Технологиялық процесті құрастыру тәртібі

                                     Батыс Қазақстан индустриалды  колледжі

                                            Орал қаласы

                                                                 Арнайы технология пән оқытушысы    Альжанова Бибигуль Унирбековна                        

Сабақтың тақырыбы:  Технологиялық процесті құрастыру тәртібі

Мақсаты:

•         Білімділік: Технологиялық процесті құрастыру тәртібін үйрету, Технологиялық картадағы белгілеу шартын оқуға үйрету.

•         Дамытушылық: Токарлық өңдеудегі технологиялық процестер туралы білімдерін дамыту.

•         Тәрбиелік: Өз жұмысына ұқыптылықпен, жауаптылықпен қарауға тәрбиелеу.

•          

Үй тапсырмасын тексеру.

1. Токарлық өңдеудегі технологиялық процесі дегеніміз не ?

2. Операция дегеніміз не?

3.Өту дегеніміз не?          4.  Өлшемдерді оқы                    

5.Өлшем құралдарын атаңыз.                 

                                  

                                        6.     Кескіштерді атап шық

                    

                             Технологиялық процесті құрастыру әдісі:

•         Өндіріс түрлерін және технологиялық процесті құрастыру әдісі таңдау.

•         Дайындаманың атауы мен өлшемін анықтау.

•         Білдек (станок) түрі мен моделін анықтау.

•         Технологиялық базасын және білдекке орнату тәсілін, тетіктің бетін өндеу тәртібін белгілеу.

•         Кесу және өлшеу құралдарын, қажетті айлабұйымды таңдау.

•         Жону режимін белгілеу.

             Технологиялық процесті құрастыру тәртібін нақты мысал келтіре отырып, құрастыру.
            Мысалы: Берілген тапсырмаға сәйкес 20 тірек дайындау қажет.

1.      Шығарылатын тетіктің партиясының аз мөлшерде және оларды әрі қарай жасау қажет еместігін ескере отырып, бірыңғай өндіріс түрін және технологиялық процесті құрастырудың ұлғайтылған әдісін таңдаймыз.

2.       Дайындаманың өлшемін аңықтау үшін әдіптер (припуск) қабылдаймыз:
Бағытына 2мм диаметрі бойынша және әр шетжаққа  (торец)1,5 мм 10 тетікке арналған дайындама ретінде  прутка түріндегі илемді(прокат) таңдаймыз. 28+2+2=32 мм стандарт диаметрлі илем қажет. Дайындаманы кесу үшін ені 3мм кесу кескішін таңдаймыз.
10 тетікке арналған  прутканың ұзындығын аңықтаймыз. (45+1,5+3) · 10+20 = 530 мм
(Соңғы дайындаманы қысқыға орнату үшін 20 мм қосамыз) Картаға соңғы рет 10 данаға Ø 32Х530мм илем жазамыз.

3.       Кішкене өлшем бар тетікті дайындауға 1А616 моделді бұранда ою токарлы білдегін таңдаймыз, техникалық мінездемесі 13 таблица көрсетілген (оқулықтың 230 бетін қара) Шпиндельдің тесігіне байланысты,  білдек тетікті өңдеуге пруттың қалыңдығы 34 мм-ге дейін рұқсат етіледі.

4.       Технологиялық процесті 2 операцияға бөлеміз. Бірінші операцияға пруток шпиндельдің тесігіне өткізіледі және жұдырықшадан 56 мм шығарылып қысқыға бекітіледі. Бұл өлшемді тетіктің ұзындығы ретінде анықтаймыз. Черновой орнату базасы  бұнда диаметрі 32 мм прутоктың сыртқы жағы болады. Өңдеуді келесіде тетіктің остік өлшемін есептеу үшін өлшеу базасы ретінде қолданылатын,  шетжақты кесуден бастаймыз.  Сол өтпелі тіреуіш кескішпен  диаметрі 24-0,14 мм  ұзындығы 30 мм  екі өту бетін жонамыз.  Екінші операцияға екі тіреуішпен жұдырақшаға дейін дайындаманы патронға бекітеміз.
Таза орнату базасы бұнда  диаметрі 24 мм және кемер қызметін атқаратын болады

5.      Бекіту Айлабұйымы ретінде үш жұдырықшалы дәл дұрыс токар патронның қолданамыз. Т15К6 маркалы құйылған қатты пластинкалы кескішпен өндеуді орындаймыз. 0,1 және 0,05 мм дәл өлшемді штангенциркулмен өлшейміз (24-0,14мм өлшемі үшін)

6 . «Өндеу беттерінің өлшемдері» графасында үлкен жаңама диаметрлі құрал    тетікпен және өндеу бетінің ұзындығы  қойылады. Көлденең кескіш берілісмен (шетжақты кесу бұнақтарды ою, кесу) жұмыс үшін соңғы аумағы  жұмыс жүріс құралдарының ұзындығына тең.
Содан кейін әр түлі өндеу үшін  2,3 таблицаны қолдана отырып, орташа белгісімен әр өтуге  кесу режимі таңдаймыз.
Кесу режимін келтіруге және бірінші операцияның алғашқы өту үшін айналу есебін мысал ретінде таңдаймыз. Кішкентай  әдіп түрінде және биік емес дәл                шетжақты кесу бір өтумен орындаймыз. Бұл жағдайда кесу терендігі  әдіпке (1,5 мм) тең болады. Өндеу үшін 2 таблицадан  4 класс тазалығымен S =0,4 мм/об берілісті таңдаймыз. Тура өтпелі кескіштің жоғары емес мықтылығын ескере отырып, 3 таблицадан u = 120 м/мин кесу жылдамдығын қабыдаймыз. Содан соң формула бойынша тетіктің айналым санын анықтаймыз:
n =320      = 320     = 1200 об/мин. Білдік мінездемесі бойынша 1120 об/мин шпинделдің айналымына қабылдаймыз, кесу жылдамдығына сәйкес келетін.
V = 112 м/мин.
Көп өтпелі өту тереңдігін қарапайым дробь көрсетеді: бөлінді алғашқы өтпелік үшін, бөлгіш  тазалық өндеу үшін  Осы жағдайда берілісті таза өтпе бойынша таңдайды.
      Қорытындысында жылдамдық беріліс қорабының есебі қайта қосу қажеттілігінен,  әрбір операцияға бір айналым санын орнату  мүмкін болды .

Технологиялық картадағы белгілеу шарты

                        

 

  Бекіту:

1.Технологиялық процесі  деп не аталады?

2.Технологиялық процесті қандай элементтерге бөледі?

3. Оларға анықтама беріңіз.

4.Тетікті өңдеу операциясына бір, екі және одан да көп мысал келтіріңіз?.

5.Машина құрылысындағы өндіріс түрлері?

6.Технологиялық процесс мазмұнына, өндіріс түрлеріне қандай әсерін тигізеді?

7.Технологиялық процесті құрастыру әдісінің ерекшеліктері?

8.Орнату базасы дегеніміз не? Бекіту базасына бірнеше мысал келтіріңіз.

9 .Өлшем базасы дегеніміз не?

10.Өлшем базасына мысал келтір?

11.Көмекші база дегеніміз не?

                                                                     Үй тапсырмасы:

Технология процесін құрастыру.

Краткое описание документа:

Батыс Қазақстан индустриалды колледжі Орал қаласы Арнайы технология пән оқытушысы Альжанова Бибигуль Унирбековна Сабақтың тақырыбы: Технологиялық процесті құрастыру тәртібі Мақсаты: • Білімділік: Технологиялық процесті құрастыру тәртібін үйрету, Технологиялық картадағы белгілеу шартын оқуға үйрету. • Дамытушылық: Токарлық өңдеудегі технологиялық процестер туралы білімдерін дамыту. • Тәрбиелік: Өз жұмысына ұқыптылықпен, жауаптылықпен қарауға тәрбиелеу. • Үй тапсырмасын тексеру. 1. Токарлық өңдеудегі технологиялық процесі дегеніміз не ? 2. Операция дегеніміз не? 3.Өту дегеніміз не? 4. Өлшемдерді оқы 5.Өлшем құралдарын атаңыз. 6. Кескіштерді атап шық Технологиялық процесті құрастыру әдісі: • Өндіріс түрлерін және технологиялық процесті құрастыру әдісі таңдау. • Дайындаманың атауы мен өлшемін анықтау. • Білдек (станок) түрі мен моделін анықтау. • Технологиялық базасын және білдекке орнату тәсілін, тетіктің бетін өндеу тәртібін белгілеу. • Кесу және өлшеу құралдарын, қажетті айлабұйымды таңдау. • Жону режимін белгілеу. Технологиялық процесті құрастыру тәртібін нақты мысал келтіре отырып, құрастыру. Мысалы: Берілген тапсырмаға сәйкес 20 тірек дайындау қажет. 1. Шығарылатын тетіктің партиясының аз мөлшерде және оларды әрі қарай жасау қажет еместігін ескере отырып, бірыңғай өндіріс түрін және технологиялық процесті құрастырудың ұлғайтылған әдісін таңдаймыз. 2. Дайындаманың өлшемін аңықтау үшін әдіптер (припуск) қабылдаймыз: Бағытына 2мм диаметрі бойынша және әр шетжаққа (торец)1,5 мм 10 тетікке арналған дайындама ретінде прутка түріндегі илемді(прокат) таңдаймыз. 28+2+2=32 мм стандарт диаметрлі илем қажет. Дайындаманы кесу үшін ені 3мм кесу кескішін таңдаймыз. 10 тетікке арналған прутканың ұзындығын аңықтаймыз. (45+1,5+3) · 10+20 = 530 мм (Соңғы дайындаманы қысқыға орнату үшін 20 мм қосамыз) Картаға соңғы рет 10 данаға Ø 32Х530мм илем жазамыз. 3. Кішкене өлшем бар тетікті дайындауға 1А616 моделді бұранда ою токарлы білдегін таңдаймыз, техникалық мінездемесі 13 таблица көрсетілген (оқулықтың 230 бетін қара) Шпиндельдің тесігіне байланысты, білдек тетікті өңдеуге пруттың қалыңдығы 34 мм-ге дейін рұқсат етіледі. 4. Технологиялық процесті 2 операцияға бөлеміз. Бірінші операцияға пруток шпиндельдің тесігіне өткізіледі және жұдырықшадан 56 мм шығарылып қысқыға бекітіледі. Бұл өлшемді тетіктің ұзындығы ретінде анықтаймыз. Черновой орнату базасы бұнда диаметрі 32 мм прутоктың сыртқы жағы болады. Өңдеуді келесіде тетіктің остік өлшемін есептеу үшін өлшеу базасы ретінде қолданылатын, шетжақты кесуден бастаймыз. Сол өтпелі тіреуіш кескішпен диаметрі 24-0,14 мм ұзындығы 30 мм екі өту бетін жонамыз. Екінші операцияға екі тіреуішпен жұдырақшаға дейін дайындаманы патронға бекітеміз. Таза орнату базасы бұнда диаметрі 24 мм және кемер қызметін атқаратын болады 5. Бекіту Айлабұйымы ретінде үш жұдырықшалы дәл дұрыс токар патронның қолданамыз. Т15К6 маркалы құйылған қатты пластинкалы кескішпен өндеуді орындаймыз. 0,1 және 0,05 мм дәл өлшемді штангенциркулмен өлшейміз (24-0,14мм өлшемі үшін) 6 . «Өндеу беттерінің өлшемдері» графасында үлкен жаңама диаметрлі құрал тетікпен және өндеу бетінің ұзындығы қойылады. Көлденең кескіш берілісмен (шетжақты кесу бұнақтарды ою, кесу) жұмыс үшін соңғы аумағы жұмыс жүріс құралдарының ұзындығына тең. Содан кейін әр түлі өндеу үшін 2,3 таблицаны қолдана отырып, орташа белгісімен әр өтуге кесу режимі таңдаймыз. Кесу режимін келтіруге және бірінші операцияның алғашқы өту үшін айналу есебін мысал ретінде таңдаймыз. Кішкентай әдіп түрінде және биік емес дәл шетжақты кесу бір өтумен орындаймыз. Бұл жағдайда кесу терендігі әдіпке (1,5 мм) тең болады. Өндеу үшін 2 таблицадан 4 класс тазалығымен S =0,4 мм/об берілісті таңдаймыз. Тура өтпелі кескіштің жоғары емес мықтылығын ескере отырып, 3 таблицадан u = 120 м/мин кесу жылдамдығын қабыдаймыз. Содан соң формула бойынша тетіктің айналым санын анықтаймыз: n =320 = 320 = 1200 об/мин. Білдік мінездемесі бойынша 1120 об/мин шпинделдің айналымына қабылдаймыз, кесу жылдамдығына сәйкес келетін. V = 112 м/мин. Көп өтпелі өту тереңдігін қарапайым дробь көрсетеді: бөлінді алғашқы өтпелік үшін, бөлгіш тазалық өндеу үшін Осы жағдайда берілісті таза өтпе бойынша таңдайды. Қорытындысында жылдамдық беріліс қорабының есебі қайта қосу қажеттілігінен, әрбір операцияға бір айналым санын орнату мүмкін болды . Технологиялық картадағы белгілеу шарты Бекіту: 1.Технологиялық процесі деп не аталады? 2.Технологиялық процесті қандай элементтерге бөледі? 3. Оларға анықтама беріңіз. 4.Тетікті өңдеу операциясына бір, екі және одан да көп мысал келтіріңіз?. 5.Машина құрылысындағы өндіріс түрлері? 6.Технологиялық процесс мазмұнына, өндіріс түрлеріне қандай әсерін тигізеді? 7.Технологиялық процесті құрастыру әдісінің ерекшеліктері? 8.Орнату базасы дегеніміз не? Бекіту базасына бірнеше мысал келтіріңіз. 9 .Өлшем базасы дегеніміз не? 10.Өлшем базасына мысал келтір? 11.Көмекші база дегеніміз не? Үй тапсырмасы: Технология процесін құрастыру.