УРОК БЕЛАРУСКАГА ЧЫТАННЯ. Тэма "Радзіма мая дарагая... У. Караткевіч "Дарагая Беларусь"

Дзяржаўная ўстанова адукацыі

“Сярэдняя школа № 13 г. Мазыра”

УРОК БЕЛАРУСКАГА ЧЫТАННЯ

3 клас

(Урок – разважанне)

                                      Склала:

                                                                Гук Жанна Міхайлаўна,

                                                                          настаўніца пачатковых класаў

                                                                      ДУА “СШ № 13 г. Мазыра”

2020

УРОК БЕЛАРУСКАГА ЧЫТАННЯ (3 КЛАС)

          Тып урока: урок-разважанне

         Тэма: Радзіма мая дарагая…

                   Уладзімір Караткевіч. “Мая Беларусь”

         Мэта ўрока: знаёмства з творчасцю У. Караткевіча і яго апавяданнем  “Мая Беларусь”

         Задачы ўрока:

-         удасканальваць навык выразнага чытання, уменне асэнсоўваць

значэнне прыказак і прымавак, з іх дапамогай вызначаць галоўную думку твора, правільна і асэнсавана чытыць уголас, пашыраць аператыўнае поле чытання вучняў;

-         фарміраваць маўленчыя навыкі, уменне ствараць звязнае

выказванне-разважанне на прапанаваную настаўнікам тэму;

-         стварыць умовы для развіцця пазнавальнай актыўнасці вучняў,

уменняў аналізаваць і параўноўваць літаратурныя творы;

-         садзейнічаць выхаванню любві да Радзімы, гонару за яе мінулае,

фарміраванню жадання вывучаць гісторыю роднага краю;

-         стварыць умовы, якія садзейнічаюць захаванню і замацаванню

фізічнага, псіхічнага і эмацыянальнага здароўя вучняў.

Асноўныя метады і прыёмы: слова настаўніка, наглядныя метады,

калектыўная работа, прыём параўнання літаратурных твораў.

Абсталяванне: магнітафон, ілюстрацыі і фотаздымкі з эпізодамі вайны,

малюнак бусла.

Ход урока

1.     Арганізацыйны момант

-         Вы дружныя і працавітыя. Скажам хорам: “Адзін за ўсіх і ўсе

за аднаго” (узяўшыся за рукі)

          Артыкуляцыйная гімнастыка

Загадка:  У чырвоных ботах на балотах ходзіць,

                           Жабак спрытна ловіць. (Бусел)

         (Настаўнік прымацоўвае на дошку выяву бусла)

         Чытанне загадкі шэптам, гучна, марудна, хутка.

2.     Паведамленне тэмы ўрока

-         Я нездарма загадала вам гэту загадку. Можа хто-небудзь з вас

ведае, чым з’яўляецца бусел для нас, беларусаў.

-         З даўніх часоў нашы продкі лічылі бусла сімвалам чысціні, міра

на нашай зямлі. Але мірным існаванне беларусаў было не заўсёды. У даўнія часы беларуская зямля пазнала нашэсце татара-мангольскага іга, у чэрвені 1941 г. фашысцкая Германія напала на мірную нашу Радзіму. Жудасная вайна прынесла людзям смерць і пакуты (звяртаецца ўвага вучняў на ілюстрацыі і фотаздымкі з эпізодамі вайны). Але заўсёды беларускі народ выстойваў у бядзе, абараняўся і паднімаўся з руін.

-         Сёння мы будзем чытаць апавяданне У. Караткевіча “Мая Беларусь”.

Давайце паразважаем, аб чым гэта апавяданне.

         Прыём “Дрэва разважанняў”: настаўнік прымацоўвае на дошку дрэва, ад ствала якога адыходзяць “голыя” галінкі; на ствале запісана пытанне “Аб чым апавяданне У. Караткевіча “ Мая Беларусь”? Вучні прапаноўваюць свае адказы, якія настаўнік запісвае на “голых” галінках.

3.     Этап работы над новым матэрыялам

Чытанне твора настаўнікам

-         Аб чым расказвае пісьменнік у творы?

Лексічная работа

-         А зараз завітаем у бюро даведак.

Бюро даведак:

Ветразі – рус. паруса (паказваецца малюнак).

Менавіта – рус. именно.

Водар – духмянясць, прыемны пах.

Пушча – вялікі густы лес.

Супярэчыць – не згаджацца, выказваць супрацьлеглае меркаванне.

Шматпакутны – які перанёс шмат выпрабаванняў.

         Чытанне твора вучнямі

1.     Чытанне напаўголасу.

2.     “Скачкі” (чытанне праз словы).

3.     Падзел тэксту на часткі (калектаўная праца з дапамогай настаўніка).

Хвілінка адпачынку (пад музыку)

-         Беларусы сумленныя і працавітыя людзі. Зараз мы з вамі пакажам, што

 робяць людзі розных прафесій.

Гульня “Мірная праца людзей” (імітацыя рухаў)

Даярка (дояць карову).

Машыністка (друкуюць на друкарскай машынцы).

Скрыпач (іграюць на скрыпцы).

Цырульнік (стрыгуць нажніцамі).

Пекар (месяць цеста).

Муляр (кладуць цэглу).

Піяністка (іграюць на піяніна).

Аналіз зместу твора

-         З чым аўтар параўноўвае крылы буслоў?

-         Якія гіпотэзы выказвае аўтар аб паходжанні назвы нашай зямлі?

-         Ці ёсць іншыя меркаванні? Можна іх прыняць за аснову?

-         Якая наша сучасная зямля? Прачытайце.

-         Аб якой горкай памяці расказвае пісьменнік? Якія чалавечыя

страты панесла Беларусь у часы апошняй вайны?

-         Хто змагаўся з ворагам? Для чаго?

-         Ці змаглі нашы сучаснікі аднавіць краіну?

Са скарбонкі народнага слова

-         А зараз звернемся да народнай мудрасці. (Звяртаецца ўвага вучняў

на дошку.) Суаднясіце часткі прымавак, растлумачце адну з іх (на выбар):

1)    Смела ідзі ў бой –                   а) вайна разбурае.

2)    Той герой,                               б) чужына – мачыха.

3)    Мір будуе,                               в) як зморанаму пасцель.

4)    Адзін за аднаго стой,              г) хто за Радзіму гарой.

5)    Радзіма – матка,                      д) Радзіма за табой.

6)    Родная зямелька                      е) выйграем бой.

Адказы: 1-д, 2-г, 3-а, 4-е, 5-б, 6-в.

-         Ці падыходзяць прыказкі да тэмы нашага ўрока? Чаму?

-         Што агульнага, на вашу думку, ёсць у разважаннях В. Віткі

ў апавяданні “Твой род, твая Радзіма”, апавяданні У. Караткевіча “Мая Беларусь” і ў вершы Г. Бураўкіна “Край мой”?

-         Чым пранізаны гэтыя творы? (Любоўю да Радзімы.)

-         Падцвердзіце гэта радкамі з твораў.

-         Раскажыце на памяць верш.

4.     Падвядзенне вынікаў урока. Рэфлексія.

-         Да чаго заклікае нас пісьменнік? Чаму?

-         Што новага даведаліся вы аб краіне?

-         Што вас моцна ўразіла?

-         Якія пачуцці выклікаюць у вас нашы продкі – змагары за веліч і

незалежнасць нашага краю?

-         Які вывад вы можаце зрабіць?

-         Які вывад робіць аўтар? Ці супадае ён з вышым?

-         Працягніце разважанні: “Гераічнае мінулае нашых продкаў і

сучаснікаў выклікае ў мяне …”, “На ўроку я сябе адчуваў…, таму што… .”

5.     Дамашняе заданне

1 група: падабраць матэрыял аб анаўленні нашага краю пасля вялікай

Айчыннай вайны;

2 група: падрыхтаваць выразнае чытанне і пераказ тэксту.

Спіс выкарыстанай літаратуры

1. Баханькоў, А. Я. Тлумачальны слоўнік беларускай мовы / А. Я. Быханькоў, І. М. Гайдукевіч, П. П. Шуба. – Мінск: Народная асвета, 1990.

2. Беларускія прыказкі, прымаўкі, фразеалагізмы / Склаў Ф. Янкоўскі. – Мінск: Навука і тэхніка, 1992.

3. Гніламёдаў, У. Ад даўніны да сучаснасці/ У. Гніламёдаў. – Мінск: Мастацкая літаратура, 2001.