Статья на тему "Қазіргі таңдағы оқыту технологиялары – тілдерге оқытудың тиімді жолдары."

Қазіргі таңдағы оқыту технологиялары – тілдерге оқытудың тиімді жолдары.

Қазақстанның тәуелсіз мемлекет ретінде қалыптасуы барысында орта білім берудің жүйелі реформалануы қоғамдық тұрғыдан үлкен маңызға ие. Білім беруді реформалауды жүзеге асырудың және бір маңызды сипаты қазіргі уақыттағы оқыту үрдісін технологияландырудың қажеттілігінен туып отыр. Мектептерде оқу сапасын жақсартуда әр түрлі жаңа технологияларды пайдалану тәжрибеге еніп, өз деңгейінде нәтижелер беруде. Елімізде білім беру саласында қазір демократияландыру, ізгілендіру іске асырылуда. Шетел тілін ана тілімен қоса оқушының сөйлеу қабілетін және жалпы дамуын ғана жетілдіріп қоймайды, оны өзін қоршаған айналасындағы адамдармен қарым – қатынас мәдениетіне де үйретеді. Оқушының шетел тілінде сөйлеу қабілетін жетілдіру мектепте берілетін білім мазмұнының негізгі мақсаты болып табылады, оқулықпен және басқа оқушылармен қарым – қатынас барысында оқушы барлық пәндерді меңгереді. Шетел тілін оқушыларға үйреткенде біз оларға басқа халықтың мәдениетіне әрі дүниежүзі мәдениетіне жол ашамыз, басқа халықтармен қарым – қатынас жасауға мүмкіндік туады. Шетел тілінің қызметі – оқушыларды өздері үйреніп жатқан тілде сөйлейтін халықпен түсіністік, ортақ көзқарас орнатуға дайындап, тәрбие, білім беріп әрі жеке басын, өмірге көзқарасын жан – жақты дамыту. Шетел тілі пәні бойынша білім мазмұнына тақырыптар, қарым – қатынас ситуациялары, мәтіндер, тілдік материалдар, лексикалық, грамматикалық, фонетикалық, практикалық біліктер, сөз әдептері, оқу әрекетінің тиімділігі іске асыратын жалпы оқу білік дағдылары жатады.

Еліміздің мектептерінің оқу үрдісіне инновациялық педагогикалық технологияларды еңгізу белсенді түрде қолға алынып жатыр. Жеке тұлғаның қалыптасуын қамтамасыз ететін деңгейлеп саралап оқыту, сын тұрғысынан ойлау, ақпаратты – коммуникациялы оқыту, жобалап оқыту, коммуникативті оқыту, модульді оқыту технологияларының негізгі қағидалары – балаға ізгілік тұрғысынан қарау, оның өз бетімен білм алуына ықпал ету, қоғамдық - саяси өмірге белсене араласуға қабілетті, өзіндік пікірін анық, жүйелі жеткізе алатын жеке тұлға қалыптастыру, баланың танымдық және шығармашылық қабілетін дамыту болып табылады. Елімізде қолданып жүрген технологиялар қатарында ағылшын тілін оқытуда коммуникативтік оқыту технологиясының маңызы зор. Қоғам талабына сай шетел тілдерін оқытуда қойылып жүрген ортақ міндет - тілді коммуникативті бағытта үйрету.

Қазіргі ақпараттық қоғам жағдайында білім беруді ақпараттандыру – ақпараттарды жинақтау, өңдеу, сақтау және пайдалануға қолайлы ету мақсатында бағдарламалық және әдістемелік техникалық құралдардың іріктелген жүйесін құру болып табылады. Компьютерлік технология және интернет оқу үрдісін жеңілдетіп, сабақты қызықты, әрі тиімді ұйымдастыруға, оқу- білім сапасын көтеру үшін көптеген мүмкіндіктер береді. Жаңа ақпараттық құралдарды қолдану кезінде оқушылардың сабаққа деген қызығушылығын арттырады, сабаққа пайдаланылатын материалдар да ыңғайлы әрі тиімді болып келеді.

Оқыту технологиясы оқытудың тиімді жолдарын зерттеуші ғылым сапасында оқыту процессінде әдістер, тәсілдер мен қағидалар және нақты оқыту процесі сапасында функция атқарады.

Білім беру технологиялары мына негізде ұсынылады:

• дамыта оқыту технологиясы;

• модульдік оқыту технологиясы ;

• ірі блогты шоғырландыра оқыту технологиясы;

• перспективалық озық оқыту технологиясы;

• ойынды оқыту технологиясы;жеделдетіп оқыту технологиясы;

• жекелеген оқытудың технологиясы.

Бүгінгі таңда білім жүйесін жоғарыда айтылған әдістерден бөлек дамытпалы оқу технологиясына ыңғайлау қажеттілігі туады. Дамыта оқыту мен жеке тұлғаны қалыптастыру идеясын жүзеге асыруға мүмкіндік беретін Ж. Қараевтың «Оқытудың үш өлшемді әдістемелік жүйесінің педагогикалық технологиясы». Ағылшын тілін оқытуда бұл технологияның басты тиімділігі:

• оқушыны үнемі әрекетке қосады;

• үш кезең арқылы өздігінен үзіліссіз білім алуға ынталандырады;

• тілдік категориялардың лексика – грамматикалық құрылымын игертіп, ауызша, жазбаша тілді қолдану аясын кеңейтуге мүмкіндік береді;

• оқушы әрі талдай, әрі салыстыра отырып, негізгі бөлімді өздігінен меңгеруге әрекеттенеді.

Ағылшын тілінен оқушының білім сапасын жетілдірудегі жетістіктер деңгейлеп оқыту технологиясында жүйелі әрі үзіліссіз дамытуды көздеген. Сабақтың құрылымы төмендегі ретпен жүзеге асырылуы мүмкін.

• Жаңа тақырапты өткен тақырыппен байланыстыру;

• Деңгейлік тапсырмалар түрлері;

• Тест немесе сұрақ – жауап

• Өзіндік жұмыс

• Көп деңгейлік бақылау жұмысы

• Рейтинг немесе мониторинг арқылы білім деңгейін саралау.

Өзім ағылшын тілін беретін мектеп шағын жинақталған мектепке жатады. Сондықтан екі сыныпты қосып оқыту өте ауыр болғандықтан, маған сабақтың күнделікті жоспарын аса жауапкершілікпен жоспарлап, сабақтың әр этапына көңіл бөлуім керек. Жоғарыда аталған технологияларды сабақтың әр бөлімінде пайдалану сабақтың жүруін әрі кіріктірілген екі сыныптың оқушыларына тақырыптың лексика – грамматикасын ұғынуға жағдай туғызады.

Қазақстан Республикасының тұңғыш Президенті Нұрсұлтан Назарбаев өз баяндамасында «Біз күдіктенбейтін жаңа білім мен жаңа технологияның пайда болуы, даму жүйесінің басты бағыттарының айқындалуы ХХІ ғасырға білім ғасыры деген анықтама беруге мүмкіндік береді» деген болатын. Яғни, қазіргі кезеңде бұрыңғы қалыпты сабақ беру әдісін жаңа мазмұнда ұйымдастыру және жаңа технологияларды пайдалана отырып, келешек ұрпақтың сапалы білімге қолжетімділігін қамтамасыз ету арқылы бәсекеге қабілеттілігін арттыру, адами капиталын дамыту – өмір талабы.

Әдебиеттер:

1. Фазылова Р.Л. Проект на уроках немецкого языка. // Иностранный язык в школе. 1999. №3.

2. Зимняя И.А., Сахарова Т.Е. Проектная методика обучения английскому языку. // Иностранный язык в школе. 1991. №3.

3. Бородулина М.К. Шет тілін үйрету. – М. Просвещение, 1975.

4. Кузьмичева Т.Н. Технические средства в обучений английскому языку. – М. Просвещение, 2001.

5. Полат Е.С. Новые педагогические и информационные технологий // Иностранный язык в школе. 2004. №3.