Сабақ жоспары " Әл-Фараби "

Күні:01.10.14

Пәні: Әдебиет

Сыныбы:8 В

Тақырыбы: Ислам дәуіріндегі әдебиет,Әбу Насыр әл- Фараби
Сабактың мақсаты: Әбу Насыр әл- Фарабидің өмірі мен шығармашылығын таныстыру.
Сабақтың міндеті:

Білімділік: Оқушыларға Аристотельден кейінгі екінші ұстаз әл - Фараби өмірі, еңбек жолы туралы түсінік беріп, ғұламаның жан - жақты ерекше тұлға болғандығын анықтау мақсатында ізденіс жүргізу
Дамытушылық: Шығармашылықтан үзінді келтіре отырып, мән - мағынасын ашуға, негізгі ойды өз сөздерімен жеткізе білуге жетелеу
Тәрбиелік: Оқушылардың бойынан туған жерге, еліне деген сүйіспеншілікті оятып, достық пен сыйласымдылық сезімдерін қадірлей білуге баулу.
Сабақтың түрі: Дәстүрлі,аралас сабақ
Сабақтың әдісі: сұрақ - жауап, түсіндіру арқылы ой қозғау, Венн диаграммасы.
Көрнекілігі: Сурет, оқулық.
Сабақтың пәнаралық байланысы: Жаратылыстану, қазақ әдебиеті, тарих
Сабақтың жоспары:

І. Ұйымдастыру кезеңі.
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.
III.Жаңа тақырыпты түсіндіру.

IV.Сабақты бекіту.

V.Сабақты қорытындылау.

Сабақтың барысы:

І.Ұйымдастыру кезеңі.

           a)Оқушылармен амандасу.

           б)Сыныпты сабаққа бағыттау.

           в) Оқушыларды түгендеу.

ІІ.Үй тапсырмасын сұрау.

1.Оғыз қаған  жырының қысқаша мазмұны.
2.Оғыздың неше баласы болған? Олардың есімдері кім?
3.Оғыз қағанның қасындағы түс жорушының есімі?

4.Қат  сөзінің мағынасы?

5.Оғыз қаған кімдермен соғысты?

ІІІ. Жаңа сабақты түсіндіру.

Мұғалім сөзі:Отырар Әл - Фараби туған қала.
Таң қалған ол туғанда барша дала.
Бір өзі ғалым, сазгер, тарихшы да,
Дәрігер өз халқына болған шипа.
Осы өлең шумақтарынан қай қаланың атын естідік?
Отырар қаласында кім дүниеге келген екен?

  Отырар қаласында ұлы ұстаз атанған, ойшыл ғалым Әл - Фараби дүниеге келген. Фараби дүниенің білім және ой тарихынан құрметпен орын алған ұлы түрік ғалымы, ойшылы. Физика, химия, медицина, математика ғылымдарында және философияда жеткен нәтижелерімен Еуропа мәдениетінде үлес қосқан, кітаптары XVIII ғасырдың соңына дейін Еуропа университеттерінде оқылған түрік дарыны.Шын аты –Махмұт. Фараби Түркістанда, Фараб (Отырар) қаласында 870 жылы дүниеге келді. Әкесі- қорған басшысы Махмұт Тұрпан. Батыстың білім әлемінде оны әл-Фарабиус атымен таниды. Фараби оқып –жазуды туған қаласында үйреніп, заманының ең атақты ғұламаларынан сабақ алды.Тәлімін кеңейту үшін әуелі Иранға,кейін Бағдатқа кетті.Фараби Бағдадта болған кезінде кілең атақты кісілерден дәріс алған және өзі де сабақ оқытқан.Әсіресе логика және грамматика пәндері мен араб тілін меңгеруді осы қалада жалғастырады.
ІV. Жаңа сабақты бекіту.

Әрине балалар, Әбу Насыр әл - Фарабидің көзқарасы Абай Құнанбаевпен үндеседі.  Венн диаграммасы арқылы Әбу Насыр әл - Фараби мен Абайдың ұқсастығы мен айырмашылығын айқындау.
1-қатар: Әбу Насыр әл - Фарабидің ерекшелігін
2-қатар: Абайдың ерекшелігін
3-қатар: Екеуінің ұқсастығын жазады.
Балалар, Әл - Фараби, Абай аталарымыздың тарих, жаратылыстану, әдебиет салаларына сіңірген еңбектері зор. Міне сол себепті де, олардың аттарын мәңгілік жадымызда ұстау үшін, қазіргі таңда мектеп, лицей, тіпті жоғарғы оқу орындарына Әл- Фараби, Абай аталарымыздың аттары берілген. Және де ауыл, қалаларда осы кісілердің есімдерімен аталатын көшелер бар.
V.Жаңа сабақты қорыту.

Олай болса балалар сендерге Әл - Фараби мен оның замандасы Мұхамед Қайдар Дулати жайлы бір аңыз айтайын. Мұхамед Қайдар Дулати бірде Әл - Фарабиге:
- Алдыңда сан тарау жол жатыр. Бірі - бақытқа, бірі  -  атақ- даңққа, бірі - өнер- білімге, бірі- байлыққа апарады. Қайсысын таңдар едің?- депті.
- Әрине , өнер - білімге апарар жолды.
- Неге?
- Бақыт та, абырой  да, даңқ та, байлық та тек қана өнер- білімде – депті.
Балалар егер сендер мектептегі түрлі шараларға қатысып, сабақтарыңызды жақсы оқып, білімді болсаңыздар, осы алған білімдеріңіз сіздердің жарқын болашақтарыңның кепілі болмақ.
Кәне, балалар, кім  өнер - білім туралы мақал - мәтел біледі?
Әл - Фараби бабамыздың аты 1000 жыл болса да өшкен жоқ. Себебі, оның артында  қалдырған  білімі, үлкен  ғылыми мұрасы бар. Сонымен, балалар, адамның байлығы да, бақыты да, атақ- даңқы да, ол - білім. Білім – таусылмайтын байлық.

 Бағалау.

 Үйге тапсырма.
Әбу Насыр әл- Фараби еңбектерін ізденіп оқу.”Екінші ұстаз ” деген тақырыпқа  шығарма жазу.

Машықкер:

Мұғалім:

Әдіскер:

Баға: