Сабақ жоспары "Зат есімнің түрленуі"

Уақыты:	Қазақ тілі	Мұғалім:	Сынып:
Сабақ тақырыбы:	Зат есімнің түрленуі. Зат есімнің көптелуі
Жалпы мақсат:	Зат есімнің түрленуі,зат есімнің көптелуі туралы түсінік
Сілтеме:	Мұғалімдерге арналған нұсқаулық Қазақ тілі мен әдебиеті оқыту әдістемесі  7-сыныпқа арналған  қазақ тілі оқулығы  Үлестірме материалдары
Оқу нәтижесі:	Әр оқушының өзіндік ой-қиялына ерік бере отырып, оқушыларды шығармашылықпен жұмыс істеуіне жағдай жасау
Сабақта қолданылатын материалдар:	Интерактивті тақтамен жұмыс, үнтаспа
Оқыту әдістері:	Оқыту мен оқудағы жаңа әдіс-тәсілдер, оқытуда  АКТ-ны  пай-далану, сыни тұрғыдан ойлауға үйрету, оқыту үшін бағалау және оқуды бағалау.

Сабақ  барысындағы  мұғалім мен оқушының іс-әрекеті:

Оқушыларға психологиялық ахуал туғызу	Мұғалімнің іс-әрекеті	Оқушының іс-әрекеті
	– Бүгін – тамаша күн. Біздің көңіл-күйіміз жақсы. Біз бір-бірімізбен ойнап, Махаббатқа, Қуанышқа, Бақытқа өз жүрегімізді арнап отырмыз. Сондықтан біздің шеңберіміз «Жүректен жүрекке» деп аталады. Балалар, Махаббат періштесі беріп жіберген «Ризашылық әнін» айтып көрейік. Ризамын бүгінге, Ризамын бүгінге, Ризамын бүгінге, Ризамын қазірге. Ризамын, ризамын, ризамын бүгінге, Ризамын, ризамын, ризамын қазірге! – Біз бір-бірімізге, бүгінгі күнге, жақын туыстарымызға, мейірімді сөздерге, ойындарға, әндерге, жалпы әлемге рақмет айтамыз.	Геометриялық фигуралар арқылы топтарға бөлу
Қызығушылықты ояту	«Кім жылдам?» тапсырмасы арқылы оқушыларға ұяшықтардың біреуін таңдатады. Осы тапсырмада  өткен тақырыптар бойынша жаңа сабақты меңгеруге негіз болатын  қайталау сұрақтарын береді.	Талдау,жинақтау,қорыту
Жаңа тақырып	Зат есімді түрлендіретін тұлғалар оның жалғаулары болып табылады. Жалғаулар, бір жағынан, өзі жалғанған сөзге белгілі бір грамматикалық мағына үстесе, сөйтіп, зат есімнің сөз түрлендіру жүйесінің бір көрінісі болып табылса, екінші жағынан, өзі жалғанған сөзді екінші бір сөзбен байланыстырады. Қазақ тілінде жалғау төрт түрлі: көптік жалғау, тәуелдік жалғау, септік жалғау және жіктік жалғау. Зат есім негізінен көптеледі, тәуелденеді және септеледі. Тек адамға байланысты, адамға қатысты зат есімдер ғана жіктеле алады. Мысалы: мен бала - мын, сен бала - сың, сіз бала - сіз, ол бала. Кейде салыстыру үшін адам мәнінде қолданылған зат есімдер де жіктеледі. Мысалы: Мен асқар таумын, Сен төбесің, Сен темірсің, Мен көмірмін, еріткелі келгенмін. Көптік жалғау алты түрлі: - лар, - лер, - дар, - дер, - тар, - тер. Сөзге (зат есімге) үндестік заңы бойынша осылардың біреуі жалғанып, заттың көптігін білдіреді. Мысалы: оқушы - лар, үй - лер, қыз - дар, мектеп - тер т. б. Көптік жалғау өзі жалғанған сөз заттың тек көптігін ғана емес сонымен бірге сол зат көпке ортақ екенін де білдіреді. Мысалы: үйлеріңе қайтыңдар, қонақтар шайларын ішті дегенде, үйдің, шайдың көптігі емес сол заттарға қатысты болып тұрған адамдар (сендер және қонақтар) көп екенін, сол кісінің көптігін емес, оның қасында көп кісі бар екенін көрсетеді. Мысалы: Зейнептер әлі есік алдында тұр дегенде Зейнептің көптігі емес, Зейнеп және оның қасында бірнеше адам бар екендігі туралы ой жинақтау түрінде беріліп тұр. Ескерту: Лексикалық мағынасы көптік ұғымды білдіретін сөздерге көптік жалғауы жалғанбайды: мал, мұнай, газ, тары т. б. Оқулықтағы тапсырмаларды орындау
Сергіту сәті	Күнде аспанға қараймыз, Қайтқан құсты санаймыз. Үшбұрыш боп тырналар, Көк жүзінде сырғанар. Боран соғар оң жақтан, Боран соғар сол жақтан Қар лақтырып ойнасақ, Суық өтер қолғаптан.	Оқушылар сергіп, демалады
Шығармашылық жұмыс	Тест тапсырмалары: 1.Заттың атын білдіретін сөз табы... А)есімдік В)сын есім С)сан есім Д)үстеу Е)Зат есім 2. Зат есімді көрсетіңіз. A) Көмектесу. B) Басшы. C) Қалың. D) Нешінші. E) Қарсы алу. 3.Етістіктен жасалған зат есімді белгілеңіз. A) Дәріхана. B) Жақсылық. C) Қапшық. D) Бөлме. E) Достық. 4.Заттың көптік мағынасын беретін жалғау түрін көрсетіңіз. A) Көптік. B) Жіктік. C) Тәуелдік.  D) Септік. E) Қосымша. 5.Көмектес септікте тұрған зат есімді көрсетіңіз. A) Дәптердің. B) Қызбен. C) Кітапты. D) Гүлдер. E) Балаға. 6. Жіктік жалғауын белгілеңіз. A) -сың,-сің. B) -ға,-ге. C) -дың,-дің. D) -нікі, -дікі. E) -да, -де. 7. Тәуелдік жалғау жалғанған сөзді белгілеңіз. A) Шайға. B) Шайларыңыз. C) Шайдың. D) Шайнек. E) Шайдан. 8. Жатыс септіктің жалғауын белгілеңіз. A) -ба, -бе. B)  -а, -е. C)  -нан, -нен. D)  -ты, -ті. E)  -нда,-нде. 9. Барыс септік жалғауындағы сөзді табыңыз. A) Әкелер. B) Әкетай. C) Әкесіне. D) Әкежан. E) Әкесінікі. 10. Септік жалғаулы сөзді көрсетіңіз. A) Өздік. B)  Бесінші. C)  Басқар. D)  Сызғышты. E)  Қызғылт.	Оқушылар сұрақтарға жауап береді Білу, түсіну, қолдану. Әр топ- тың спикері шығып қорғайды
Үйге тапсырмасын  беру	Оқулықтағы тапсырмаларды орындау	Үй тапсырмасын білу, түртіп алу
Бағалау	Формативті бағалау	Топтардың бірін-бірі  бағалауы
Рефлексия	Сабақтан алған әсерлері мен ұсыныстары туралы қысқаша жаздыру	«Екі жұлдыз, бір тілек »