"Ауыл байлығы" дүниетану пәні

Сабақтың тақырыбы: Ауыл байлығы

Білімділік мақсаты: Оқушыларға ауыл байлығын меңгертушаруашылығы, егін, дәнді - дақыл және жеміс көкөністің пайдасын ұғындыру, қасиеттерін жеткізе білу.

Дамытушылығы: Сөздік қорларын байыту, дамыту, сөздерді бір- бірімен

дұрыс байланыстыруға, ауыл байлықтарын тереңдете  түсіндіру.

Тәрбиелігі: Табиғатты сүюге,қорғай білуге, еңбексүйгіштікке,шыншыл, табанды, іскер, ұйымшыл болуға тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: Жарыс сабақ

Сабақтың әдісі: шығармашылық қабілетін дамыту,

сұрақ-жауап, проблемалық сұрақтар, топтастыру, зерттеу,

стратегия, тест, метафоралық теңеу, салыстыру, Венн

диаграммасы.Проза, поэзия, суретпен жұмыс, тірек –сызба.

Сабақтың техникалық құралы: ноутбук, үнтаспа

Сабақтың пәнаралық байланысы: Ана тілі, математика, орыс тілі, еңбек

Сабақтың көрнекілігі: жыл мезгілдері, ауыл суреттері, малдар,

дәнді - дақылдар, жеміс – жидектер

І.Ұйымдастыру Үш ауылға бөліну.

ІІ.Үй тапсырмасын сұрау

Үш ауылдан үш оқушы шығып мазмұнын айтып беру.

Үлестірмелі кеспе қағазбен жұмыс

Сұрақтарға жауап беру.

1. Шаруа қожалығы дегеніміз не?

2. Шаруа қожалығының құрамында кімдер болады?

3. Шаруа қожалығының жұмысын кімдер ұйымдастырады, кім басшы бола алады?

4. Шаруа қожалығының халық шаруашылығына тигізетін қандай пайдасы бар?

5. Қожалық өз шаруашылығын қалай ұйымдастырады?

6. Мемлекет тарапынан қандай көмек көрсетіліп отыр?

Үй жұмысын қорытындылау

ІІІ.Жаңа сабақ

• Міне, балалар, ауылдағы еңбек бірлестіктермен, жеке кәсіпкерлік жұмыстарымен кімдер жұмыс істейтінін білдік. Дәл қазіргі таңда жеке кәсіпкерлік жұмыстар ауылдық жерде көптеп етек алуда. Біз қазір ауылдағы адамдарының қандай еңбектермен айналысып, қандай жұмыстар жүргізіп жатқанын көрейік.

- Ноутбуктен  нені көріп нелерді ұғындық?

• Ауыл байлығын қайдан аламыз?
• Жер туралы әңгіме айту.

Кіріспе сөзі.

1. Ауыл жылын айту.

2. Көрнекіліктермен таныстыру, сұрақтар қойып, жауаптар алу.

Ы.Жақаев, М.Әбенова, К.Дөненбаева, Ш.Берсиев.

3. Мазмұнын айтып беру.

4. «Ұжым», « ұжымшар» сөздерін түсіндіру, дәптерге жаздыру.

5. Үш ауылды үш ұжымға бөлу.

1. Мал аруашылық ұжымы.

2. Егін шаруашылық ұжымы.

3. Жеміс , көкөніс ұжымы.

Үш ұжымдар өз еңбектері мен білімдерін көрсетеді.

І. Оқу орталығы

А) Үш оқушыға оқыту.

Ә) Сұрақтар қойып , жауап алу.

1. Туыстық атауларды ата.

2. Ауланың көрінісі.

3. Ауылдың іші.

Туыстық атау

Ауланың көрінісі

Ауылдың іші

ІІ.Ғылыми – зерттеу орталығы

Бірінші ұжымға:

Малдар , төлдер туралы жалпы не білеміз?

Екінші ұжымға:

Егін шаруашылығы туралы не білесіңдер?

Үшінші ұжымға:

Жеміс, көкөністер жайлы не білеміз?

Өзім үш ұжымның жауаптарын толықтырып өтемін.

ІІІ. Даму орталығы

1-Ұжым  Мал

Аты Пірі Төлі Шақыруы

Жылқы Қамбар ата Құлын Құрау – құрау

Түйе Ойсыл қара Бота Көс-көс

Сиыр Зеңгі баба Бұзау Әукім - әукім

Қой Шопан ата Қозы Пұшайт – пұшайт

Ешкі Сексек ата Лақ Шөре – шөре

2- Ұжым

Дәнді –дақыл

Бидай

Жүгері

Күріш Адамға тағам

Тары Малға азық

Күнбағыс Өндіріске шикізат

Мақта

3- ұжым

Жемістер

Көкөністер

ІҮ. Венн диаграммасы. Ой толғаныс.

• Балалар, жылдың неше мезгілі бар?
• Қыс, көктем, жаз, күз.
• Әр мезгілдің өз атауларына қарай табиғат әсемдігі, құбылысы, еңбектері болады. Осы күзбен, көктем еңбектерін ой толғаныс әдісімен салыстырып көреміз.

Көктемгі еңбек Күзгі еңбек

• Балалар, жыл мезгілдеріне байланысты Абай аталарыңның қандай өлеңдерін білесіңдер?
• Абай Құнабаевтың неше жылдық тойын тойладық?

Ү. Сергіту сәті.

ҮІ. Проблемалық сұрақтар

1-ұжым. Шаруашылықта 25050 қой бар. Оның 855-і қошқарлар, ал 6045-і саулықтар, қалғандары тоқтылар. Шаруашылықта қанша тоқты бар?

2-ұжым. Нан заводы 430 ц 10 в арпа ұны және 500 ц 7в бидай ұнын қабылдады. Барлығы қанша ұн қабылдады?

3-ұжым . Дүкенге 860 ж алма және 980 ж қызанақ түсірілді. Бұларға қарағанда 8 есе кем қияр түсірілді. Барлығы қанша жеміс көкөніс түсірілді?

ҮІІІ. Метафоралық теңеулер әдісі

Мақта- ақ алтын

Бидай – алтын дән

Күріш – сырмаржан, ақ маржан

Жүгері – дала аруы

Жүзім – оңтүстік перзенті

Картоп – екінші нан

Жеміс, көкөніс - өмір нәрі, өмір сәні

ҮІІ. Топтастыру, қорытындылау

Ауылдың байлығы

Еңбекшіл болсақ

• Еңбексүйгіш, іскерлік, төзімділік, еңбекшілдігіміздің арқасында ауылда қандай жұмыстар жүріп жатыр?
•  
• Құрт, ірімшік, қаймақ, цех.
•  
• Сабын қайнататын цех.
•  
• Киім тігетін комбинат.
•  
• Дәнді дақылдарды өйдейтін диірмен.
•  
• Жеміс көкөніс сусынын шығаратын цех.