Сабақ тақырыбы: Сандық ақпаратты өңдеу.Калькулятор.

Маңғыстау облысы,Бейнеу ауданы

«Бейнеу гуманитарлық-экономикалық колледжі»

Аюпова Назым Байдуллаевна

Колледждің қосымша білім беру педагогі

Сабақтың  тақырыбы:  Сандық  ақпаратты  өңдеу.Калькулятор.

Сабақтың мақсаты:  Оқушыларды  калькулятор программасымен таныстыру.

Білімділік:Калькулятор программасының міндеттерімен

таныстыру көшіру мен кірістіріп қою  командаларын  үйрету;

Тәрбиелік:  Оқушыларды тәрбиелілікке, ұқыптылыққа, тиянақтылыққа

үйрету.

Дамытушылық: Оқушылардың ойлау қабілетін, логикалық-абстракциясын дамыту.

Сабақтың түрі: аралас сабақ

Сабақта қолданылатын көрнекті  құралдар: компьютер, оқулық, жұмыс дәптері.

Сабақтың өту барысы:

     1.   оқушыларды ұйымдастыру

2.   Үйге берілген тапсырманы тексеру

1.      Жаңа тақырыпты түсіндіру

2.      тапсырмаларды орындау

3.      сабақты бекіту

4.      үйге тапсырма беру

     Өткен материалды қайталау сұрақтары:

1.      Wordpad  мәтіндік редакторыныңатқаратын қызметі қандай?

2.      WordPad мәтіндік редакторын қалай іске қосамыз?

3.      WordPad мәтіндік редакторының терезесінің бөліктерін атаңыз

4.      WordPad мәтіндік редакторында құжат құру сатыларын атаңыз

5.      Мәтінің қаріпін, өлшемін, әлпетін қалай өзгертеміз?

6.      Мәтінді тегістеудің қандай түрлері бар, олар қалай орындаолады?әрекеттерін

7.      Мәтінің бір бөлігі көшіру жәнежылжыту дегеніміз  не?

8.      Мәтіннің бір бөліктерін жылжыту немесе көшіру әрекеттері қалай орындалады?

9.      Жылжыту  көшіру  әрекеттерін  орындаудың  бірнеше  жолдарын   көрсет

10.  Мәтінге сурет енгізу әрекеті қалай орындалады?

Жаңа түсініктер

Калькуляторды пайдалана отырып, есептеулерді жылдам орындауға және есептеу нәтижелерін басқа бағдарламаларға беруге болады. Сонымен қатар калькулятор қолданбасы компьютердің сандық ақпаратпен жұмыс істеуін: бір жүйеден екінші жүйеге сандарды аударуды, логикалық арифметика принциптерін, есептеу дәлдігін және т.б. тереңірек игеруге мүмкіндік береді. Жүйеде қалькулятор екі түрлі болады: Қарапайым және инженерлік.

Калькуляторды іске қосу: Пуск – Программы – Стандартные – Калькулятор. Калькулятордың түрін ауыстыру үшін: Вид( Түр)менюін пайдаланамыз.

      Пернетақтаның  сандық  блогынан  сандарды  енгізу  үшін  NumLock пернесін  басыңдар.  Енгізілген цифрлар   индикация  өрісінде  пайда  болады.

      Калькулятордың  қызметтік  функционалдық  батырмалары

-          соңғы  енгізілген  цифрды  өшіреді.

 

-          Индикация  өрісінде  жарықтанған  санды  өшіреді.

 

-          Барлық  енгізілген  ақпараттарды  өшіреді.

 

-          Енгізілген  мәндерді  бөледі.

-          енгізілген   мәндерді  көбейтеді.

 

-          енгізілген  мәндерді  қосады.

 

-          Енгізілген  мәндерді  азайтады (алады)

 

-          Орындалған  амалдың  нәтижесін  шығарады.

 

-          Квадрат  түбірді  есептейді.

 

-          Санның  процентін  табады.

 

-          экрандағы  санның  кері  мәнін  есептейді ( 2*                =1/2).

      Калькуляторды  пайдаланып,  арифметикалық амалдар  амалдар  орындау  мысалдарын  қарастырайық:

1.      156,87 және 849,03  сандарын  қосу.

    Ол  үшін  калькулятордың  сәйкес  батырмаларында  тышқанмен  шертіп  765,87  санын  теріңдер.  Бұл  санды  тергеннен  кейін  «плюс»           батырмасында  шертіңдер.  Енді  екінші  849,03  санын  шертіп,  «тең»              батырмасында  шертіңдер,  сонда  индикация  өрісінде  қосу  нәтижесі   1605,9 санын  аласыңдар.

2.      963  санынан  956  санын  алу.

        Ол  үшін  963  санын  теріп,  «минус»           батырмасында  шертіңдер,  сонан  кейін  356  санын  теріңдер  де  «тең»             батырмасында  шертіңдер.  Индикация  өрісінде  607  саны  шығады.

3.      112  санын  67  санына  көбейту.

112  санын  теріп, «көбейту»          (жұлдызша)  батырмасында  шертіңдер  де,  екінші  67

 

  санын  теріңдер, сонан  кейін  «тең»             батырмасында  шертіңдер,  сонда  7504 – көбейту  нәтижесін  аласыңдар.

4.      456  санын  3  санына  бөлу.  

456  санын  теріп,  «бөлу»           (қиғаш  сызық)  батырмасында  шертіңдер.  Сонан  кейін  3  санын  теріп,  «тең»  батырмасында  шертіңдер,  индикация  өрісінде  152  саны  шығады.

5.      64  санының  квадрат  түбірін  табу.

     Мұнда  64  санын  теріп,                батырмасында  шертіңдер.  Индикация  өрісінде  8 саны  шығады.

         Калькулятордың  басқа  программалармен  цифрлық  деректер  алмаса  алатындығы    бұрын  айтылған.  Ол  үшін  алмасу  буфері  жіне  өздеріңе  таныс  Правка ----- Копировать немесе  Правка  ------  Вырезать,  Правка  ------ Вставить  командалары  пайдаланылады. 

            Инженерлік калькулятордың түрін көрейік.  Жоғарыда айтылғандай, инженерлік калькуляторды «шақыру» үшін :

            Пуск –Все программы- Стандартные-Калькулятор –Вид --  Инженерный командаларын орындаңдар.

     Инженерлік калькулятор кәдімгі қарапайым калькуляторға ұқсас, бірақ оның батырмалары көбірек, олардың кейбіреулері 2-3 міндет атқарады.  Бұл калькулятордың көмегімен статистикалық есептеулер жүргізу, тригонометриялық функцияларды, логарифмді, дәреже табуды орындау үшін қолдануға болады.

            Егер бұл калькуляторда жұмыс істеп отырып, оның кейбір функциялары қалай орындалатынын ұмытып қалсаңдар, онда анықтамалық жүйені  пайдаланыңдар. Мысалы, батырмалардың міндеттерін анықтау үшін, динамикалық менюді пайдалануға болады.

            Ол үшін,  әдеттегідей, өздеріңе қажет тышқанның оң жақ батырмасын шертіңдер. Сонда кішкене жақтау үшін «Что это такое?» жазуы шығады. Бұл жазуда тышқанның сол жақ батырмасын шертсеңдер, осы батырма жөнінде ақпарат пайда болады. 

Статикалық  есептеулер  жүргізуге  арналған  функционалдық  батырмалар

Cтатистика  терезесін  ашады  және  «Ave», «Sum»,  «S», «Dat» батырмаларын 

                  белсенді  (активті) етеді.

 

Статистика  терезесіндегі  сандардың  орташа  мәнін  есептейді.

Статистика  терезесіндегі  сандардың  қосындысын  есептейді.

Статистика  ерезесіндегі  сандардың  ығыстырылмаған  

                 стандартты  ауытқуын  есптейді.  ( бос  дәреже  саны (n– 1) – ге  тең).

 

Статистика  терезесіне  бейнеленген  сандарды  енгізеді.

Инженерлік  калькулятордың  қарапайым  калькуляторлардан  айырмашылығы  ауыстырып  қосқыш  (дөңгелек) және  жалауша  (төртбұрышты)  терезелері  бар.

       Ауыстырып  қосқыш  терезесінің  көмегімен  калькулятор  олармен  жұмыс  істейтін  санау  жүйелері  мен  өлшеу  шамалары  бекітіледі. 

Inv (инверция)  терезесінің  көмегімен  жалаушаларды  қойып,  батырмада  көрсетілген  функцияның  кері  мәнін  есептеуге  болады.

      Инженерлік  калькулятор төрт санау жүйесінде жұмыс істейді: ондық, сегіздік, екілік және оналтылық..

Сабақты  бекіту  сұрақтары:

            1. Калькулятор қолданбасының атқаратын қызметі қандай?

2.  Калькулятордың қандай түрлері бар?

            3. Инженерлік калькулятор қолданбасының атқаратын қызметі қандай?

4. Инженерлік калькулятордың қандай ерекшеліктері бар?

Үйге тапсырма: Windows–тің блокнот және калькулятор қолданбаларымен танысу.                    Инженерлік калькулятормен жұмыс жасау ерекшеліктері