Доклад на тему "Андрей Дмитриевич Лебедкин - учуутал - методист, экспериментатор"

Саха Республикатын Нам улууһун үөрэҕин управлениятын муниципальнай  тэрилтэтэ

З.П.Саввин аатынан Үөдэй орто уопсай үөрэхтээhинин оскуолата

Андрей Дмитриевич Лебедкин -

учуутал - методист, экспериментатор.

Толордо: З.П.Саввин аатынан Үөдэй орто оскуолатын, А.Д. Лебедкин аатынан 4 кылааһын  үөрэнээччитэ Данилов Марат

Салайааччылар: алын кылаас учуутала Яковлева Л.Ю.;

Төрөппүт: Данилова В.А.

Ымыйахтаах, 2015с.

                                                      Иһинээҕитэ

Киириитэ……………………………………………………………………...3 стр.

Андрей Дмитриеви Лебедкин –методист учуутал, экспериментаторстр...5 стр.

А.Д.Лебедкин аатынан  кылаас......................................................................8 стр.

Түмүк...............................................................................................................12 стр.

Туттуллубут  литература...............................................................................13 стр.

Сыһыарыы .....................................................................................................14 стр.

Киириитэ

  Ханнык баӄарар  киһи  халтай  сылдьыа суохтаах. Үчүгэйдик үөрэнэн, үгүһү билэн, үөрэхтээх дьон  буолан  тахсарга  кыра  сааспытыттан кыһаллыахтаахпыт.

1 кылааска үөрэнэ сырыттахпытына биһиги кылааспытыгар   учуутал-методист Андрей Дмитриевич  Лебедкин  аатын  кыргыттара  Елена  Андреевна уонна Альбина Андреевна Лебедкиналар иӊэрбиттэрэ.

Сылын  аайы оскуолабытыгар “Ситиhии парада” ыытыллар. Онно  А.Д.Лебедкин оӄолоро кылаас  ситиһиилээх оӄотугар номинация туттараллар. Ол курдук,  2013 сыллаахха мин Андрей Дмитриевич Лебедкин аатынан степендиат  буолбутум.

Мантан  ыла мин иннибэр  сыал- сорук  турбута,   А.Д. Лебедкин  туһунан  билии. Тиэмэбин  тобулан, чинчийэр улэбин саӄалаабытым.

Докладым  аата “Андрей Дмитриевич Лебедкин – учуутал-методист, экспериментатор».

Актуальноһа:  төрөөбүт  нэһилиэкпит   биллиилээх  дьоннорун ааттарын  үйэтитии.

Yлэм  сыала – соруга:

  1.  А.Д. Лебедкин   олоҕун, үлэтин  сырдатыы.

  2. Yүнэр   көлүөнэни   патриотическай  тыыӊӊа  иитии.

  3. Бэйэм  саӊарар, кэпсиир дьоӄурбун  сайыннарыы, тылым  саппааһын  байытыы.

Yлэ  методиката:

1. Оскуола музейын  матырыйаалларын  үөрэтии, билсиһии.

2. Ахтыылары  хомуйуу.

3. Чинчийэр  үлэнэн  дьарыктаныы.

Чинчийэр  үлэ  хайысхата:

1. Саха  хоһуун  киһитэ Лебедкин А.Д. олоҕо, айар улэтэ.

2. А.Д.Лебедкин  аатынан 3 кылаас  үөрэнээччилэрэ.

3. Кылаас  портфолиотын  оӊоруу.

Олоххо  туһата:

1. Хомуллубут  матырыйаал  кылаас  чаастарыгар, “Ийэ5э албан  аат” музейыгар туттуллар.

2. Кылаас  портфолиота  хомуллар.

3. Кылааспытыгар  А.Д.Лебедкинӊа аналлаах  муннугу  оӊоруу.

4. Оскуола музейыгар  А.Д. Лебедкин  аатынан хоско экскурсовод эбээьинэһин  толоруу.

Андрей Дмитриевич  Лебедкин  учуутал – методист, экспериментатор

    Андрей Дмитриевич Лебедкин Уеhээ Бүлүү улууhун кулубата Дмитрий Афанасьевич Лебедкин дьиэ кэргэнигэр ахсынньы 12 кунугэр 1899 сыллаахха төрөөбүтэ.

1907 сыллааха 7 сааһыгар Үөhээ Булуутээги начальнай училещага үөрэнэ киирэр. Учууталынан ити кэмнэргэ Иркутскайдаагы учуутал семинариятын бүтэрбит Василий Григорьевич Монастырев үлэлиирэ. Андрей училище пансионугар олорон үөрэммитэ. Кинини кытта Иосиф Барахов, Марфа Потапова, Капитон Потапов, Алексей Егоров о.д.а. бииргэ үөрэммиттэрэ. 1911 сыллаахха бу үөрэммит училищетын ситиһиилээхтик бүтэрэн, Бүлүүтээӄи үрдүкү  начальнай училищега үөрэнэ киирэр. Үөрэӄин бастакы сылларыгар Алексей Елисеевич Кулаковскай – Өксөкүлээх Өлөксөй дьиэ кэргэнигэр олорбута.

Андрей Дмитриевич 1915 с. Үрдүкү училищены бүтэрэн баран, 15 саастаах уол учууталынан үлэлиир. Мантан ыла саӄаланар учуутал уустук сындылӄаннаах үлэтэ. Ол курдук кини Үөhээ Бүлүү Боотулуутугар , Далыр, Нам Үөдэйигэр үлэлиир.

Андрей Дмитриевич өр сыллаах педагогическай  үлэтин устата учууталынан, оскуола салайааччытынан, методическай сэбиэдиссэйинэн, үөрэх салаатын аппараатыгар Үөhээ Бүлүүгэ, Уус-Алданна, Горнайга, Намна, Улахан Мархага, 14 № - дээх куорат оскуолатыгар үлэлээбитэ.

1920 сыллаахха Гражданскай сэрии сылыгар Андрей Дмитриевич илиитигэр саа саадах тутан Бүлүү куоратын үрүӊнэртэн көмүскээбитэ.

Аӄа дойду сэриитин кэмигэр Горнай улууһуугар үлэлиир кэмигэр Андрей Дмитривич олохтоох нэһилиэнньэ ыарахан, сут дьылларын этэӊӊэ туоруур инниттэн балыктаан, бултаан дьону өлөр өлүүттэн элбэхтик өрүһүйбүтэ.

Сэрии кэнниттэн Дьокуускай куорат 14№-дээх базовай оскуолатыгар үлэлиир кэмнэригэр педучилище, педрабфак, пединститут студеннарын практикаларын салайбыта. Опыттаах педагог студеннарга аhагас уруоктары ыытан көрдөрөрүн таhынан, кинилэргэ элбэх субэни-аманы биэрэрэ, учуутал ыллыктаах улэтигэр студеннары кеӄүлүүрэ.

1946 с. ССРС Үөрэӄин министерствотын алта саастаахтары нулевой кылаас үөрэтэр туhунан бирикээс кэлэр. Казахстан,  Бурятия бастыҥ учууталларын кытта Союзка аан бастакыннан  6 саастаах оӄолору үөрэтиигэ  эксперимент ыыппыта. Маннык үөрэтии агыйах ахсааннаах оӄолоох тыа сирин оскуолатыгар ыытыллыахтааӄа уонна үөрэхтэрин түмүгэ ырытыллан баран Москвага Үөрэх министерствотыгар  отчеттаныахтааӄа . Оччолорго үөрэх министиринэн Сюльскай үлэлиирэ. Кини Андрей Дмитриевиһы ыҥыран биhиги оскуолабытыгар бу эксперимены ыытарга сорудахтыыр.

Оччолорго Үөдэй оскуолата алын кылааhы үөрэтэр агыйах миэстэлээх этэ. Икки кыра оҥоһуллубут дьиэгэ үөрэнэллэрэ.  Кыараӄас хосторго иккилии кылаас буолан үөрэнэллэрэ. Ыраах алаастан үөрэнэр оӄолор интернатка олороллоро.  Манна тулаайах оӄолор  эмиэ бааллара. Интернатка Дарья Свинобоева улэлиирэ.

Андрей Дмитриевич дьиэ кэргэнин кытта кеһен кэлэн оскуола салайааччытынан уонна учуутал – экспериментатор быһыытынан үлэлээбитэ. Ол бириэмэлэргэ биһиги оскуолабытыгар суруйааччы Суорун Омоллоон ойого Мария Иннокентьевна Кычкина үлэлиирэ.

Тохсунньу ыйтан 1947 сыллааххтан Андрей Дмитриевич Лебедкин  оскуола салайаччытынан уонна учууталынан үлэтин сагалаабыта. Чугас колхозтан элбэх алта саастаах оӄолор хомуллубуттара. Бастатан туран Андрей Дмитриевич чугас эркиннээӄи колхоз бөhүөлэктэрин кэрийэ сылдьан кыра оголору өйдуун – санаалыын үөрэххэ бэлэмнииргэ, туттар малларын хаачыйарга, сөпкө таҥыннаран ыытарга анналлаах  төрөппүт мунньахтарын  тэрийэрэ.

Маҥнай үөрэхтэрин саӄалыылларыгар уруок бириэмэтэ 15 мүнүүттэттэн саӄаламмыта. Онтон аргыый уһатаан 30 мүнүүтэгэ тириэрдибиттэрэ. Андрей Дмитриевич бэйэтин үлэлээбит опытыттан сирдэтэн бу кылаас предметтарын,  үөрэх программатын, араас пособиялары, таблицалары, карточкалары, дидактическай материаллары, үөрэтии ньыматын барытын бэйэтэ талан оҥорбута.

Уруоктар быыстарыгар улахан кылаас оӄолоро  алта саастаах оӄолорго хамсаныылаах онньуулары тэрийэллэрэ, араас остуоруйалары кэпсииллэрэ, остуол оонньууларын хабылык, хаамыска, дуобат онньотоллоро. Андрей Дмитриевич эти - хааны эрчийэр оонньуулары  ыытара, хоһооннору үөрэтэрэ.

Оӄолорго анаан халандаар кыһыл куннэригэр араас бырааһынньыктары, кэнсиэрдэри, инценировкалары  тэрийэллэрэ. Саҥа дьылга Суорун Омоллоон «Саҥа дьыл» диэн кэпсээниттэн «Хара бараан» диэн инсенировка туруорбуттара.

Ол курдук Андрей Дмитриевич Лебедкин оӄолор өйдөругэр-санааларыгар бастыҥ учууталынан, Саха сирин сайдыытыгар бэйэтин сүдү кылаатын  уурбут  биир улахан  киһинэн   хаалбыта.

.

А.Д. Лебедкин   аатынан  кылаас

 Биһиги 2012- 2013 үөрэх дьылыгар оскуола боруогун аан бастаан атыллаан, бастакы кылааска үөрэнэ киирбиппит.

Биhигини кып - кырачаан оӄолору, учууталбыт Людмила Юрьевна Яковлева үөрэ – көтө көрсүбүтэ. Быйыл 4 кылаас үөрэнээччилэрэ буоллубут. Кылааспытыгар уоммут. Үөрэхпитигэр  үчүгэйбит. 1 туйгун үөрэнээччи,  6 о5о “4” уонна “5” сыанаӄа үөрэнэллэр. Үөрэх хаачыстыбата 70%.

Бастакы кылааска үөрэнэ сырыттахпытына, Елена Андреевна уонна Альбина Андреевна Лебедкиналар, Андрей Дмитриевич Лебедкин 115 сылыгар аналлаах күнүгэр биһиги кылааспытыгар аӄаларын аатын иҥэрбиттэрэ уонна шефство олохтообуттара. Онон кылааспыт учуутал – методист Лебедкин Анрей Дмитриевич аатын сүгэр.

Оголор олус көхтөөхпүт, ыллыырбытын олус сөбүлүүбүт.  Ырыаӄа музыка учуутала Туяра Афанасьевна дьарыктыыр.

Кылааспытыгар Елена Андреевна уонна Альбина Андреевна дьиэтээги библиотекаларыттан кинигэлэри бэлэхтээбиттээрэ.

Кылааспыт библиотекатын кинигэлэрэ:

1.     Айыы аймахтара, кун улуустара: 4-с түһүмэх / А.И. Эверстов. – Дьокуускай: Сайдам, 2011 с. – 240 с.

2.     Болит невынутую пулей воспоминание о войне... :по страницам прилож. “Ветеран”газ. “Забота-Арчы” / сост.:Н.Н. Петров, А.И. Веревкин).- Якутск : Бичик, 2010. – 176с.

3.     В те судьбоносные дни. / Дьылӄа быhаарыллар кэмигэр / И.В. Борисов – Якутск: Сайдам, 2013. – 80 с.

4.     Далан. Белые стерхи Севера: Легенды. Для младшего школьного возраста. (Пер. С якут. А.С. Гурулева. Переиздание.) Художник А.Д. Васильев. – Якутск: Нац. кн. Из-во “Бичик”, 1994.-32 с.

5.     Дьүөгэ Ааныстыырап / [хомуйан онордулар: О.Д. Федорова, В.И. Алексеев-Баасынай Басылай, Г.А. Егорова, Г.А. Саввинова]. – Дьокуускай: Бичик, 2013. – 208 с.

6.     “Мин аатым ааттаныа ...” (П.А. Ойуунускай туһунан ахтыылар). Саха Респ.наукаларын Акад. Гуманитарнай чинчийии и-тута; Эппиэттиир ред. С.П. Федосеева. – Дьокуускай: Изд-во СО РАН. Якут. Фил., 2003. – 336 с.

7.     Сайыҥҥы биир күн дьылы аhатар: ыстатыйалар/ “СӨ агро-промышл. Комплексын консультационнай методолог. Киинэ” авт. Тэрилтэ; (хомуйан оӊордулар: П.П.Шарин, Р.В. Тимофеева). – Дьокуускай: Бичик, 2013. – 80 с.

8.     Снежные цветы: Стихи/Пер. с якут. В. Шаргунова и др.; Сост. А.С. Данилова; Худ. Е. Черная. – М.: Современник, 1987. – 327 с., ил.

9.     Стихотворения; Поэмы; Драматические произведения / Сост., подгот. текста, предисл. Е. Евтушенко.; Худож. Т. Толстая. – М.: Худож. лит., 1990. – 398 с.

10. Сэрии бааhа/ Николай Кондаков: [Хомуйан онордо Н.И. Протопопова.] – Дьокуускай: Бичик, 2004. – 352 с.

11. Хараӄы баайар ураты көстүлэр / Эрнст Алексеев. – Дьокуускай: Бичик, 2007. – 48 с.

12. Эллэй Боотур: Роман / Тэрис. – Дьокуускай: Бичик,  – I-кы кинигэ. – 2005. – 144 с.

Кылаас  ситиһиитэ

1.     2 кылаас уолаттарын ансаамбыла . Мелодист Валерий Егоров аатынан улуустааӄы оӄолорго аналлаах ырыа конкурсугар кыттыы.Нам кулун тутар 4-5 күннэрэ 2014с.

2.     2 кылаас уолаттарын ансаамбыла. I Республиканскай «Олонхо Дойдутун Кустуга» конкурска кыттыы Дьокуускай куорат кулун тутар 25 кунэ 2014с.

3.     Родительский совет 2-го класса 2 место в школьном конкурсе «Лучший родительский совет» (среди начального звена) 30 апреля 2014г.

4.      “Реклама блюды” – номинация кыайыылааӄа , “Оформление стола” – 1 миэстэ, 2 миэстэ   “Урожай собирай” ырыа курэгэр . Балаӄан ыйа 2014г.

5.     3 кылаас коллектива 1 миэстэ Саҥа дьыллааӄы конкурска “Бастын представление” (кыра кылаастар ортолоругар). Ахсынньы 27 күнэ 2014 сыл.

6.     3 кылаас коллектива 2 миэстэ Саҥа дьыллааӄы конкурска “ Бастын видео эӄэрдэ” (кыра кылаастар ортолоругар). Ахсынньы 27 күнэ 2014 сыл.

7.      II Региональнай «Зима начинается с Якутии» фестиваль –конкурска, III  степеннээх дипломант “Вокал” номинациияга - Ильина Ванесса. Дьокуускай куорат 2014сыл.

8.     3 кылаас коллектива Кыайыы 70 сылыгар аналлаах оскуола иhинээги байыаннай ырыа уонна хаамыы курэгэр  2 миэстэ. (кыра кылаастар ортолоругар) Олунньу 18 кунэ 2015 сыл.

9.     Мелодист Валерий Егоров аатынан улуустааӄы оголорго аналлаах ырыа конкурсугар ГРАН-ПРИ хаhаайыннара «Тускул» ансаабыла. Нам кулун тутар 3-4 куннэрэ 2015с.

10.  Мелодист Валерий Егоров аатынан улуустааӄы оголорго аналлаах ырыа конкурсугар ГРАН-ПРИ хаhаайына Ильина Ванесса. Нам кулун тутар 3-4 куннэрэ 2015с.

11.  II Международнай конкурс-форум «Бриллиантовые нотки» III степеннээх лауреат Ильина Ванесса. Дьокуускай куорат 2015с.

12. II Международнай конкурс-форум «Бриллиантовые нотки» I степеннээх дипломант «Тускул» ансаамбыл. Дьокуускай куорат 2015с.

    13. Быйыл сайын биьиги кылааспыт 4 о5ото “Кэрэл” диэн киинэзэ      уьулуннулар.

Түмүк

Түмүкпэр  чинчийэн  биллим:

1. А.Д. Лебедкин  олорон  ааспыт  олоӄун.

2. Казахстан, Бурятия бастыҥ учууталларын кытта  Союзка  аан  бастакынан   6 саастаах оӄолору үөрэтиигэ  Үөдэй   оскуолатыгар эксперимент  ыыппытын.

3.Музей  матырыйаалларын  билсэн, кинигэ  аа5ан  билиибин хаҥаттым.

4.Кылаас  портфолиотын  оҥорон  са5алаатым. Оскуоланы  бутэрэрбитигэр, музей  матырыйаалын  хаҥатан, туттарыахпыт.

Улаатан,  үөрэхтэнэн, туһа дьоно  буоларга  кыра сааспытыттан кыһаллыахпыт.  Ханна да  сырыттарбыт А.Д. Лебедкин  аатын туһэн биэриэхпит суоӄа, кинини  олохпутугар   холобур оҥостуохпут. Төрөөбүт дойдубут дьиннээх патриоттара буолан тахсарга дьулуһуохпут.

Туттуллубут  литература

1. Е.А. Лебедкина. В памяти веков.

2. Е. Андреева, газета  “Эйгэ”, №3 от 4 февраля 2000г.

3.Музей  матырыйааллара.

4. А.А.Габышева  ахтыыта.

Сыһыарыы.

Экспериментатор – человек, производящий научные опыты, эксперименты.

Методист — специалист по методике в какой-либо области. Как правило, методист обеспечивает разработку, внедрение и реализацию определенных методов профессиональной деятельности. Например, в системе образования, методист обеспечивает разработку, внедрение и реализацию новых методов обучения и воспитания.

Методист — приверженец методизма, протестантской церкви, главным образом в США и Великобритании, требующей последовательного, методического соблюдения религиозных предписаний.

Дидактический материал – особый тип учебных пособий, преимущественно наглядных: карты, таблицы, наборы карточек с текстом, цифрами или рисунками, реактивы, растения, животные и т.д., в том числе материалы, созданные на базе информационных технологий, раздаваемых обучающимся для самостоятельной работы на аудиторных занятиях и дома или демонстрируемые педагогом перед всем классом (группой). Использование дидактического материала способствует активизации образовательной деятельности обучающихся, экономии учебного времени.

Образовательная программа школы – это программа совместной деятельности школьной администрации, учителей, учащихся, их родителей. Главным словом, характеризующим образовательную программу учреждения, является взаимодействие. Взаимодействие между программами по учебным предметам, между учебными программами и программами внеурочной деятельности, между учителями и учащимися, администрацией и учащимися, педагогическим коллективом школы и родителями.

Экскурсовод — специалист по проведению экскурсий.