Сүйектен, мүйізден көркемдеп өңдеу. 11 сынып

Атырау облысы Қызылқоға ауданы  Қоныстану селосы Жаңашаруа қазақ орта мектебінің бейнелеу өнері және сызу, технология пәндерінің мұғалімі Балмұханов Нұрболат Қобланович

11 сынып

Сабақтың тақырыбы:   Сүйектен,  мүйізден көркемдеп  өңдеу.

Сабақтың  мақсаты:

Білімділігі: күнделікті тұрмысқа қажетті сұраныс туғызатын, қазіргі заман талабына сай сүйектен,  мүйізден жаңа бұйым жасап шығаруды үйрету.

Тәрбиелік: ұмыт болған халқымыздың қолөнерін жандандыру.

Дамытушылық: сүйектен,  мүйізден жасалған бұйымды жаңа дизайн талаптарына сай әсемдей білуін дамыту.

Көрнекіліктер:  кітаптар,  фотосуреттер.

Сабақтың әдісі: түсіндіру, сұрақ-жауап, сарамандық жұмыс.

Сабақ типі:жаңа білім алу сабағы

Сабақ барысы:  І.Ұйымдастыру кезеңі

а)оқушыларды түгендеу

ә)сабаққа дайындығын тексеру

Жаңа сабақ:

Сүйек – адам мен хайуанаттар денесінің қаңқасы. Сүйектер  тығыз  және  борпылдақ  дәнекер ұлпаларынан  түзеледі. Сүйектің  сырты  тығыз  ұлпа,  ішкі  бөлімі  борпылдақ  ұлпадан  құралады. Сүйектің  сыртында  сүйек  затымен  тұтасып  кеткен  сүйек  қабы  болады.  Сүйек  қабының астыңғы  бетінің  жасушалары  бөлініп  сүйек  затын  түзеді.  Сондықтан  сүйек  қабы  арқылы  сүйектер  жуандап  өседі.  Сүйек  сынғанда  біртіндеп  бітіп,  қайта  қалпына  келуі  де  сүйек  қабына  тікелей  байланысты.

    Сүйек  құрамында  негізінен  Са  (кальций)  және  басқа  минерал  тұздары  бар  өте  қатты,  тығыз  материал.  Сол  себептен   сүйек  темір  немесе  ағашқа  қарағанда  өте  ұзақ  сақталады.  Ал  өңдеу  технологиясына  келсек,  сүйек  ағаштан  қатты,  ал  металдан  жұмсақ,  өңдеу  тәсілдері  осы  екі  материалдарды  өңдеуге  ұқсас.  Сүйек  жақсы  кесіледі,  ойылады,  жанылады,  егеуленеді. Мүйіз,  сүйекті  өңдеуге,  әрлеуге  ағаш  шеберлерінің  құрал – саймандары  жарай  береді.  Жануарлардың  сүйектерін  қайнатып,  арамен  қақ  жара  тіліп,  кемігін  қырып  алып  тастап,  әбден  майынан  арылғанша  ұзақ  қайнатады.  Мүйізбен  сүйектен  әртүрлі  бұйымдар  жасауға  болады.

Нұсқау картасына назар  аудару.

Сарамандық  жұмыс.   Қауіпсіздік  ережесі.

1.Жұмыс  барысында  тәртіп  сақтау  керектігін  ұмытпа.

2.Лобзигке  араны  мұқият  бекіт.

3.Лобзигке  тақалып  отырма.

4.Жұмыс  жасап  жатқан  адамды  алаңдатпа.

5.Асықпай  кес.

6.Бір – біріңе  құралды  лақтырма,  сілкілеме.

7.Арасын  аузыңа  салма.

Жасалатын  бұйымның  үлгі  сұлбасын  сызу,  суретін  салу.  Қалдық  мүйізбен  сүйектерді  өңдеу,  сәндеу  арқылы  заман  талабына  сай  бұйымдар  жасау.  Өзімізге  ұнайтын  аңдар  мен  жануарлардың  суретін  қағаз  бетіне  түсіреміз.  Эскизді  толықтай  аяқтап  аламыз. 

    Дайын  мүйізбен  сүйекке  өзіміздің  әзірлеген  эскизімізді  қарындашпен  салып,  лобзик  арасымен  /металл  кесетін  ара/  іскенжеге  қысып  кесеміз.

    Содан  кейін  егеумен  тегістеп,  құмды  қағазбен  ысып  тазалау  керек.  алдымен  №2,3  қағазбен,  кейін  №1  ұсақ  қағазбен  тазалау.  Сүйекті  жұмсақ  матамен  ысып  жалтырату  керек.  Күйдіргі  құралы  арқылы  ою – өрнек  түрлерін  салып  безендіруге  болады.

Сабақты қорытындылау

            Мұғалім оқушылардың сабақтағы жұмысына талдау жасайды. Жұмыс орнын ұйымдастырудың, еңбектң қорғау жөніндегі ережелерді сақтау дұрыстығын атап өтеді, жіберілген қателіктерге түсініктемелер береді. Шеберхананы жинастырып, ретке келтіріп қояды.

Үйге  тапсырма:  Қажетті  жабдықтар  әкелу.