Тақырыбы: "Өсімдіктер селекциясы". Презентация.

• 1 слайд

  
  ӨСІМДІКТЕР СЕЛЕКЦИЯСЫ.
  

• 2 слайд

  МАҚСАТЫ:
  Селекцияның міндеті және оның әдістері,өсімдіктер селекциясының негізгі әдістері
  Будандастыру оның жолдары.
  Қазақстан сұрыптаушыларының жетістіктерін меңгеру .
  

• 3 слайд

  ЖОСПАРЫ:
  Селекцияның міндеті және оның әдістері. Өсімдіктер селекциясының негізгі әдістері
  Будандастыру оның негізгі жолдары
  Қазақстан сұрыптаушыларының жетістіктері.
  

• 4 слайд

  1.1 Селекцияның негізгі міндеті-адам қоректік және техникалық қажеттіліктерін толық қанағаттандыратын жануарлар тұқымдарының, өсімдік сорттарының жоғарғы өнімді түрлерін алу
  Селекцияның негізгі әдістері: - сұрыптау
  будандастыру
  1.2 Өсімдіктер селекциясында негізгі екі әдіс қолданады :
  Жалпылама сұрыптау кезінде фенотиптік белгілері бойынша өсімдіктердің белгілі бір тобы алынады,олардың саны бірнеше жүзден бірнеше мыңға дейін жетеді.Оның артықшылығы-оның оңайлығы, тездігі және кез келген жағдайда жүргізуге болатындығы. Негізгі кемшілігін жекелей сұрыптауды пайдалану арқылы жойуға болады.
  Жекелей сұрыптау-жекелеген өсімдіктері сұрыптау, әрқайсысынан ұрпақтарды алып, көбейту. Бұл әдісті өздігінен және айқас тозаңданатын дақылдардың тұқымдарын жақсарту жұмыстарында кеңінен қолданылады.
  

• 5 слайд

  2.1. Будандастыру немесе комбинативті сұрыптау-алғашы ұрпақтардан тұқым қуалау қасиеттері жақсы өсімдіктерді таңдап, болашақта оларды өзара будандастыруға негізделеді.
  2.2 Туыстық будандастыру-туыстық қатынасы бар, яғни генотиптері ұқсас дараларды шағылыстыру болып табылады. Мұндай будандастыру өсімдік іріктемелерінің жағымды белгілерін бекітіу мақсатында және таза сорттармақтар алу үшін қолданылады .
  2.3 Туыстық емес будандастыру-бір бірімен туыстық қатынасы жоқ генотиптері әртүрлі даралар пайдаланады. Бұл будандардың жағымды, дұрыс жолы.
  
  

• 6 слайд

  2.4 Әріден будандастыру- Бұл әдістің ерекшелігі: шаруашылыққа пайдалы белгілері мен қасиеттері бар әр түрге немесе әр туысқа жататын организмдері өзара будандастырады. Мысалы,ресейлік сұрыптаушылар әріден будандастыру арқылы бидай-бидайықтың,жаздық қатты бидайдың, күздік қатты бидайдың будандық іріктемелерін шығарған. Бұл әдістің бір кемшілігі: пайда болған жаңа будан ұрпақ ата-аналарының екеуінің де жағымды қасиеттерін қайталап, дұрыс нәтиже көрсеткені мен, өсімтал ұрпақ беруге қабілетсіз келеді. Әріден будандастыру нәтижесінде алынған бірінші ұрпақ будандары ата-аналы даралар мен салыстырғанда, әдетте тіршілік қабілеті жоғары, өнімділігі мол, сапасы жасы болып келеді. Бұл құбылысты гетерозис деп аталады. Гетерозис-барлық организм селекциясында байқалатын жағымды жағдай . Гетерозисті ауыл шаруашылығы дақылдарынан мол өнім алу үшін – селекциялық жұмыстарда арнайы бағыттарда қолданады .Мысалы,біздің еліміздегі жүгері өсіретін аймақтарда гетерозистің пайдасы өте зор.
  

• 7 слайд

  3.1.Қазақстан сұрыптаушыларының жетістіктері. Өсімдіктер селекциясын дамытуға І.Әбуғалиев,Н.Л.Удольская,Г.З.Бияшев,Р.А.Оразалиев,А.Ғаббасов, т.б. ғалымдар өз үлестерін осты. Олардың басқаруымен түрлі бағытта жүргізілген селекциялық жұмыстар нәтижесінде ауыл шаруашылығы даыларының 200-ге жуығы, мол өнімді жоғары сапалы іріктемелері шығарылды. Шығарылған іріктемелердің басым көпшілігін бидайдың жаңа іріктемелері құрайды. Атап айтқанда , Қазақ егіншілік ғылыми- зерттеу институтында күздік бидайдың Қазақстандық-3 іріктемелері: Оңтүстік Қазақстандағы селекциялық орталықта Красноводопадская-210, Шортандыдағы ғылыми-зерттеу институтында жаздық бидайдың Шортанды-25, Целинная-21, т.б. көптеген іріктемелері шығарылды.
  

Краткое описание документа:

Селекцияның

негізгі міндеті-адам қоректік және

техникалық қажеттіліктерін толық

қанағаттандыратын жануарлар тұқымдарының, өсімдік сорттарының жоғарғы өнімді

түрлерін алу

Селекцияның негізгі әдістері: -

сұрыптау

будандастыру

1.2 Өсімдіктер

селекциясында негізгі екі әдіс қолданады :

Жалпылама

сұрыптау кезінде фенотиптік

белгілері бойынша өсімдіктердің

белгілі бір тобы алынады,олардың саны бірнеше жүзден бірнеше мыңға дейін

жетеді.Оның артықшылығы-оның оңайлығы, тездігі және кез келген жағдайда жүргізуге болатындығы. Негізгі

кемшілігін жекелей сұрыптауды пайдалану арқылы жойуға болады.

Жекелей

сұрыптау-жекелеген өсімдіктері сұрыптау, әрқайсысынан ұрпақтарды алып, көбейту. Бұл әдісті

өздігінен және айқас тозаңданатын

дақылдардың тұқымдарын жақсарту жұмыстарында кеңінен қолданылады.