"Терезелер, пішіндер және нысандар (объектілер), оқиға және әдістер" тақырыбы бойынша сабақ жоспары

Пән Информатика  сынып 10^а,ә  Күні  28.10.16 ж.

сабақ №: 9

Тақырып: Терезелер, пішіндер және нысандар (объектілер),  оқиға және  әдістер

Мақсат: Терезелер, пішіндер және нысандар (объектілер),  оқиға және  әдістер тақырыптары

бойынша оқушыларға жалпы түсінік беру.

Білімділік – Терезелер, пішіндер және нысандар (объектілер),  оқиға және  әдістер тақырыптары

бойынша оқушылардың түсініктерін қалыптастыру, Visual Basic бағдарламасында жұмыс істей

алуға үйрету.

Дамытушылық – тақырып бойынша алған теориялық білімдерін практикалық тапсырма

орындауда тиімді пайдалануға дағдыландыру, логикалық ойлау қабілеттерін дамыту.

Тәрбиелік – оқушыларды ұқыптылыққа, жауапкершілікке, достық қарым - қатынасқа тәрбиелеу.

Сабақ түрі:  жаңа тақырыпты түсіндіру

Сабақ типі: аралас

Құрал-жабдықтар: оқулықтар, компьютерлер, тест тапсырмалары, дәптерлер, интерактивті

тақта, Visual Basic 6.0.

Сабақ барысы

Сабақ кезеңдері	Мұғалімнің іс - әрекеттері	Оқушылардың іс - әрекеттері
І. Ұйымдастыру кезеңі 2 мин	- Сәлеметсіздер ме, достар! Сабағымызды ерекше түрдегі тілек-амандасудан бастауды ұсынамын. Ісіміз сәтті болсын! - Тілек қысқа да нұсқа болуы керек және аз сөзбен.	Амандасады, шаттық шеңберін құрып бір-бірлеріне допты лақтыру арқылы тілек айтады. «Сәттілік серік болсын!», «Арайлап атсын әр таңың!», «Баршаңызға мейірімділік тілеймін!»т.с.с.
ІІ. Үй жұмысын тексеру 8 мин	Тест тапсырмасын дәптерлерінде орындайды, орындап болғасын көршілерімен дәптерлерін ауыстырып, тақтадағы жауаптармен бір–бірлерін тексереді.	Тест тапсырмасын дәптерлерінде орындайды, орындап болғасын көршілерімен дәптерлерін ауыстырып, тақтадағы жауаптармен бір–бірлерін тексереді.
ІІІ. Жаңа тақырыпты түсіндіру 7 мин	Visual Basic қосымшаларын жасауда қолданылатын компоненттердің орналасуы және оның дизайнін жасау үшін қызмет атқаратын басты терезе Пішін деп аталады.       Пішін түрлі қасиеттер мен әдістерге, оқиғаларға ие. Пішін ұсақ нүктелі тордан тұрады. Тор пішіндегі нысандардың дұрыс орналасуы үшін қызмет атқарады. Пішін – пішін конструкторы терезесінде орналасады.       Егер экранда пішін көрінбесе, онда оны келесі бұйрықтарды орындап шығаруға болады: 1.      Бас мәзірден View Object  бұйрығын шерту арқылы; 2.      Shift+F7 функционалды батырмалар үйлесімін шерту арқылы; 3.      Project терезесіндегі сәйкес батырманы шерту арқылы. Егер экранда  Форма  көрінбесе, онда оны келесі командаларды орындап шығаруға болады: 1. Бас менюден View-Object  командасын  орындау арқылы; 2. Shift+F7 функциональды клавишаларын басу арқылы; 3. Project  терезесіндегі сәйкес батырманы басу арқылы 1-кесте. Пішіннің жиі қолданылатын қасиеттері Name Жобаның тақырыбын өзгерту Caption Пішіннің тақырыбын өзгертеді Appearance Пішіннің көлемін өзгертеді (0 – ені бойынша созылады, 1 – көлемі бойынша созылады) BorderStyle Пішіннің шекара типін орнатады BackColor Пішіннің түсін өзгертеді Left және Top Пішіннің сол жақ бұрышы тұрған орнын көрсетеді. Өлшем бірлігі – твип. Height жәнеWidht Пішіннің биіктігі мен енін орнатады. Өлшем бірлігі – твип. ScaleMode Өлшем бірліктерді береді (0- қолданушы өзі белгілейді, 1 – твип, 2 - пунктир, 3 - пиксель, 4 – символдар, 5 – дюймдер, 6 – мм, 7 – см). ScaleHeight Пішін маштабының координаттарын орнатады ScaleLeft Пішін маштабының сол жақ төменгі бұрышының координаттарын орнатады ForeColor Пішінге Print  әдісімен шығатын мітін түсін береді, басқа мәтіндік нысандарға әсер етпейді және пішіндегі нүктелердің түсін өзгертеді Initialize Қосымшаны іске қосқанда пайда болады Activate Пішін екпінді күйге түскенде пайда болады Unload Пішінді жапқанда пайда болады Click Нысанның үстіне меңзерді апарып, тінтуірмен сол жақ батырмасын шерткенде пайда болады Өлшем бірліктері: 1440 твип - 1 дюйм; 1 см - 567 твип; 72 пункт - 1 дюйм; 2,54 см – 1 дюйм Басқару элементтері (нысандар)        Қолданбаның интерфейсін жасау үшін түрлі нысандар орнатамыз. Нысандар Toolbox құрал – саймандар тақтасында орналасқан. Visual Basic ортасының Комоненттер  панелінде  келесі элементтер орналасқан: 1. Pointer – панельдегі екпінді күйде тұрған компонент батырмасының түрін  кәдімгі режимге ауыстыру үшін қолданылатын көрсеткіш. 2. Label – текстік және сандық шамаларды шығару үшін қолданылатын компонент. 3. Frame – формаға ішіне әртүрлі компоненттерді топтастырып орналастыру үшін қолданылатын компонент. 4. CheckBox – формаға жанында жалаушасы бар жазу шығаратын компонент. 5. ComboBox – формаға бірнеше қатарлардан тұратын жазулар құрастыруға болатын өріс шығару үшін қолданылатын компонент. 6. HscrollBar – формаға жатық айналдыру белдеушесін шығаратын компонент 7. Timer – формаға уақыт-өлшеуіш шығаратын компонент 8. DirListBox – формаға таңдалған дискінің құрамына кіретін каталогтар тізімін шығаратын компонент. 9. Shape – формаға әртүрлі геометриялық фигуралар шығаратын компонент 10. Image–формаға әртүрлі типті бейнелік файлдардан суреттер шығаратын компонент. 11. OLE – Visual Basic ортасын Windows операциялық жүйесіне орнатылған басқа қолданбалы программаларымен байланыстыратын компонент. 12. PictureBox –формаға графиктік өріс шығаратын компонент. 13. TextBox – формаға текстік және сандық шамаларды енгізу және шығару үшін қолданылатын компонент. 14. CommandButton – формаға командалық батырма орналастыру үшін қолданылатын компонент. 15. OptionButton – формаға жанында ауыстырып қосқышы бар жазу шығаратын компонент 16. ListBox – формаға бірнеше қатарлардан тұратн жазулар тізімін шығаратын компонент 17. VscrollBar – формаға тік айналдыру белдеушесін шығаратын компонент 18. DriveListBox – формаға компьютерге орнатылған дискілер тізімін шығаратын компонент 19. FileListBox – формаға таңдалған каталогта орналасқан файлдар тізімін шығаратын компонент 20. Line – формаға сызық салу үшін қолданылатын компонент 21. Data – формаға белгілі бір объектілерді деректер қоры сақталған mdb-типті файлдармен байланыстыратын және олардың жұмысын басқаратын компонент.      Оқиға – нысанның өзгеріске ұшырауы немесе нысандардың бір-бірімен әрекеттесуі. Нысандар оқиғаны шақырып, оқиғаға қарсы жауап іздейді.	Жаңа тақырыпты өздігінен меңгереді, оқулықпен жұмыс жасайды, негізгі ұғымдарды дәптерлеріне конспектілеп алады.
ІV. Тәжірибелік тапсырма 15 мин	Оқулықпен жұмыс. 69-71 б.б. Тәжірибелік тапсырмаларды ДК-де Visual Basic6 бағдарламасында орындау.	Тәжірибелік тапсырмалар 1.  Төмендегі тапсырманы орындаңдар: 1) Жаңа жоба ашып, пішінге Label1 батырмасын апару арқылы орнатыңдар. 2) Caption қасиетіне “Мен оқушымын” деп жазыңдар. 3) Жобаны Run/Start не F5 батырмалар үйлесімімен іске қосыңдар, жобаны Run/End  батырмасымен жабыңдар. 4) Жобаны Exe қосымшасы түрінде сақтаймыз, ол үшін: File/Make Project1.Exe батырмасына шертеміз, диалогтік терезе пайда болады. 5) Қажетті буманы таңдап, өздерің жобаға атау беріп, сақтаңдар. 6) Енді жобаны File/ Open Project батырмалары арқылы ашыңдар. 7) Пішін мен Label нысанының өлшемін берілген кестедегідей етіп өзгертіңдер. Нысан қасиеті Left Top Width Height Пішіннің өлшемі 2800 2800 5500 3800 Label 235 110 5300 1200 8) Нысанның әрпі мен түсін Қасиеттер терезесінен BackColor батырмасын шертіп,  System (Жүйелік түс) және Palette (Палитра) ішінен керекті түсті таңдап, Label батырмасының түсін өзгертіңдер. 9) Сөздің әрпін Font  қасиеті арқылы өз қалауларыңша өзгертіңдер. 10) Нысан ішіндегі сөзі ортаға орналасуы үшін: Aligment  қасиеті арқылы ортаға орналастырыңдар. 11) Пішінге сурет кірістіру үшін: суреттерді ғаламтордан, дискіден жүктеп алуға және дайын суреттерді қолдануға болады. 12) Сендер Image нысанын пішінге кірістіріп, қасиетін мынадай етіп орнатыңдар: Left-230, Top-1300, Width-2015, Stretch қасиетін True етіп өзгертіңдер, осыдан барып, Picture қасиетіне кіріп, керекті суретті таңдап алыңдар. 13) Жобаны басқаратын бұйрықтық (commandbutton) кірістіреміз. 14) Өлшемін, түсін өз қалауларыңмен өзгертіңдер. 15) Батырманы   “Жабу” деп атаңдар, ортаға орналастырыңдар, сөздің түсін, өлшемін өзгертіңдер. 16) Style қасиетіне Graphical қасиетін таңдаңдар. 17) Батырманы екі рет шертіп, кодтау алаңына көшіңдер. 18) Кодтау алаңына “End” деп жазыңдар. 19) Жобаны іске қосып көріңдер. 2. Қасиеттерін қалағаныңша өзгертуге болатын негізгі нысандармен жұмыс. Мақсаты: белгілермен, мәтіндік тереземен, жиектемемен жұмыс істеу дағдысын дамыту. 1) Жұмыс алаңына 2 Textbox, 2 CommandButton, 2  Label, 1 Frame нысандарын орналастырыңдар. (17-сурет). 2) Нысандардың қасиетін кестеде берілген мәлімет бойынша өзгертіңдер. Нысан Қасиеті Мәні Label 1 Caption Font Бос қалдырасың. Бұл жерден Мәтіндік терезеге не жазсаң, сол мәтін көрінетін болады. Label 2 Caption Font Есімің Name Label 3 Caption Font Тегің Fam Command Button1 Name Caption Сәлем Command Button2 Name Caption Тазалау TextBox1 Name text Есімі (бос қалдырасың) TextBox2 Name text Тегі (Бос қалдырасың) Frame Name Caption Жиектеме 3) Backcolor, ForeColor, Font қасиеттерін өз қалауларың бойынша орнатыңдар. 4)  “Салем” нысанының код процедурасын жазыңдар: Frame1. Caption= “Қош келдің, қымбаттым” Label1. Caption= Text1. Text + “  ”  + Text2. Text 5) “Тазалау” нысанының код процедурасы: Frame1. Caption=“  ”  Label1. Caption=“  ”  Text1. Text=“  ”  Text2. Text=“  ”  6) Нәтижесін тексеріп, басқа да қасиеттерін өзгертіп, тағы да тексеріңдер! 7) Жұмысты сақтаңдар.
V. Сергіту сәті 2 мин	Видео көрсетіледі	Видеода көрсетілген қимылдарды орындайды.
VІ. Бекіту 5 мин	Сұрақтар қою арқылы бүгінгі сабақты бекітемін. Оқушылар сұрақтарға ауызша жауап береді. 1. Visual Basic қосымшаларын жасауда қандай терезе қолданылады? 2. Project – AddForm бұйрығы қай кезде қолданылады? 3. Оқиға дегеніміз не? 4. Оқиғаның түрлерін атаңдар.	Сұрақтарға ауызша жауап береді 1. Пішін 2. Егер бір жобаға бірнеше пішін орналастыру керек болса AddForm бұйрығы орындаймыз. 3. Оқиға – нысанның өзгеріске ұшырауы немесе нысандардың бір-бірімен әрекеттесуі. 4. Click оқиғасы, MouseDown оқиғасы, MouseMove оқиғасы, KeyPreview оқиғасы.
VІI.Рефлексия 2 мин	Оқушыларға кері байланыс жасау үшін, мұғалім оларға толтыруға  парақ  таратылады.	Оқушылар бүгінгі сабақ бойынша өз ойларын, көңіл күйлерін параққа жазады. Не білдім? Не ұнады? Не әлі үйрену керек? Тілек.
VІIІ. Оқуды бағалау. 2 мин	Сабаққа белсенді қатысқан оқушыларды бағалау.	Бағаны күнделіктеріне қойдырады
ІХ.Үй жұмысы 2 мин	ІІІ тарау, §8,10 оқу.	Күнделіктеріне үй тапсырмасын жазып алады.