знаками порядок действий;
- расписать выполняемые действия по порядку (применяя устные или письменные приемы вычислений), отступив вниз одну клетку;
- записать окончательное значение выражения.
l j m k
3450 - 145 2+1265:5 = 3413
1)145 2=290
2)
1265 5 3)
_3450 4) + 3160
10 253 290 253
26 3160 3413
25
15
15
0
Приводим образцы оформления сложных уравнений, как это требуют учителя математики в средней школе.
l k j
(х+123) – 56 2 = 638
(х+123) -112 = 638
х+123 = 638+112 Все письменные вычисления выполняются
х+123 = 750 справа от уравнения
х = 750-123
х = 627
(627+123) - 56 2 = 638
638 = 638
Оформлению записи задач геометрического типа учащихся также необходимо обучать.
Все чертежи выполняются простым карандашом по линейке.
Измерения можно подписывать ручкой. Обозначения буквами выполняются печатным шрифтом
или прописными буквами латинского алфавита. А В
D С
Задача:
Длина прямоугольника 12 см, его ширина равна 6 см. Вычислите периметр и площадь прямоугольника.
Образец краткой записи условия и решения задачи:
а = 12 см
b = 6 см
P = ? см P = (a+b) 2
S = ? см2 S = a b
(12+6) 2 = 36 (см)
12 6 = 72 (см2)
Ответ: P = 36 см, S = 72 см2
Чертить фигуру следует лишь тогда, когда это требует условие задачи.
При оформлении математического диктанта следует соблюдать следующие требования:
- Записывать только ответы в строчку через запятую, отступая одну клетку
- Рядом с числом писать наименования единиц измерений и предлоги на, в ... раз.
Образец: 675, 564, на 78, в 7 раз.
Условные обозначения, принятые в математике:
Единицы измерения величин пишутся печатными или прописными буквами: мм,см,дм,м.км и т.д.
a - длина
b - ширина
c - высота
P - периметр
S - площадь
V - объём
s - расстояние
v - скорость
t - время
A – работа
С - стоимость
Ведение дневников в начальной школе.
Дневник является официальным школьным документом. Существуют определенные требования к его ведению. Обязательное наличие дневников требуется с 1-го класса.
Дневники ведутся при помощи родителей и учителя.
В настоящее время существует множество различных дневников. Поэтому классный руководитель должен довести до учащихся единые требования к их ведению:
· Записи выполняются аккуратно, разборчиво, грамотно, чернилами синего цвета;
· Требуется заполнение всех имеющихся разделов (пунктов) данного дневника (начиная с титульного листа);
· Сведения о расписании уроков, звонков, названий предметов, фамилий преподавателей заполняются под руководством учителя;
· Названия месяца и предметов следует писать с маленькой буквы. Допускается сокращенная запись (матем., чтение, познание, физкульт., изо );
· Запись домашнего задания производится в отведенной графе. Обычно оно записывается на день, следующего урока. Следует требовать от учащихся регулярно отмечать номер упражнения, страницу, особые примечания (наизусть, пересказ)
образец: с.132, упр.453
с 154-155 (пересказ)
· В графе «оценка» и «роспись» учителем выставляются оценки в соответствии с оценкой в журнале. Ученик подает дневник учителю по первому его требованию. При выставлении оценок за различные виды проверочных работ допускаются дополнительные записи рядом с оценкой: диктант (Д.), контрольная работа (К.р.) и т.д.
· В начальной школе практикуется применение поощрительных, похвальных, назидательных и прочих записей: «Молодец!», «Умница!», «Надо постараться!»;
в современных дневниках отводится специальная графа для замечаний учителя, сообщений для родителей и прочее.
· Классный руководитель еженедельно проверяет ведение дневников, следит за накопляемостью оценок. Многие учителя выставляют оценки за ведение дневника учащимися, что несомненно является стимулом для повышения учебной культуры;
· Родители регулярно просматривают дневники и ставят свою роспись.
· Администрация школы проводит контроль за соблюдением правил ведения дневников учащимися и системой работы классного руководителя по осуществлению связи с родителями.
Рабочие листы
к вашим урокам
Скачать
Выбранный для просмотра документ Күнтізбелік.docx
Скачать материал "Рекомендации по ведению тетрадей"
Рабочие листы
к вашим урокам
Скачать
Выбранный для просмотра документ Орфографиялық тәртіп.docx
Бастауыш сыныптарда математика және қазақ тілі пәндерінде
жазба жұмыстарын рәсімдеу
Дәптердегі барлық жазулар каллиграфиялық талапқа сай ұқыпты орындалуы қажет.
Қате жазылған әріпті немесе пунктуациялық таңбаны түзеткенде оңнан солға көлбеу сызады. Сөйлем, сөздің бөлігі жіңішке түзу сызықпен сызылады да, дұрыс әріп, сөз, сөйлем жазылып қате түзетіледі. Қатені жақшаға алмайды.
Дәптерде орындалатын сызба жұмыстары жай қарындашпен ұқыпты орындалады. Қажетіне орай сызғыш қолданады.
Барлық оқушылар оқушылар үшін шығарылған көк сиялы қаламды ғана пайдалануы тиіс.
Қаламнан басқа сызба тапсырмаларын, шартты белгілерді т.б . орындау кезінде қарындаш қолданады.
Математика пәнінен жазба жұмыстарын орындау тәртібі
· Сынып жұмысы мен үй жұмысының арасына 3 тор көз тастап 4-ші тор көзге жазу керек.
· .Күн реті және жұмыстың нұсқасы жаңа жолдан тура ортаға жазылады( ай аты-сөзбен, күн реті цифрмен).
· Күн реті мен жұмыс нұсқасының арасынан 1 тор көз тасталады.
· Жұмыс нұсқасы сөйлем түрінде жазылады.
· Мысалы:
Сынып жұмысы.
Үй жұмысы.
· Кез–келген тапсырманы орындау кезінде дәптер шетінің сол жағынан 2 тор көз тасталады.
· Әр түрлі тапсырманың арасынан (сынып жұмысы және үй жұмысының да) 2 тор көз тастап,
· 3 – ші тор көз жолға жазылады.
· Баған араларына өрнек, теңдеу,теңдік, теңсіздік т.б. тапсырмаларда 3 тор көз (оң жағынан) қалдырып, 4- ші тор көзге жазылады.
· Дәптерде орындалатын жазбаша тапсырмалар мен есептер реті жазылуы қажет. Математикалық амалдарды орындауда таңбалар, цифр каллиграфиялық талапқа сай дұрыс, тор көз ішіне ұқыпты жазылуы керек..
Есепті шығару барысында мыналарды есте ұстаған жөн:
· «Есеп» сөзінің астынан 1 тор көз тастаймыз.
· Қысқаша шарты тірек сөздер, сурет, кесте, сызба т.б. түрінде құрылады. Қысқаша шартындағы сөздер толық, бас әріппен жазылады.
· Дәптердегі барлық жазбалар мен амалдар анық және ұқыпты түрде көк сиялы қаламмен, бағыт сызығы, сызбалар жай қарындашпен жүзеге асырылады.
· «Шешуі» деген сөз есептің шартынан соң 1тор көз қалдырып, бас әріппен толық жазылады.
· Егер есеп бірнеше амалмен орындалса, әр амалдан соң түсіндірме толық жазылады.
· «Жауабы» деген сөз есептің шартынан соң, төменгі жағына 1тор көз тастап бас әріппен жазылады.
· Халықаралық қысқартылған :кг,дм,см,га,м,мм, т.б. жауап жазғанда қысқартылған түрінде жазылады, нүкте қойылмайды.
Математикалық амалдар орындау мен теңдеу шешу тәртібі
· Амалдар орындау кезінде әр тапсырма арасынан (оң жағынан) 3 тор көз тасталады.
· Жақшасы бар өрнектердегі немесе бірнеше математикалық амалдары бар өрнектерде тапсырмаларды орындау реті жай қарындашпен таңбалар үстіне дөңгелектеніп қойылады.
Мысалы:
3 1 4 2
3450-145*2+1265:5=3413
1)145*2=290
2) 1265 5 3)
_ 3450 4) + 3160
6 253 290 253
15 3160 3413
Теңдеу:
Х+23=47
Х=47-23
Х=24
24+23=47
47=47
Геометриялық тапсырмаларды орындау тәртібі
· Егер геометриялық фигураны сызу қажет болса, жай қарындашпен берілген өлшемдерді қатаң сақтай отырып сызамыз. Геометриялық фигураның «аты» латын алфавитінің бас әрпімен таңбаланады.
· Берілген өлшем бірліктер (сандар) сызбада қаламмен немесе сызбаның оң жағына жазылады.
· Егер фигураның периметрін, ауданын табу керек болса, онда есептеу алдында формула жазылады да, төменгі жағына есептеу жүргізіледі.
Мысалы:
А В
АВ═СД ═ 3см
СД═ВД═ 2см
Р=(а+в)·2 немесе S=а·в С Д
1) (3+2) ·2 ═ 10 (см) Р
2) 3 ·2═6(см2)S
Қазақ тілі пәнінен жазба жұмыстарын орындау тәртібі
· Дәптердегі барлық жазбалар каллиграфиялық талапқа сай ұқыпты түрде жүзеге асырылады. Көк сиялы оқушы қаламынан басқа , сынып және үй жұмыстарында жай қарындаш қолданылады.
· Үй жұмысы мен сынып жұмысы арасынан кейін 2 жолға шегініп , 3жолға жазамыз .
· Жұмыс барысында бос жол қалдырылмайды. Жаңа (жол) бет ең жоғарғы жолдан басталады да, сол беттің ең соңғы жолына дейін жазылады..
· . Әрбір жолды жазар кезінде дәптердің сол жақ шетінен 0,5 мм шегінеді .
· Жазу дәптердің оң жақ бөлігінің ең ақырына дейін жазылады . 1 сыныптан бастап дұрыс тасымалдау ережесін меңгерте отырып, ережені міндетті түрде қолдану керек . Әр жолдың соңында бос жол қалдыра беруге болмайды.
· Күн реті және жұмыстың нұсқасы жаңа жолдың тура ортасына жазылады. 1 сыныпта сауат ашу кезеңінде мұғалім не оқушы күн ретіндегі санды және айдың бірінші әрпін жазады. 7 қ
Сауат ашу кезеңінен кейін және 4 сыныпты бітіргенше күн реті мен ай аты жазбаша түрде жазылады.
Мысалы:
1 желтоқсан.
2 сыныптан бастап сандар реті жазбаша түрде жазылады .
Қыркүйектің жетісі.
· Жұмыс нұсқасы келесі жолға сөйлем түрінде жазылады.
Мысалы:
Сынып жұмысы.
Үй жұмысы.
· Дәптерге жаттығудың рет саны міндетті түрде көрсетіледі . Жаттығудың рет санын жазудың бірнеше нұсқасын пайдалануға болады.Жаттығудың реттік саны жолдың ортасына толық жазылады.
· Мәтін азат жолдан бастап жазылады. Бірінші сыныпта мәтінді жазудың алғашқы кезінен бастап-ақ азат жолды сақтауды меңгерту қажет. Азат жолды сақтау кезінде оңға қарай
2см-ден кем емес (сұқ саусаққа) жылжимыз.
· Әріптердің,сөздердің,сөйлем мүшелерінің астын сызу, сөз құрамына талдау, екпін, сөздердің үстіне септік атауларын жазу,сөйлемдегі сөздердің байланысын табу кезінде үшкір жай қарындаш қолданылады.
· Жазбаша сөз құрамына талдау тапсырмасын орындау кезінде сөз түбірін нақты және ұқыпты белгілеу керек.
· Бағдарламада тұрлаусыз мүшелерді оқыту қарастырылған болса, синтаксистік талдау кезінде ирек сызықпен анықтауышты ғана сызу керек.
· Қазақ тілі пәні дәптерін тексеру кезінде оқушыларды бағалауда оқушының жазу каллиграфиясын ескеру керек.
· Баға дәптердің сол жағына қойылады. Нүкте қойылмайды.
Есеп:
 |
Сәбіз-5 кг ?, кг
Картоп-?,3 кг артық
Шешуі: 1) 5+3=8 (кг)- Картоп
2) 5+8=13 (кг)- Барлығы
Жауабы: 13 килограмм.
 |
Сәбіз-5 кг ?, кг
Картоп-?,3 кг артық
Шешуі: (5+3)+5=13 (кг)
Жауабы: барлығы 13 килограмм сатылды.
Амалдардың орындалу тәртібі:
3 1 4 2
3450-145*2+1265:5=3413
1)145*2=290 2) 1265 5 3)
_ 3450 4) + 3160
6 253 290 253
15 3160 3413
Теңдеу:
3 2 1
Х+23=47
Х=47-23
Х=24
24+23=47
47=47
Есеп:
Тіктөртбұрыштың ұзындығы 12 см, ал ені 6 см-ге тең. Тіктөртбұрыштың аудан мен периметрін есептеп шығар.
Берілгені: Шешуі : А В
а=12 см Р=(а+в)·2
в=6
см Р= (12+6)·2
Р - ?см Р=36 (см)
S - ?см2 S=а·в
S=12·6 С Д
S=72 (см2)
Жауабы: Р=36 (см), S=72 (см2)
Фигураны сызу қажет болғанда ғана орындалады.
Рабочие листы
к вашим урокам
Скачать
Выбранный для просмотра документ Оформление письменных работ по математике и русскому языку.doc
Оформление письменных работ по математике и русскому языку
в начальной школе
Все записи в тетрадях следует оформлять каллиграфическим аккуратным почерком.
Исправлять ошибки необходимо следующим образом: неверно написанную букву или пунктуационный знак зачеркивать ручкой косой линией справа налево, часть слова зачеркивать тонкой горизонтальной линией, вместо зачеркнутого надписывать нужную букву, слово, предложение. Не заключать неверные написания в скобки.
Подчеркивания выполнять аккуратно отточенным карандашом по линейке.
Все учащиеся пишут шариковой ручкой школьного образца. Паста заправки должна быть синего цвета.
Помимо шариковой ручки школьного образца с синими чернилами для выполнения работ в тетрадях (подчеркивания, чертежи, условные обозначения и т. п.) учащиеся используют простой карандаш.
Порядок ведения записей в тетрадях по математике
· Между классной и домашней работой следует отступать 3 клетки (в 4-й начинается запись следующей работы)
· Запись даты написания работы ведется по центру рабочей строки (месяц - прописью, число - цифрой)
· Между датой и заголовком (наименованием вида работы) пропустить 1 клетку. Наименование вида работы оформляется как предложение.
Например:
Классная работа.
Домашняя работа.
· В любой работе слева отступить 2 клетки от края.
· Между различными видами работ (в классной и домашней) вниз следует отступить 2 клетки (в 3-й писать)
· Между столбиками выражений, уравнений, равенств, неравенств и т.п. отступать 3 клетки вправо, писать в 4-й.
· Все номера заданий и задач, которые выполняются в тетради, необходимо записывать.
· При записи математических выражений все символы (знаки, цифры) фиксируются с учетом правил каллиграфии, т.е. с соблюдением графики и соответствия количества клеток количеству записываемых символов.
Оформление задач
· После записи слова «Задача» вниз отступить 1 клетку
· Краткая запись условия выполняется в виде ключевых слов (с заглавной буквы), рисунка, таблицы, чертежа и т.д.
· Запись слов, числовых выражений производится синей пастой. Стрелки, чертеж и т.п. – только простым карандашом.
· Решение задачи записывается через клетку от краткой записи или слова «Задача»
· Каждое действие задачи записывается с отступом одной клетки вниз с указанием порядка действий
· Запись наименования полученного результата обязательно в скобках, если внутри выражения не указывалось наименование. Запись наименования сокращается по последней согласной букве.
· К каждому действию, кроме последнего, записывается пояснение. Ответ записывается полный, с отступом одной клетки от решения.
· Принятые международные сокращения: кг, дм, см, га, м, мм и т.д. в ответе записываются кратко. После сокращений точка не ставится.
Оформление математических выражений и равенств
· Расстояние между выражениями – 3 клетки (вправо)
· При записи выражений со скобками или несколькими математическими действиями, порядок действий фиксируется простым карандашом над знаком в круге. Решение расписывается полностью под выражением.
Например: 1 2 6 3 4 7 5
35 : 5 ∙ 3 + 14 : 2 ∙ 5 – 8 ∙ 4 = 21 + 35 – 32 = 24
Оформление записи решения уравнений
Х + 23 = 47
Х = 47 – 23
Х = 24
24 + 23 = 47
47 = 47
Оформление геометрического материала
· Если необходим чертеж, то он выполняется простым карандашом по имеющимся данным или в строгой пропорции. «Имя» геометрической фигуры записывается ручкой заглавными буквами латинского алфавита
· Данные величины (числа) записываются либо на чертеже ручкой, либо справа от чертежа
· Если требуется вычислить периметр фигуры, то перед вычислением записывается формула, ниже производятся вычисления.
Например: 3 cм
АВ
= СД = 3 см
СД = ВД = 2 см Р - ? S - ? 2 см
Р = (а + в) ∙ 2 или S = а ∙ в
1) (3 + 2) ∙ 2 = 10 (см) Р
2) 3 ∙ 2 = 6 (см²) S
Порядок ведения записей в тетрадях по русскому языку
· Все записи следует оформлять каллиграфическим аккуратным почерком.
Помимо ручки с синей пастой школьного образца, в классной и домашней работах используется простой карандаш.
· Между классной и домашней работой пропускать 2 строки. Писать в 3-й.
· В ходе всей работы не пропускать ни одной строки. Следует писать с самой верхней строки, дописывать до конца страницы, включая последнюю строку.
· Слева, при оформлении каждой строки, от края отступать не более 5 мм
· Справа дописать до конца строки, при этом с 1-го класса учим нормативному переносу слов, используя традиционные методические подходы. Необоснованно пустых мест в конце каждой строки быть не должно.
· Запись даты написания работы ведется по центру рабочей строки. В 1 классе в период обучения грамоте запись даты ведется учителем или учащимися в виде числа и начальной буквы названия месяца. По окончании периода обучения грамоте и до окончания 4 класса записывается число и полное название месяца.
Например:
1 декабря.
Во 2-м классе допускается писать имя числительное прописью
Например:
Первое декабря.
· Запись названия работы ведется на следующей строке и оформляется как предложение
Например:
Классная работа.
Домашняя работа.
· Номера всех упражнений необходимо указывать. Допускается несколько вариантов записи номера упражнения. Номер упражнения необходимо указывать по центру строки (краткая или полная запись)
· Смысловой текст записывается с красной строки. Оформление красной строки должно осуществляться с самого начала оформления текстов в 1 классе. При оформлении красной строки надо сделать отступ вправо около 2 см (2 пальца)
· Подчеркивание букв, слов, членов предложений, выделение частей слова, ударение, надписи над словами, указания взаимосвязи слов в предложении выполняется остро отточенным карандашом.
· При выполнении письменного разбора слова по составу, необходимо четко и аккуратно выделять каждую морфему.
· При синтаксическом разборе волнистой чертой следует выделять только определение, если изучение второстепенных членов предложения предусмотрено программой.
· При выставлении отметок за работы по русскому языку принимается во внимание каллиграфия ученика.
· Оценка выставляется слева, без точки.
Рабочие листы
к вашим урокам
Скачать
Выбранный для просмотра документ талап мен нормалар.docx
ҚАЛАЛЫҚ БІЛІМ БӨЛІМІ
ҒЫЛЫМИ - ӘДІСТЕМЕЛІК ОРТАЛЫҚ
БАСТАУЫШ СЫНЫПТАРДАҒЫ
БІЛІМ, БІЛІК, ДАҒДЫЛАРДЫ
КҮНДЕЛІКТІ БАҚЫЛАУ ЖӘНЕ БАҒАЛАУҒА
ҚОЙЫЛАТЫН НЕГІЗГІ
ТАЛАПТАР МЕН НОРМАЛАР
ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУЛЫҚ
Шымент 2014 жыл
Пікір жазғандар:
А.Тұрсынова, ғылыми-әдістемелік орталығының директоры;
Г.Сражиева, ғылыми-әдістемелік орталығының директорының орынбасары;
Б.Халиева, ғылыми-әдістемелік орталығының әдіскері.
Әдістемелік нұсқауды дайындап, құрастырғандар:
№5 ж.о.м. директордың орынбасары Б. Жуманова,
№46 м-л мұғалімі Б.Беркенова, №75 м-г директордың орынбасары А. Таджибаева, №15м-л директордың орынбасары Л.В. Аношкина, №20м-г директорының орынбасары Л.В.Сироткина, №86 ж.о.м. директордың орынбасары А. Сейтмағанбетова.
Әдістемелік нұсқауда ҚР жалпы Орта білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарты мен бастауыш сыныпқа арналған бағдарламалар, сондай-ақ әдістемелік құралдары басшылыққа алынып, дайындалған.
Бұл көмекші құрал мұғалімдердің күнделікті жұмысында басшылыққа алатын негізгі мәселелерді қамтиды. Жұмысты оңтайлы ұйымдастырудағы көмек ретінде ұсынамыз.
Кіріспе
Қазіргі кезде қолданылып жүрген оқу жұмысын бақылап-бағалаудың бес балдық жүйесі, оқушыларды "үлгерімі жақсылар" мен "үлгерімі нашарлар "деп жіктеп, орын алған соңғыларды мектептен шығару, немесе сыныныпта екінші жылға қалдыру тәжірибесі үрдіс ретінде мектеп дамуының бір кезеңінде қалыптасқаны белгілі. Сонан бері мектептің мақсаты, міндеттері өзгергеніне қарамастан, бақылауды тек баға санын көбейтудің ал, бағаның өзін оқушыны мадақтап көтермелеудің, болмаса, жазалап қорқытудың құралы деп қолдану көптеген мұғалімдердің тәжірибесінен қалмай келеді.
Мектепте оқушының дамуы мен тәрбиесі және оқу жұмысын мұғалім мен оқушының ынтымақтастығы ізгіліктендіру ұстанымдары негізінде үйымдастыруға ерекше мән беріліп отырған қазіргі кезеңде бағалаудың ролі, қызметі түбегейлі өзгеріп, ол диагностикалық тәрбиелеуші, дамытушы, бақылаушы және басқарушы қызмет атқаруы тиіс.
Өкінішке орай, оқу нәтижесін бақылау мен бағалау мәселесін әртүрлі аспектілері бойынша соңғы жылдарда жүргізілген зерттеулердің нәтижелері, шығармашылықпен жұмыс істейтін жекелеген мұғалімдер тәжірибесіндегі жаңалықтар жеткілікті дәрежеде сараланып, жинақталып, бақылап-бағалаудың жоғарыда көрсетілген қызметтерін толық жүзеге асыратын рейтингілік жаңа жүйе жасалмаған.
Ол келешекте жасалуы тиіс.
Әзірге бес балдық жүйе оқу үрдісін ұйымдастырудың ұстанымдары мен бақылау- бағалаудың жалпы қызметінен туындайтын белгілі бір талаптарға сай қолданылуы керек. Сонда ғана оның тиімділігі артады.
Бастауыш сыныпта оқыту мен тәрбиелеудің мазмұнын жаңарту, оны жаңа деңгейге көтеруде мұғалімдерге үлкен жауапкершілік жүктеледі.
Мектеп табалдырығын алғаш аттаған жас ұланның рухани дүниесін, ой-қиялын білім жарығымен нұрландыратын да осы мұғалім.
Кішкентай шәкірттер ең алғаш ұстазының көмегімен сөйлеудің, жазудың, логикалық ойлаудың дағдыларын игере бастайды.
Сөйтіп бастауыш сыныпта олардың жалпы дүниетанымының кеңеюіне жол ашылады.
Бастауыш сынып оқушыларының білім алу кезеңінде жазу дағдыларын қалыптастыру олардың өміріндегі күрделі процесс. Әсіресе оқушыға терең де тиянақты білім, жан-жақты тәрбие беруде қазақ тілі мен ана тілінің алатын орны ерекше. Қазақ тілі пәні арқылы оқушының жазу, шеберлігі мен сөйлеу шешендігі қалыптасса, ана тілі сабағында оқушы мәтіннің мазмұнын терең түсінуге, әңгіменің көркемдік мәнін ұғуға талпынады, кейіптеу, бейнелеу туралы жалпы ұғымдарды түсінеді, оқушыны рухани жағынан биіктетеді, жан сұлулығына тәрбиелейді, адамгершілік пен ізгілікке баулиды.
Бастауыш сыныпта жазба жұмыстарын бастамас бұрын, оқушыларды жас ерекшеліктеріне қарай суретті кітапшалар, ертегілер, аңыз-әңгімелерді, батырлар туралы қысқа-қысқа шығармаларды оқытып, оның мазмұнын түсінуге үйреткен, екіншіден, оқушыларға табиғат, оның адам өміріндегі орны мен ролі төңірегінде, қазіргі тандағы экология жайында әңгімелеген, үшіншіден, оқушыға отбасы, туған-туыс, ауылдас туралы да терең
ұғым берген жөн.
Бастауыш сыныпта оқушылар ана тілінен бағдарламадағы берілген мәтіндерді оқығанда алғаш оқу техникасына жаттығады.
Әріптен сөз, сөзден сөйлем құрап оқи бастасымен-ақ оларың зейінін мәнерлеп, дауыстап қатесіз оқуға жиі аударып, келе-келе минутына бағдарламадағы көрсетілген норманы орындауға, жедел, жылдам оқуға дағдылаңдыру керек.
Ең бастысы - оқушыны сөзбен жұмыс істету, сөздік қорын молайту, тіл көркемдігін, сөз өнерін меңгерту, ал сөз өнері - әдебиет.
Бастауыш сыныпта ана тілінен қойылатын талапты жете меңгерген оқушы жоғары сыныптарда көркем әдебиетті оқудан, мазмұндама, шығарма жазудан қиналмайды.
Сондықтан бастауыш сынып бағдарламасында мұғалім алдына қойылатын негізгі міндеттердің бірі - оқушы тілін дамыту. Жүргізілетін жұмыстарды әрбір тоқсанға жоспарлау негізінде тек диктант, мазмұндама және шығарма санын анықтап қана қоймай, сонымен қатар жазба жұмыстары ауызша сөйлеу; тіл дамыту арқылы жетілетінін ескеру керек.
Ауызша және жазбаша жаттығуларға әр сабақта уақыт бөлініп, оқушы қабылетін, дағдысын шыңдай беруге мұғалім тарапынан басшылық қажет.
Жазба жұмыстарының тақырыптары балалардың жас ерекшеліктеріне лайықты, жеңіл, таныс болуы керек, ал мақсаты - оқушының ойлау қабілетін, дүниетанымын кеңейту.
Бірінші сыныптағы жазба жұмысына қойылатын талаптар
Баланы жазуға үйрету дайындық кезеңнен басталады. Алдымен оқушылардың қолының икемділігі мен көзбен
мөлшерлеу қабілетін жетілдіріп, графикалық дағдыларын қалыптастыру қажет.
Әріп элементтерін үзбей жазуға алғашқы күннен бастап аса назар аударылады. Үзбей жазуға жаттықтыру жұмыстары балаға қызықты тапсырма ретінде берілуі тиіс.
Әріп элементтерін үйреткенде соларға сәйкес келетін ұлттық таңбалар мен ою-өрнектерді таңдап алып, ұтымды пайдаланған жөн.
Буын, сөз, сөйлем жазуда әріп таңбаларын бір-біріне қосып жазудың /ілмек, сызық, жанастыру арқылы/ тәртібі қатаң сақталады.
Жазуға үйрету нәтижесінде оқушылар дыбысты әріппен таңбалай білуге /фонетикалық-графикалық жазуға/, әріпті, сөзді, сөйлемді дұрыс, анық, таза жазуға, оларды кітаптан, тақтадан дұрыс көшіріп, не есту бойынша жазуға, жазғанын тексеріп, қатесін түзете алатын жағдайға жеткізу керек. Оқушылардың каллиграфиялық дағдыларын жетілдіру үшін көркем жазуға 1-сыныптың соңында /барлық әріптерді өтіп болғаннан кейін/ және 2-3-4 сыныптарда әрбір грамматика сабақтарында шамамен уақыт бөлінеді.
Көркем жазу жатгығуларында ырғақ бойынша жаздыру әдісін қолданған жөн. Өйткені бұл әдіс бала лардың қолы біркелкі, бірқалыпты қозғалысқа төселіп, шапшаң жазуға мүмкіндік туғызады.
ІІ-Ш-IV сыныптарда жазылуы қиын сөздерді, сөйлемдерді және шағын мәтіндерді қатесіз әрі каллиграфиялық талапқа сай жазу дағдыларын жетілдіруге бағытталған жаттығулар орындалады.
Қазақ тілінен жүргізілетін негізгі жазба жұмыстары - көшіріп жазу диктанты, бақылау диктанты, шығармашылық диктанты т.б. диктанттар және мазмұндама, шығарма болып табылады.
1-сыныпта алынатын әрбір жазба жұмыс баланың жасына және жеке ерекшеліктеріне қарай топтастырылады. Бұған мұғалім үлкен жауапкер-шілікпен, асқан шеберлікпен қарауы керек.
Дегенмен жазба жұмыстарының тақырыбын мұғалім өзі құрастырып, ыңғайластыруы қажет. Мәселен, "Біздің отбасымыз", "Серуенге шығу", "Төл күту", "Апама көмектесемін", "Менің досым", "Біздің сьшып" т.б. оңай тақырып көлемінде жүргізілуі керек.ІІ-Ш-ІҮ сыныптардағы жазба жұмыстарының тақырыбы да, көлемі де, мазмұны да күрделене түседі.Бастауыш сыныпта жүргізілетін жазба жұмыстары: диктант, мазмұндама, шығарма.
Диктант - жазу жұмысының маңызды бір бөлігі. Диктанттың түрлері үйрету мақсатына сәйкес әр түрлі болады. Мәселен, сөздік диктант-жеке сөздерден, сөз тіркестерінен құралады. Сөздер өтілген ережелерге сәйкес беріледі, (жазылуы қиын, термин сөздер)
Сөздік диктанты және оның көлемі:
1 сыныпта 5-8 сөз,
2-сьшьшта 8-12 сөз,
3-сьшьшта 12-15 сөз,
4-сьгаыпта 15-20 сөз.
Мұғалім өтілген материалға қарап диктанттың мәтінін өзі таңдайды.1-сыныпта түрлері жағынан сабақта жиі қолданатын диктанттар жүргізіледі. Олар: дыбыстық, буындық, сөз және сөйлем, көру, терме диктанттары.Дыбыстық диктанттың мақсаты: өтілген дыбыстарды қайталау. Әр сабақтың аддында, не соңында 4-5 әріппен жұмыс жүргізіледі.
Буындық диктант
- Оқушыларды буын жасай білуге, өтілген дыбыстарды буынға бөліп айтып, жаза білуге жаттықтырады.
Бақылау диктанты
- Бұл жұмыс үлкен бір орфографиялық тақырыпты өткен соң жазылады. Әрбір бақылау жұмысына 2-3 грамматикалық тапсырмалар беріледі.
Шығармашылық диктант
- Бұл жұмыс үйрету мақсатында қолданылады. Оқушыларды өз бетімен жұмыс істеуге, ойын, сөз байлығын дамытуға және өткен материалды қайталауға жетелейді. Тірек сөздер арқылы немесе бір сюжетке сөйлемдер құрау, сөйлем басы, ортасы, аяғына сөздер
жазу т.б.
Көшіріп жазу диктанты
-Ережені қайталап, мәтінді оқығаннан кейін көшіріп жазу тапсырылады. Бұл оқушыларды қате жібермеуге үйретеді.
Көру диктанты
- Тақтадағы мәтінді, ережені қайталап болған соң мәтін жабылып, оқушылар жазады. Сонан соң оқушылар жазғанын мәтінмен салыстырып, қатесін тексереді, жөндейді, ережені тағы қайталайды.
Ескерту диктанты
- Бұл жұмыс қиын ережелерді қайталау және есте сақтау мақсатында жүргізіледі. Тақтада жазылған сөздер, сөйлемдер, ережеге сай түсіндіріліп, керекті жерлерінің асты сызылады. Оқушылар дәптерлеріне жазып алады.
Түсіндірмелі диктанты
-Бұл жазба жұмысы оқушының тақырыпты түсінген, түсінбегенін анықтау бағытында жүргізіледі. Тақтаға жазылған сөздерді орфографиялық және грамматиқалық талдау жасау арқылы оқушы ережені қайталап шығады. Әсіресе қиын сөздер, ережеге бағынбайтын, орыс тілінен енген сөздер түсіндіріледі. Біз жоғарыда бақылау диктантын жүргізгенде әр диктантта грамматикалық тапсырмалары бар жұмыс жүргізу керектігін айтқан едік. Бұл оқушының логикалық қабілетін қалыптастырады. Мәселен, 2-сыныпта диктант тақырыбы:
"Мамыр".
Мамыр айында өсімдіктер шешек атады. Бақтарда, алма, өрік, алмұрт, шие гүлдейді. Маса, шыбын-шіркей және көбелектер шығады. Бұлар жануарлар дүниесіне өте зиян. Құстар ұя салады. Қараторғай, бозторғай дамылсыз сайрайды.
Грамматикалық тапсырмалар:
1. Бірінші сөйлемдегі жуан және жіңішке дауысты дыбыстарды ажырат.
2. Өрік, бақтарда, ұя сөздерін тасымалда. Басқа сыныптарда да осы тәртіппен жұмыстар жүргізіле береді.
Бір оқу жылына арналған жазба жұмыстарының нормасы
|
Сыныптар |
Жазба жұмыстар түрлері |
Оқу тоқсандары |
Барлығы |
||||
|
І |
ІІ |
ІІІ |
ІҮ |
ж |
|||
|
1 |
Диктант |
- |
- |
1 |
1 |
1 |
3 |
|
Мазмұндама |
- |
- |
1 |
1 |
|
2 |
|
|
Шығарма |
- |
- |
- |
- |
|
- |
|
|
Барлығы: |
- |
- |
2 |
2 |
1 |
5 |
|
|
2 |
Диктант |
3 |
3 |
3 |
3 |
12 |
|
|
Мазмұндама |
1 |
1 |
1 |
1 |
4 |
||
|
Шығарма |
1 |
1 |
1 |
1 |
4 |
||
|
Барлығы: |
5 |
5 |
5 |
5 |
20 |
||
|
3 |
Диктант |
3 |
3 |
3 |
3 |
12 |
|
|
Мазмұндама |
1 |
1 |
1 |
1 |
4 |
||
|
Шығарма |
1 |
1 |
1 |
1 |
4 |
||
|
Барлығы: |
5 |
5 |
5 |
5 |
20 |
||
|
4 |
Диктант |
3 |
3 |
3 |
3 |
12 |
|
|
Мазмұндама |
1 |
1 |
1 |
1 |
4 |
||
|
Шығарма |
1 |
1 |
1 |
1 |
4 |
||
|
Барлығы: |
5 |
5 |
5 |
5 |
20 |
||
|
|
Жалпы саны: |
15 |
15 |
15 |
15 |
20 |
|
Бір оқу жылына арналған бақылау
жұмыстарының нормасы
|
|
|
1 тоқсан |
2 тоқсан |
3 тоқсан |
4 тоқсан |
|
1 - сынып |
Бақылау жұмысы |
2 |
2 |
3 |
3 |
|
Өздік жұмысы |
2 |
2 |
3 |
3 |
|
|
Барлығы: |
4 |
4 |
6 |
6 |
|
|
2 - сынып |
Бақылау жұмысы |
2 |
2 |
3 |
3 |
|
Өздік жұмысы |
2 |
2 |
3 |
3 |
|
|
Барлығы: |
4 |
4 |
6 |
6 |
|
|
3 - сынып |
Бақылау жұмысы |
2 |
2 |
3 |
3 |
|
Өздік жұмысы |
2 |
2 |
3 |
3 |
|
|
Барлығы: |
4 |
4 |
6 |
6 |
|
|
4 - сынып |
Бақылау жұмысы |
3 |
2 |
3 |
4 |
|
Өздік жұмысы |
2 |
2 |
3 |
3 |
|
|
Тестік тапсырмалар |
- |
1 |
- |
1 |
|
|
Барлығы: |
5 |
5 |
6 |
8 |
|
Диктант мәтініне берілетін сөздер саны |
4 сынып |
60-65 |
65-70 |
70-75 |
75-80 |
|
Ескерту: грамматикалық тапсырмалары бар бақылау жұмысына 1 сыныпта 25-30 минут, 2-4 сыныпта 35-40 минут уақыт бөлінеді. 1-сыныпта баға қойылмайды. Жалпы білім беретін мектептер мен қатар гимназия, лицей және тілді тереңдедіп оқытатын мектептер үшін 5-10 сөз көлемінде артық берілгенің ескертеміз. |
|||
|
3 сынып |
40-45 |
45-50 |
55-60 |
60-65 |
|
|||||
|
2 сынып |
20-25 |
25-30 |
30-35 |
35-40 |
|
|||||
|
1сынып |
Бұл аралықтағы сабақта мұғалім қалауынша диктанттардың 1-2 түрі күнделікті басшылыққа алынады |
25-30 |
||||||||
|
Тоқсандар |
1-тоқсан |
2-тоқсан |
3-тоқсан |
4-тоқсан |
жыл аяғында |
|||||
II-IV сыныптарда диктант жұмыстарын бағалау
"5" деген баға диктанттың қатесі жоқ, жазуы көркем, таза, анық, каллиграфиялық талапқа сай, бірақ бір әріп бұзылган, немесе қалып кеткен әріпті толықтырып жазылған жағдайда қойылады.
"4" деген баға —2 емле қате, 2 тыныс белгісі немесе 1 емле, 3 тыныс белгісі болған жағдайда;
"3" деген баға-3-тен 5-ке дейін емле, 2-3 тыныс белгілері немесе 4 емле, 2 тыныс белгісі, немесе 5 емле, 1 тыныс белгісі қателері болған жағдайда.
"2" деген баға —5 емле қатесінен асқан жағдайда. Ал "I" деген баға қоюдың қажеті жоқ. Диктант жұмыстарын бағалау кезінде мұғалім оқушы жұмысына өте сергек, әділ қарауы керек. Оқушыға "сен жаза алмайсың", "нашар жазасың", "ылас жазасың", деп кемітуден аулақ болу керек. Көркем, таза, қатесіз жазу мұғалімге, оның берген білім дәрежесіне байланысты екенін ұмытпаған жөн. Диктантта жіберілген мынадай қателер есепке алынбайды:
1. Жіберілген қателердің ережесі оқылмаған болса;
2. Сөйлем соңында нүкте қойылмағанымен келесі сөйлем бас әріппен жазылған болса;
3. Жазуда бір сөзді мәтін мазмұнын бұзбайтын екінші сөзбен ауыстырған болса диктантта бір қатеге есептеледі,
4. Егер 2-3 ұқсас емлелік қате жөнделсе;
5.2-3 ұқсас тыныс белгі қателері жөнделсе;
6. Тасымалдау кезіңде алдыңғы дұрыс, кейінгі сөзде бұзылған болса және ол қайталанып келсе;
7. Сөйлем ішінде бір сөз бірнеше қайталанып жазылса:
Бастауыш сыныпта мазмұндама, шығарма жазу — оқушы жұмысындағы күрделі процесс дедік. Олай болса бұл жұмыс оқушының логикалық ойын жегілдіреді, ойлаған ойын қағаз бетіне грамматикалық талапқа сай түсіре алады, өздігінше каллиграфиялық ережелерді сақтай білуге дағдыландырады.
Бастауыш сыныпта оқушының бір күндік оқу жүктемесі (сыныптағы сабақтарды, үй тапсырмаларын қоса есептегенде):
I сыныпта —2,5 сағат;
II сыныпта —3,5 сағат;
ІІІ-ІУ сыныпта 4, 4,5 сағаттан аспауы керек.
I сьныпта үйге тапсырма берілмейді.
Мазмұндама және шығармаға арналған мәтіндегі сөз саны әр сыныпта тоқсан сайын 15-20 сөзден көбейіп отырады. Мазмұндама мен шығармаға алынған мәтіндер мазмұны, тәрбиелік мәні жағынан іріктелген, білімдік және көркемдік жағынан оқушының жас ерекшелігіне сай болғаны жөн, мазмұндама және шығарма бастауыш сыныптарда үйрету мақсатында ғана жүргізіледі.
Мазмұндама және шығарма мәтінінің көлемі жалпы білім беретін стандарт талабынан 5-10 сөзге артық берілді. Себебі, пәнді тереңдетіп оқытатын сынып оқушыларының жағдайын да ескергеніміз жөн.
Мазмұндама және шығарма жұмысын орындай алмаған, жаза алмаған баланы ренжітіп (жаман деген) баға қойып, баланың еңсесін түсіруге болмайды, үйрету мақсатында жазылған мазмұндама мен шығарма окушылар өз ойын жазып бере алатындай болуы керек.
|
Мазмұндама және шығарма мәтінінің көлемі: |
4 сынып |
75-85 |
80-90 |
85-95 |
90-100 |
Бастауыш сыныптарда мазмұндама мен шығарма жазуға бір сағат (45 минут) уақыт беріледі. |
|
3 сынып |
55-65 |
60-70 |
70-80 |
75-85 |
||
|
2 сынып |
35-45 |
40-50 |
45-55 |
50-60 |
||
|
1 сынып |
|
|
20-25 |
40-50 |
||
|
|
1 тоқсан |
2 тоқсан |
3 тоқсан |
4 тоқсан |
Мазмұндама мен шығарма түрі, мазмұны, тақырыбы жағынан ұқсас болып та келеді.
- дайын мәтін бойынша;
- дайын сурет бойынша;
- берілген тірек сөздер арқылы;
- шағын әңгімені толықтыру;
- сұрақтарға жауап бойынща;
- серуенге шығу қорытындысы бойынша;
- табиғат, экология тақырыбы бойынша;
- сыныптардағы оқыған мәтінді қайталау;
- еске түсіру арқылы;
- жаттаған өлеңдері мен мәтіндерін ойдан жазу т.б. Мұғалім осы берілгеннен басқа да мазмұндаманың түрлерін ойлап тауып, қолданам десе еркі бар. Тек қайсы бір жазба жұмысы болмасын, ол үйрету, дағдыландыру мақсаттарында жүргізілуі керек.
1-сыныптардағы окушылардың әрбір жазба жұмыстары күнделікті тексеріліп, жазу үлгісі дәптердің ашық алаңына қызыл сиямен көрсетіліп отыруы керек.
Сауат ашу кезінде 1-сынып оқушылары үлкен, кіші, жазба, баспа әріптерді жазып үйренеді.
Буын түрлерін талдап, есіту арқылы жаза бастайды, шағын сөздерді, сөйлемдерді көшіріп жазады.
Оқу жьлы аяғында мұғалімнің айтуы бойынша шағын мәтіндерден бақылау жұмыстарын орындайды.
ІІ-Ш-ІV сыныптардағы грамматикалық тапсырмасы бар бақылау жұмыстарына екі баға:
бірі — жазу дағдысына, екіншісі: грамматикалық тапсырманы орындағанына қойылады. Осы екі тапсырманы орындамаған оқушының бағасы кемітіледі.
КӨРКЕМ ЖАЗУ
Бұл жұмыстың міндеті:
- оқушылардың қолының икемділігі мен көзбен мөлшерлеу қабілетін жетілдіру;
- графикалық дағдыларды-әріптерді дұрыс жазу, сөзді, сөйлемді, мәтінді біркелкі анық жазу;
- жазғанын тексеріп, қатесін түзете алуға үйрету; Оқушылардың каллиграфиялық дағдыларын жетілдіру мақсатында көркем жазу жүргізіледі.
Мәселен; 1- сыныпта барлық әріпті өтіп болған соң, оқу жылы аяғында қалған апталарда өткізіледі. II-сыныпта 1-ші қыркүйектен бастап аптасына 1- сағат / қазақ тілі сағатының есебінен/ оқу жылы ішінде 33 апта немесе 33 сағат. III-IV сыныптарда әрбір қазақ тілі сабағында 8-10 минут бөлінеді. Егер бұл жағдай мұғалімге күнделікті қиындық тудыратын болса, онда 3-4 сыныпта аптасына 1 сағат, факультатив үйірмеге бөлінген сағаттар есебінен алуға болады. Жалпы оқу жоспарына 10-15% өзгеріс еңгізу арқылы таңдау пәндер есебінен жүргізуге де мүмкіндіктеріңіз бар. Оны мектептің бастауыш сынып ұжымы шешеді, мектеп директорының бұйрығымен бекітіледі. Бастауыш сыныптарда көркем жазуға үйрету үшін графикалық жаттығу жұмыстары жүргізіледі.
Үйретілетін дағдылар:
- сызықтарды параллель жүргізу;
- әріптерді 45 градуста көлбеу түсіру;
- әріптердің көлемін - биіктігі мен енін бір келкі жазу;
- әріптерді бұзбай, жолдан шығармай жазу;
- жазу тазалығын сақтау;
- жазу кезіндегі жылдамдық;
Осы дағдылар оқушыны ұқыптылыққа үйретеді, эстетикалық талғамын тәрбиелейді.
Жазба сын жұмысын бағалау
Кезекті жазба тексеру жұмысы қазақ тілінен білім беруге арналады. Ал сын жұмыстарының мақсаты білім деңгейін тексеру болып табылады. Баға қою арқылы мұғалім сыныптағы әрбір оқушының негізгі бөлімдерінен алған білім деңгейін анықтайды. Бұл жұмыстардан алған бағалар тоқсандық және жылдық қорытынды баға шығарарда ерекше есепке алынады. Сын жұмысын алғанда мұғалім оқушының жазу мәнеріне көңіл бөледі. Оқушының өзі жіберген қатесін өзі түзетуіне және жұмыстың сыртқы көрінісіне қарап бағаны кемітуге болмайды.
Жазба жұмысын бағалағанда қатенің саны және оның ауыр-жеңілдігі назарға алынады. Грамматикалық тапсырмасы бар сын жұмысына бір баға қойылады.
Диктантты бағалағанда мұғалім мынадай нормаларды (мөлшер, шама) негізге алады:
«5» - қатесі жоқ ,тапсырмалар толық орындалған жұмыс үшін;
«4» -1,2 қате жіберген, 1 қатесі бар толық орындалған тапсырмалар үшін;
«3» - 3,5 қате жіберген, тапсырма толық орындалмағаны үшін;
«2» - 5, одан да көп қате жібергені, тапсырманың мүлде орьшдалмағаны үшін.
ІІ-Ш-ІV сыныптардағы оқушылардың көркем жазуы төмендегідей бағаланады.
«5» деген баға-каллиграфиялық талаптар орындалғанда;
«4» деген баға-1-2 каллиграфиялық қате үшін;
«3» деген баға - каллиграфиялық қате, 1-2 ұсақ қате үшін;
«2» деген баға-жоғарыдағы каллиграфиялық талаптар орындалмаған жағдайда қойылады.
Мазмұндама былай бағаланады:
«5» - толық мазмұндалған, қатесіз жазылған жұмысқа;
«4»- толық мазмұндалған, 1, 2 орфографиялық немесе пунктуациялық қатесі бар жұмысқа;
«3» - мазмұны толық берілмеген, 3-5 қатесі бар жұмысқа.
«2» - мазмұны берілмеген, сөйлемдері дұрыс құрылмаған, 5-тен артық қатесі бар жұмысқа қойылады.
Мәтінді көшіріп жазу жұмысына мұғалім диктанттан гөрі қатаңырақ талап қояды. Себебі диктантты олар ести отырьш жазады, ал көшіріп жазуда олар дайын мәтінді көшіреді.
Көшіріп жазу жұмысы былай бағаланады:
«5» - мүлтіксіз таза, каллиграфиялық жағынан дұрыс және қатесіз көшірілген жұмысқа;
«4» -1,2 түзету немесе 1 қатесі бар жұмысқа;
«3» - 2, 3 қате жіберген жұмысқа;
«2» - 4 немесе одан да көп қатесі бар жұмысқа қойылады.
|
Мына кестені мұғалім күнделікті жұмысында басшылыққа алғаны жөн: |
Сынытан тыс оқу |
Сыныптан тыс оқуға бөлінген уақыт |
Бастауыш сыныпта 2 аптада 1 сағат сыныптан тыс оқуға уақыт бөлінеді |
|||
|
Бет саны |
- |
10-25 бет |
15-25 бет |
30-35 бет |
||
|
Өлең немесе шығармадан үзінді жаттау /оқу жыл/ |
5-6 өлең |
2-3 шығармадан 4-6 өлең |
5-6 шығармадан 6-8 өлең |
8-9 шығармадан 8-10 өлең |
||
|
Іштен оқу жылдамдылығы /1мин/ |
|
60-70 сөз |
80-90 сөз |
100-120 сөз |
||
|
Оқу жылдамдылы ғы /1мин/ |
I ж.ж. 20-25 сөз. II ж.ж. 30-35 сөз |
I ж.ж. 40-50сөз. II ж.ж. 50-55 сөз |
I ж.ж. 55-65 сөз. II ж.ж. 65-75 сөз |
I ж.ж. 80-90 сөз. II ж.ж. 90-100 сөз |
||
|
Сынып |
1сынып |
2сынып |
3сынып |
4 сынып |
||
Сабақ кезеңдерінің жоғары мелшерде мүмкін болатын кезеңдері:
1. Үйымдастыру;
2. Үй тапсырмасын тексеру;
3. Оқушылардың бүрынғы білімдерін езектендіру;
4. Жаңа біпім беру, меңгерту;
5. Білімді түсінулерін алғашқы тексеру;
6. Білімді бекіту;
7. Білімді қолдану;
8. Жинақтау және жүйелеу;
9. Тексеру және езін-өзі тексеру;
10. Толықтыру, түзету енгізу;
11. Үй тәпсырмасы туралы ақпарат беру;
12. Сабақты қорытындылау;
13. Рефлексия.
Оқу үрдісінде бірнеше кезеңді біріктіруге болады.
Мысалы: 2 мен 3; 4 пен 5.
Әр сабақта болуға тиіс міндетті кезеңдер:
• сабақтың ұйымдастыру кезеңі,
• оқушыларды негізгі оқу-танымдық әрекетке даярлау кезеңі (оқушылардың бүрынғы білімдерін езектендіру).
• негізгі кезең,
• сабақты қорытындылау кезеңі,
• рефлексия.
Бастауыш сыныптарда математика және қазақ тілі пәндерінде жазба жұмыстарын рәсімдеу
Дәптердегі барлық жазулар каллиграфиялық талапқа сай ұқыпты орындалуы қажет. Қате жазылған әріпті немесе пунктуациялық таңбаны түзеткенде оңнан солға көлбеу сызады. Сөйлем, сөздің бөлігі жіңішке түзу сызықпен сызылады да, дұрыс әріп, сөз, сөйлем жазылып қате түзетіледі. Қатені жақшаға алмайды. Дәптерде орындалатын сызба жұмыстары жай қарындашпен ұқыпты орындалады. Қажетіне орай сызғыш қолданады.
Барлық оқушылар оқушылар үшін шығарылған көк сиялы қаламды ғана пайдалануы тиіс. Қаламнан басқа сызба тапсырмаларын, шартты белгілерді т.б . орындау кезінде қарындаш қолданады.
Математика пәнінен жазба жұмыстарын орындау тәртібі
· Сынып жұмысы мен үй жұмысының арасына 4 тор көз тастап 5-ші тор көзге жазу керек.
· Күн реті және жұмыстың нұсқасы жаңа жолдан тура ортаға жазылады( ай аты-сөзбен, күн реті цифрмен).
· Күн реті мен жұмыс нұсқасының арасынан 1 тор көз тасталады.
· Жұмыс нұсқасы сөйлем түрінде жазылады.
· Кез–келген тапсырманы орындау кезінде дәптер шетінің сол жағынан 2 тор көз тасталады.
· Әр түрлі тапсырманың арасынан (сынып жұмысы және үй жұмысының да) 2 тор көз тастап,
· 3 – ші тор көз жолға жазылады.
· Баған араларына өрнек, теңдеу,теңдік, теңсіздік т.б. тапсырмаларда 3 тор көз (оң жағынан) қалдырып, 4- ші тор көзге жазылады.
· Дәптерде орындалатын жазбаша тапсырмалар мен есептер реті жазылуы қажет. Математикалық амалдарды орындауда таңбалар, цифр каллиграфиялық талапқа сай дұрыс, тор көз ішіне ұқыпты жазылуы керек..
Есепті шығару барысында мыналарды есте ұстаған жөн:
· «Есеп» сөзінің астынан 1 тор көз тастаймыз.
· Қысқаша шарты тірек сөздер, сурет, кесте, сызба т.б. түрінде құрылады. Қысқаша шартындағы сөздер толық, бас әріппен жазылады.
· Дәптердегі барлық жазбалар мен амалдар анық және ұқыпты түрде көк сиялы қаламмен, бағыт сызығы, сызбалар жай қарындашпен жүзеге асырылады.
· «Шешуі» деген сөз есептің шартынан соң 1тор көз қалдырып, бас әріппен толық жазылады.
· Егер есеп бірнеше амалмен орындалса, әр амалдан соң түсіндірме толық жазылады.
· «Жауабы» деген сөз есептің шартынан соң, төменгі жағына 1тор көз тастап бас әріппен жазылады.
· Халықаралық қысқартылған :кг,дм,см,га,м,мм, т.б. жауап жазғанда қысқартылған түрінде жазылады, нүкте қойылмайды.
Математикалық амалдар орындау мен теңдеу шешу тәртібі
· Амалдар орындау кезінде әр тапсырма арасынан (оң жағынан) 3 тор көз тасталады.
· Жақшасы бар өрнектердегі немесе бірнеше математикалық амалдары бар өрнектерде тапсырмаларды орындау реті жай қарындашпен таңбалар үстіне дөңгелектеніп қойылады.
Мысалы:
3 1 4 2
3450-145*2+1265:5=3413
1)145*2=290
2) _ 1265 5 3) _
3450 4) + 3160
10 253 290 253
26 3160 3413
25
15
Теңдеу: 15
Х+23=47 0
Х=47-23
Х=24
24+23=47
47=47
Геометриялық тапсырмаларды орындау тәртібі
· Егер геометриялық фигураны сызу қажет болса, жай қарындашпен берілген өлшемдерді қатаң сақтай отырып сызамыз. Геометриялық фигураның «аты» латын алфавитінің бас әрпімен таңбаланады.
· Берілген өлшем бірліктер (сандар) сызбада қаламмен немесе сызбаның оң жағына жазылады.
· Егер фигураның периметрін, ауданын табу керек болса, онда есептеу алдында формула жазылады да, төменгі жағына есептеу жүргізіледі.
Мысалы: А В
АВ═СД ═ 3см
СД═ВД═ 2см
Р=(а+в)·2 немесе S=а·в С Д
1) (3+2) ·2 ═ 10 (см) -Р
2) 3 ·2═6(см2)-S
Есеп:
Тіктөртбұрыштың ұзындығы 12 см, ал ені 6 см-ге тең. Тіктөртбұрыштың аудан мен периметрін есептеп шығар.
а=12 см Р=(а+в)·2
в=6 см S=а·в
Р - ?см
S - ?см2
Р= (12+6)·2 =36 (см )
S=12·6 =72( см2)
Жауабы: Р=36см, S=72 см2
Фигураны сызу қажет болғанда ғана орындалады.
Қазақ тілі пәнінен жазба жұмыстарын орындау тәртібі
· Дәптердегі барлық жазбалар каллиграфиялық талапқа сай ұқыпты түрде жүзеге асырылады. Көк сиялы оқушы қаламынан басқа , сынып және үй жұмыстарында жай қарындаш қолданылады.
· Үй жұмысы мен сынып жұмысы арасынан кейін 2 жолға шегініп , 3жолға жазамыз .
· Жұмыс барысында бос жол қалдырылмайды. Жаңа (жол) бет ең жоғарғы жолдан басталады да, сол беттің ең соңғы жолына дейін жазылады..
· . Әрбір жолды жазар кезінде дәптердің сол жақ шетінен 0,5 мм шегінеді .
· Жазу дәптердің оң жақ бөлігінің ең ақырына дейін жазылады . 1 сыныптан бастап дұрыс тасымалдау ережесін меңгерте отырып, ережені міндетті түрде қолдану керек . Әр жолдың соңында бос жол қалдыра беруге болмайды.
· Күн реті және жұмыстың нұсқасы жаңа жолдың тура ортасына жазылады. 1 сыныпта сауат ашу кезеңінде мұғалім не оқушы күн ретіндегі санды және айдың бірінші әрпін жазады. 7 қ
Сауат ашу кезеңінен кейін және 4 сыныпты бітіргенше күн реті мен ай аты жазбаша түрде жазылады.
Мысалы:
1 желтоқсан.
2 сыныптан бастап сандар реті жазбаша түрде жазылады .
Қыркүйектің жетісі.
Жұмыс нұсқасы келесі жолға сөйлем түрінде жазылады.
Мысалы:
Сынып жұмысы.
Үй жұмысы.
· Дәптерге жаттығудың рет саны міндетті түрде көрсетіледі . Жаттығудың рет санын жазудың бірнеше нұсқасын пайдалануға болады.Жаттығудың реттік саны жолдың cол жақ бетіне толық жазылады.
· Мәтін азат жолдан бастап жазылады. Бірінші сыныпта мәтінді жазудың алғашқы кезінен бастап-ақ азат жолды сақтауды меңгерту қажет. Азат жолды сақтау кезінде оңға қарай
2см-ден кем емес (сұқ саусаққа) жылжимыз.
· Әріптердің,сөздердің,сөйлем мүшелерінің астын сызу, сөз құрамына талдау, екпін, сөздердің үстіне септік атауларын жазу,сөйлемдегі сөздердің байланысын табу кезінде үшкір жай қарындаш қолданылады.
· Жазбаша сөз құрамына талдау тапсырмасын орындау кезінде сөз түбірін нақты және ұқыпты белгілеу керек.
· Бағдарламада тұрлаусыз мүшелерді оқыту қарастырылған болса, синтаксистік талдау кезінде ирек сызықпен анықтауышты ғана сызу керек.
· Қазақ тілі пәні дәптерін тексеру кезінде оқушыларды бағалауда оқушының жазу каллиграфиясын ескеру керек.
· Баға дәптердің оң жағына қойылады. Нүкте қойылмайды.
 |
сал
Пайдаланған әдебиеттер:
1. 2014-2015 оқу жылында Қазақстан Республикасының жалпы орта білім беретін (сонымен бірге инклюзивті білім беруді жүзеге асыратын) ұйымдарында ғылым негіздерін оқытудың ерекшеліктері туралы. Әдістемелік нұсқау хат.
2. Бастауыш сынып пәндерін оқытудың бағдарламалары. Астана 2013ж.
3. Қазақ тілі оқытудың әдістемелік құралы. 1-4 сынып.
4. Математиканы оқыту әдістемесі. 1-4 сынып.
5. Көркемжазуға қойылатын талаптар.
6. Мәнерлеп оқу, С. Желдірбаева, Алматы.
7. Мазмұндама жинағы. Б.Ысқақ.
8. Шығарма жинағы. Б.Ысқақ.
9. Диктанттар жинағы. Б.Ысқақ.
Рабочие листы
к вашим урокам
Скачать
Рабочие листы
к вашим урокам
Скачать
6 665 015 материалов в базе
Настоящий материал опубликован пользователем Абылкасымова Шолпан Балтабаевна. Инфоурок является информационным посредником и предоставляет пользователям возможность размещать на сайте методические материалы. Всю ответственность за опубликованные материалы, содержащиеся в них сведения, а также за соблюдение авторских прав несут пользователи, загрузившие материал на сайт
Если Вы считаете, что материал нарушает авторские права либо по каким-то другим причинам должен быть удален с сайта, Вы можете оставить жалобу на материал.
Удалить материал
Ваша скидка на курсы
40%
Курс профессиональной переподготовки
300/600 ч.
Курс повышения квалификации
36 ч. — 144 ч.
Курс повышения квалификации
36 ч. — 144 ч.
Мини-курс
8 ч.
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.