Ақпараттың алуан түрлілігі 10 сынып

2-сабақ	10 КГБ
Сабақтың тақырыбы	Ақпарат. Ақпараттардың алуан түрлігі және оларды өңдеудің тәсілдері
Сілтеме	10 сыныпқа арналған әдістемелік нұсқау  Ғаламтор
Сабақтың мақсаты	1. Ақпарат  ұғымының  күнделікті өмірден бастап техникалық салада пайдаланылатын көп мағыналы ұғым  беретіні жайлы түсінік  алуларына жағдай жасау ; 2. Ақпараттың  түрлері  және адам ақпаратты қандай жолдармен қабылдайтыны  жөнінде оқушылардың  өз ой пікірлерін тындау; 3.Ерте замандағы ақпарат пен қазіргі замандағы ақпаратты тасымалдаудың айырмашылығы жайлы түсінік беру.
Күтілетін нәтиже	Ақпарат сөзі , ақпараттың тасымалдануы жайлы өз түсініктері қалыптасады. Топтық жұмыс арқылы сыныптың ынтымақтастығын артады.
Сабақта қолданылатын әдістер	Сын тұрғысына ойлауға үйрету; Диалогты оқыту ; Топтық жұмыс
Түйінді идея	Ерте замандағы ақпарат пен қазіргі замандағы ақпарат  жайлы алғашқы  түсінік бере   отырып,сыни тұрғыда ойлану арқылы,өз ой пікірінің қалыптасуына мүмкіншілік жасау

Сабақ кезеңдері	1.Ұйымдастыру кезеңі; 2.Жаңа тақырып мазмұны ; 3.Қорытынды; 4.Бағалау ; 5. Рефлеския;
Ұйымдастыру кезеңі	Оқушыларды өз қалаулары бойынша 2 топқа орналастыру
Жаңа сабақ мазмұны	1-топ	2-топ
	а. «Ақпарат» термині , қазіргі кезде ақпаратты  қабылдау тәсілдері  мен оны қабылдау жолдары жайлы көзқарас ә.  Қазір ақпаратты қалай жеткіземіз,  ақпаратты жеткізу арнасы деген не?                                          мұғалім    оқушылар               мына сызбада ақпарат қалай жеткізіліп тұр.	а. Бейнелеу тәсілдері бойынша ақпарат түрлері мен оның қасиеттері  жайлы көзқарас ә.  Адамдар ақпаратты сақтау үшін  қандай амалдар қолданады және  ерте заманда адамдар  ақпаратты  қалай сақтап және қалай хабарлап отырған.
Қорытынды	Оқушылардың өз ой пікірлерін
Бағалау	Өзара бағалау
Рефлексия	Сабақ жайлы пікір алмасу
	Тексерілді:  _________

Ақпарат (лат. informatio — түсіндіру, мазмүндау) ұғымы күнделікті өмірден бастап техникалық салада пайдаланылатын көп мағыналы ұғым. Жалпы алғанда бұл ұғым шектеу, байланыс, бақылау, форма, инструкция, білiм, мағына, құрылым, бейнелеу, сезіну тағы басқа ұғымдармен тығыз байланысты. Көп адам бұл жайлы Білім дәуірі немесе білім қоғамы тудырғын Ақпарат дәуірі туралы айтсақ; ақпараттық қоғам, ақпараттық технологиялар, тіпті информатика, ақпарат ғылымы және компьютер ғылымы назарға көп түсуде,.

Ақпаратты шындығында да ғылыми ұғым ретінде қарастыруға болады. Өйткені бұған дейін ақпараттың кұрылымы мен қасиеттері барлық ғылым салаларында зерттелінді. Мысалы, физика - ақпарат таситын сигналдардың қасиеттерін зерттейді. Табиғаттағы көптеген құбылыстардың сигнал шығаратыны белгілі. Ал тіркелінген сигналдар белгілі бір мәліметтерді құрайды. Мәліметтер түрленіп, тасымалданып, әдістердің көмегімен қолданыс табады. Мәліметтер мен әдістердін өзара әсерлесуінен ақпарат түзіледі. Өлі табиғаттағы процестер үздіксіз энергия алмасу түрінде өтеді. Энергия алмасумен қатар тірі табиғатта бағытталған зат алмасу процесі жүреді. Зат алмасу мен энергия алмасу процестерінің арасындағы өзара байланыс ақпарат алмасу турінде өтеді немесе оны ақпараттық процесс деп атайды.
Сонымен ақпарат — бұл ақпараттық процесс барысында түзілетін қозғалыстағы объект. Ақпараттың қасиеттері мәліметтердің қасиеттеріне де, әдістердің қасиеттеріне де тікелей тәуелді.

Ақпаратты шындығында да ғылыми ұғым ретінде қарастыруға болады. Өйткені бұған дейін ақпараттың кұрылымы мен қасиеттері барлық ғылым салаларында зерттелінді. Мысалы, физика - ақпарат таситын сигналдардың қасиеттерін зерттейді. Табиғаттағы көптеген құбылыстардың сигнал шығаратыны белгілі. Ал тіркелінген сигналдар белгілі бір мәліметтерді құрайды. Мәліметтер түрленіп, тасымалданып, әдістердің көмегімен қолданыс табады. Мәліметтер мен әдістердін өзара әсерлесуінен ақпарат түзіледі. Өлі табиғаттағы процестер үздіксіз энергия алмасу түрінде өтеді. Энергия алмасумен қатар тірі табиғатта бағытталған зат алмасу процесі жүреді. Зат алмасу мен энергия алмасу процестерінің арасындағы өзара байланыс ақпарат алмасу турінде өтеді немесе оны ақпараттық процесс деп атайды.
Сонымен ақпарат — бұл ақпараттық процесс барысында түзілетін қозғалыстағы объект. Ақпараттың қасиеттері мәліметтердің қасиеттеріне де, әдістердің қасиеттеріне де тікелей тәуелді.

Мәліметтер - ақпараттың құрамдас бөлігі. Тіркелу әдісіне сәйкес мәліметтер әртүрлі тасуыштарда сақталады және тасымалданады. Ең кең тараған мәліметтерді тасуыш кағаз болып табылады. Заттың оптикалық қасиеттерінің өзгерісі лазерлік сәулелердің көмегімен жазылатын тасуыштар СD-ROM-да қолданылады. Магниттік касиеттердің өзгерісін колданатын тасуыштар ретінде магниттік таспалар мен дискілерді алуға болады.

Тапсырма

1.      Ақпарат деген не?

2.       Ақпараттық процесс деген не?

3.             Ақпарат пен мәліметтердің айырмашылығы       Ақпараттық процестер 

 

Ақпарат                                       мәлімет                   сақтау       беру          өңдеу

4.      Информатика пәні нені оқытады?

5.          Ақпаратты қабылдау тәсілдері              Бейнелеу  тәсілдері бойынша  ақпарат түрлері

6.       Ақпаратты түрлі арналардан алатынымызды ескере  түсіре отырып, үлгідегі кестені  толтырындар

№	Зат	Қасиеті	Арна	Мүше

Өзіңді тексер!

1.      Адам ең көп  ақпаратты ненің көмегімен алады?

а.  Сезу және көрудің

в. Иіскеу мен естеудің

с. Есту мен көрудің

д. көру және дәмін тату арқылы

           2. Сендер электрондық хатта көрген  фильмдерің туралы баяндадыңдар делік. Бұл ақпараттың қай түріне жатады?

а. Есту

в. Сезу

с. Көру

д. жазбаша

3.      Ақпаратты сақтау үшін адамдар нені қолданбайды?

а. Қағазды

в. Дискіні

с. Тасты

д.  Суды

           4. Ақпаратты  сақтау үшін ерте замандағы  адамдар нені пайдаланған?

                а. Биді

                в. Суреттерді

                с. Қимылды

                д. дыбысты

           5. Дыбыстық ақпаратты не арқылы   жеткіземіз?

                а.  кітап

                в. радио

                с. журнал

                д. плакат

Өзіңді тексер!

2.      Адам ең көп  ақпаратты ненің көмегімен алады?

а.  Сезу және көрудің

в. Иіскеу мен естеудің

с. Есту мен көрудің

д. көру және дәмін тату арқылы

           2. Сендер электрондық хатта көрген  фильмдерің туралы баяндадыңдар делік. Бұл ақпараттың қай түріне жатады?

а. Есту

в. Сезу

с. Көру

д. жазбаша

4.      Ақпаратты сақтау үшін адамдар нені қолданбайды?

а. Қағазды

в. Дискіні

с. Тасты

д.  Суды

           4. Ақпаратты  сақтау үшін ерте замандағы  адамдар нені пайдаланған?

                а. Биді

                в. Суреттерді

                с. Қимылды

                д. дыбысты

           5. Дыбыстық ақпаратты не арқылы   жеткіземіз?

                а.  кітап

                в. радио

                с. журнал

                д.плакат