Конденсатордың түрлері және қолданылуы

Сабақтың тақырыбы: Конденсатордың түрлері және қолданылуы

Үй жұмысын тексеру. 1. Электр сыйымдылығы дегеніміз не ?

2. 1 Фарад нені білдіреді?

3. Сыйымдылықтың формуласы неге тең ?

4. Шардың электр сыйымдылығы неге тең?

5. Кернеу дегеніміз не ?, өлшемі неге тең ?

6. Заряд түрлері, өлшейтін құралдары ?

Карточкамен жұмыс Біртекті өріс дегеніміз не ?

Күш сызыұтарының қасиеті ?

Электр өрісінің кернеулігінің сипаттамасы ?

Эквипотенциал бет дегеніміз не?

Жаңа сабақ: Конденсатордың түрлері және қолданылуы 1745 жылы Лейден қаласында неміс физигі Эвальд Юрген фон Клейст және голланд физигі Питер ван Мушенбрук ең алғашқы конденсатор - «Лейден банкасын» жасады. Конденсатор дегеніміз екі жұқа пластинадан тұратын жүйе. Екі жазық параллель металл жазық конденсатор деп аталады. Конденсатор латын сөзі- condenso Жинақтау, Сақтау дегенді білдіреді. Электр өрісінде электр зарядын жинақтау , сақтау үшін сыйымдылық деген физикалық шама енгіземіз.

Сыйымдылық- С, зарядқа, кернеуге, ауданға, арақашықтыққа тәуелді. C

C~q, ~S~d ~U C=εέ₀S\d C=q\U d<0 болса С- артады, d>0 болса С- кемиді.

Сыйымдылықтың мынандай факторларға байланысты өзгереді:

1. Өткізгіштің электрсыйымдылығы оған екінші зарядталмаған өткізгішті жақындатқанда артады.

2. Диэлектриктің диэлектрик өтімділігі артқанда , сыйымдылығы артады.

3. Өткізгіштің бір- бірімен айқасу ауданын арттырғанда сыйымдылығы артады.

Түрлері: қағаз, айнымалы, жазық, цилиндр, шар, электролитті.

Конденсаторлардың жалғануы 1. Тізбектей: заряд бірдей болады. q=q₁=q₂ C₁=q\U₁, C₂₌q\U₂ 1\C₁+1\C₂ U=U₁+U₂

2. Параллель Кернеу бірдей болады. U=U₁=U₂ q₁=C₁U, q₂=C₂U C=C₁+C₂

Қолданылуы :1. Конденсатор электр зарядын сақтаушы құрал ретінде аккумуляторларда қолданылады.

2. Жылдам разрядтау кезінде үлкен импульс алу үшін, импульстік лазерде.

3. Тербелмелі контур, кері байланыс тізбегінде.

4. Өндірістік электротехникада реактивті қуатты толықтыру үшін қолданылады.

5. Өлшеуіш түрлендіргіштер жасалады.

Физикалық үзіліс:

Қызыл өрік Екі өткізгіш болып зарядталып, сұрақ- жауапқа дайындалады.

І- нұсқа 1. Өлшемі өзі тұрған дене өлшемімен салыстырғанда өте аз (конденсатор)

2. Бағыты өріс кернеулігі бағытымен сәйкес келетін нүктеге жүргізілген жанама (кернеуліктің күш сызықтары)

3. Конденсатордың екі өткізгіші

4. C=C₁+C₂. 1\C=1\C₁+1\C₂

ІІ- нұсқа 1. Кулон заңының формуласы.

2. Өріс кернеуліктері бірдей шама.

3. Екі жұқа диэлектрик қабатымен бөлінген екі өткізгіштен тұратын жүйе.

ІІІ- нұсқа 1. Күш сызықтары қиылыспайды, үзіліссіз.

2. Өткізгіштің электр зарядын жинақтау қабілеті.

3. C=C₁+C₂

ІV нұсқа 1. Тыныштықтағы зарядтар туғызатын өрістер.

2. q=q₁+q₂+.....q=const

3. Электр зарядын жинақтау

Есептер № 1 Жазық конденсатор тұрақты көзіне қосылған, егер өткізгіштің ауданы 2 есе азайса, заряд қалай өзгереді? (2 есе артады).

№ 2 q=10^-8Кл, U=100В т\к С-?

№ 3 C=5пф, U=1кВ, q-?

№ 4 І =0,5А, t=1мин, т\к q=?

Бағалау

Рефлекция «нені білдім, не үйрендім» стикерге өз ойларын білдіру.

Үйге тапсырма № 17 жат №3,4 есептер, Конденсатордың түрлері және қолданылуы туралы реферат дайындау.