5 «А» сынып оқушыларының бейімделу барысының І жарты жылдық бойынша мәтіндік с а р а п т а м а с ы

ЖОББ Амангелді мектеп-балабақшасының 5 «А» сынып оқушыларының бейімделу барысының І жарты жылдық бойынша мәтіндік с а р а п т а м а с ы

5 «А» сыныбында 2015-2016 оқу жылнда 12 оқушымен бастадық, оның ішінде 6 ұл және 6 қыз бала. Сыныптың білім дәрежесі ортадан жоғары деңгейде І және ІІ тоқсан көрсеткіштерінде 66,7%  көрсеткішті көрсетті.

 5 сыныпта  орта буынға сәтті бейімдеуіне келесі жұмыстар жүргізілді.

5 сынып бойынша мектепке оқушыларды сәтті бейімдеуде, өзара қатынастарын құруға, мектеп мұғалімдерімен жағымды қатынас құру үшін барлық жағдайлар жасалған.

Оқушылармен  жақын танысып, бейімделу процесін анықтау мақсатында сыныптармен сауалнамалар жүргізілді. Сонымен қатар 5 сыныпта қызықтыратын нәрселері әр түрлі пәндер, қосымша сабақтарда ұймдастылған. Оларға тренингтер мен ойын-сабақтар оқушылардың оқуға психологиялық деңгейін көтеруге, танымдық процестерін дамытуға,  қарым-қатынастарын жақсарту мақсатында сынып жетекшісімен бірге, мектеп психологы мен пән мұғалімдері бірлесе жұмыстанды. Тренинг сабақтары оқушыларға ұнайды, белсенді жұмыс жасайды, болашаққа жағымды қарым-қатынаспен қарайды.

Сондай-ақ Зерттеу нәтижелері бойынша 5 «а» сыныбында  бейімделу процесі сәтті өтуде.

5 «А» сыныбында барлық оқушылар  (100%) бейімделмеген.

5 сыныптарда  кездесетін көптеген қиыншылықтары  қиын пәндерден математика, тарих ағылшын, орыс тілі, әдебиет, т.б

Жалпы балалардың мұғалімдерге, құрбы –құрдастарына шағымдары жоқ. Мұғалімдер тарапынан, сынып жетекшісі жағынан 5 сыныпқа сәтті бейімделуіне психологиялық көмек көрсетілуде.

Осы сәтті бейімделудің бақылау барысында 5 «А» сыныпқа  18 сабаққа қатысылды. Қатысылған сабақтарда оқушылардың негізгі мектепке бейімделуін зерттеу, сабақ кезінде оқушылардың жеке бас ерекшелігі мен жас ерекшелігінің ескерілуі, сабақ мазмұнын ашуда мұғалімдердің әдіс-тәсілдерді дұрыс таңдап ала білуі, сабақта физиологиялық, гигиеналық талаптардың орындалуын байқау мақсаттары қойылды. Қатысылған қазақ тілі пәнінің «Сөздің тура және ауыспалы мағынасы» атты сабақта мұғалім Бексеитова В.Н. бастауыш мектептің білім беру процесіндегі ұйымдастырудың негізгі тәсілдері мен түрлерін сақтап, дамыта білді. Оқушылардың физиологиялық ерекшеліктеріне көңіл бөлініп, жұмыстар арасында арнайы демалыс жаттығуы жасалды. Сынып бөлмесінде санитарлық норма сақталды. Оқушылардың жас ерекшелігіне сәйкес көрнекілік әдістері қолданылды. Мұғалім оқушылардың ойлау қабілеттерін дамытуға арналған жұмыстар жүргізіп, сабақта олардың жеке бас ерекшеліктерін ескере отырып жұмыс түрлерін ұйымдастырды.Сондай-ақ, оқушылардың шығармашылық қабілеттерін дамытуға назар аударып, олардың өзіндік тапсырмаларды орындауда таңдау жасай білуге баулыды. Дегенмен бұл сабақта мақсат қойылмады. «Синонимдер қатары» тақырыбындағы сабақта мұғалім сабақ мақсатын қоя отырып, оқушылар мотивациясын туғызды. Сабақ барысында оқушыларды жұмыстарға өздері бағалау жасауға, қойылған бағаларға оқушылардың комментарий жасауына жағдай туғызды. Сынып бақылаушылары сайланып, олар Сергазива Самал, Рисова Дана сабақта оқушылардың әділ бағалауға тырысып бақты. Жас ерекшеліктеріне сәйкес ойын элементтері қолданылып, сабаққа оқушылардың белсенділігі мен қызығушылығын туғыза білді. Білімді өз бетімен игерутуге бағыттап, ережелер шығартты. Қазақ әдебиетінен «Керкұла атты Кендебай» сабағында оқушылар үй тапсырмасына берілген сахналанған көрініс даярлықтары арқылы олардың шығармашылығын, әдеби тілдік мәдениетінің дамуына жағдай туғызды. Сабақта проблемалық жағдаяттар шешкізе отырып, олардың байқағыштық, еске сақтау қабілеттерін жетілдіруіне назар аударды. Сабақта пәнаралық байланыстар жүзеге асырылып, оларды өз ойларын дәлелдей білуге баулыды және мәтінмен жұмыс барысында мәнерлеп, сауатты оқуға көңіл бөлінді. «Өтірік өлең» тақырыбында мұғалім оқушылардың жалпы оқу дағдыларына көңіл бөліп, жас ерекшеліктеріне сай алфавиттік жұмбақтармен оқушылардың пәнге қызығушылығын туғызды. «Не болды? Не болады?» кестесі арқылы өзіндік ой мен қиялды дамытуға жағдай жасады. Сабақта гигиеналық талаптар орындалды. Жұптық жұмыстар, жеке жұмыстар арқылы деңгейлеп оқытуды жүзеге асырды. Дегенмен, мұғалім ауыз әдебиетін оқытуда 5-сыныптардың жас ерекшелігіне сәйкес сөздік жұмыстарын жүргізе керектігін ескеріп, тақырыпқа жан-жақты мәтіндік талдау жасауды ұйымдастыру қажет. Математика сабағын Амангалиева А.Т. жүргізеді. «Өрнектер, формулалар» тақырыбындағы қайталау сабағында мұғалім сабақ кезеңдерінде әр түрлі әдіс-тәсілдерді ұтымды қолдану арқылы оқу мазмұнының нәтижелі меңгерілуіне жағдай туғызды. Көрнекі құралдарды жас ерекшеліктеріне сай тиімді пайдалана отырып, пәнге оқушылардың қызығушылығы мен білімді саналы меңгеруіне жетеледі. Қатар аралық сайыстар және қатармен оқыту, жеке оқыту, топтық және жұптық жұмыстар, деңгейлік тапсырмалар ұтымды ұйымдастырып, 5-сыныптықтардың белсенділігін арттырды. Әр жұмыс соңында қорытындысы шығарылып, ескертулер мен табыстар айтылып отырылуы арқылы оқушылардың өзіндік бағалау жұмыстарын жасай білуге баулыды. Мұғалім оқушылардың ауызша есептеу, тез есептеу дағдыларына баса назар аударды. «2-ге, 5-ке,10-ға бөлінгіштік белгілері» тақырыбындағы сабақта сабақтың гигиеналық талаптардың орындалуына назар аударылды. Мұғалім сабақта оқушыларды дәлелдей білуге жетелеу арқылы жаңа ұғымды өзіндік игеруге баулыды. Пәндік тілде сөйлеуге назар аудырылып, әр формулаға ойдан мысал келтірткізді. Шаршыны толтыру, бос орынды басу сияқты қызықты есептерде балаларды қызықтырды.   Сөйтіп, оқушылардың қорытынды шығара білу дағдыларының қалыптасуына назар аударды. Сабақтың өмірмен тығыз байланысын жүргізді. Оқушылардың жас ерекшелігіне сәйкес жақсы энергияны бойға сіңіру туралы айтып, олардың келесі сабаққа психологиялық даярлықтарын жасады. Дегенмен осы пәннен Карабалиева Райхан, Сергазива Самал, Сатыбалдиев Бекзат бәсеңдік танытып, танымдық есептерден енжарлықтарын көрсетеді, сондықтан  Карабалиева Райхан, Сергазива Самал математика пәнінен озат оқушылар қатарынан қалыс қалса, Сатыбалдиев Бекзат екпінділер қатарына үлгер алмай отыр. Орыс тілі пәнінен «Звуки и буквы» тақырыбындағы сабақта мұғалім Закирова Э.Ж. сабақ мазмұнын меңгертуде түрлі көрнекіліктер мен тірек жазбаларын кеңінен қолданып, оқушылардың жас ерекшелігін ескерді. Сабақта тақырыптың нәтижелі меңгерілуіне оқылған орай өлеңді әнімен айтқыза отырып, олардың психологиясына әсер етіп, жағымды эмоция туғызды. Орыс тілінде сөздердің мазмұнын ашуға арналған түрлі салыстыру тәсілдері қолданылды. Оқушылардың өздерін қатыстыра отырып, жаңа материалдың өзіндік меңгерілуіне жетеледі. Теорияны практикамен байланыстыруға назар аударды. Сабақта сергіту сәті жүргізіліп, гигиеналық талаптар орындалды. Алдағы уақытта мұғалім сабақ уақытын үнемді пайдалану керек. Бейнелеу өнері сабағында «Затқа қарап сурет салу» тақырыбында мұғалім Сабыргалиева М.Х. интерактивті тақта арқылы сызбалар мен көрнекіліктерді ұтымды қолданды. Топтастыру жұмысы жүргізіліп, оқушыларды өткен сабақтарда алынған білімдерді жинақтауға жетеледі. Сабақта бейнелеу өнеріне оқушылар мотивациясын туғызды. Математика пәнімен байланыс жасалды. Дегенмен, мұғалім пәннің өзіндік жүргізілу ерекшелігіне, яғни суретті салудағы дидактикалық жүйенің дұрыс ұйымдастырылуына назар аудару керек. Қазақстан тарихы сабағында жаңа педагогикалық технологиялардың тиімді әдіс-тәсілдері кеңінен қолданылды. Сабақтың Қазақстанды суреттер арқылы туған жер табиғатын мақтанышпен бейнелеп айтқызу арқылы мұғалім Владимирова Ж.В. оқушылар бойында азаматтық патриотизмнің дамытуына жетеледі. Сабақта жеке бас қабілеттері ескеріліп, деңгейлік жұмыстар ұйымдастырылды. Аймақтық компонент сабақтың әр кезеңінде жүргізіліп отырылды. Сабақта сәйкестендіру тестілері, аяқталмаған терминдер, аудармашы ойыны, тірек сигналдармен сөйлеу тәрізді жұмыстар сабақтың тығыздығын арттырып, сабақ мазмұнының толық меңгерілуіне жағдай жасады. Сабақ барысында гигиеналық және физиологиялық талаптар орындалды. Термин сөздігін жүргізе отырып, оқушылар алдына проблемалық жағдаяттар туғызды, ойлануға жетеледі. Сондай-ақ өзімнің жаратылыстануда «Ғарышты зерттеу» тақырыбында деңгейлеп оқыту арқылы әр оқушының қабілеттері ескерілді. Оқушылардың сабақ барысында ізденуіне жетелеу сұрақтарын ұйымдастырды. Сабақтың өмірмен байланысы жүзеге асырылып, оқушылар оқулықтағы негізгі ойды іріктей мысалдар келтіру, пайымдау сияқты тапсырмаларға оқушылар өз ойларын ашық айта алады. Қазіргі заман жаңалықтарымен таныстырылып, оқушылардың дүниетанымын кеңейтуге жағдай туғызылды. Үй тапсырмасын олардың іздену, зерттеу жұмыстарына бағыттай беру арқылы олардың шығармашылық қабілеттерінің даму ретінде қосымша тапсырмалар берілді.Сабақтан тыс кезінде әр түрлі мектепішілік шараларға жиі қатысып жүлделі орындар берілді. Мысалы, «Алтын күз», «Күзгі өнімдер» «Суреттер шеруі»,«Табиғат әлемі», «Тәуелсіздік елі»т.б. Сыныптың үнемі сабаққа әзірліктері  бақыланып, үй тапсырмасы мен гигеналық тазалықтары бағаланып,  пән мұғалімдермен тығыз байланыстар жүргізу барысында, жыл басында тіл табыса алмай жүрген «ерке» оқушымен тіл табысып екпінді қатарынан көрінгенге сынып болып қуандық. Ол- Меңдіханов Досымхан екпінді қатарын толықтырды. Былтырғы   оқу жылында, яғни 4 сыныпта 15 оқушы болды, білім сапсы 80% болса, 5 сыныпта 66,7% болып отыр оның себебі оқу озаты мен екпінділер қатарынан Закирова Аяла мен Қуанышкалиева Арузияның «Саулет» мектеп-лицейіне кетуінен болып отыр

                                                                                              Сынып жетекшісі: Нуфтенова Қ.С.