Доклад по математике на тему:"Математика сабағында зерттеушілік жұмысын ұйымдастырудың ғылыми негіздері"

Математика сабағында зерттеушілік жұмысын ұйымдастырудың  ғылыми –әдістемелік негіздері

Зерттеушілік жұмысының негізгі қағидасы оқушылардың дүниетанымын дамытуға, өз білімін өзбетімен талқылауға, сыни тұрғыда ойлауға мүмкіндік береді.

Зерттеушілік жұмысы оқушылардың өзбетімен білім алуына мүмкіндік береді. Бір мезгілде оқушылар жеке, жұппен, топпен жұмыс істейді. Зерттеушілік жұмысы қандай да бір мәселенің шешімін іздейді, әр түрлі әдіспен бір нәрсені жобалап зерттейді, ал екінші жағынан өзінің білім, біліктілігі арқылы әр түрлі ғылым, техника, технология аймағында шығармашылықпен жұмыс жасайды.

Зерттеу нәтижесінде теориялық білімі мен практикалық білімі ұштасып, өмір сүруге бейім, өзіндік ой-талғамы бар жеке тұлға қалыптасады.

Мұғалімнің міндеті- оқушылардың шығармашылықпен ойлауына дұрыс бағыт-бағдар беру, шығармашылықпен ізденуге мүмкіндік  беру, жағдай туғызу, оны шешу жолын жүйелі түрде зерттеп, талдау жасау, жаңалық ашу  немесе мәселені өзбетімен  шеше білуге, істеген ісіне тұжырым жасауға үйрету.

Зерттеу жұмысының тиімділігі - көзбен көріп, құлақпен естіп, есте сақтай отырып, оқушыны ізденіске іскерлік пен танымдық ынтаға , шығармашылық қабілетті жетілдіру арқылы түрлі мəселелерді шеше білуге , тапқырлыққа, жаңа ғылыми ізденіске жетелеуде.

Мұғалім мен оқушының іс-әрекет жүйесі

Кезеңдер	Мұғалімнің  іс-әрекеті	Оқушының іс-әрекеті
1. Зерттеу жұмысын    жасау
1.1. Жобаның тақырыбын таңдау	Мұғалім мүмкін  тақырыптарды таңдап оқушыларға ұсынады.	Оқушы тақырып бойынша пікір алмасып ортақ  келісімге келеді.
	Мұғалім оқушыларға жобаның тақырыбын бірігіп таңдауына мүмкіндік береді	Оқушы мұғаліммен бірге  тақырыпты таңдап барлық топ мүшелеріне талдауға ұсынады.
	Мұғалім оқушылар ұсынған тақырыптың талқылауына қатысады.	Оқушы жеке өзі таңдап  барлық  топ мүшелеріне талдауға  ұсынады.
1.3. Шығармашылық топ құрады	Нақты тақырыпша алған іс-әрекеттері бойынша  мұғалім  оқушылармен ұйымдастыру жұмысын жүргізеді .	Оқушылар өздерінің топ ішіндегі ролдерін анықтап сол бойынша сәйкесінше кішкентай топтарға бірігеді

1.4. Зерттеу жұмыстарының материалдарын дайындау: жауаптары айқындалатын сұрақтардың берілуін, топшалар жұмысы, әдебиеттерді таңдау. 1.5. Жобалық іс-әрекеттің қорытындысын көрсетудің формасын анықтау.	Егер жоба көлемді болса, мұғалім алдын-ала тапсырмаларды өңдеп, іздену іс-әрекетінің сұрақтарын және әдебиетін дайындап қояды. Мұғалім талқылауға қатысады	Сұрақтарға жауап беру топшаларда талқылану арқылы жасалуы қажет. Оқушылар топшаларында, содан соң тобында зерттеудің іс-әрекетінің нәтижесін  көрсетудің формасын таңдап, талқылайды: видеофильм, альбом, табиғи  объектілер, баяндама т.с.с.
2. Жобаны дайындау	Мұғалім оқушының жұмысына бағыт береді консультатция  жасайды, оқушының іс-әрекетін көтермелеп , бағалап отырады.	Оқушылар ізденіс іс-әрекетін жүзеге асырады.
3. Нәтижені рәсімдеу	Мұғалім оқушының жұмысына бағыт береді , консультатция  жасайды, оқушының  іс-әрекетін көтермелеп , бағалап отырады.	Оқушылар бастапқыда  топшаларында содан соң жалпы топта берілген  ережеге  сай жобаның нәтижесін рәсімдейді.
4. Презентация	Мұғалім сараптама ұйымдастырады (мысалы: эксперт ретінде жоғары сынып оқушыларын немесе маман)	Өз жұмыстарының нәтижесі бойынша баяндап отырады.
5. Рефлексия	Өзінің әрекетін оқушы белсенділігімен және бағаның сапасымен  бағалайды	Жұмыстың қорытындысын шығарады, тілектерін айтады,  ұжым болып жобаның бағалануын талқылайды

Оқыту жобаларының классификациясы

•         Жоба жеке немесе топтық болады . Бұлардың әрқайсысының өзіне тән ерекшеліктері бар.

•         Оқыту жобаларының жаңашыл  классификациясы  оқушылардың жетік іс-әрекетіне негізделіп жасалған:

•         Практикалық-бағдарланған жоба (оқулықтардан бастап оқыту үрдісінің ұсынбаларына дейін);

•         Зерттеушілік жобасы – ғылыми зерттеу жұмысының  барлық талабы бойынша қандайда бір проблеманы зерттеу;

•         Ақпараттық жоба — қажет мәселе бойынша ақпаратты жинақтау және өңдеу аудиторияға, көпшілікке тұсау кесер өткізген жағдайда ( БАҚ берілген статья,  Интернетке берілетін ақпарат);

•         Шығармашылық жоба —проблеманы шешуде жоғары шығармашылық авторлық қызығушылық таныту. Өнімдер: альманахтар, видеофильмдер, театрализациялау, өнер бұйымдары т.с.с.

•         Рөлдік жобалар — іскерлік ролдік ойындар, нәтижелер.

 Ғылыми жоба.

Құрылымы бойынша жобалар  моножоба және пәнаралық болып келеді..

Моножобалар бір пән шеңберінде немесе бір білім аймағында жүзеге асады.

Пәнаралық —әр түрлі білім аймағының мамандарымен бірге жетекшілік жасап сабақтан тыс уақытта орындалады .

Байланыс сипатына қарап жобалар:  топішілік,   региональдық және  халықаралық болып келеді.Соңғы екеуі әдетте телекоммуникациялық жоба ретінде жүзеге асады,   Интернет және  инновациялық    компьютерлік технологиялар арқылы.

Мерзіміне қарай қысқа және ұзақ мерзімді жоба болып бөлінеді.

Жобаны презентациялаудың түрлері:

- Баяндама,презентация;

- Іскерлік ойындар;

- Видеофильмді демонстрациялау;

- Экскурсия;

- Телебағдарлама;

- Конференция;

- Инсценировка;

- Театрализация;

-Тыңдаушылармен ойындар;

- Диалог

- Спорттық ойындар;

- Спектакль;

- Жарнама;

- Прессконференция.

Қорытынды

Егер оқушы оқыту жобасымен жұмыс жасай алатын болса, онда оқушылардың танымдық, шығармашылық дағдыларын, өз білімдерін өз бетімен құрастыра білу икемділігін, ақпараттық кеңістікте жөн таба білу іскерлігін дамыту, сын тұрғыдан ойлауын дамытады.

Сонымен, оқушыларға дайын өнімді қабылдайтын ғана емес, өз бетімен ізденетін, дербес іс-әрекет жасай алатын тұлға ретінде қарау – жобалау технологиясының негізі.   

Конфуцийдің :  Естігенімді – ұмытамын, көргенімді есте сақтаймын, өзім істегенімді меңгеремін дегені – бұл технологияның негізгі ұстанымы.