Сайыс сабақ. Тақырыбы:Озық ойлы оқушы.

Сабақтың тақырыбы:Озық ойлы оқушы

Сабақтың мақсаты:

Білімділік:Оқушылардың алған білімдерін тексеру, өткен тақырыптарын қайталау.

Дамытушылық:Оқушылардың ойлау қабілетін және шығармашылық қабілетін дамыту, қызығушылығын арттыру.
Тәрбиелік:Оқушылардың қарсыласын құрметтеуге және жеңіске деген құштарлыққа, тапқырлыққа тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: сайыс сабақ

Көрнекілігі: интерактивті тақта, слайд, сұрақтар.

Сабақтың барысы:

Оқушылар бүгін біз «Информатика әлеміне» саяхатқа шығамыз. Компьютердің мүмкіндігі шексіз. Онымен тіл табысқан адам әлемнің әр шалғайынан хабар алып, сол жерлерге еш қиындықсыз тарата алады.Бұл информатика  пәнінің жетістігі. Ертеңгі келер күннің бүгінгіден гөрі нұрлы болуына ықпал етіп, адамзат қоғамын алға алып баратын құдіретті күш тек білімге ғана және компьютерлік сауаттылыққа тән.

Компьютерлік сауаттылық бүгіннің де , ертеңнің де талабы. Олай болса біз сол компьютерлік сауаттылықтың алтын кілтін алу үшін информатика әлеміне саяхатқа шығайық . Саяхатқа шығуға дайынбыз ба, оқушылар?

Информатика әлеміне саяхатқа шықпас бұрын сайысымыздың қатысушыларымен және  әділ-қазылар мүшесімен таныстырып өтейік:

1.

2.

3.

Сайыстың ережесі:Сайыстың әр турында төмен ұпай жинаған , қатысушы ойыннан шығарылып отырады.  Барлық турдан сүрінбей өткен оқушы «Озық ойлы оқушы» атанады.

Сайыс жоспары:

1. Белгісіз әлем

2. Жұмбақтар әлемі

3. Ойлан тап

4. Адасқан әріптер

5. Мақал-мәтелдер орталығы.

6. Суреттер әлемі

7. Кім жылдам?

8. Кодталған қақпа

1.Белгісіз әлем турында оқушыларға 3-сұрақтан оқылады. Дұрыс жауап берген оқушы екінші турға өтеді.

1-оқушы:

1.Бір байтта қанша бит бар?  (8-бит)
2. Дыбыс жазу құрылғысы? (микрафон)

3.Enter пернесі басқаша қалай аталады? (Енгізу пернесі)

2-оқушы:
1. Сурет салуға арналған программа? (Рaint графикалық редакторы)
2. Ақпаратты экранға шығаратын құрылғы? (монитор немесе дисплей)

3. 1 Кбайтта қанша байт бар? (1024 байт)

3-оқушы:

1.Ақпараттық процестерді зерттейтін ғылым? (Информатика)

2. Принтердің неше түрі бар, оларды ата? (2-түрі бар, Бүріккіш, лазер лік)

3. Компьютердің ең негізгі құрылғылары? (монитор,жүйелік блок, пернетақта)

4-оқушы:

1.Дыбыстық ақпаратты шығаруға арналған құрылғы? (колонка)

2. Графикалық редакторды қалай іске қосамыз?  (Пуск-Программы-Стандартные- Рaint, Бастау-Барлық программалар-Стандартты- Рaint)

3. «Paint» графикалық редакторы не үшін қажет?  ( сурет салу үшін)

5-оқушы:

1. Үнсіз келісім бойынша фондық түс және кескін түсі қандай болады?

(Фондық түс ақ, кескін түсі қара)

2. Компьютер мен адам арасындағы қарым – қатынасты қалай атаймыз?

(Интерфейс)

3. Қағаздағы суретті экранға түсіруші құрал?

(Сканер)

6-оқушы:

1. Жалпы желіге қосылу үшін қажетті құрылғы?
(модем)
2. Әріптік-сандық ақпараттарды енгізу құрылғысы
(пернетақта)

3. Компьютердің барлық жұмысын қамтамасыз ететін құрылғы? (жүйелік блок)

7-оқушы:

1.Ақпаратты белгілі бір алфавит арқылы құпиялап жазу? (ақпаратты кодтау)

2.Егер бұл пернені бір рет басса бас әріптер енгізіледі, бұл перне қалай аталады? (Caps Lock)

3. Монитордың экранындағы түрлі түсті нүктелер ? (Пиксель)

8-оқушы:

1.Ақпарат латынның қандай сөзінен шыққан?  (information)

2.Жүйелік блоктың ішкі құрылғыларын ата?  (аналақ тақша, процессор, дискавод,жедел жады,қатты диск, Видеокарта, Дыбыс картасы)

3.Табиғат көріністері және кескіндерді қабылдауды, дәм, иіс сезу алынатын ақпараттар қалай аталады?

9-оқушы:

1. Windows – сөзінің аудармасы?
(терезе)
2. Операциялық жүйе дегеніміз не? (Компьютердің жұмысын басқаратын басты программа)
3. Адам денсаулығына зиянды компьютер құрылғысы?
(монитор)

 Қосымша сұрақтар:

1.Адам ең көп ақпаратты ненің көмегімен алады? (есту мен көрудің)

2.1 Терабайт неше гигабайтқа тең? (1024гб)

3.Компьютердің түрлерін атаңдар? (супер компьютер, алкен компьютер,дербес компьютер, сервер)

4.Мәтін тергенде сөздердің арасында қандай пернені басады? (Бос орын)

5.Қазіргі пернетақталарда неше перне бар? (101-105)

6. Компьютердің “миы”  (Процессор)

7.Ақпарат тасығыштарды ата? (Қатты диск, дискета, лазер лік дискілер, флеш-жады)

8.Графикалық ақпаратты қағаздан компьютерге енгізу құрылғысы? (Сканер)

9.Компьютерде сақталатын барлық программалар нені құрайды (Программалық жабдықтаманы)

10. Ең ерте заманғы есептеу құрылғысы
(есепшот)

Ең төмен ұпай алған 1-оқушы ойыннан шығарылады. Олай болса біз 2-турымызды бастаймыз.

Біздің бұл сайысымыз «Жұмбақтар әлемі» деп аталады. Бұл сайыста оқушыларға жұмбақ жазылған  таратпа ұсынылады. Оқушылар оқып жауаптарын береді.

 1-оқушы:

1.Экранның бетінде оның тұрағы
Қашан болсын жыпылықтап тұрады. (Меңзер)

2. Пернетақта ауылында тұратын
Пернелік деген атаның
Бар екен 12 ағайынды баласы
Немерелері алғашқы
Есімдері де өздерінің бір қызық
Тек қана Ғ(эф) әрпімен басталады

 (функционал пернелер)

3. Бірге барып класқа,
Бірге үйіңе қайтады.
Оның бетін кім ашса,
Әр бағаңды көреді
(Күнделік)

4. Егер білсең айта қойшы,
Бұл қандай құрылғы
Ақпаратты қағаздағы,
Компьютерге енгізеді (сканер)

5. Жануарға ұқсас атым бар,
Бағдар көрсетер затым бар.
Кілемше үстінде тұрамын,
Ең қажетті құралмын.
Білсеңдер, қане айтыңдар!
(Тышқан, компьютерді басқару құрылғысы)

6.Бұтақ орнына мың бір инесі
Компьютер жаны мекені (Кактус)

7.Өзі ақ домалақ, ортасы тесік,

Көлемі алақандай, өзі ақжарқын болғандықтан ішіне көп нәрсе сип кетеді? (диск)

8. Биологияда бұл паразит,
Көзге зорға көрінер.
Информатикада өлшем бірлік
Ақпаратты өлшер (бит)

Қосымша жұмбақтар:

Егер білсең айта қойшы,
Бұл қандай құрылғы
Ақпаратты қағаздағы,
Компьютерге енгізеді     (сканер)

 Үнсіз тілдесесің,
Өзімен күнде өсесің                      (Кітап)

 Дүниеге тұмсықсыз – ақ келеді,
Дегенменен тұмсығынан өледі.   (карандаш)

Ақпаратты қағазға шығарады,
Бұл құрылғы қалай деп аталады? (Басу құрылғысы)

Ұпайы төмен оқушы ойыннан шығарылады.

Ребустар

Адасқан әріптер
Бұл турда оқушыларға әріп орындары ауысып кеткен сөздер беріледі. Әр оқушы әріптерді орындарына қою арқылы компьютер құрылғыларының аттары мен информатика пәніне қатысты термин сөздер шығару керек.

ретьюпомк
Компьютер

чесвинтер
пақрата

Ақпарат

красен
Сканер

демом
Модем

локитайб
Килобайт

лайф
Файл

схеромикма
Микросхема

ротином
Монитор

аниш
Шина

атекисд
Дискета

нирперт
Принтер

ұқапаққл

құлаққап

5. «Мақал-мәтелдер орталығы» әр оқушыға компьютерге қатысты құрастырылған мақал-мәтелдер беріледі, осы мақал-мәтелдердің күнделікті өмірде қолданылатын нұсқаларын табу қажет.
1. Жігітті компьютеріне қарап, бағала.
(Жігітті досына қарап, бағала)
2. Байт биттен құралады
(Теңге тиыннан құралады)
3. Вирустан қорыққан, Интернетке шықпас
(Шегірткеден қорыққан, егін екпес)
4. Компьютердің жұмысы, иесіне мәлім
(Аттың сыры, иесіне мәлім)
5. Веб-дизайншының өз еркі, сайтты қалай жасасада
(Қазаншының өз еркі, құлағын қайдан шығарсада)
6. Білмесең, «анықтама»-дан сұра
(Білмесең білгеннен сұра)
7. Бір ядролы процессор жақсы, ал екі ядролы одан да жақсы
(Бір ақылдан, екі ақыл артық)
8. Антивирусы күштіні-Вирус ала алмайды
(Досы күштіні-жау алмайды)
9. Компьютер тіршілік көзі
(Су тіршілік көзі)
10. Компьютерде екі колонка, дауысы жер жарады
(Айдағаны бес ешкі, ысқырғы жер жарады)

6.Суреттер әлемі. Бұл турда қалған 4-оқушы Paint графикалық редакторында «Менің үйім» тақырыбында сурет салады.  Сурет  салуға 3-минут уақыт беріледі. Суретті  аяқтағанымен оған түс берілмесе, сурет қабылданбайды.Сурет салып жетіспеген оқушы ойыннан шығарылады.

7. Кім жылдам?

Бұл кезеңде берілген суреттерден 10 айырмашылықты 2 минут ішінде табу қажет.  Әр оқушының айырмашылықтарды табуына байланысты қазылар алқасы баға береді. 

8. Біздің соңғы турымыз Кодталған қақпа деп аталады. Сіздерге жасырын әріптер беріледі сол арқылы жасырын сөздерді табуымыз керек. Осы турдан үздік нәтиже көрсеткен қатысушы «Озық ойлы оқушы» атанады.

Тапсырма. Қарақшы құрылықтан сандық тауып алды. Сандықтың ішінен алтынның орнына жазулар шықты. Осы жазуды оның оқып шығуына көмектес.

						С               А             Е             Ж              О           Л              ! А               Р              Г              І               Е            Б              І Ң            Н          Е           Ш         Р          І            Д  Ғ           Ә           Ө          К           І          Л            Й А            Ж          Т           І            Р         М           Е

Сайыс  қортындыланады.  Озық шыққан оқушы марапатталады.