Сабақ жоспар "Бензолдың құрылысы және қасиеттері Толуол."

Тақырыбы	Бензолдың құрылысы және қасиеттері Толуол.	уақыты
Білімділік мақсаты: дамытушылық: тәрбиелік:	Ароматты көмірсутектердің ерекшеліктері туралы түсінік  Ацетиленді көмірсутектер мен   ароматты көмірсутектердің  құрылысындағы  айырмашылықтары туралы  оқушыларға  бірізді, жан- жақты білім бере отырып, оқушылырдың  ойлау қабілеттерін , ұшқырлығын дамыту.     Оқушыларды  байқампаздыққа, шапшандыққа, дәлдікке,  теориялық білімді практикамен ұштастыра білуге үйрету.
Сабақ типі:	Аралас сабақ
Сабақ өткізілу түрі:	Мұғалімнің түсіндіруі,.Кітаппен өз бетінше жұмыс, жаттығулар орындау, кестемен фронталды әңгімелесу,   қорытынды жасау,
Құралдар мен реактивтер:	Кітап,  дәптер,
Ұйымдастыру кезеңі:	(Сабақтың мақсаты мен кезеңдерін анықтау.)   -сабақта  қалыпты жұмыс істеуге мүмкіндік жасау ;   -оқушыларды психологиялық дайындау. Амандасу.Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Оқушылардың көңілін сабаққа аудару. Сабақтың  жалпы мақсатын ашу ,оны өткізу жоспарын көрсету.	1-2
Үй тапсырмасын тексеру кезеңі:	Сабақтың  білімділік мақсаты: -үй тапсырмасының дұрыс, толық орындалғанын тексеру ; -білімдеріндегі кеткен кемшіліктерді,тапсырма орындау барысында қиындықтарды анықтау ; -кеткен кемшіліктерді жою. Айналым бойынша жаттығу тексеру. №1 есеп. Молекуласында сутектің  сегіз атомы  болатын  алкиннің химиялық формуласын және  салыстырмалы молекулалық  массасы  тап.   №2 есеп.   Оқулық 115  бет   № 5 есепті шығару	13мин
Жаңа сабақ:	Білімділік мақсаты: - оқылған материалды оқушылардың дұрыс өз мәнінде қабылдағанын анықтау;  -алғашқы берілген түсінікте кеткен кемшілікті анықтау; - кеткен кемшілікті жою жұмыстары; Бензол – химиялық формуласы C6H6. Түссіз сұйықтық, тәттілеу иісі бар.  Бөлме температурасында бензол тез буланады: ауамен араласып қопарылғыш қауіпті затқа айналады. Буының массасы ауа массасынан 2,7 есе көп (жерге жақын орналасып, үлкен концентрацияда жиналуға ықтималдылығы жоғары). жанғанда басқа көмірсутектер сияқты, бензол көп күйе бөледі. Бензолдың тұрмыста қолдану аясы кең. Бұл  химиялық өндіріс өнімінің ең кең тараған өнімдерінің бірі. Бензол негізінде  аромат көмірсутектер алады, олардан кейін  синтетикалық талшықтар,  пластмассалар, каучуктер және резиналар, сол сияқты медициналық препараттар, қопарылғыш заттар, таскөмір бояуларын,  жасанды тері, бояулар алады. Бензолды зауыттарда таскөмір смолаларын айдау үшін және коксобензольды зауыттарда қолданады. Бензолдың ароматты қасиетті  әр түрлі парфюмерия және анилин өндірісінде қолдануға мүмкіндік береді. Тіптен кәдімгі парафин свечаларының да құрамында бензол бар. Кейде суда ерімейтін заттарды еріту керек болғанда көмекке бензол келеді. Ол йодпен, алкалоидтармен (өсімдік тұқымы құрамының бөлігі), фосформен, майлармен (сүйектің, еттің қалдығының, балық, жаңғақ құрамында), смола, каучук және синтетикалық резина (клей алу өдірісінде), клей т.б.  жұмыс жасауға мүмкіндік береді. Сусорғыш маталар, сол сияқты клеёнкалар және линолеум бензол бар ерітіндімен сіңіріледі. Химиялық тазарту кезінде киімнен күрделі дақтарды кетіру үшін де бензол ерітіндісі қолданылады. Сол сияқты автотранспорт жанғыш отындары өндірісінде де (октан санын арттыру үшін) бензол пайдаланылады. Сонымен, адамзат бензолға бензин, жарық беретін шамдар, су  газы, спирт, автогендік балқытуға арналған заттары үшін алғыс айтса болатын сияқты. Автомобилдер – атмосфераға бензол қалдықтарын тастайтын негізгі заттар. Дегенмен, бензолға алғыс айтуға асығудың қажеті жоқ сияқты.  Өйткені бұл заттың практикалық пайдасынан басқа адам организмі үшін үлкен, улы болғандықтан зияны да бар екенін білгеніміз жөн.  Халықаралық рак ауруын зерттейтін агенттілік оның канцерогендік заттардың қатарына кіретінін арнайы айтты. Ал 1971 жылы Женевада тіпті «Бензол туралы конвенция» да қабылданды: сол уақыттан бастап әлем экологтары мен дәрігерлері адамдарды осы аса қауіпті улы канцерогенді қолдану мен өндіруді азайтуды талап етті. Бірақ бұл ескертулерге қарамастан өндірістік елдерде, соның ішінде Ресейде де бензолды өндіру көлемі жылдан жылға артуда. Бензол адам организміне улы бу түрінде тыныс алу органдары арқылы енеді, бірақ оның қауіптілігі сондай тіпті ашық жаралар, немесе тері арқылы да еніп кетуі мүмкін. Сондықтан бензол өндіретін өндірістерде жұмыс жасайтын адамдар үнемі улы бумен дем ала отырып, өз өмірлерін қатерге тігеді. Үнемі организмге аз мөлшерде бензол түссе, адамдар  лейкемия (қан рагі) немесе анемия (қанда гемоглобиннің жетіспеушілігі), үнемі бас айналу, әлсіздік, ұйқының бұзылуы болуы мүмкін.  Сол сияқты бензолмен үнемі уланса, бүйрекке, бауыр, сүйек, қан, нерв жүйелеріне зақым келеді.	15мин
Білімді қорытындылау және жүйелеу:	№4 есеп  4-47 есеп  133 бет  есептер жинағы   Метан  ацителен     бензол  бром бензол  алуға болатын химиялық реакция теңдеулерін жазыңдар   СН4                   С2Н2                    С6Н6                        С6Н5Br СпН2п-6 С6Н6 –бензол С7Н8- толуол С8Н10-этил бензол      С9Н12 пропил бензол С9Н12  изопропил бензол С6Н5СН=СН2 винил бензол	10
Бекіту:	Тақырып соныңдағы сұрақтарға жауап беру.	2
Үй тапсырмасын беру кезеңі:	Білімділік міндеттері: -оқушыларға  үй тапсырмасының берілу мақсаты ,мазмұны шығарылу жолы түсінікті болуын қамтамасыз ету 1. Үй тапсырмасын орындауға берілетін нұсқаулар. Бензолдың құрылысы және қасиеттері Толуол.	1
Сабақ қорытынды сын шығару кезеңі.	- жекелеген оқушылар мен сынып жұмысына баға беру.Сабақтың кемшілігі мен қорытындысын шығару. Баға қою.	2