Сабақтың тақырыбы: «Табиғи және мұнайға серік газдар. Мұнайдың құрамы және өнімдері»

Сабақтың тақырыбы: «Табиғи және мұнайға серік газдар. Мұнайдың құрамы және өнімдері»

Мақсаты: Білімділік. Табиғи газ, мұнайға серік газдар. Мұнайдың химиялық құрамы және оларды өңдеу әдістерін оқыту.

Дамытушылық: Теориялық ғылыми негізге сүйене отырып, студенттердің жаттығулар мен сандық есептерді шығару әдістерін үйрету, дамыту, жетілдіру.

Тәрбиелік: Мұнай мен газға байланысты экологиялық тәрбие.

 I.Түсінікті ояту.

Сұрақтар: 

1. Ароматты СН-тер ден неге аталды? Олардың жалпы формуласы?

2.   Ароматты СН-дің           өкілі С₆Н₆ туралы не білеміз?

 Құрылымдық формуласы және эктрондық фор0муласы?

3. Бензолдық физикалық және химиялық қасиеттері?

4. Бензолдық алынуы және химиялық қолданылуы?

II. Мағынаны ашу . Электрондық оқулық.

1.

          Табиғи газ                құрамы             СН₄, С₂Н₆, С₃Н₈, С₄Н₁₀,

                                                                  (С₅Н₁₂, N₂,H₂S,CO₂)

СН₄,C₂H₆                                                                                           C₃H₈,C₄H₁₀

            1500                                                                                           C₄H_{10           2}H₆+C₂H₄

СН₄­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­   à   C₂H₂+3H₂

CH₄+2O₂             CO₂+2H₂O                                               C₂H₆             C₂H₄+H₂

2CH₄+O₂         2CO+4H₂                                 nH₂C=CH₂        (-CH₂-CH₂-)n

CO+2H₂          CH₃OH                                            ЭТИЛЕН       ПОЛИЭТИЛЕН

                                         –– құрамы        CH₄, C₂H₆, C₃H₈,C₄H₁₀,C₅H₁₂,C₆H₁₄

 

CH₄,C₂H₆                                         C₃H₈,C₄H₁₀              C₅H₁₂,C₆H₁₄                                            

 

–                 –>  Парафиндер, циклопарфиндер, ароматты CH- тер.

 

––>        Физикалық немесе химиялық  әдіс

 

Ашық мұнай  өнімдері:  Газоиль, керосин, лигроин, бензин, газолин.

       Қалдық        Мазут

Термиялық крекинг            мазутты өңдеу        автомобиль бензин.

C₁₆H₃₄           C₈H₁₈+C₈H₁₆

C₈H₁₆            C₄H₁₀+C₄H₈

Катализдік крекинг      өршікті(AL₂O₃,SIO₂)      ароматты бензин CH-тері көп (Рb(С₂Н₅)₄.

Реформинг       лигроинді өңдеу      катализатор NI,Pt,Mo,Al₂O₃        сапасы жоғары ароматты бензин(аромат CH–тері көп).

Бензин детонациясы       қопарылыс тізіп жануы       сапасын октан саны    изооктан мен гентантан     АИ-93,АИ-98.

I Ойтолғау, қорыту: 1. Стандарттық деңгей.

а) табиға газ құрамы, фракциясы?

 б) мұнайға серік газдар құрамы, фракциясы?

в) Мұнай құрамы, мұнай өңдеу әдістері?

г) мұнай айдау әдісі, өкілдері?

д) крекинг әдістері, түрлері, өкілдері?

е) риформинг дегеніміз не?

ж) бензин детонациясы дегенге қалай түсінесіңіздер? Экологиялық таза отын дегеніміз не?

2. Алгоритмдік деңгей.

Схемаға сәйкес теңдеу жазыңдар.

C₂H₄           C₂H₂         C₆H₆            C₆H₅Br

                     C₆H₅NO₂

3. Эврикалық деңгей

·        Оқулықтағы: №6, №7, №8, (2007ж) есептер, №16, №17,(2011ж) сандық есептер.

·        үйге тапсырма: Маңғыстау мұнай кен орындары химиялық құрамы, өңделетін заводтар    (қазақстанда қай қалада)?

·        Табиғи газ және мұнайға серік газдар қоры. Жаңаөзен қаласындағы газ өңдеу заводының өнімдері?

·        Ақтаудағы жол-битум заводы, өнімі, шикізаты.

·        Бағалау-9

·        Қорытындылау: