Рус мәктәптәренең 9-сы класы өсөн олимпиада эше

Рус мәктәптәренең 9-сы класы өсөн олимпиада эше (дауам итеүсе төркөм)

1)    Тексты уҡығыҙ, һорауҙарға яуап бирегеҙ.

Боронғо Грецияның атаҡлы математигы Пифагор балдың кеше ғүмерен оҙайтыуы тураһында яҙған. Үҙе лә балды йыш ашаған һәм 90 йәшкә тиклем йәшәгән.

Шулай уҡ боронғо грек философы Демокрит та 100 йылдан артыҡ йәшәгән. Ул да балдың һаулыҡ өсөн файҙалы булыуын әйткән. Атаҡлы табип Әбүғалисина йәшлекте һаҡлау өсөн бал ашарға тәҡдим иткән.

Былар юҡҡа ғына әйтелгән һүҙҙәр түгел. Балда 60-ҡа яҡын төрлө матдә бар. Балдың бөтә сорттарында ла глюкоза менән фруктоза күп. Ә улар йөрәк мускулдарының нормаль эшләүе өсөн бик кәрәк матдәләр.

Бал витаминдарға ла бик бай. Уны һыуҙа иретеп, ауыҙҙы сайҡайҙар. Һөҙөмтәлә күп кенә микробтар юҡҡа сыға.

Бал менән ашҡаҙан ауырыуҙарын да дауалайҙар. Йоҡлай алмағанда ла балдың файҙалы булыуы билдәле.

(“Башҡорт календары”нан)

1)    Пифагор бал тураһында ни әйткән?

2)    Балда ниндәй матдәләр бар?

3)    Бал менән ниндәй ауырыуҙарҙы дауалайҙар?

4)    Әбүғалисина бал тураһында ни әйткән?

5)    Бал ниндәй була?

2)    Һуңғы абзацты рус теленә тәржемә итеп яҙ.

3)    Текстан башҡортса тәржемәһен табып яҙ. Знаменитый врач Авиценна предлагал ест мед для сохранения молодости.

4)    Бал һүҙен килештә үҙгәрт.

5)    “Минең яратҡан аҙығым” темаһына 5 һөйләм төҙө.

6)    Һорауҙарға яуап яҙ:

1)    Һинең исемең кем?

2)    Нисәнсе класта, мәктәптә уҡыйһың?

3)    Һинең ғаиләңдә кемдәр бар?

4)    Һин кем булырға теләйһең?

5)    Буш ваҡытыңда ниҙәр эшләйһең?

7)    Һүҙҙәрҙе тәржемә ит.

1)Тыныслыҡ	16) Яҙғы көн
2) Әкиәт	17)Сәйәхәт
3)Белем йорто	18) Әҫәр
4)Ғилем	19)Ваҡыт
5)Алтын көҙ	20)Тағараҡ
6)Тәбиғәт	21)Байрам
7)Тыуған ер	22)Сәхнә йондоҙо
8)Шағирә	23)Халыҡ ижады
9)Майҙан	24)Йомаҡ
10)Риүәйәт	25)Батырлыҡ
11)Ҡарар
12)Мәғлүмәт
13)Ғәзиз
14)Донъя
15)Тарих