Учитель Темиргазиева
А.З. Родной крымскотатарский язык 5 класс Дата: 20.02.2020
Тема урока: Созукъ
сеслернинъ тюшмеси
Вид урока: изучение новой темы
Цель урока: объяснить учащимся правила сингармонизма, случаи
выпадения корневых гласных
Планируемые результаты:
Предметные –
учащиеся вспоминают правила сингармонизма, знают в каких случаях может выпадать
корневая гласная, умею находить ошибки в написании слов.
Метапредметные – учатся
работать в группах, быстро находить решение задачи в заданных условиях, учатся
грамотно выстраивать ответ и структуру доклада
Личностные – умеют
контролировать свои эмоции, правильно держать себя во время выступления перед
аудиторией. Развивают словарный запас
Оборудование: компьютер, таблицы, телевизор
Ход урока:
1. Включение
в учебную деятельность:
-Селям алейкум,
балалар (Алейкум селям)
- Джам сындымы?
- Ёкъ.
- Бурчакъ ягъдымы?
- Ёкъ.
- Зиль чалындымы?
- Э!
- Демек…
- Дерсимиз башланды!
Оджа: Энди исе невбетчинен субетлешейик.
Невбетчимиз ким? (Невбетчининъ джевабы)
2. Актуаллизация
знаний:
Оджа: Балалар, кечкен дерсте биз сизнен «Тутукъ сеслернинъ уйгъунлыгъы» киби мевзуны кечкен эдик. Манъа къаиделерни
хатырлатмагъа истеген бармы? Бир талебе тутукъ сеслернинъ уйгъунлыгъы акъкъында
лейха азырламакъ керек эди. Келинъиз, оны динълейик, сонъра да эВ ишимизни
тешкерейик.
3. Работа по теме урока:
Оджа: Балалар, «дочка» къырымтатарджа насыл оладжакъ? (Къыз) Я
«сын»? (Огъул). Къызлар, аналар сизге «моя дочка» дегенде не айта? (Къызым)
Огъланлар, я сизге «мой сын» деселер, не айталар? (Огълум)
Къыз – къызым. Бу анълашыла, амма огъул – огълум – мында тамырдаки «У»
сеси къайда джоюлды? (Тюшти) Демек, бугуньки мевзумыз «Созукъ сеслернинъ
тюшмеси». Дефтерлеринъизги язынъыз.
Балалар, къаидени окъуйыкъ: Сёз эки эджадан
ибарет олса, ве тамыргъа къошулгъан ялгъама сонъки эджада олгъан созукъ сестен
башлангъанса, сёзнинъ тамырындаки созукъ сес тюшип къала..
Меселя: о-гъул. 1 шахыс мулькиет ялгъамалары – ым, им, ум, юм, м. Бизге насыл
ялгъама келише? (Ум) Коресинъизми, Огъул сёзюнде сонъки созукъ сес У ве
ялгъаманынъ биринджи созукъ сеси У. Демек, тамырдан бу У сеси тюше. Ола:
огълум.
Факъат, балалар, шу къаидеден баягъы истисна бар, шунынъ ичюн онъа келишкен
сёзлерни эзберлесек, яхшы олур.
Шимди къаидемизни амельде пекитейик. Бирер талебе тахтагъа чыкъып, экранда
олгъан ресимнинъ адыны тапа ве оны бир де бир шахыста яза.
Вакъыт – меним (вакътым)
Омюр – сенинъ (омрюнъ)
Фикир – онынъ (фикри)
Бурун – онынъ (бурну)
Агъыз – меним (агъзым)
Ресим – сенинъ (ресминъ)
4. Физкультминутка:
Балалар, раатланайыкъ бираз, мен сизге шимди арекетлерни айтам, сиз исе
оларнынъ аксини япмагъа тырышынъыз. Секир десем, тураджасыз. Тур десем,
секиреджесиз. Сагъ элини котер десем, сол элини котереджесиз ве иляхре.
Азырсынъызмы?
Секир! Тур! Эки аякъны котер! Сагъ аягъыны котер! Башыны айландыр! Озюнъ
айланма! Сол тарафкъа эгиль! Еринде тур, чапма! Сол элини котер! Айланма!
5. Продолжение работы по теме урока:
Балалар, шимди эки такъымгъа болюнемиз ве
язылгъан сёзлеримизнен икяечиклер тизмеге тырышамыз. Шу сёзлерни даа уйгъун
шекильде джумлелерге тизген такъым гъалебе къазанаджакъ. Енъильген такъымгъа
исе шиир айтмагъа вазифе бериледжек. Башлайыкъ. (вакътым, омрюнъ, фикри, бурну,
агъзым, ресминъ)
Аферин, энди исе мен сизге экранда ребусларны косьтерем, сиз манъа джевабыны
айтып, фразеологик бирикмелерни тападжакъсынъыз. Сонъра оларны дефтерлеримизге
язып аладжамыз.
Агъзынен къуш тута.
Бурнундан тюшкен
Башына чыкъмакъ
6.Итог
урока:
Балалар, бугуньки мевзумыз не эди? Тамыр созукълары не вакъыт
тюше? Мисаллерни кетиринъиз.
8. Рефлексия:
Талебелерге «Ичтимаий агъ» шеклинде рефлексия теклиф этиле. Бегенгени/бегенмегенлерине коре «юречиклер» къоюла.
Истегенлер дерсни достларынен «пайлаша». Бир
къач талебе изаат къалдыра.
9. Задание
на дом:
Бир де бир фразеологизмни тапмакъ ве онъа ребус уйдурмакъ
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.