Биология 8 сынып Тістің құрылысы

• 1 слайд

  «Неліктен асты қорыту қажет?»
  

• 2 слайд

  Сабақтың тақырыбы: Асқорыту жүйесі. Тістер.
  Сабақтың мақсаттары:
  Тістің құрылысы, типтері мен қызметтері арасындағы байланысты ажырату;
  Тісті күту ережелерін ұсыну;
  Асқорту мүшелері құрылысының қызметімен байланысын түсіндіру.
  Бағалау критерийлері:
  тіс құрылысын сипаттайды;
  тіс күтімін біледі;
  ас қорыту жүйесі мүшелерін дұрыс ретімен көрсетеді;
  ас қорыту мүшелері мен қызметінің байланыстыра алады;
  
  
  

• 3 слайд

  Аялдамалардағы тапсырмаларды орындау ережелері:
  Әр аялдаманы сағаттың тілі бойынша аралау;
  Бір аялдамада 2-3минут уақыт жұмыстау;
  

• 4 слайд

  Тістің түрлері:
  1-үлкен азу тістер
  2- кіші азу тістер
  3- күрек тістер
  4- сойдақ тістер
  
  

• 5 слайд

  Тістің түрлері
  Күрек және сойдақ тістердің түбірі бір-бірден
  кіші азу тістердің түбірі екеу үлкен азу тістерде үшеу.
  Күрек тіс
  Сойдақ тіс
  Премоляр (кіші азу тістер)
  Моляр (үлкен азу тістер)
  

• 6 слайд

  Тістің құрылысы
  

• 7 слайд

  Тістің құрылысы:
  
  Кіреуке
  Дентин
  Пульпа
  

• 8 слайд

  Тістердің қызметі:
  күрек тістер- тамақты кесу, үзу үшін пайдаланылады.
  Сойдақ тістер- тамақты жұлу үшін пайдаланылады
  Кіші азу тістер- ұсату және кесу үшін пайдаланылады.
  Үлкен азу тістер- үгіту үшін пайдаланылады,
  

• 9 слайд

  Тісті күту ережелері:
  әрбір тамақтан кейін тісті шайып, тазалау;
  тісті 2 рет таңертең, кешке тазалау;
  тағамды дене температурасы деңгейінде қабылдау
  қызыл иекті күту;
  тіс дәрігеріне жиі тексерту.
  
  

• 10 слайд

  Асқорыту жүйесінің құрылысы
  

• 11 слайд

  ауыз
  Тамақтың иісінен сілекей бөлінеді.
  
  Онда амилаза ферменті бар
  
  Көмірсулар ыдырай бастайды
  
  Ас ұсақталып, шайналады
  

• 12 слайд

  Жұтқыншақ пен өңеш
  Жұтқыншақ арқылы жұтылады
  
  Өңеш арқылы перистальтикалық жылжумен асқазанға өтеді
  Перистальтикалық жылжыту
  

• 13 слайд

  асқазан
  Асқазанның безді жасушалары қарын сөлін бөледі
  
  Қарын сөлінде протеаза ферменті мен тұз қышқылы бар
  
  Тұз қышқылы – бактерияларды жояды
  
  Протеаза –протеиндерді ыдыратады
  

• 14 слайд

  Бауыр
  Өт бөледі
  
  Өт ұлтабарға бөлінеді
  
  Өт ас құрамындағы майды эмульсиялайды
  
  Бауыр улы заттарды ыдыратады
  
  
  

• 15 слайд

  өт қалтасы
  Өт бүйректің бөле алмайтын улы заттарын бауырдан алып шығады
  Асқорытуға қатыспаған өт жиналады
  
  Ас түскенде өт қалтадан ұлтабарға бөлінеді
  

• 16 слайд

  Ұйқы безі
  көмірсу– карбогидраза
  май – липаза
  нәруыз - протеаза
  Нәруыз, май, көмірсуларды ыдырататын ферменттер бөледі
  

• 17 слайд

  Аш ішек
  Бірінші бөлімі – ұлтабарда асқорыту аяқталады
  
  Екінші бөлімінде ас сіңіріледі
  

• 18 слайд

  Тоқ ішек
  Пайдалы бактериялар жасұнықты ыдыратады
  
  Су сіңіріледі
  
  Фекалий жиналады
  

• 19 слайд

  Тік ішек
  Қорытылмаған қалдық жиналып,
  шығарылу қажеттігі туралы сигнал қабылданады
  Қорытылмаған қалдық шығарылады
  

• 20 слайд

  Ас қорыту үдерістері
  Жұтылу –ағзаның асты қабылдауы
  
  Қорытылу – күрделі заттардың қарапайым заттарға ыдырауы.
  
  Сіңірілу/Абсорбция – заттардың аш ішектен қанға немесе лимфаға өтуі
  
  Ассимиляция – қарапайым заттардан ағзаға қажетті күрделі заттардың түзілуі
  
  Экскреция (бөліп шығару) – қорытылмаған қалдықтың ағзадан шығарылуы
  

• 21 слайд

  21
  Ассимиляция
  Мүшелердегі жай заттарды қан ағыны арқылы жасушалар қайта пайдаланады
  Энергия көзі ретінде глюкоза қолданылады
  Жаңа цитоплазма және ұлпа жасушаларын түзу үшін амин қышқылдар жұмсалады
  Жаңа жасуша мембранасын құру үшін май қышқылдары қолданылады
  

• 22 слайд

  Кері байланыс
  «Ресторан әдісі»
  
  Бүгінгі сабақтың ең тәтті тұсы...
  ең ащы тұсы...
  келесіде неге тапсырыс бересіз?
  
  
  Үй тапсырмасы: асқорыту мүшелерінің жұмысы туралы комикс кітапшасын жасау.