Алғы шартты цикл. WHILE операторы

Сабақ:Информатика		Мектеп : №8 С.Айни жом
		Мұғалімнің аты-жөні: Джурабаев Х.
Күні: 04.03.2020		Қатысқандар саны:
Сыныбы: 8А,Б.		Қатыспағандар саны:
Сабақтың тақырыбы		Алғы шартты цикл. WHILE  операторы
Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме)		8.3.3.1  таңдау және қайталау операторларын программаны өңдеудің кіріктірілген ортасыныңда қолдану
Сабақтың мақсаттары		Барлығы: While .. do операторы туралы түсінік беру.Әзір-қайталаукомандаларын Паскаль опереторында программалауды үйренеді, пысықтау Көбі: Программаныықшам, сапалы жаз удағдысын қалыптастыру. Программаның математикалық моделі туралы түсінік қалыптастырады. Кейбірі: Анық және толық сөйлеу арқылы, мәселені түсінгенін көрсетеді.
Жетістік критерийлері		Барлық оқушылар орындай алады. While .. do операторы туралы түсінік алады. While .. do операторға есептер шығара алады.
		Көпшілік оқушылар орындай алады. Паскаль программасының құрылымын біледі. Программа құра алады.
		Кейбір оқушылар орындай алады. Терминдерді жатқа айта алады.
Құндылықтарды дарыту		Оқушыларды бір-біріне деген құрмет көрсетуіне тәрбиелеу.
Пәнаралық байланыс		ағылшын тілі,
Акт қолдану дағдылары		Компьютер, интерактивті тақта
Бастапқы білім		Графикалық режим туралы сұрақ –жауаптар. While .. do операторы туралы түсінік.
Сабақ барысы
Сабақтың жоспарланған кезеңдері	Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет Ұйымдастырылуы кезеңі 1.Оқушылармен сәлемдесу 2.Келмеген оқушыларды белгілеу 3.Сабаққа дайындығын,құралдарын тексеру.		Ресурстар
Сабақты басы 5 минут	Ертеңгілік шеңбері Таңғы шеңберде тұрған оқушылар бір-бірімен «Сәлем!»деп амандасады. Үйтапсырмасы: «Ойқозғау»  Өткен материалды қайталау сұрақтары ?         Қайталау операторлары не үшін қолданылады? ?         Цикл дегеніміз не? ?         Қайталау операторларының қанша түрі бар? ?         REPEAT  қандай оператор? REPEAT  операторының жалпы жазылу түрі қандай?		Шаттық шеңбері
Сабақтың ортасы	Жаңа сабақты  түсіндіру.  Паскаль   тілінде қайталау  процесін  жүзеге асыратын  циклдік  операторлардың үш түрі  бар:  арифметикалық цикл –FOR, шартты  алдын ала  тексеретін  цикл –While  және шартты  соңынан  тексеретін  цикл –Repeat. Егер шарт алдын ала  циклдегі  операторды  (немесе құрама операторды) неше рет қайталау керек екендігі белгісіз болып, оның тек қайталану (аяқталу) шарты берілсе,  онда  While, Repeat    операторлары пайдаланылады.  Ал     FOR   операторы  қайталану саны  алдын ала белгілі  болған кезде қолданылады.  While операторы. Алдын ала берілген шарт бойынша қайталануды   жүзеге асыратын  бұл оператор  While  (оқылуы:  уаил,  аударылуы:  әзірше)  және  DO (оқылуы: ду,  аударылуы:   орындау)  түйінді  сөздері  қолданылып  орындалады.  Program esep1; uses graphabc; vari,r,k:integer; s:string; begin lockdrawing; r:=200; k:=0; for i:=1 to 10 do begin if i mod 2=0 then setbrushcolor(clred) else setbrushcolor(clwhite); circle(200,200,r-k); str(i,s); textout(6+k,194,s); k:=k+20; redraw; end; end. № Түрлері Блок схемасы Алгоритмдік тілдегі жазылуы Бағдарламалау тілінде 1 Шартын алдын ала тексеретін цикл. әзір шарт цб      цикл денесі цс while  шарт do begin         цикл денесі         (серия);      end; 2 Шартын соңынан тексеретін цикл. қайталау      цикл денесі дейін шарт repeat             цикл денесі           (серия);     until   шарт          1. While-Do операторының орындалуы: 1. While операторы циклге кіру шартынан және цикл денесінен тұрады. 2. Цикл денесін әрбір қайталау алдында шарт тексеріледі. Шарт ақиқат болған жағдайда, цикл денесі орындалады, әйтпесе бағдарлама келесі операторға көшеді. 3. Егер шарт алғаш тексерілгенде жалған болса, цикл денесі бір рет те орындалмастан бағдарлама цикл соңына шығады.     2. Repeat–until операторының орындалуы: 1.  шарт кейін тексеріледі, сондықтан серия кем дегенде бір рет атқарылады. 2. repeat операторында шарт ақиқат (иэ)  болғанда қайталау (цикл) аяқталады. 3.  repeat операторында қайталау соңы шартпен аяқталады. Енді алдыңғы мысалдағы алғашқы 5 натурал санның қосындысын есептеу бағдарламасын циклдік операторлар көмегімен құрайық. Ол үшін алгоритмдік тілде, блок схемасын  және бағдарламасын жазайық. әзір циклін пайдаланып алгоритмдік тілдегі жазылуын мен жазамын, оқушылар бағдарламалау тіліне аударады (флипчартта, TP бағдарламасында) Алгоритмдік тілде Бағдарламасы aлг қосынды ( нәт бүт S) басы бүт х S:=0; х:=1 әзір x<=5 цб       S:=S+x        х:=х+1 цс шығару S соңы program kosyndy;    var x,s: integer;                                                             begin                                                                             s:=0; x:=1;       while x<=5 do                                                                      begin               s:=s+x;      x:=x+1;                                                              end;                                                                               writeln (‘s=’,s); end.           дейін циклін алгоритмдік тілде мен, бағдарламалау тілінде оқушы жазуы керек (флипчартта, ТР бағдарламасында) aлг қосынды (нәт бүтS) басы бүт х S:=0; х:=1 қайталау       S:=S+x       х:=х+1 дейін x>5 шығару S соңы program kosyndy;                                                               var x,s: integer;                                                             begin                                                                             s:=0; x:=1;                                                                       repeat                                                                            s:=s+x;      x:=x+1;                                                              until x>5;                                                                         writeln (‘s=’,s);                                                            end.   Алғышартты циклден соңғы шартты циклге ауысып бағдарлама құруда не байқадық? program kosyndy;   var x,s: integer;                                                             begin            s:=0; x:=1;        while x<=5 do           begin                 s:=s+x;         x:=x+1;             end;           writeln (‘s=’,s); end.  program kosyndy;                                                              var x,s: integer;                                                             begin         s:=0; x:=1;         repeat              s:=s+x;         x:=x+1;              until x>5;         writeln (‘s=‘,s);                                                            end. 1. Бірінші бағдарламадағы while операторы жазылған жолға екінші бағдарламада repeat     операторы жазылады. 2. Бірінші бағдарламадағы цикл денесі begin … еnd;  операторлық жақшаға алынады, ал     екінші бағдарламада цикл денесін (операторлық жақшаға алу міндетті емес) кейін until     операторы  жазылады. 3. әзір цикліндегі шартқа дейін цикліндегі шарт қарама-қарсы. Жаңа  сабақты пысықтау Оқушыларға жеке нұсқалы, үшдеңгейлі  есептерді  компьютерде  шешуге таратылу қағаздары беріледі.  Оқушылар орындағаннан кейін компьютер арқылы  тексеріп, жауабын анықтап,бағалаймыз.		Оқулық, дәптерлер. Компьютермен жұмыс
Сабақтың соңы 2 минут	Сабақты қорытындылау Жаңа  сабақты  түсінгенін тексеру мақсатында практикалық тапсырмалар: а. «Тәжірибеден қорықпаңыз – нәтижесін көру үшін бағдарламаның бір бөлігін өзгертіңіз». Оқулықтағы №19 есеп 1, 3, 5, …, 15 сандары квадраттарының қосындысын есептеу алгоритмін және бағдарламасын құру керек. Соңғы шартты циклді пайдаланып жауабын алу керек. Оқушылар компьютерде өздері орындауы керек.  program kosyndy;                                                            var x,y,s:integer;                                                          begin                                                                               x:=1; s:=0;                                                                         while x<=15 do         begin                     y:=sqr(x);                                                                          s:=s+y;                                                                             x:=x+2;          end;         writeln ('s=',s);                                                            end.                                                          program kosyndy;                                                            var x,y,s:integer;                                                          begin                                                                               x:=1; s:=0;                                                                         repeat         y:=sqr(x);                                                                          s:=s+y;                                                                              x:=x+2;                                                                             until x>15;         writeln ('s=',s);                                                           end.                                                         x:=x+2;  өрнегін inc(x,2) бүтін санды арттыру процедурасымен ауыстыруға болады.                                                                   №21 есеп. S=22+23+24+25 есептеу бағдарламасы әзір циклімен жазылған, дейін цикліне ауыстырып жазуы керек. program kosyndy;                                                            var x:integer;                                                                s:real; begin                                                                           x:=2; s:=0;                                                                     while x<=5 do     begin           s:=s+exp(x*ln(2));                                                                        x:=x+1;                                                                         end;     writeln ('s=',s);                                                            end.                                                          program kosyndy;                                                            var x:integer;                                                                s:real; begin                                                                           x:=2; s:=0;                                                                     repeat     s:=s+exp(x*ln(2));                                                                         x:=x+1;                                                                         until x>5;     writeln ('s=',s);                                                                       end.                                                          ә. «Прогрессияға берілген есептерді компьютерде шығарайық» Алгебра 9 сынып оқулығынан №186 есеп А)Егер арифметикалық прогрессияның a1=7, d=4, n=13 болса, онда n-ші мүшесін және алғашқы  n  мүшесінің қосындысын табыңдар. Арифметикалық прогрессияның n-ші мүшесінің және алғашқы  n  мүшесінің қосындысының формуласына ,  қойып есептейік: a13= 7+ 4*12=55,  S13=0,5*(7+55)*13=403 В)  Арифметикалық прогрессияны тізбек түрінде жазайық.  7, 11, 15, …, 55 тізбегінің қосындысын есептеу үшін әзір циклін пайдаланып алгоритмдік тілде кескіндейік. aлг қосынды ( нәт бүт s) басы бүт х s:=0; х:=7 әзір x<=55 цб       s:=s+x       шығару s       х:=х+4 цс соңы С) while – do және Repeat–until операторларын қолданып бағдарлама құру. program kosyndy;                                                            var x,s:integer;                                                          begin                                                                                x:=7; s:=0;                                                                          while x<=55 do          begin                                                                            s:=s+x;                                                                           x:=x+4;          writeln ('s=',s);                                                                 end; end.   program kosyndy;                                                            var x,s:integer;                                                          begin                                                                                x:=7; s:=0;                                                                         repeat                                                                              s:=s+x;                                   x:=x+4;                                                                             until x>55;                                                                         writeln ('s=',s);                                                            end.                                                                        Венн диаграммасы Не білемін Білгім келеді Мен үшін жаңа ақпарат Не білдім Сабақты бекіту сұрақтары Цикл дегеніміз не? Циклдің алгоритмнің неше түрі бар? Программаның нәтижесін қалай көреміз? WHILE  операторының жазылу үлгісін көрсет? WHILE операторының орындалу тәртібі қалай? REPEAT операторының жазылу үлгісін көрсет? REPEAT  және   WHILE  операторының айырмашылығы неде? FOR  операторының жазылу үлгісін көрсет? Үй тапсырмасы :While .. do операторын оқып келу.Байтеректің суреттін салу.
Дифференция.Оқушыларға көмектесуді қалай жоспарлаймыз?Қабілеті жоғары балаларға қандай тапсырмалар беруді жоспарлайсыз?	Бағалау- оқушылардың ілгерілеуін білімдерін қалай қадағалайсыз?		Денсаулық және қауіпсіздік техникасының сақталуы
Әр оқушыға  өзінің тапсырмасын орындағаннан кейін тобына есептер беремін.	Өз бетікдік жұмысты орындау деңгейі		Техника қауіпсіздік ережелерін сақтау.