Қазақ салт-дәстүрі (сынып сағаты)

Абай атындағы жалпы білім беретін орта мектеп

Орындаған Абетова Р.К

2017 оқу жылы

Тәрбие сағатының тақырыбы: «Адам болам десеңіз ....»

Мақсаты:1. Оқушыларды адамгершілікке,қарапайымдылыққа, кішіпейілдікке,әдептелікке,еңбексүйгіштікке,жаман әдеттерден аулақ болуға тәрбиелеу.

2.Адам бойындағы ұнамды-ұнамсыз қылықтарды айыра білуге тәрбиелеу.

Көрнекілігі:Адамгершілікке байланысты суреттер,интерактивті тақта,өсиет мақалдар.

Барысы:

І.Ұйымдастыру кезеңі

1.Сұрақ-жауап

Әдептілік, адамгершілік туралы әңгімелей отырып, мынадай сұрақтар қою.

• Адам еңбекпен шыңдалады дегенді қалай түсінесің?
• Сенім- менің серігім дегенді қалай түсінесің?
• Сабырлылық дегеніміз не?
• Ұстамдылық дегеніміз не?
• Адалдық пен әділдік дегеніміз не?
• Кеңпейілділік пен жомарттық дегенді қалай түсінесің?

Балалар осы адам бойындағы жақсы қасиеттерге қарама-қайшы қасиеттерді атап көріңдерші.

Мұғалім:Адам бойында жақсы және жаман қасиеттер болады екен. Бізге ақылдылықты, адалдықты, қарапайымдылықты, кішіпейілдікті, шыншылдықты үлкендер үйретеді. Оны бізге ақжаулықты аналарымыз ақ сүтін бере отырып, ана тілімен үйретеді.Адам болатын бала барлық жақсы қасиеттерді үйреніп, жаман мінез, әдеттерден, ұнамсыз қылықтардан аулақ болуға тырысуы керек.Ал енді осы қасиеттер жайлы өлеңдер тыңдайық.

1-оқушы

Атам маған әмәнда

Әдепті жан бол деген.

Ата сөзі санамда:

Жасы үлкенге жол берем.

Алдын орап кісінің

Кесіп өтпей көлденең,

Ізетімен кішінің

Сәлемдесіп қол берем

Атам маған әмәнда

Кішіпейіл бол деген.

Ата сөзі санамда:

Мақтанбауды жөн көрем.

Өзгелерден өзімді

Санамаймын жоғары.

Артық айтып сөзімді

Желпінгенім жоқ әлі.

Атам маған әмәнда

Әділетті бол деген.

Ата сөзі санамда:

Жүрем тура жолменен.

Қалдыратын ұятқа

Жалған сөзге төзбеймін.

Жеткізеді мұратқа,

Тек шындықты көздеймін.

1-оқушы

Ғылым таппай мақтанба,

Орынтаппай баптанба,

Құмарланып шаттанба,

Ойнап босқа күлуге.

Бес нәрседен қашық бол,

Бес нәрсеге асық бол,

Адам болам десеңіз.

Өсек ,өтірік ,мақтаншақ,

Еріншек бекер мал шашпақ-

Бес дұшпаың білсеңіз.

Талап,еңбек,терең ой,

Қанағат,рақым ойлап қой-

Бес асыл іс көнсеңіз

1-оқушы

Кішілерге қамқор бол

Сүйкімді бала атанып.

Сүйсінткің келсе кісіні-

Жіберме үлкен қателік:

Жәбірлей көрме кішіні.

Келеді сәби көшеде,

Итеріп оны қалма сен!

Ойыншық ,кәмпит,кесе м

• Білім терең теңіз бе

Білім, еңбек егіз бе?

Рухани азығым –

Осы екеуі деңіз де,-

Дейді атам, - білімді

Еңбекпенен сен ізде!

Сенім

Еңбек етсем, ертеңгі

Бақытыма сенемін!

Мақсатыма жеткізер,

Уақытыма сенемін!

Достық іспен қасты да,

Жеңеріме сенемін!

Ақыл сана білім мен

Өнеріме сенемін!

Арым таза, ақ көңіл,

Адалдыққа сенемін!

Абыройлы ақ ниет

Адамдыққа сенемін!

Сенім

Өмірге қараймын күліп мен,

Көңілдің шуағын ірікпен.

Күн маған үйреткен күлкуді,

Жан отын лаулата білуді.

Қашан да жарқын жүз,

Жайдары қалыппен,

Жарыққа жалғасып,

Жақсымен біріккем...

Мен бірақ үмітке ілесем,

Тымырсық ойлармен күресем.

Түн күлін таң нұры жуады,

Күлкілер күдікті қуады.

Ызғарлы үреймен –

Күн болып тіресем.

Сенімнің күшімен

Күдікті түгесем.

Сабырлық пен ұстамдылық

Сабыр деген әр іске шыдымдылық,

Өте керек адамға бұл бір қылық.

Қолы жетпей талай жан ізденеді,

Осыдан кеп шығады адамшылық.

Сақтық деген әрқашан байқап жүрмек,

Пайда ма, не залал ма ескерілмек.

Көргенін, естігенін есепке алса,

Сонда оңай әрбір істі ойлап білмек.

***********

Сабыр – ақыл парасаттың белгісі,

Сабырсыздық сені ұятқа қалдырар.

Бастарда істі байыбына барып ал,

Асыққандар күйінер де жаңылар.

Сабырсыз

Еркелетіп жалғызын,

Ас қойды анасы алдына.

Күйдіріп ап аузын,

Сабырсыз ұл салды лаң.

Жау қуғандай аптықты,

Суығанша шыдамай.

Анасына шаптықты:

«Неге ыстық, - деп, - бұл қалай?...»

Білетұғын ондайын

Айтты сонда анасы:

«Осы болар әрдайым

Сабырсыздың жазасы!»

Адалдық пен әділдік

Білім мен өнерді сүй, сусында,

Деп айтсын ел: «Осындай ер тусын да!»

Арың – адал, әділ болсаң әрқашан

Дүниенің бар бақыты уысында...

Түспегені абзал ғой арға дақтың,

Күйін кешпе түнде ұшар жарғанаттың.

Адал адам әрқашан – еңсесі тік,

Әділдікті ту еткен, қолғанатым.

Адалдық

Адалдық өміріңе керек нәрсе,

Ол да гүдеп, нұрланар көңіл бөлсе.

Халыққа өз пайдасын тигізе алмай,

Адам боп, өзін-өзі меңгермесе.

III.Мақал- мәтелдер

IV.Көрініс

Ата ақылы

Немересі: Ата, өмір бойы не үшін оқи береміз?

Атасы: Менің де өмірде білмейтінім көп. Сондықтан үнемі оқи беремін.

Немересі: Жалықпайсыз ба?

Атасы: «Оқи берсең көзің ашылады,

Отыра берсең, жалқаулық басынады»- деген балам, адам оқыған сайын жаңа бір нәрсені үйренеді және өмірдегі бар қызықты біледі.

Немересі: Ата, тек өзіңе ұнағанын оқығанда қызық болмай ма? Ал мені кейбір пәндер мектепте қызықтырмайды.

Атасы: «Білім – таусылмас қазына» - дегендей, білім- адамға өмір бойы таусылмас қазына. Оны түсіну үшін сен көбірек оқуың керек.

Немересі: Онда менің ойын ойнауға уақытым қалмайды ғой.

Атасы: «Оқу инемен құдық қазғандай» деген, оқу көп еңбекті қажет етеді. Сондықтан уақытыңды тиімді пайдалансаң, ерінбей еңбектенсең және шыдамдылық, табандылық таныта алсаң, бәрі өз орнына келеді.

Немересі: Неден бастасам екен?

V.Не істер едің

VІ.Сайыс (жақсы және жаман әдеттер)

Кестені толтыру

Жақсы әдеттер	Жаман әдеттер